Vazha-Pshavela 150
Vazha-Pshavela 150 Vazha-Pshavela 150
moicxos xelebze, Sublze. am Cveulebas ewodeba `xel-mxaris ganaTvla~. rogorc zeviTac movixsenieT, sisxls raki es Zala aqvs, ueWvelad, movaleni varT vifiqroT, rom TviT Cveuleba mTielTa Soris sisxlis aRebisa, Tu sisxlis Ziebisa, samRvTo movaleobad CasaTvlelia. Tumca sisxlis amRebs hgonia _ movkali Cemis naTesavis mkvleli da amiT igi daumone, ymad gauxade Cems naTesavs, raTa saiqios wyali uzidos mas, jRani gaubandoso da sxva, magram is ki aRar aqvs Segnebuli, rom amave dros saRmrTo movaleobasac asrulebs sisxlis daqceviT. adamiani am SemTxvevaSi xdeba xatad da mas zvarakad, msxverplad adamiani ewirebis... fSauri Cveuleba sisxliT gawmendisa Zvel ebraul Cveulebas mogvagonebs~ (vaJafSavela 1964:238-239). 10. antikur dramaSi sityvieri Serkineba (agoni) mniSvnelobiT iaraRiT Serkinebis adekvaturia. antikuri eposidan ki uamravi magaliTis moxmoba SeiZleba, rodesac orTabrZolamde an brZolis periodSi gmirebi sityvierad epaeqrebian erTmaneTs. am konteqstSi Zalian sainteresoa vaJa-fSavelas leqsi `kai yma~. am leqsSi poeti ayalibebs gmiris ideals, models. omiT gaxelebuli gmiri marto iaraRiT ki ar ibrZvis, aramed TvalebiTac. igi TvalebiT `gamowvelavs~ mters sasicocxlo energias: `...Tvalebi Tvalebs swvelavdes~. aqve SeiZleba movigonoT mrisxanebisas metyvelebaSi xSirad gamoyenebuli gamonaTqvamebi: `SegWam~, `guli SemiWama~, `TvalebiT SeWama~ da a.S. 142
damowmebani: vaJa-fSavela 1960: vaJa-fSavela. leqsebi, poemebi moTxrobebi, piesebi. Tb.: sabWoTa mwerali~, 1960. vaJa-fSavela 1964: vaJa-fSavela. publicisturi da eTnografiuli werilebi. t.IX. Tb.: 1964. bidermani 1996: Бидерманн Г. Энциклопедия символов. М.: "Республика", 1996. diumezili 1976: Дюмезиль Ж. Осетинский эпос и мифология. М.: 1976. enciklopedia 1999: Энциклопедия символов, знаков, эмблем. М.: "Локид", "Миф", 1996. kiknaZe 1978: kiknaZe gr. vaJa-fSavelas xuTi poema. wignSi: literaturis Teoriisa da istoriis sakiTxebi. Tb.: 1978. miTebi 1982: Мифы народов мира. Т. II. М.: "Советская энциклопедия", 1982. oniansi 1999: Онианс Р. На коленях богов. Перевод с английского. М.: "Прогресс-Традиция", 1999. Jirari 2000: Жирар Р. Насилие и священное. Перевод с французского. М.: "Новое литературное обозрение", 2000. tresideri 1999: Трессидер Дж. Словарь символов. М.: "Ффгк-прусс", 1999. Cxenkeli 1989: Cxenkeli T. mSvenieri mZlevari. Tb.: 1989. canava 2005: canava r. miToritualuri modelebi, simboloebi antikur mwerlobaSi da qarTuli literaturul-eTnologiuri paralelebi. Tb.: `logosi~, 2005. xizaniSvili 2007: xizaniSvili m. amuletebis koleqcia saqarTvelos muzeumis aRmosavluri fondidan. eTnologiuri Ziebani, III, Tb.: 2007. herodote 1975: herodote. istoria. t.I, Zveli berZnulidan Targmna T. yauxCiSvilma. Tb.: Tsu gamomcemloba, 1975. herci 1960: Herts R. The Pre-eminence of the Right Hand /A Study in Religious Polarity. Aberdeen 1960. 143
- Page 91 and 92: dasawyisSia da vaJas surs, gzis das
- Page 93 and 94: procesis uwyvetobaSi da realuri pla
- Page 95 and 96: mulirebel intencias _ misi ganviTar
- Page 97 and 98: konotacia da swored misi saSualebiT
- Page 99 and 100: Tan mis daZmobilebas _ SemTxveviTob
- Page 101 and 102: avsebis Semdeg. am avsebis dinamika
- Page 103 and 104: aluda da mucali ibrZvian da tyviebs
- Page 105 and 106: identobis saTaveebis wvdomacaa, rad
- Page 107 and 108: amgvari sazrisiT _ logosiT _ xsnis
- Page 109 and 110: xilul dapirispirebaSi, bunebis uazr
- Page 111 and 112: mas unda moecva Tavis TavSi materia
- Page 113 and 114: dimitri benaSvili wers: `bunebis ka
- Page 115 and 116: damowmebani: benaSvili 1961: benaSv
- Page 117 and 118: ulebebis, miTologiuri warmodgenebis
- Page 119 and 120: amocanad aRiarebulia zomierebis gan
- Page 121 and 122: xidze marTali uvneblad gadis, codvi
- Page 123 and 124: teqstidan amovardnil vaJas Tanamedr
- Page 125 and 126: damowmebani: mandelStami 1922: Mand
- Page 127 and 128: marTalia, Soridan miwevs dawyeba, m
- Page 129 and 130: aludas sofelSi (da yvela sxva TemSi
- Page 131 and 132: arsebobs; meore mxriv, gvaqvs ~sisx
- Page 133 and 134: marjvenis mokveTa. man `bevr qists
- Page 135 and 136: ebuli nawilebia. aluda kargad arCev
- Page 137 and 138: gaanalizebuli masala da vaJa-fSavel
- Page 139 and 140: aluda: `wesi ar aris mtris mokvla,
- Page 141: 6. vaJa-fSavelas Semoqmedebis mimar
- Page 145 and 146: odesme mis cxovrebaSi dadgeba wami,
- Page 147 and 148: qajTi, macilTi kvalada, Sigvea ferf
- Page 149 and 150: vad. eSmaks surs adamianis sulis xe
- Page 151 and 152: amiran arabuli mTis, arwivisa da ar
- Page 153 and 154: lea. `mTis mwvervalis~ sakanTielo s
- Page 155 and 156: RmerTTan am grZnobis xidiTa~... sag
- Page 157 and 158: im myar, mdgrad, maradiul fenomenTa
- Page 159 and 160: es xiblavs Semoqmeds. amitomac ambo
- Page 161 and 162: daWrili arwivis raobisa Tu vinaobis
- Page 163 and 164: xolo manamde: `...xalxi beriZeze im
- Page 165 and 166: arwivis wasvla da gauCinareba `Cvra
- Page 167 and 168: qro droSa, qari rom aRar sZravs; vi
- Page 169 and 170: ainer kirSi vaJa-fSavelas Sesaxeb l
- Page 171 and 172: diebSi) yvelaze ukeT axerxebs imas,
- Page 173 and 174: magram vaJa-fSavelas, viTarca WeSma
- Page 175 and 176: erTmniSvenlovnad dadebiT gmirad ari
- Page 177 and 178: `berdia Sekrebs xevsurebs, raTa maT
- Page 179 and 180: kvlav dialeqtizmebis sakiTxisaTvis
- Page 181 and 182: Cndeba kiTxva: Tu dialeqturi metyve
- Page 183 and 184: visTan Camoyalibebula. TviT vaJa ki
- Page 185 and 186: mive done warmodgenilia erTimeoreze
- Page 187 and 188: Torem versifikaciulad araferi daSav
- Page 189 and 190: damokidebulebis TvalsazrisiT sxvaob
- Page 191 and 192: `axadi lekvebs auklav, iqiT wausxam
moicxos xelebze, Sublze. am Cveulebas ewodeba `xel-mxaris ganaTvla~.<br />
rogorc zeviTac movixsenieT, sisxls raki es Zala aqvs, ueWvelad,<br />
movaleni varT vifiqroT, rom TviT Cveuleba mTielTa Soris<br />
sisxlis aRebisa, Tu sisxlis Ziebisa, samRvTo movaleobad CasaTvlelia.<br />
Tumca sisxlis amRebs hgonia _ movkali Cemis naTesavis<br />
mkvleli da amiT igi daumone, ymad gauxade Cems naTesavs, raTa<br />
saiqios wyali uzidos mas, jRani gaubandoso da sxva, magram is ki<br />
aRar aqvs Segnebuli, rom amave dros saRmrTo movaleobasac asrulebs<br />
sisxlis daqceviT. adamiani am SemTxvevaSi xdeba xatad da<br />
mas zvarakad, msxverplad adamiani ewirebis... fSauri Cveuleba<br />
sisxliT gawmendisa Zvel ebraul Cveulebas mogvagonebs~ (vaJafSavela<br />
1964:238-239).<br />
10. antikur dramaSi sityvieri Serkineba (agoni) mniSvnelobiT<br />
iaraRiT Serkinebis adekvaturia. antikuri eposidan ki uamravi magaliTis<br />
moxmoba SeiZleba, rodesac orTabrZolamde an brZolis<br />
periodSi gmirebi sityvierad epaeqrebian erTmaneTs. am konteqstSi<br />
Zalian sainteresoa vaJa-fSavelas leqsi `kai yma~. am leqsSi poeti<br />
ayalibebs gmiris ideals, models. omiT gaxelebuli gmiri marto<br />
iaraRiT ki ar ibrZvis, aramed TvalebiTac. igi TvalebiT `gamowvelavs~<br />
mters sasicocxlo energias: `...Tvalebi Tvalebs swvelavdes~.<br />
aqve SeiZleba movigonoT mrisxanebisas metyvelebaSi xSirad<br />
gamoyenebuli gamonaTqvamebi: `SegWam~, `guli SemiWama~, `TvalebiT<br />
SeWama~ da a.S.<br />
142