Vazha-Pshavela 150

Vazha-Pshavela 150 Vazha-Pshavela 150

literaturatmcodneoba.tsu.ge
from literaturatmcodneoba.tsu.ge More from this publisher
04.01.2013 Views

T. Cxenkeli), gamowveulia ara marto droTa kavSiris, warsulis, awmyosa da momavlis erTianobis, maTi urTierTganpirobebulobis SegrZnebiT, aramed im realobisadmi kritikuli damokidebulebiTac, romelSic vaJas uxdeboda cxovreba: `...gulze mWirs sami iara: / warsulze fiqri mawuxebs, / awmyoSi ara yria — ra / da momavalis fiqrebic / aravin gamimziana!~ an kidev: `ara Tqven sadiaceno, ro ZroxebiviT sZRebiTa~ da sxv. aqedan gamomdinare vaJas saiqio _ SaveTi _ suleTi ara materiaSi danTqmis, masSi ganzavebis, gaqrobis (es maradiuli wrebrunvis, maradiuli ganaxlebis principis darRvevac iqneboda), aramed mxolod feriscvalebisa (Sdr. qarT. `gardacvaleba~) da, rac mTavaria, Cadenili codva-madlis miukerZoebeli `awonvis~ adgilicaa: `...vai, rom saiqiosac /gineba damixvdebao! / aq Cemi uqmad cxovreba / iq Tvalwin damidgebao...~ sulis ukvdavebis ideaze dayrdnobiT vaJas mtkiced sjera, rom Rvawlmosili, `pirofliani~ gmirebi (romelTac igi xSirad `lamazebsac~ uwodebs) buneba-RvTaebis identobis nebelobiT ki ar ikargebian, aramed swored `SaveTSi~ transformirebulni `inaxebian~: `...mwams, ferflni kargis gulisa, / qarm ro gafantos xmelada, / TviToSi mainc enTeba, / tial-survili cxelada.. /karg guls ara hklavs buneba, / Tan daaqvs Zvelis-Zvelada!..~ iq ara marto midian, aramed iqedan gardauvali gamTlianebis molodinSi mudmivad gvakvirdebian, `saflavebze mavalTa xmebs~ usmenen, Cvenive `garjis~ adekvaturi wylulebiT gvafaseben, gvegebebian, mfarvelobas gvicxadeben da a. S. iqneb amitomac vaJasTvis samarTlianobis (isev imave socialuri harmoniobasTan erTad) aRdgenis SesaZlebloba ara mxolod yoveldRiur cxovrebaSi gamJRavnebul SemarTebas, `kai ymaTa~ `zneobriv Tvalaxelilobas~, aramed miRmuri samyarodan mkvdrebis (imave `kai ymebis~, brZoliT nawrTobi gvirgvinosani mefeebis Tu tanjuli Tanamokalmeebis) aRdgomas, `suleTis“ SeSvelebasac ukavSirdeba (`kidevac vnaxav gazafxuls~). sxva gamosavali TiTqos arc Cans. istoriuli kon- 122

teqstidan amovardnil vaJas Tanamedrove saqarTveloSi kulturul paradigmaTa cvlileba, g. qiqoZis zusti SeniSvniT ki, `sovdagris mier raindis damarcxeba~, TiTqmis formalurad ganxorcielda, oRond ki ise, rom `moxerxda~ qarTvelTa pirovnuli mTlianobis sagrZnoblad Selaxva (am TvalsazrisiT saintereso Cans vaJas lirikaSi gamokveTili xmlisa da Samfuris antinomia). miuxedavad amisa, maradiuli wrebrunvis moTayvane vaJas, `kargi gulis~ ukvdavebis moimedes, ar surs eris viTom siWabukis, simwifisa da xandazmulobis Semdeg misi gaqrobis, kvdomis (iv. jabadari, l. frobeniusi) maSinac da mogvianebiTac gavrcelebuli ideebis gaziareba. amis mizezi vaJas mier mxatvrulad realizebuli da nicSes `maradiuli dabrunebis~ ideiT provocirebuli `istorizmis` gaazrebis principia, romlis Teoriul dasabuTebas vxedavT ukve gr. robaqiZis eseSi `osvald Spengler~. istoriis `sworxazovani~ ganviTarebis koncefciis uaryofa (sxvaTa Soris, iseve rogorc nicSes samyaros desakralizacisaTvis gamiznuli interpretaciebisa, romlis kritika robaqiZis germanulenovan filosofiur eseSi `pirvelSiSi da miTosia~ gadmocemuli), ∗ romelic Spenglerma me-19 saukunis istoriul mecnierebaTa sxva ZiriTadi postulatebis, evropocentrizmisa da panlogizmis, paralelurad ganaviTara, gr. robaqiZem myari argumentacia daupirispira: `Spengleris aTvisebiT istoriaSi ar aris logosi. vlena movlenis da meti araferi.. es Sexeduleba TavisTavad mcdaria. Tu logosi ar aris, maSin ar aris TviT istoriac. istoria ar aris ubralo cvla. igi viTarebaa. viTarebaSi ki aucilebelia sazrisi~ (robaqiZe 1923: 2). sxva sityvebiT, dasavleTis kultur-filosofiuri azrovnebis mier `logoss moklebul~, `wminda wylis struqturad~, `cariel karkasad~ ganxiluli `istorizmi~ robaqiZisTvis `onto- ∗ ix. amis Sesaxeb k. bregaZe _ `nicSes maradiuli dabrunebis ideis kritika grigol robaqiZesTan~. _ lit. Ziebani, 2011. 123

teqstidan amovardnil vaJas Tanamedrove saqarTveloSi kulturul<br />

paradigmaTa cvlileba, g. qiqoZis zusti SeniSvniT ki,<br />

`sovdagris mier raindis damarcxeba~, TiTqmis formalurad<br />

ganxorcielda, oRond ki ise, rom `moxerxda~ qarTvelTa pirovnuli<br />

mTlianobis sagrZnoblad Selaxva (am TvalsazrisiT saintereso<br />

Cans vaJas lirikaSi gamokveTili xmlisa da Samfuris<br />

antinomia). miuxedavad amisa, maradiuli wrebrunvis moTayvane<br />

vaJas, `kargi gulis~ ukvdavebis moimedes, ar surs eris viTom<br />

siWabukis, simwifisa da xandazmulobis Semdeg misi gaqrobis,<br />

kvdomis (iv. jabadari, l. frobeniusi) maSinac da mogvianebiTac<br />

gavrcelebuli ideebis gaziareba. amis mizezi vaJas mier mxatvrulad<br />

realizebuli da nicSes `maradiuli dabrunebis~ ideiT<br />

provocirebuli `istorizmis` gaazrebis principia, romlis Teoriul<br />

dasabuTebas vxedavT ukve gr. robaqiZis eseSi `osvald<br />

Spengler~. istoriis `sworxazovani~ ganviTarebis koncefciis<br />

uaryofa (sxvaTa Soris, iseve rogorc nicSes samyaros desakralizacisaTvis<br />

gamiznuli interpretaciebisa, romlis kritika<br />

robaqiZis germanulenovan filosofiur eseSi `pirvelSiSi da<br />

miTosia~ gadmocemuli), ∗ romelic Spenglerma me-19 saukunis istoriul<br />

mecnierebaTa sxva ZiriTadi postulatebis, evropocentrizmisa<br />

da panlogizmis, paralelurad ganaviTara, gr. robaqiZem<br />

myari argumentacia daupirispira: `Spengleris aTvisebiT<br />

istoriaSi ar aris logosi. vlena movlenis da meti araferi..<br />

es Sexeduleba TavisTavad mcdaria. Tu logosi ar aris,<br />

maSin ar aris TviT istoriac. istoria ar aris ubralo cvla. igi<br />

viTarebaa. viTarebaSi ki aucilebelia sazrisi~ (robaqiZe 1923:<br />

2). sxva sityvebiT, dasavleTis kultur-filosofiuri azrovnebis<br />

mier `logoss moklebul~, `wminda wylis struqturad~, `cariel<br />

karkasad~ ganxiluli `istorizmi~ robaqiZisTvis `onto-<br />

∗ ix. amis Sesaxeb k. bregaZe _ `nicSes maradiuli dabrunebis ideis kritika<br />

grigol robaqiZesTan~. _ lit. Ziebani, 2011.<br />

123

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!