Vazha-Pshavela 150
Vazha-Pshavela 150 Vazha-Pshavela 150
T. Cxenkeli), gamowveulia ara marto droTa kavSiris, warsulis, awmyosa da momavlis erTianobis, maTi urTierTganpirobebulobis SegrZnebiT, aramed im realobisadmi kritikuli damokidebulebiTac, romelSic vaJas uxdeboda cxovreba: `...gulze mWirs sami iara: / warsulze fiqri mawuxebs, / awmyoSi ara yria — ra / da momavalis fiqrebic / aravin gamimziana!~ an kidev: `ara Tqven sadiaceno, ro ZroxebiviT sZRebiTa~ da sxv. aqedan gamomdinare vaJas saiqio _ SaveTi _ suleTi ara materiaSi danTqmis, masSi ganzavebis, gaqrobis (es maradiuli wrebrunvis, maradiuli ganaxlebis principis darRvevac iqneboda), aramed mxolod feriscvalebisa (Sdr. qarT. `gardacvaleba~) da, rac mTavaria, Cadenili codva-madlis miukerZoebeli `awonvis~ adgilicaa: `...vai, rom saiqiosac /gineba damixvdebao! / aq Cemi uqmad cxovreba / iq Tvalwin damidgebao...~ sulis ukvdavebis ideaze dayrdnobiT vaJas mtkiced sjera, rom Rvawlmosili, `pirofliani~ gmirebi (romelTac igi xSirad `lamazebsac~ uwodebs) buneba-RvTaebis identobis nebelobiT ki ar ikargebian, aramed swored `SaveTSi~ transformirebulni `inaxebian~: `...mwams, ferflni kargis gulisa, / qarm ro gafantos xmelada, / TviToSi mainc enTeba, / tial-survili cxelada.. /karg guls ara hklavs buneba, / Tan daaqvs Zvelis-Zvelada!..~ iq ara marto midian, aramed iqedan gardauvali gamTlianebis molodinSi mudmivad gvakvirdebian, `saflavebze mavalTa xmebs~ usmenen, Cvenive `garjis~ adekvaturi wylulebiT gvafaseben, gvegebebian, mfarvelobas gvicxadeben da a. S. iqneb amitomac vaJasTvis samarTlianobis (isev imave socialuri harmoniobasTan erTad) aRdgenis SesaZlebloba ara mxolod yoveldRiur cxovrebaSi gamJRavnebul SemarTebas, `kai ymaTa~ `zneobriv Tvalaxelilobas~, aramed miRmuri samyarodan mkvdrebis (imave `kai ymebis~, brZoliT nawrTobi gvirgvinosani mefeebis Tu tanjuli Tanamokalmeebis) aRdgomas, `suleTis“ SeSvelebasac ukavSirdeba (`kidevac vnaxav gazafxuls~). sxva gamosavali TiTqos arc Cans. istoriuli kon- 122
teqstidan amovardnil vaJas Tanamedrove saqarTveloSi kulturul paradigmaTa cvlileba, g. qiqoZis zusti SeniSvniT ki, `sovdagris mier raindis damarcxeba~, TiTqmis formalurad ganxorcielda, oRond ki ise, rom `moxerxda~ qarTvelTa pirovnuli mTlianobis sagrZnoblad Selaxva (am TvalsazrisiT saintereso Cans vaJas lirikaSi gamokveTili xmlisa da Samfuris antinomia). miuxedavad amisa, maradiuli wrebrunvis moTayvane vaJas, `kargi gulis~ ukvdavebis moimedes, ar surs eris viTom siWabukis, simwifisa da xandazmulobis Semdeg misi gaqrobis, kvdomis (iv. jabadari, l. frobeniusi) maSinac da mogvianebiTac gavrcelebuli ideebis gaziareba. amis mizezi vaJas mier mxatvrulad realizebuli da nicSes `maradiuli dabrunebis~ ideiT provocirebuli `istorizmis` gaazrebis principia, romlis Teoriul dasabuTebas vxedavT ukve gr. robaqiZis eseSi `osvald Spengler~. istoriis `sworxazovani~ ganviTarebis koncefciis uaryofa (sxvaTa Soris, iseve rogorc nicSes samyaros desakralizacisaTvis gamiznuli interpretaciebisa, romlis kritika robaqiZis germanulenovan filosofiur eseSi `pirvelSiSi da miTosia~ gadmocemuli), ∗ romelic Spenglerma me-19 saukunis istoriul mecnierebaTa sxva ZiriTadi postulatebis, evropocentrizmisa da panlogizmis, paralelurad ganaviTara, gr. robaqiZem myari argumentacia daupirispira: `Spengleris aTvisebiT istoriaSi ar aris logosi. vlena movlenis da meti araferi.. es Sexeduleba TavisTavad mcdaria. Tu logosi ar aris, maSin ar aris TviT istoriac. istoria ar aris ubralo cvla. igi viTarebaa. viTarebaSi ki aucilebelia sazrisi~ (robaqiZe 1923: 2). sxva sityvebiT, dasavleTis kultur-filosofiuri azrovnebis mier `logoss moklebul~, `wminda wylis struqturad~, `cariel karkasad~ ganxiluli `istorizmi~ robaqiZisTvis `onto- ∗ ix. amis Sesaxeb k. bregaZe _ `nicSes maradiuli dabrunebis ideis kritika grigol robaqiZesTan~. _ lit. Ziebani, 2011. 123
- Page 71 and 72: TavTan marto darCena. gogoTurisgan
- Page 73 and 74: tipebi individTa sizmrebSi vlindeba
- Page 75 and 76: moweva, aseve RirebulebaTa im siste
- Page 77 and 78: uecrad SuaRamisas, cas janRi daefar
- Page 79 and 80: wlebidan (i. WavWavaZe, a. wereTeli
- Page 81 and 82: moxseniebul saxels iraneli erisTavi
- Page 83 and 84: manana kvaWantiraZe Sexvedris konce
- Page 85 and 86: yofa _ stumrisadmi joyolas am ucnau
- Page 87 and 88: mosaubris cnobierebis reprezentacia
- Page 89 and 90: xierdeba drois sivrcul suraTSi, rom
- Page 91 and 92: dasawyisSia da vaJas surs, gzis das
- Page 93 and 94: procesis uwyvetobaSi da realuri pla
- Page 95 and 96: mulirebel intencias _ misi ganviTar
- Page 97 and 98: konotacia da swored misi saSualebiT
- Page 99 and 100: Tan mis daZmobilebas _ SemTxveviTob
- Page 101 and 102: avsebis Semdeg. am avsebis dinamika
- Page 103 and 104: aluda da mucali ibrZvian da tyviebs
- Page 105 and 106: identobis saTaveebis wvdomacaa, rad
- Page 107 and 108: amgvari sazrisiT _ logosiT _ xsnis
- Page 109 and 110: xilul dapirispirebaSi, bunebis uazr
- Page 111 and 112: mas unda moecva Tavis TavSi materia
- Page 113 and 114: dimitri benaSvili wers: `bunebis ka
- Page 115 and 116: damowmebani: benaSvili 1961: benaSv
- Page 117 and 118: ulebebis, miTologiuri warmodgenebis
- Page 119 and 120: amocanad aRiarebulia zomierebis gan
- Page 121: xidze marTali uvneblad gadis, codvi
- Page 125 and 126: damowmebani: mandelStami 1922: Mand
- Page 127 and 128: marTalia, Soridan miwevs dawyeba, m
- Page 129 and 130: aludas sofelSi (da yvela sxva TemSi
- Page 131 and 132: arsebobs; meore mxriv, gvaqvs ~sisx
- Page 133 and 134: marjvenis mokveTa. man `bevr qists
- Page 135 and 136: ebuli nawilebia. aluda kargad arCev
- Page 137 and 138: gaanalizebuli masala da vaJa-fSavel
- Page 139 and 140: aluda: `wesi ar aris mtris mokvla,
- Page 141 and 142: 6. vaJa-fSavelas Semoqmedebis mimar
- Page 143 and 144: damowmebani: vaJa-fSavela 1960: vaJ
- Page 145 and 146: odesme mis cxovrebaSi dadgeba wami,
- Page 147 and 148: qajTi, macilTi kvalada, Sigvea ferf
- Page 149 and 150: vad. eSmaks surs adamianis sulis xe
- Page 151 and 152: amiran arabuli mTis, arwivisa da ar
- Page 153 and 154: lea. `mTis mwvervalis~ sakanTielo s
- Page 155 and 156: RmerTTan am grZnobis xidiTa~... sag
- Page 157 and 158: im myar, mdgrad, maradiul fenomenTa
- Page 159 and 160: es xiblavs Semoqmeds. amitomac ambo
- Page 161 and 162: daWrili arwivis raobisa Tu vinaobis
- Page 163 and 164: xolo manamde: `...xalxi beriZeze im
- Page 165 and 166: arwivis wasvla da gauCinareba `Cvra
- Page 167 and 168: qro droSa, qari rom aRar sZravs; vi
- Page 169 and 170: ainer kirSi vaJa-fSavelas Sesaxeb l
- Page 171 and 172: diebSi) yvelaze ukeT axerxebs imas,
teqstidan amovardnil vaJas Tanamedrove saqarTveloSi kulturul<br />
paradigmaTa cvlileba, g. qiqoZis zusti SeniSvniT ki,<br />
`sovdagris mier raindis damarcxeba~, TiTqmis formalurad<br />
ganxorcielda, oRond ki ise, rom `moxerxda~ qarTvelTa pirovnuli<br />
mTlianobis sagrZnoblad Selaxva (am TvalsazrisiT saintereso<br />
Cans vaJas lirikaSi gamokveTili xmlisa da Samfuris<br />
antinomia). miuxedavad amisa, maradiuli wrebrunvis moTayvane<br />
vaJas, `kargi gulis~ ukvdavebis moimedes, ar surs eris viTom<br />
siWabukis, simwifisa da xandazmulobis Semdeg misi gaqrobis,<br />
kvdomis (iv. jabadari, l. frobeniusi) maSinac da mogvianebiTac<br />
gavrcelebuli ideebis gaziareba. amis mizezi vaJas mier mxatvrulad<br />
realizebuli da nicSes `maradiuli dabrunebis~ ideiT<br />
provocirebuli `istorizmis` gaazrebis principia, romlis Teoriul<br />
dasabuTebas vxedavT ukve gr. robaqiZis eseSi `osvald<br />
Spengler~. istoriis `sworxazovani~ ganviTarebis koncefciis<br />
uaryofa (sxvaTa Soris, iseve rogorc nicSes samyaros desakralizacisaTvis<br />
gamiznuli interpretaciebisa, romlis kritika<br />
robaqiZis germanulenovan filosofiur eseSi `pirvelSiSi da<br />
miTosia~ gadmocemuli), ∗ romelic Spenglerma me-19 saukunis istoriul<br />
mecnierebaTa sxva ZiriTadi postulatebis, evropocentrizmisa<br />
da panlogizmis, paralelurad ganaviTara, gr. robaqiZem<br />
myari argumentacia daupirispira: `Spengleris aTvisebiT<br />
istoriaSi ar aris logosi. vlena movlenis da meti araferi..<br />
es Sexeduleba TavisTavad mcdaria. Tu logosi ar aris,<br />
maSin ar aris TviT istoriac. istoria ar aris ubralo cvla. igi<br />
viTarebaa. viTarebaSi ki aucilebelia sazrisi~ (robaqiZe 1923:<br />
2). sxva sityvebiT, dasavleTis kultur-filosofiuri azrovnebis<br />
mier `logoss moklebul~, `wminda wylis struqturad~, `cariel<br />
karkasad~ ganxiluli `istorizmi~ robaqiZisTvis `onto-<br />
∗ ix. amis Sesaxeb k. bregaZe _ `nicSes maradiuli dabrunebis ideis kritika<br />
grigol robaqiZesTan~. _ lit. Ziebani, 2011.<br />
123