- Page 1: Ntontogoli ̱gya Lugungu
- Page 4 and 5: Ntontogoli ̱ gya LugunguLugungu Di
- Page 8 and 9: kukookoba nkobo zensei ̱, hatitu̱
- Page 10 and 11: How to use the dictionaryThis Lugun
- Page 12 and 13: is not literal. An idiom is similar
- Page 14 and 15: List of Abbreviationsadj. adjective
- Page 17 and 18: ab̯ukibahi̱i̱mi̱A - aab̯uki ad
- Page 19 and 20: bihulungabihulunga Sg: kihulunga. n
- Page 21 and 22: byei̱word of mouth that may or may
- Page 23 and 24: b̯ukama b̯wa nzaarwab̯ukama b̯w
- Page 25 and 26: b̯urwarwatu4 • state of high eff
- Page 27 and 28: b̯u̱hagaaru̱actions or obeying t
- Page 29 and 30: b̯u̱pu̱u̱ti ̱b̯u̱pu̱u̱ti
- Page 31 and 32: waaweemi ̱waaweemi ̱ Pl: baaweemi
- Page 33 and 34: bbalu̱u̱ni ̱bbalu̱u̱ni ̱ Pl:
- Page 35 and 36: cakaradeeruC - ccakara Pl: macakara
- Page 37 and 38: eefu̱u̱ti ̱Ee - eeee interj. yes
- Page 39 and 40: kagulu ka gaalikagulu ka gaali Pl:
- Page 41 and 42: hadi ̱hadi ̱ dem. there, at that
- Page 43 and 44: ibiikiro lya nsimbiibiikiro lya nsi
- Page 45 and 46: kukora ikunzikukora ikunzi v. Metap
- Page 47 and 48: iḇaiḵaasyaI̱ - i ̱iḇa v. Se
- Page 49 and 50: JinjaJinja n. name of a city.jiraan
- Page 51 and 52: waakaguluwaakagulu Pl: baakagulu. n
- Page 53 and 54: kalengeetu̱days, weeks and months
- Page 55 and 56: kanyuunya sukaalikanyuunya sukaaliP
- Page 57 and 58:
kataatukataatu Pl: b̯utaatu. n. tr
- Page 59 and 60:
kendakenda num. nine thousand.kende
- Page 61 and 62:
kideeru kya nsimbikideeru kya nsimb
- Page 63 and 64:
kihongwaopening on any structure, e
- Page 65 and 66:
kikonkokikonko Pl: bikonko. n. cany
- Page 67 and 68:
kimirakimira 2 Pl: bimira. n. jealo
- Page 69 and 70:
KiramaKirama n. name of a place.kir
- Page 71 and 72:
kitakunanukirwakitakunanukirwa adv.
- Page 73 and 74:
kizokizo adj. complete, full, with
- Page 75 and 76:
ki̱goye kisusura lubbaahu2 • tou
- Page 77 and 78:
kiḵongoliḵobottom part of the h
- Page 79 and 80:
kiṉtiṉdiṟokiṉtiṉdiṟo Pl
- Page 81 and 82:
ki̱su̱bi̱makes with an intention
- Page 83 and 84:
kuwith the pair of trousers, in ord
- Page 85 and 86:
kubyokakubyoka v. 1 • wake up; st
- Page 87 and 88:
kubbohakubboha v. 1 • imprison, d
- Page 89 and 90:
kucumakucuma 1 v. blanch, parboil;
- Page 91 and 92:
kudiiranakudiirana v. share meals;
- Page 93 and 94:
kugerekakugereka v. assess, levy; c
- Page 95 and 96:
kuhab̯urakuhab̯ura v. advise, cou
- Page 97 and 98:
ku̱harangani ̱aku̱harangani ̱a
- Page 99 and 100:
kuhondeerakuhondeera v. follow s.b.
- Page 101 and 102:
kuhwanaganakuhwanagana Var: kuhwana
- Page 103 and 104:
kujweraSyn: kuhara, kuroopa, kuswan
- Page 105 and 106:
kukeehakukeeha v. 1 • decrease, s
- Page 107 and 108:
kukorokotakukorokota v. criticise;
- Page 109 and 110:
kukwenyakukwenya v. become pale; ha
- Page 111 and 112:
kulindiirakulindiira v. wait; stay
- Page 113 and 114:
kumigakumiga v. press, squeeze. Syn
- Page 115 and 116:
kunuulakunuula Var: kunaanuula. v.
- Page 117 and 118:
ku̱poolookyaku̱poolookya v. make
- Page 119 and 120:
ku̱sabiṟi ̱iṟya2 • pray; sp
- Page 121 and 122:
kusenda3 • clean, tidy. Syn: kuyo
- Page 123 and 124:
kwesobooranganataken against you.Sy
- Page 125 and 126:
kutamu maanikutamu maani Var: kutam
- Page 127 and 128:
kutema-tema2 • remove cassava or
- Page 129 and 130:
kwetomera2 • Metaphor. conflict w
- Page 131 and 132:
kwetuukula2 • unload; remove thin
- Page 133 and 134:
kuzirakuzira 1 v. overcome, cease,
- Page 135 and 136:
ku̱dongaku̱donga v. beat heavily;
- Page 137 and 138:
ku̱haahi ̱iṟyaku̱haahi ̱iṟy
- Page 139 and 140:
ku̱ju̱gaanaku̱ju̱gaana Var: kuj
- Page 141 and 142:
ku̱leehyaku̱leehya Var: ku̱lei
- Page 143 and 144:
ku̱pangi̱syaku̱pangi ̱sya v. 1
- Page 145 and 146:
ku̱si̱i̱mu̱u̱raku̱si̱i̱mu̱
- Page 147 and 148:
ku̱teeresyaku̱teeresya v. disagre
- Page 149 and 150:
ku̱tu̱u̱kaku̱tu̱u̱ka 3 Var: k
- Page 151 and 152:
kwahulwa3 • untangle; undo string
- Page 153 and 154:
kwebambakwebamba 2 v. be enraged, a
- Page 155 and 156:
kwegu̱myakwegu̱mya v. give up; fi
- Page 157 and 158:
kwekoorakwekoora Var: kwekoresya. v
- Page 159 and 160:
kwenobakwenoba v. See main entry: k
- Page 161 and 162:
kwetereeryakwetereerya v. 1 • lou
- Page 163 and 164:
kwicalayokwicalayo v. delay at a pl
- Page 165 and 166:
kwiṟiṟi ̱iṟyakwiṟiṟi̱i
- Page 167 and 168:
kwonkyakwonkya v. suckle, breastfee
- Page 169 and 170:
kyambaganizakyambaganiza From: Runy
- Page 171 and 172:
kyesekyese Pl: byese. n. pot; round
- Page 173 and 174:
lubbalisomewhat solid layer that ri
- Page 175 and 176:
lukyakyalukyakya Pl: nkyakya. n. cr
- Page 177 and 178:
luzotastagnant water with the roots
- Page 179 and 180:
lwagomurusi, nyoota, ijani, kihika,
- Page 181 and 182:
mahi̱gamahi ̱ga Sg: iẖi ̱ga. n
- Page 183 and 184:
mateneti ̱mateneti ̱ Pl: mateneti
- Page 185 and 186:
mbugambuga 2 Pl: mbuga. n. office;
- Page 187 and 188:
mparamukyenumparamukyenuPl: bampara
- Page 189 and 190:
mpyehyeni̱mpyehyeni ̱ Pl: mpyehye
- Page 191 and 192:
mugole mu̱kali ̱mugole mu̱kali
- Page 193 and 194:
mukandwamukandwa Pl: mikandwa. n. w
- Page 195 and 196:
kali ̱i̱soli̱i̱so wa mulimokali
- Page 197 and 198:
mupiiramupiira Pl: mipiira. n. ball
- Page 199 and 200:
musiraamumusiraamu Pl: basiraamu. F
- Page 201 and 202:
mutitimutiti 1 Pl: mititi. n. big w
- Page 203 and 204:
mu̱bbemu̱bbe Pl: miḇbe. n. Tabo
- Page 205 and 206:
mu̱handya3 • officer; captain in
- Page 207 and 208:
mu̱kei̱somu̱kei̱so Pl: bakei ̱
- Page 209 and 210:
mu̱liṉgi ̱iṟi ̱mu̱liṉgi
- Page 211 and 212:
mu̱ragu̱ri ̱responsibility in an
- Page 213 and 214:
mu̱su̱u̱b̯u̱zi ̱mu̱su̱u̱b
- Page 215 and 216:
mu̱yolomu̱yolo Pl: bayolo. n. kin
- Page 217 and 218:
mwecenji ̱feels more important tha
- Page 219 and 220:
mwetegeeryas.b. who is able to make
- Page 221 and 222:
mwongi̱mwongi ̱ Sg: lu̱wongi. ̱
- Page 223 and 224:
nangananga 2 Pl: nanga. n. 1 • an
- Page 225 and 226:
ndyandya Pl: ndya. n. culture of fo
- Page 227 and 228:
ngumirangumira 2 Pl: ngumira. n. bo
- Page 229 and 230:
nkengaganankengagana Var: nkenganga
- Page 231 and 232:
mukwata nsahu2 • pocket; part of
- Page 233 and 234:
nsongansonga 2 Pl: nsonga. n. promo
- Page 235 and 236:
nteekerezanteekereza Pl: nteekereza
- Page 237 and 238:
nzyetenyakihaga2 • outlook, view.
- Page 239 and 240:
nyineekanyineeka Pl: banyineeka. n.
- Page 241 and 242:
paaraarwapaaraarwa Pl: bapaaraarwa.
- Page 243 and 244:
rubazurubazu Pl: mbazu. n. speech;
- Page 245 and 246:
saawesaawe Pl: saawe. n. milk stew;
- Page 247 and 248:
suuralength three metres spread on
- Page 249 and 250:
twangeWanzalatwange Var: twei ̱. p
- Page 251 and 252:
waatwowaatwo pro. their, theirs.waa
- Page 253:
zi̱i̱pu̱zi̱i̱pu̱ Pl: mazi ̱i
- Page 257 and 258:
abandonadjudicateA - aabandon v. ku
- Page 259 and 260:
aim to get s.t.aim to get s.t. v. k
- Page 261 and 262:
aroundaround adv. na gwaarrange v.
- Page 263 and 264:
bagbag n. kaveeran. kikapun. nsahub
- Page 265 and 266:
bendbend v. kubbibbinulabend s.t. v
- Page 267 and 268:
body fatbody fat n. isajubody size
- Page 269 and 270:
burglary, commit aburglary, commit
- Page 271 and 272:
carry on the shouldercarry on the s
- Page 273 and 274:
clayclay n. ib̯umban. nombiclay, d
- Page 275 and 276:
complicated personcomplicated perso
- Page 277 and 278:
copycopy v. kukopacord n. kiḵosi
- Page 279 and 280:
cry of a cowcry of a cow interj. bb
- Page 281 and 282:
defend yourselfdefend yourself v. k
- Page 283 and 284:
disagree vocallydisagree vocally v.
- Page 285 and 286:
dodge questionsdodge questions v. k
- Page 287 and 288:
earlyearly adv. kareiearn v. kutung
- Page 289 and 290:
enthuseenthuse v. kwenyumizaenthusi
- Page 291 and 292:
eyeballeyeball n. lu̱woni̱eyebrow
- Page 293 and 294:
file a legal casefile a legal case
- Page 295 and 296:
focus onfocus on v. kuta biteekerez
- Page 297 and 298:
funeral clothfuneral cloth n. kiḵ
- Page 299 and 300:
goatgoat n. mbu̱li̱goat enclosure
- Page 301 and 302:
guitar, largeguitar, large n. kiḏ
- Page 303 and 304:
heart beat, have an irregularheart
- Page 305 and 306:
hopehope v. kulaamav. kulindirav. k
- Page 307 and 308:
impotent manimpotent man n. mub̯ur
- Page 309 and 310:
interpreter of dreamsinterpreter of
- Page 311 and 312:
itselfpro. twalwopro. twalyopro. wa
- Page 313 and 314:
knock off workknock off work v. kwi
- Page 315 and 316:
level, maken. mu̱lemben. mu̱tiṉ
- Page 317 and 318:
luckluck n. mu̱gi ̱san. nkyaluck,
- Page 319 and 320:
meddlemeddle v. kwebbwogiṟamuv. k
- Page 321 and 322:
monkey, Black-faced vervetmonkey, B
- Page 323 and 324:
name of a continentname of a contin
- Page 325 and 326:
newsnews n. mahu̱u̱ren. makurunew
- Page 327 and 328:
one trillionone trillion num. b̯ut
- Page 329 and 330:
pale, becomepale, become v. kucuucu
- Page 331 and 332:
physicalphysical adj. kilohophysics
- Page 333 and 334:
postpost n. nkondopost mail v. kutw
- Page 335 and 336:
provev. kwehembav. kwezegwav. kwezi
- Page 337 and 338:
rakerake v. kukookooban. lukookoobo
- Page 339 and 340:
released, bereleased, be v. ku̱tee
- Page 341 and 342:
rich, becomerich, become v. kugaiga
- Page 343 and 344:
same as, besame as, be v. kwisanasa
- Page 345 and 346:
sensiblen. mwegu̱mi ̱siṟiẕi̱
- Page 347 and 348:
shockshock v. ku̱ru̱ndu̱kyan. kw
- Page 349 and 350:
sleep instantly, go tosleep instant
- Page 351 and 352:
sparkspark n. kagangan. kanyotav. k
- Page 353 and 354:
staystay v. kwicalastay away v. kuz
- Page 355 and 356:
stubbornnessn. mu̱taliḇaniẕi̱
- Page 357 and 358:
sympathisesympathise v. kuganyirav.
- Page 359 and 360:
thatchdem. lwodi̱dem. lyodi ̱dem.
- Page 361 and 362:
thirstthirst n. irohon. lwozon. nyo
- Page 363 and 364:
tourniquettourniquet n. ki ̱goyeto
- Page 365 and 366:
twenty thousandtwenty thousand num.
- Page 367 and 368:
untrustworthy personuntrustworthy p
- Page 369 and 370:
wagewater cattleW - wwage n. musaar
- Page 371 and 372:
where?where? interrog. hanyawhich?
- Page 373 and 374:
wrong, gowrong, go v. kusobayour, y