LAWMI KHIANGTE - Zoin.Info
LAWMI KHIANGTE - Zoin.Info LAWMI KHIANGTE - Zoin.Info
VOL.2 NO.2 BI-WEEKLY JOURNAL 16 JULY 2012 MONDAY lawmi khiangte ka hmangaih che Solo album Thar
- Page 2 and 3: 2 | TAHANTIMES domestic news 16 Jul
- Page 4 and 5: 4 | TAHANTIMES internAtionAL news C
- Page 6 and 7: 6 | TAHANTIMES worLd crime 16 July
- Page 8 and 9: 8 | TAHANTIMES ceLebrity 16 July 20
- Page 10 and 11: 10 | TAHANTIMES People 16 July 2012
- Page 12 and 13: 12 | TAHANTIMES article 16 July 201
- Page 14 and 15: 14 | TAHANTIMES tUnlai tahan BORUak
- Page 16 and 17: 16 | TAHANTIMES essay 16 July 2012
- Page 18 and 19: 18 | TAHANTIMES sport 16 July 2012
VOL.2 NO.2 BI-WEEKLY JOURNAL 16 JULY 2012 MONDAY<br />
lawmi khiangte<br />
ka hmangaih che<br />
Solo album Thar
2 | TAHANTIMES domestic news 16 July 2012 Monday | Vol.2 No.2<br />
MEDIA THILTIHTHEIHNA<br />
Media thiltihtheihna hi ziak zawh sen chi pawh a nih a rinawm loh. Mass<br />
Communication hmanrua, heng; TV, radio, chanchinbu, etc., te hi a<br />
huam vek a. Chanchin thleng thar te, thleng tawh te, thleng tur te, ram<br />
politics boruak te, economics dinhmunte leh thil dang eng emaw zat tar<br />
lana a awm theih nan TV, radio, chanchinbu, internet kan tih ang chi<br />
zawng zawng hi thil pawimawh tak a ni. Tun hma deuh kha chuan radio<br />
leh ziak tarlanna chanchinbute kha media awmchhun tih mai theih a ni<br />
a. Tunah chuan TV, internet tih ang chi changkang tak tak a lo chhuak<br />
zel a. He tih lai hian ziaka tar lanna chanchinbu chi hrang hrangte<br />
pawimawhna a tinep hauh chuang lo.<br />
Kan ram pawhin democracy lamtluang kan zawh chho mek a. Kum<br />
2008-a an ziak ram constitution-ah Dan, Inawpna leh Judicial dah<br />
pawimawh a ni a. Heng pathum hi an kal filawr fal thiang lova. Thunei<br />
bik emaw awm a tha hek lo. Rual tak leh fel taka kalho tur chuan media<br />
kan tih tak hi a pawimawh ta em em a ni. Kan ram President ngei pawhin<br />
media hi a dah pawimawh hle a. Ram inrel bawlnaa ban pawimawh tak<br />
palinaah hial an dah thin reng a ni.<br />
Hman deuh lawk atang khan kan ramah pawh media hi a zalen<br />
tan viau mai a. Thil lawmawm tak a ni. Kal dan hluiah kha chuan mimal<br />
leh pawl hamthatna chauh uma media hi kalpui a ni a. Hotute duh loh<br />
zawng chu a chhia emaw, a tha emaw media lam hian an tilang ngai lo.<br />
Sawrkar inrelbawlnaa ban pawimawh pathum Dan, Inawpna leh Judicial<br />
lam fak-seltu ber tur chu media hi a ni a. A pawimawh a ni. Chu tih<br />
laiin media zalenna hmang suala thu dik lo leh rintlak lohva inchirh theh<br />
a fuh hauh lo bawk ang.<br />
Media hian ram rorelna pawimawh tak a tichhe thei a. Ram thatna<br />
tur pawhin nasa takin a thawk thei bawk. Heng TV, Internet, radio tih ang<br />
chi hi chu mi nawlpui hian chanchin hriat nan kan hmang em em lo va.<br />
Keiniho zingah chuan chanchinbu hi kan thu hriatna hnar ber a ni.<br />
Kan ramin democracy kawng a zawh chhoh zel laiin media a zalen<br />
ta bawk a, Kawl tawnga chhuak chanchinbu chhiar tlak a awm ta nual.<br />
Mizo, Falam leh Hakha tawnga ziak chanchinbu pawh tha tak tak a lo<br />
chhuak zel ang. Keini mawhphurhna chu chhiar hi a ni a. Thil eng emaw<br />
mai mai, heng kuhva, zial, chhang vel tih ang chi lei aia chanchinbu lei<br />
kan uar hunah hmasawnna rahbi dik kan rap chho tawh ang. Media<br />
thiltihtheihna hriaiin media thlarau neih i tum ang u.n<br />
VICE PRESIDENT TUR<br />
Vice President kal chhuak ta Thiha Thura U Tin Aung Myint Oo seat luah<br />
turin sipai lam hluttaw palaite chuan Yangon Region Chief Minister U Myint<br />
Swe an nominate ta tih thu sipai hluttaw palai Brig. General pakhat chuan a<br />
nemnghet ta tih The Voice Weekly-in a tarlang.<br />
Chu Brig-General-in media-te hnena a sawi dan chuan, ram tana hnathawk<br />
teuh thei tur, mipuite rinchhan tlak tur nia an hriat avanga ani U Myint<br />
Swe hi thlang an ni awm e.<br />
Vice President Thiha Thura U Tin Aung Myint Oo kha sipai hluttaw<br />
palaite thlan a ni a, chu vangin a seat a ruak tak pawh hian sipai hluttaw<br />
palai bawkin an thlang tha leh ta a ni.<br />
Yangon Region Chief Minister U Myint Swe hi 2010 Inthlanpui-ah Yangon<br />
Region Constituency (2) atangin a in-candidate si a, hetia a hming a<br />
lo lang ta mai hi mak ti deuh an awm. Mahlaing Township-a Pyithu Hluttaw<br />
Palai U Aye Mauh chuan, "U Myint Swe an thlang chu mak ka ti deuh a. Region-a<br />
mi a ni sia ka ti a. Mahse Region-a mi pawh ni se a theih tho va, civil<br />
zinga mi pawh Dan chuan thlan a phal tho alawm ka ti leh a. Danin a phut<br />
ang qualification a neih phawt chuan tu pawh a thlan theih reng alawm," a ti<br />
a ni. Tun Hluttaw an thut tan tirh July ni 4 vel kha chuan Vice President atan<br />
U Htay Oo, U Tin Aye, Commander in Chief (Navy), Rear Admiral Nyan Tun,<br />
U Aung Minn, U Soe Thein te hming a lang hle a, mahse July ni 9 atang<br />
chuan Yangon Region Chief Minister U Myint Swe hming a lang fal ta a ni.<br />
Taung-tha Township-a Pyithu Hluttaw palai U Aung Thaung chuan, "A<br />
tha alawm, mi tha a nia. Mi zaidam, mi nem a nia. A rilru pawh a tha, a<br />
tluang, thil sawipui theih tak a nia," tiin tha a tih thu a sawi.<br />
Yangon Region Hle-kuu Township Pyithu Hluttaw palai U Phyo Minn<br />
Thein thung chuan, "President thu hnial chi a ni lo ang a. A zia chu a chunga<br />
mi a rum leh a rum ang a, a chunga mi a nem leh a nem ve mai. Chu tiang<br />
mi chu a ni," a ti ve thung.<br />
U Myint Swe hi Defense Service Academy Batch (15)-na chhuak a ni<br />
a, Yangon Command, Commander hna a chelh tawh bakah Tatmadaw-ah<br />
Lt. General thleng a kaisang hman a ni. Heng bakah Military Security Force<br />
lu hna a chelh tawh bawk.n<br />
KAN RAMA AMERICA AMBASSADOR ATAN<br />
DEREK MITCHELL CHU SENATE-IN A NEMNGHET TA<br />
D erek Mitchell chu kum 22 chhunga US Ambassador hmasa ber niin June<br />
29 khan Senate chuan a nemnghet ta a ni. Derek Mitchell hi kan ram thua<br />
US-in a chhawr mek a ni a. Tunah chuan Ambassador-ah hlan kai a ni ta.<br />
May 17 khan kan ram thua America Ambassador ni turin a lo rawt tawh a,<br />
ti hian Senate-in a nemnghet ta a ni. Heti anga Ambassador dah a ni leh ta<br />
hi kan ram insiam that chhoh vang a ni a, Senate hian lungrual takin a nemnghet<br />
ta a ni.<br />
Derek Mitchell chuan, "Kum kal taa hlawhtlinna ropui tak chu president<br />
U Thein Sein leh NLD hruaitu Daw Aung San Suu Kyi te inbiak remna kha a<br />
ni a. President U Thein Sein hi mi ropui tak a ni. Ram a hruai dan te, kum kal<br />
taa ram a siam that chhoh dan te hi theihnghilh chi a ni lo. Heti anga huaisen<br />
taka a kal hi Myanmar mite beisei em em a tihlawhtling a ni a, thil tam tak<br />
chan pawh a nei. Ram a insiam that chhoh zelnaah pawh hnungtawlh a tum<br />
tawh lo. Democratic movement a kalpui hi a tidanglam tawh lo vang. Politics<br />
avanga lung in la tangte leh a chhuah tawh thenkhatte chunga case a siam<br />
thu-ah kan ngaih a la tha thei lo. Dan lek kawh a nih theih nan rorelna dik<br />
a awm a tul. Constitution-a sipai chungchang hi sipai-civil inkungkaih dan<br />
democracy kalhmang nen a inmil lo," a ti.<br />
Tuna New York-a khawsa mek, UN-a kan ram palai hlun U Than Swe<br />
chu America-a kan ram Ambassador atan ruat a nih tur thu foreign minister<br />
U Wanna Maung Lwin-an a sawi a. US Secretary of State Clinton nena<br />
Washington-a an inkawm hnua sawi a ni. Kum 1947 atang khan America<br />
ram nen hian kan ram hi an lo inzawm tawh a. 1990 chho atang khan US<br />
hian kan rama a ambassador pawh a la chhuak a, office in charge chauh a<br />
dah a. Tunah hian Ambassador a rawn dah leh ta a ni.n<br />
VAWI 7-NA NI TURA KAN RAMA AN BUATSAIH TUR<br />
KOREA CINEMA FESTIVAL-AH SONG SEUNG HYUN<br />
LEH SONG HYE KYO LO KAL DAWN<br />
KOTRA atanga an tarlan danin<br />
Korea Cinema Festival a vawi<br />
7-na chu kan ramah buatsaih a ni<br />
dawn a. Filmstar lar Song Seung<br />
Hyun (ဂၽြန္ေစာ) leh Song Hye Kyo<br />
(အြန္ေစာ) te an lo kal dawn.<br />
He festival-ah hian Korea Expo<br />
an tih mai Korea bungraw chi hrang<br />
hrang pho lan a ni ang. A buatsaihna<br />
hmun tur chu buaipui mek a nih<br />
thu hriat a ni bawk. He festival-ah<br />
hian Korea ram atangin company<br />
lian leh lar 60 velin an bungrua an rawn show dawn a ni. Heti ang chi hi kum<br />
khatah vawi hnih chauh a buatsaih thin. Kan rama an rawn show hmasak<br />
ber tum a ni bawk ang. Korea culture lam hawi pawh show tel a ni bawk ang.<br />
Kumin November thla vel khian buatsaih theih an tum a ni. Song Seung<br />
Hyun leh Song Hye Kyo te hi kan ram mipuiten an ngaihsan em em Korea<br />
filmstar an ni a, an lo thlen hun an nghakhlel hle tawh a ni awm e.n<br />
RAM MI LEH RAM DANG MI TANG 80, CHHUAH ZALEN<br />
Myanmar ram chhung tan in hrang hrang atang, ram mi leh ram dang mi, mi<br />
80 ngaihdam an ni a, 2012 July 3 khan chhuah zalen an ni.<br />
Constitution dan 204 (a) sawi angin lung in hrang hranga ram mi tang,<br />
mipa 37, hmeichhia 9 leh ram dang mi 34 te chu 2012 July ni 3 atang hian<br />
an sualte ngaihdam an ni ta tiin sawrkar chanchinbuten an tarlang. Ram<br />
dang mi, chhuah zalente chu ram pawna Thawnchhuah nghal an ni.n
16 July 2012 Monday | Vol.2 No.2<br />
LocAL news<br />
LEILET NEITUTEN VAN RUAH TUI KHAWP KHAM LO<br />
Kumin chu kum dang ang lo takin leilet neituten van ruah tui an khawp kham lo em em a.<br />
June thla laihawl vela hal chhun hmante chuan tui kawng rin chhan lehzualin buh an phun<br />
tawk a. Thenkhat ve thung chuan July thla tir velah chauh an bawhbeh hman a, chung lam<br />
rorelnain ngawih a la chuh tlat avangin ruah a sur tha mumal hlei thei lova, mawi mam pe<br />
tawh si a, buh phun thei lo an awm nuk mai.<br />
Tui kawng rinchhana favang an awm laiin hmun thenkhatah chuan thawk chhunzawm<br />
hlei thei lovin an tang khang mek a ni. Kumina buh phun man hi Tahan velah chuan ni khatah<br />
mi pakhatin Ks.3000 - 6000 an hlawh thei a, kum dang aiin induh thawh a na hle a ni<br />
awm e. Buh phun turin a zawna zawn takngial a ngai a nih thu lo neitu pakhat chuan kan<br />
palai a hrilh.n<br />
SATAWM VENGA HNANG TAH THIAM<br />
Satawm venga cheng Pu Kapzula hian hnang hmangin thil chi hrang hrang a siam thin a.<br />
Kum 2006 vel atanga siam tan a ni nghe nghe.<br />
A thil siamte zingah emping, arbawm, thlam lem, thlangra, nau thenna (thenbawm),<br />
nghabawm leh a dang eng emaw zat a awm. A leitute hi Mizo an ni deuh tlangpui a, touristho<br />
tana leisaktute pawh an awm thin. He hna hi eizawnna atan a tha hle a. Hnangte hi<br />
Tuingo lam atanga lut a ni deuh ber. n<br />
TAHAN 'F' GROUP THALAI AN HNATLANG<br />
Tahan hi Group hrang hrang A, B, C, D, E, F, G tiin then hran a ni a. Heng group-a thalai<br />
hruaitute hian group chhunga chhiat ni, that ni hi an buaipui thin a. Khawtlang tana mi<br />
tlawmngaite an ni. July 7 khan Tahan 'F' group-a thalai mi 10 vel chuan bench chhia siam<br />
thain an hnatlang ta a ni. He mi nia hnatlangte hi mistiri deuh vek an ni a. Tukthuan tuihnai<br />
tak an kilho nghe nghe. n<br />
TAHANTIMES | 3<br />
PU BUTA DAIFIM GALLERY-AH<br />
Mizo musician hmasa lama hmatawngtu zingah chuan Vulmawi<br />
Buta hre lo aram an awm thei dawn em ni le. Pu Buta<br />
hi Pawl 3 vel a nih atang hian Cowboy lem ziak a tui tan<br />
a. Pawl 10 pass lovin Mandalay Siangpahranga kulh thlang<br />
lem ziah zirna (State School of Fine Art and Music)-ah kum<br />
3 a zir a. Chumi hnuah lem ziak hnathawkin Tahan-ah 1977-<br />
84 thleng a awm a.<br />
Pu Buta hi Mandalay leh Tahan vela a awm lai hian sulhnu<br />
a nei nual a. Hla phuah thiam, lead guitarist a ni bawk<br />
a, zai a thiamin lem ziak a hnehsawh hle a ni. Ama hovin<br />
music album pathum lai an siam nghe nghe. 1985 kum khan<br />
Aizawl-ah a pem a, vawiin thlengin Dawrpui veng-ah an<br />
khawsa mek a ni.<br />
Tuna a awmna hmunah hian music lam chu hawisan<br />
deuhin lem ziak lamah a inhmang nasa hle a, Mizorama<br />
Silkscreen Printing hmasa ber a ni nghe nghe. In chung<br />
chhawngah Daifim Gallery hmun a nei. Hmanlai Zonun lem<br />
eng eng emaw Water Colour leh Oil Colour-a ziahsa a tar<br />
ferfur a, mit a tlaiin a ennawm khawp mai. Heti anga a ziahsate<br />
hi Rs. 1000-5000-in an lei thin a, ram dang atang a zin<br />
vei vak Sapho pawhin an dawr ve thin a nih thu Pu Buta'n a<br />
sawi.<br />
He Daifim Gallery hi kum 10 cham a lo ni der tawh mai a,<br />
Zoram dung leh vang a fang nual tawh a ni. Pu Buta hi tunah<br />
kum 60 hmel a lo hmu ve ta reng mai. A kum ngaihtuah<br />
hian a hna a la tikhaihlak lem lova, a hriselna a la thain a<br />
mawng a la zang khawp mai.n<br />
VAIMIM A HUN TEP<br />
Liandovate unau mim fang khat inphel an tih kha tuna vaimim<br />
kan tih ang hi a ni lova. Tuna Vaimim hi chu Vaimim tak tak<br />
a ni thung. Good Friday-a thlai thlak hi a tha duh tiin kha mi<br />
nia Vaimim tuh thenkhatte chu tunah awm chen chenin an<br />
dawng hluah tawh a, chu mi hnu fe-a tuh te chu khup chen<br />
chen an ni ve fur hlawm ta mai.<br />
Kawl thufingin “Kawmchar huanah bazaar din rawh” an<br />
tih angin kawmchar huana thlai ilo; hmarcha, maian, anthur,<br />
khanghu, theihai, ser, purun, khahkhuan, phuihnam,<br />
kawlthei, rahnal, hnuhnun, phiang, antam, zikhlum, Nan<br />
Nan, vaimim, tawkte ang hi hmun thenkhatah hmuh tur a<br />
awm nual a, Tunah theihai leh lakhuihthei vanglai a ni a, nakin<br />
lawkah vaimim vanglai a rawn ni chho mek dawn a ni.n
4 | TAHANTIMES internAtionAL news<br />
CAMBODIA RAMA KHAWSIK NATNA DANGLAM<br />
NAUPANG 60 CHUANGIN AN THIHPUI<br />
Cambodia ramah khawsik natna danglam tak a leng mek<br />
a, naupang 60 chuangin an thihpui tawh a, World Health<br />
Organization chuan Cambodia Health Ministry a tanpui<br />
mek a ni.<br />
Chu natna danglam tak chu naupang 62-in an vei<br />
a, 61-in an thihpui. Cambodia chhim lam leh ram laili vel<br />
atanga leng tan a ni tiin WHO nena thuchhuah an siam<br />
tlanah chuan Health Ministry chuan a puang.<br />
A natna lo awm tan dan an zir chiang mek a, an la<br />
hrechiang thei chiah lo va. He natna hi naupang kum sarih<br />
hnuai lamin an vei bik ni awm a ni. Natna lo awm tanna<br />
hmun chu an hre tawh a ni awm e.<br />
He khawsik natna hi thawkna dawt natna chi-a chhiar<br />
tel a ni a, an nat hian an hriatna thazam lam a khawih<br />
chau a, dam lo thenkhat phei chu an tha te a na bawk ni<br />
awm tak a ni. Heng hi WHO Cambodia office-a Dr Nima Asgari sawi a ni. Naupangin natna<br />
a vei tawh chuan darkar 2 chhung lekah an thi mai ani. Dam lote hi Phnom Penh leh hmar<br />
lam tourist kal tamna Siem Reap khuaa mite an ni a. "He natna hi virus, bacteria leh tur ei<br />
palh te nen a inkungkaihin kan hria," tiin Dr Nima Asgari chuan a ti.<br />
He natna hi mi tam tak suat thei tur chi a nih a la hriat mai loh naa, tun anga hun rei<br />
lote chhunga naupang tam takin an han thihpui mai hi chu a manganthlak hle a ni." a ti<br />
bawk.n[AFP]<br />
AMERICA RAMA LUT (PEM) ZINGAH ASIA MI TAM BER<br />
China-American mi 728 telin Asia-American mi 3511 an zawhna atanga an hmuh chhuah<br />
a ni bawk. Heng mite hi Alaska, Hawaii leh Columbia te leh Statistic te an zirchiannaa a lo<br />
lan danin America rama pem lut zingah Latin mi aiin Asia mi an tam zawk thu hriat a ni.<br />
America-ah hian Asian-American-hote hian sum an la lut thei hle a, mi thiam pawh an tam<br />
bik an ti. Hei hi PWE Research Center-in a hmu chhuak a, The Rise of Asia American-ah<br />
tar lan a ni nghe nghe.<br />
'Asian-ho hi sum leh ngaihtuahna thar neiin America ramah an lut a, hei hi America vanneihna<br />
a ni," tiin Vernon W.C Ching chuan China Daily a hrilh. China atanga America-a pem<br />
lut hi an tam em em a. Lung laihnaah te, lo lam leh relah te hna an thawk deuh ber.n<br />
[China Daily]<br />
JCB HAWH THEIH TA!<br />
• Rate dik leh fel takin JCB hawh theih a ni ta.<br />
• Operator senior tak enkawlna hnuaiah a ni ang!<br />
• A khawl a thain a rintlak a ni.<br />
• Darkar 24 chhung dawr theih kan ni e...<br />
• Min rawn dawr ve chhin la, i inchhir lovang!<br />
Contact:စShwe Moe Beer dawr, Sanmyo ward, Kalaymyo. Ph: 096472143<br />
16 July 2012 Monday | Vol.2 No.2<br />
POLICE THAU LUTUKTE HNENA<br />
PAKISTAN THUCHAH - EI-IN INSUM,<br />
A NIH LOH CHUAN BAN<br />
Pakistan police-te hming<br />
hliauna chu thamna lak<br />
ching, hna thawk tha si<br />
lo an nihna hi a ni. Tunah<br />
chuan thil pakhatin a belhchhah<br />
leh deuh deuh<br />
dawn – an taksa a rit lutuk.<br />
Punjab bial police officer<br />
19,000 zinga hmun lia then<br />
hmun khat chauh fitness<br />
test an pass thu a than<br />
atangin Pakistan sawrkar<br />
chuan police-ho chu bitumen<br />
beihpui a thlak dawn<br />
ta a ni. Local Newspaperin<br />
a sawi dan-in he ram<br />
bial lar ber venghimtu tur<br />
police-te chu an kawng<br />
bawr inch 38 aia lian lo<br />
tura danin a phut sa anga tite theuh turin sawrkarin thupek a<br />
chuah a ni. Chanchina a lan danin chutianga intite thei lo an<br />
nih chuan field duty atan an chhawr dawn tawh lo a ni.<br />
Kar kal ta khan Local TV channel te chuan officer thau<br />
over-ho thla chu an tichhuak nawn deuh reng mai a ni. Chaira<br />
an hnar burh burh lai te, an phone be lai, kawnghren mar<br />
tang maia dul leh dul insi-a an ding lai te an tilang reng mai a.<br />
Lahore headquarter-a police pakhat sawi danin Punjab-a Inspector<br />
General of Police Habib ur-Rehman chuan a officerte<br />
chu thu buai chingfel thei khawpa infit turin a duh em vang<br />
a ni awm e. Policemen tam tak chuan he 'test' hi an duh lo<br />
hle a. A chhan chu anmahni, a test hna thawktute ngei ngei<br />
pawh over weight khawpa thau an ni tlat a ni. Official thu<br />
puangtu biak tur an awm mai loh avangin 'province' dangah<br />
tih tum a nih ve leh ve loh a hriat mai theih rih loh.n[Reuters]<br />
KOREA RAM HRUAITU FANU CHU<br />
PRESIDENT INTHLANNA-AH<br />
CANDIDATE MAI THEI<br />
Park Chung-hee fanu kum 60-a upa tawh Park Geun-hye<br />
chu December thlaa an buatsaih tur South Korea president<br />
thlanna-ah rorel lai party aiawha president candidate a nih<br />
hmel hle. July 10-a an buatsaih New Frontier (Saenuri) partyin<br />
president candidate tur an thlanna-ah hruaitu a ni a. A tlin<br />
chhoh va, South president a nih chuan Asia khawmuala ram<br />
changkanga hmeichhe tling hmasa a ni ang. A tlin chuan<br />
khawtlang nun lam siam that leh North Korea nena an inkar<br />
boruak siam that a tum nghe nghe. Park Chung-hee hun lai<br />
khan South Korea chu khawvela ram hmasawn ber pawlah a<br />
kai chho hman a. Hengte hian a buk a rihtir hle ni awm tak a<br />
ni. Mahse tling chho tur chuan thalaite leh khaw te thenkhata<br />
mite vote a hmuh nual a ngai ang.n<br />
• Luhmeh i duh chuan Chinlay hi rawn pan ve rawh le...<br />
• A pantute in chhir an la awm lo...<br />
• Rualbanlote a thlawna meh sak tur in a in hawng reng e!!<br />
Henr maa<br />
Pyin Daw Oo
16 July 2012 Monday | Vol.2 No.2<br />
internAtionAL news<br />
EGYPT RAM MIPUI ZAWNG ZAWNG TAN KA THAWK ANG:<br />
PRESIDENT THAR MUHAMMAD MORSI<br />
Egypt ram president atan Islamic zinga<br />
an thlan tlin hmasak ber Muhammad<br />
Morsi chuan ram mipui zawng zawng<br />
tana thawh a tum thu a sawi a, lungrual<br />
a pawimawhzia sawiin mipuite a<br />
fuih nghal bawk. “Kei hi Egypt mipui<br />
zawng zawng president ka ni ang,”<br />
President Mubarak hun laia Prime<br />
Minister Ahmed Shafik chu hneha<br />
president rawn ni ta Muhammad Morsi<br />
chuan a ti.<br />
Ram mipuia inlungrualna a awm<br />
chauhvin harsatna kan su kiang thei<br />
ang a ti bawk a. Morsi hian lungrualna hi a ngai pawimawh hle. Morsi hian vote 51.73% a<br />
hmu. Muslim Brotherhood pawl atangin a chhuak bawk. Amah hi kum 60 mi a ni a, engineer a<br />
ni bawk. Ram hrang hrangte thurawn pawh zawm a tum hle. Egypt hi Israel ram nena remna<br />
thuthlung ziak Arab ram awmchhun a ni bawk.n<br />
EGYPT RAMAH DICTATORSHIP-A RORELNA A TAWP TA<br />
Egypt ram president inthlan a thawh hnihnaah prime minister hlui Ahmed Shafik chu hnehin<br />
Muhammad Morsi chu thlan tlin a ni a. Muslim Brotherhood pawl chuan June 17 khan dictatorship-a<br />
rorelna a tawp ta tih a puang. Inthlan thawh hnihna an buatsaih hma ni hnih, June<br />
14 khan Egypt Parliament chu thiah a nih tawh thu an rama court sang ber chuan a puang<br />
a. Inthlan thawh hnihna result puan hma vekin sipai sawrkar ding lai chuan anmahni chauh<br />
chu dan siam theihna power nei awmchhun an ni tih an puang a, chuvangin constitution dan<br />
pawh anmahni ngeiin member 100 thlangin an siam dawn tiin thuchhuah an siam a ni.<br />
Chuvangin parliament awm lo, constitution dan awm bawk si lo ram chu engtin nge president-in<br />
a awp tak ang tih chu zawhna lian tak a ni a. Sipai lam hian thuneihna chelh zui zel an<br />
duh vanga hetia chawkhnawk an ni tia sawiseltu pawh an awm. Brotherhood's Freedom and<br />
Justice Party (BFJP) website-ah, "Muhammad Morsi chu mipuiin an thlan president hmasa<br />
ber a ni," tih tarlan a ni naa Ahmed Shafik leh a hote chuan inthlanna chu a fair loh thu an<br />
lo sawi ve bawk. Egypt president hlui Mubarak-a sawrkar a tlak hnu khan rorelna chu sipai<br />
lamin an la a, thla 5 chhungin Constitution ziak zova, parliament-a nemnghet a, democracy<br />
kalhmanga kal an tum thu puang mah se, mipuiin duh lovin ram pumah kawng an zawh leh<br />
mai thei a ni. BFJP lam erawh chuan eng thawm mah an nei rih lo.n<br />
TAHANTIMES | 5<br />
PARAGUAY RAM PRESIDENT CHU<br />
PARLIAMENT-IN PAIH THLAIN<br />
VICE PRESIDENT CHU PRESIDENT-AH<br />
HLANGKAI<br />
Paraguay president Fernando Lugo chu Parliament-ah<br />
vote hmanga paih thlak a ni a, vice president Federico<br />
Franco chu June 22 khan president-ah an hlangkai ta.<br />
Latin America ram hruaitute chuan mipuiin an thlan tlin<br />
president, parliament-in a paih thla leh chu tha an ti lo hle<br />
a, vice president Federico Franco chu president hna thawk<br />
lo turin an nawr a ni. He thil duh lova kawng zawh mipui<br />
pawh an awm.<br />
President Lugo hi Catholic puithiam lo ni tawh a ni a,<br />
in leh lo hmun ram thua buaina chhuak, mi 17 lai an thih<br />
phah buaina a chin fel danah dem a kai hle a, president<br />
hi hemi thu-ah thiam loh an chantir a ni. A thiam lo a ni<br />
tih lamah vote 39 a tla a, a duh lamah vote 4 chiah a tla.<br />
Ani hi kum 2008-ah khan president a rawn ni chho tan a,<br />
kum 60 chhung meuh ram rorelna lo chelh tawh rightwing<br />
Colorado party lehthal thaktu a nihna hi a hming thanna a<br />
ni a. Amaherawh chu sawn vawi hnih a thlak bakah nausen<br />
pahnih dangte pa ngei nia puh a nih thu-ah te a hming hliau<br />
hle bawk a. Parliament chhawng hnihah a tla thak thak a,<br />
a lal thutthleng chu a kiansan a lo tul ta a ni. A sawrkarpui<br />
tangrual party, Authenti Radical Liberal Party ngei chuan<br />
Colorado Party nena thurualin a paihthla a ni.n<br />
GENEVA INREMNA CHU SYRIA SAWRKAR<br />
LAMIN DUH MAH SE, EPTU LAMIN AN DUH LO<br />
Syria ram chhung buaina chin fel a nih theih nan Geneva<br />
khawpuiah ram hruaitu hrang hrangten inbiakna an nei a,<br />
Geneva inremna an duan chhuah chu Syria sawrkar lamin<br />
duh mah se, eptu lamin an pawm lo ni awm tak a ni. Eptu<br />
lam chuan thil nuih zat thlak mai mai niin an ngai. Ram<br />
hrang hrang hruaitute hian dinglai sawrkar leh eptu lama<br />
mite lungruala sawrkar thar din an rawt a. He sawrkar hian<br />
constitution siamin inthlan pawh huaihawt tura rem tih a<br />
ni a. He an thil rawt hi Syria rama democracy sawrkar din<br />
chhuahna atana step pawimawh tak a nih avangin party<br />
zawng zawngte pawhin duh se a that thu Syria Foreign<br />
Minister aiawha thu puagtu chuan a sawi.n<br />
ZION BOOkShOP<br />
Hengte hi lei tur a awm e.<br />
1. Bible – Tawng chi hrang hranga ziak<br />
2. Sacrament Tray, Thleng, No, Chhang (special) leh<br />
Wine (non-alcohol)<br />
3. Baptisma No<br />
4. Kristian Hlabu leh Mizo tawng lehkhabu te, Chin<br />
tawnga ziak lehkhabu chi hrang hrang<br />
5. English leh Burmese-a ziak lehkhabu te<br />
6. Sahbawn siamna bawlhlo te kan nei e<br />
address:<br />
Zion Bookshop<br />
Yuzana Street, Tahan 'A'<br />
Ph: 400307662
6 | TAHANTIMES worLd crime 16 July 2012 Monday | Vol.2 No.2<br />
A PI-IN A TUNU, THLA RIAT MI KUT A TANSAK<br />
China ram Shan Dong bialah a nu leh pa<br />
hnaa an kal hlanin, thla riat mi naute chu a<br />
piin a lo awm a. A pi chuan chu nau kut chu<br />
a khing hnihin a tansak tih DM News chuan<br />
June 26 khan a report.<br />
Naute kut a tansak hnu-ah pitar chu<br />
mahni intihhlum a tum nghal a, ni khua hre<br />
lova a awm avangin thil awm dan engmah a<br />
zawh fiah theih rih loh a ni. Naute nu chuan<br />
in a thlen ve leh naute chu pawmin minute<br />
10 chhungin damdawi in a panpui nghal a.<br />
Damdawi in thlen hnu-ah a pasal a phone a, naute kut pahnih chu inah a laktir leh a ni. Doctorte<br />
hian darkar 12 chhung meuh operation an bei a, hlawhtling takin naute kut pahnih chu<br />
an zawm thei a. Enkawl zui zel chu a ngai ang a, a kut chu pangngai takin a hmang tha leh<br />
thei dawn a ni awm e.n[China Daily]<br />
HOTEL NEIH DUH VANGA A PASAL THATTU CHUAN<br />
A TUH RAH A SENG TA!<br />
American federal jury pakhat chuan, a pasal<br />
ro a khawm duh vanga a pasal leh a pasal<br />
nu, mi ruaia a tihhlum thu-ah nu pakhat chu<br />
thiam loh a chantir. A pasal hi Miami hotel<br />
hmingthang tak rochungtu a ni.<br />
Narcy Novack, (55) leh a nuta Cristobal<br />
Veliz, (58) te hian 2009 khan Florida Miami<br />
Beach-a Fontaine Bleau Hotel dintu chhungkaw<br />
zinga Ben Novack Jr leh Bernice Novack<br />
te chu thi ngei ngei turin an vaw thlu a ni. New<br />
York chhim lam District, White Plains-a US<br />
District Court chuan hapta kua zet thubuai chungchang hi an sawi hnu-ah he thutlukna hi<br />
a siam ta a ni. Narcy leh Cristobal te unau chu, mi buma eizawn, mi phiar ruk, leh tharum<br />
thawha chetna chi li te-in thubuai awrhtira thiam loh chantir an ni. November ni 1-ah an<br />
chungthu rel a ni ang a, dam chhung tang tura tih an nih a rinawm.<br />
"Heng pawi khawihtute hi tunlai khawvel thara 'vantlang hmelma' an ni a, anni hian Ben<br />
Novack Jr leh a nu te rawng taka thah an nih theih nan ruahmanna an siam, uluk takin an<br />
phiar, mi an pun, an tanpui bawk a ni," tiin Westchester County District Attorney Janet Difiore<br />
chuan US Attorney Office nen joint statement an siamah chuan a sawi.<br />
Ben Novack Jr. hi kum 52 mi a ni a, 1952-a Miami Beach-a hotel changkang tak satu<br />
fapa kha a ni. He hotel resort hi Goldfinger, The Body-guard leh Scarface-ah te khan scene<br />
pawimawh tak takah hman a ni nghe nghe.<br />
Prosecutor te chuan Narcy leh a nuta te hi 'mi khawih ching' hlawhfa an rawih hnu khan<br />
an duham lehzual ta zel a ni an ti a.<br />
Ben Novack Jr chu 2009 July khan thaw chham leh hriam bil taka hliam na tuarin New<br />
York-a Rye Brook hotel room-ah a thi a. Narcy leh Cristobal-te mi rawihten dumbbells (ban<br />
bul sawizawi nan rit lak atana hman a kuang tawi, hmawr bawk)-in an chhut hrep hnu-ah box<br />
cutter zumin a mit an khersak bawk. Hotel room-a heng misualte luhtirtu chu Narcy a ni a. A<br />
pasal na tuar rak chiam chiam chu misualten tape hmanga a hmui char phui an tum lai hian<br />
Narcy hian a pasal thawchhama siamna tur, a hmai hupna tur lukham a lo pe vat a ni awm<br />
e. Ben-a nu Bernice, 86, chuan 2009 April thla khan Florida, Fort Landerdale-a a inah beih<br />
a tawk a. An mawtawr dahna garage-ah a lu leh a ka-ah 'wrench' (nut herhna)-in chhut a ni<br />
a, rei vak lovah chhuat laiah a thi ta mai ni awm a ni.<br />
Hemi hnu hian Narcy hian Ben-a company atangin USD 100,000 a ru a, Florida leh New<br />
York-a a account-ah te sem darhin a thun, a chheprelh darh hlawm a ni. Narcy te mi rawihte<br />
pawh hian an thil sual tih an inpuang tawh a, rorelna an nghak mek a ni.n[Reuters]<br />
Minister, Pastor, Theological College-a zirtirtu leh zirlaite tan chauh ni lovin<br />
Mizo pumpui tana lehkhabu belhfakawm tak<br />
REV. DR. NGURLIANA Ph.D Thesis<br />
"Toward a Mizo ChrisTian Theology"<br />
Gospel and Culture in the Mizo Christian Context<br />
chu a duh apiang tan lei mai theih turin Mizo Theological Association chuan a published ta.<br />
Tunah hian Tahana Book Room tinah lei tur a awm e.<br />
He lehkhabu-ah hian Pathian Pathianna, Christology, Chhandamna, Kohhran leh<br />
nakina thil lo awm dan tur chungchangte chu Mizo ngaihtuahna kalhmang atang chhui a ni a.<br />
Chu chuan Mizo Christian Theology thar a hring dawn a ni.<br />
A ziaktu Rev. Dr. Ngurliana hi Upper Myanmar Methodist kohhrana Ordained Minister niin tunah hian<br />
Myanmar Theological College-ah Principal hna a chelh mek. Ani hi Pathian thu lama talent nei tha tak a ni a,<br />
Ph.D degree pawh University of Birmingham, England (UK) atangin kum 3 vel lekah a lehlan a ni ber mai.<br />
Third World Theologian leh Asian Theologian-te zinga mi langsar tak, University of Birmingham-a<br />
Professor of Biblical Hermeneutics, Department of Theology and Religion ni bawk,<br />
a Supervisor R.S. Sugirtharajah pawhin 'Tunah chuan theologian i ni ta' a lo tihna lehkhabu<br />
belhfakawm tak a nih avangin i lei thei lo a nih pawhin chiar ve ngei ang che.<br />
ZAWHTE NGHAISA<br />
Tlangval pakhat, puan tihrona<br />
khawla zawhte vawm luta<br />
nghaisatu – Thla ruk tan hnuah<br />
a ching leh tho ang em?<br />
‘The Sun’ chuan zawhte<br />
thlabar tak, puan tihrona khawla<br />
kalhhnana virtir chiam-tu, mi<br />
turu a man chhuak.<br />
Rilru chiang lo deuh Allan<br />
Anderson, 22, chuan a zawhte<br />
nghaisa lai chu video a la a,<br />
online-ah a thehdarh a ni awm<br />
e. Mahse zawhte chu vanneih<br />
thlak takin a dam chhuak hlauh.<br />
British miho thin ur lutuk chuan<br />
chu mihring chu man tumin an campaign ta a. A tawpah<br />
Cambrideshine-a Godmanchester in pakhatah an chhui lut<br />
ta a. Hna nei lo, Anderson chuan pheikhawk pawh bun lovin<br />
kawngka a rawn hawng a. Tracksuit kekawr tet hnuang leh<br />
T-shirt tawp tak hi a inbel a. Video online-a tichhuaktu a nih<br />
thu a inpuang.<br />
A thil tihah pawi a tih leh tih loh, sawi deuh a neih leh<br />
neih loh an zawt a. Ani chuan, “Aih, ka tih tur ka ti zo tawh a.<br />
Engmah sawi tur dang ka nei lo,” a ti hmiah.<br />
Anderson chu RSPCA (The Royal Society for the Prevention<br />
of Cruelty to Animals – Ransate Nghaisakna Laka<br />
Humhalh Pawl) chuan an kawm a. Video a lakte chu Nitroazza<br />
tih hmingin a dah a, zawhte pawh chu fiamthu thawh nan<br />
a hmang a. Zawhte chu, ‘Pu Virvela’ te a ti vel.<br />
A bialnu, a fapa nu Kayleigh Hunt hian Huntindon-a a<br />
in atangin a zawhte chu a pet chhuak a ni awm e. Kayleigh<br />
chuan, “Mi sofa-ah te mut a ching a, ka pet chhuak ta a nih<br />
kha,” a ti.<br />
RSPCA chuan tupawh ransa nghaisaa thiam loh chantir<br />
a nih bawk chuan thla ruk thleng lung in tan tir theih a nih thu<br />
leh pound 20,000 thleng chawitir theih a nih thu a lo puang<br />
twh a. Thuneitu pakhat chuan, “Hemi chungchangah mi pahnih<br />
chu an zawt fiah tawh a, RSPCA hian an chhui zui mek<br />
zel rih e,” a ti a.<br />
Anderson nghaisak zawhte ‘Princess’ chu Gordmanchester-a<br />
ransa enkawl thatnaah dah a ni phawt a, pa pakhat<br />
tu tih insawi duh lo-in Nilai ni khan a dah a ni. The Sun<br />
hian Princess enkawl man tur a chawipui a ni awm e. ‘Zawhte<br />
Welfare’ Manager Juliete Jones sawi danin an zawhte chhanchhuah<br />
chu nei duh, hauh an awm leh tawh a ni awm e.n
16 July 2012 Monday | Vol.2 No.2<br />
KHAWVELA UI HMELCHHE BER<br />
He ui hi hnar bul tut, mitmeng zim tak, hmui hmul, khabet<br />
hmul var, khat deuh deuh a to lehnghal a ni. He ui thatna<br />
lai zawn tum hian enlenna meuh hmang mah ila, a that lai<br />
hmuh tur a awm reng reng lo. Hei vang tak hian North California-a<br />
kumtin an neih thin, ui hmelchhe inelnaah 2012 tan<br />
khawvela ui hmelchhe ber lawmman a dawng ta reng a ni.<br />
He inelnaah hian khawvel hmun hrang hrang atanga ui<br />
hmelchhia 28 te an tel ve naa kum 8 rual lek ‘Mugly’ hi chu<br />
tuman an tluk thei lo a ni. Lawmman atan USD 1000 leh<br />
kum khat tla ‘ui chhang’ a dawng dawn a ni. A neitu Bev<br />
Nicholson-i chuan, “Mugly hming an han lam ri ka lawmzia<br />
chu sawi ngaihna pawh ka hre lo,” a ti a ni.<br />
‘Mugly’ hian 2005 kumah pawh Britain rama ui hmelchhe<br />
ber lawmman a dawng tawh bawk a ni awm e.n<br />
LA DAM ZINGA KHAWVELA UPA BERIN<br />
BIRTHDAY 115-NA A HMANG<br />
Nung dama awm zinga khawvela<br />
upa ber Japan ram Kyoto-a Jiroemon<br />
Kimura chuan a birhday 115na<br />
a hmang. Khawvel huapa dam<br />
reina lam research beitu, Gerontology<br />
Research Group (GRG) sawi<br />
danin Mr Kimura hi la dam zinga<br />
upa ber a nih bakah khawvelah a<br />
pathumna a hauh a ni. Hei hi record<br />
chin atanga a lan dan a ni.<br />
Kimura chuan, "Thu-a sawi fiah<br />
ngaihna pawh ka hre lo, ka lung a<br />
awi khawp mai," a ti a. A thu-a han sawi takah chuan Kimura<br />
hi la dam zinga upa ber chu a ni lo. Georgia-a awm Besse<br />
Cooper chu 1896 August 26-a piang a ni. Kimura hian fa 7 (5<br />
an la dam) a nei, tu 14, tu chhawng 25 leh chhawng leh 13<br />
a nei. A dam reina chhan ber thuruk chu, "Ei tur reng reng<br />
tlem azawng chauh a ei thin," hi niin a sawi.<br />
Kimura hian Post Office-ah kum 38 hna a thawk a, a<br />
hnu-ah a banga lei let paah a inlet leh a, kum 90 mi a nih<br />
thleng a thawk a ni.n<br />
Heng a hnuai lam a hna te a awm e...<br />
maLaYSIa<br />
Mamawh zat Hlawh Zat [Nikhat]<br />
1. Construction workers... 15 (Mipa) 35 RM + OT<br />
(Note 450000Ks. thun a thlahlawh cut in kan kal tir thei e...)<br />
2. Factory workers 10 (Mipa) 21 RM + OT<br />
3. Electronic workers 5 (Hmeichhia) 21 RM + OT<br />
generAL knowledge<br />
TAHANTIMES | 7<br />
CHOCOLATE EI THEI LO HMEICHHE NAUPANG<br />
Kum 5 mi hmeichhe naupang pakhat chuan chocolate ei a<br />
chak ve em em a, mahse atan ei chi a ni lo tlat. A chhan chu<br />
a ei chuan a thi thei mai dawn tlat a ni.<br />
He hmeichhe naupang hi Lola Raine a ni a, a thin leh kal<br />
lamah fel lohna lian tham a nei tlat a, chuvangin chocolate<br />
them te pawh ei se, atana pawi khawpin, a taksaa 'potassium'<br />
levels a kai phah dawn tlat a ni. A laizawn Nicole pawhin<br />
heti ang chiah hian Autosomal Recessive Polycystic Kidney<br />
Disease a vei ve tho va, mahse a tanksa bung hrang fel lo lai<br />
pahnih chu an thlaksak tawh avangin a duh duh hunah chocolate<br />
a ei thei tawh a ni.<br />
Lola nu, Birmingham-a Natalie, kum 35 mi chuan,"Lola<br />
hian chocolate chu a ngen ve thin a, mahse ei a theih si loh<br />
a, a tap chiam chiam thin a. A taksa bung hrang thlak turin a<br />
nghak ve reng a, mahse tum hnih chu an cancel tawh a ni. A<br />
inzai hma chu ei-in a insum hle a ngai a ni ber mai," a ti a.<br />
Natalie hian fa panga a nei. Ti hian a ti bawk. "A u hi a tha chho viau tawh a, Lola tan<br />
pawh heti ang hi kan beisei ve a ni." n<br />
NU PAKHATIN A TLEIRAWL LAI BIAL PA TAN<br />
A HNUTE A ZAI LIAN<br />
Tute pawh nei tawh nu pakhat chuan kum 44 liam taa a bialpa<br />
tan tiin a hnute a lo len theih nan plastic surgeries a nei tiah<br />
mai. He nu hian pasal vawi 3 lai neiin a then leh vek tawh. He<br />
nu hi Wang Qin a ni a, kum 61-a upa a ni tawh. China ram<br />
Hubei Province, Huangshi khua-a khawsa a ni a, Internet-a<br />
thawnthu ziak thawh thin a ni bawk. Kum 16 a nih laia a bialpa<br />
hlui tan tiin a hnute a zai lentir ta a ni.<br />
Kum 2 vel liam ta chhung khan chemte hmangin vawi 4<br />
lai a inhliam tawh a. A mit, hnar, khabe leh khabe ruh pawh<br />
tihdanglamin a awm tawh. Hei hi Hong Kong actress Angie<br />
Chiu an a duh avanga tidanglam a ni nghe nghe. Wang Qin<br />
chuan, "Ka bialpa hlui chu Shenzhen-ah (Huangshi atanga<br />
km 800-a hlaa awm) a cheng tih ka hriat veleh amah hmuh<br />
tumin ka zawng a. Kum 44 hnua han hmuh leh chu ka chakin ka phur em em a ni," a ti. A<br />
bialpa hlui hi Xiang a ni a, kum 1968-a inchhar kha an ni. Hankou atanga Badong-a lawng<br />
hmanga kalnaa intawng an ni bawk. "Kan kut pawh kan inchelh ngai lo. Mahse ka pain kan<br />
chanchin a hriat chuan min khap ta tlat a. Ni thum chauh kan inkawp hman. Englai mahin ka<br />
theinghilh leh tawh ngai lo vang. Ka first love a ni tlat a," a ti bawk. Ka hnute ka zaitir chhan<br />
pawh hi atana ka famkim (perfect) theih nan a ni. Nupui neia chhungkaw din tawh pawh a lo<br />
ni mai thei. Eng pawh nise vawi khat tal hmuh leh ka duh a ni a ti.<br />
Wang Qin hi 'Inspiration Granny' Li Zhi Po Po tia hriat a ni bawk. A chhan chu kum 3 liam<br />
ta khan Wuhan Province-a hmeichhe nalh tak tak 1000 chuang intihsiaknaa a lo tel tawh<br />
vang a ni.n<br />
EVEREST TLANG HI ENGTIANGA SANG NGE?<br />
Khawvela tlang sang ber Everest san zawng chungchangah<br />
China ram nena an inhnial thin chu chinfel tumin Nepal sawrkar<br />
chuan Everest tlang chu an teh nawn leh a. Nepal ram mi<br />
thiamte chuan thiamna sang tak hmangin kum 2 chhung an<br />
teh a, Everest san zawng chu feet 29028 (8448 metre) a nih<br />
thu an puang ta.<br />
China mi thiamten an teh a, a san zawng an sawi chu<br />
tuna mi ai hian feet 13 (4 metre)-in a sang hret a ni.n<br />
APEX CHIN DWIN<br />
Contact to...<br />
Apex Chin Dwin Service Co.Ltd (Lic. 1783 /2011-2012)<br />
Ph. 095105071 / 0973173910<br />
SInGaPOre<br />
Mamawh zat Hlawh Zat [thla khat]<br />
1. Driver (S Pass) 5 (Mipa) 1500 S$<br />
(Note .Sorkhar Degree leh Motor khalt License nei tawh tan chauh)<br />
2. Cleaning Service (S Pass) 5 (Mipa/Hmeichhia) 1500 S$ + OT<br />
(Note. Sorkhar Degree Ngah tawh tan chauh a ni)<br />
3. Cashier 3 (Hmeichhia) 1500 S$<br />
(Note. Sorkhar Degree+ LCCI level 3 ngah tawh tan chauh a ni)<br />
A.G.T.I / B Tech / B.E la tawh tan pawh hna kan zawn sak thei reng e...
8 | TAHANTIMES ceLebrity 16 July 2012 Monday | Vol.2 No.2<br />
RECORDING LAMAH<br />
SELENA GOMEZ tOm CRUiSe leh hOlmeS<br />
INTHEN CHU US ELLE COVER<br />
VANG NGE?<br />
Kum liam ta chhung zawng khan Selena Gomez hian movies<br />
lamah a hun te a khawh ral a, tunah zai lam a buaipui chho leh<br />
tan dawn niin an sawi.<br />
"Music lam buaipui lovin kum khat chuang meuh hun ka<br />
hmang, Hotel Transylvania, Spring Breakers leh The Getaway<br />
film-ah te changin hun a hmang a, tunah chuan a album 4-na<br />
tur a buaipui chho leh ta. A album tichhuak tur hian a bei ngawrh<br />
chho viau dawn a ni awm e. A album-ah hian Justin Bieber lam<br />
telna hla pawh a khung tel dawn bawk.n<br />
haRRY-a aTchiLh<br />
Katie Holmes hmui tipawrh leh sexy deuha a han inpho lang chu a hot ber awm e – a<br />
taksa a lantir zauh zauh tlat ta mai.<br />
US Elle cover-ah Mrs Tom Cruise lo ni tawh thin-i lem chu a chuang a. A‘Bra’ lang<br />
a, a bekthlak mawi tak a lantir a, an nupa kar boruak tha tawh lo a entirna a ni ngei ang.<br />
An inthen hma thla ruk khan a pasal Cruise nen inthen an ngaihtuah thu a sawi chhuak<br />
zauh tawh. Kum 33 mi, Dawson’s Creek actress hian nun thara zuan luh thu a sawi tlat<br />
a ni. “Mahni chauha tal hi nuam ka ti zawk hle a ni,” a ti.<br />
“Ka rilru pawh a tleirawl tha leh a, a sexy zawk daih. Kum 20 rual ang vel niin ka<br />
inhria. Engkim hriat chaka i harhvang reng ang kha a ni mai,” a ti a ni.<br />
“Ka nihna ka inhria a, ka thlen chin ka hria a, ka tum ka hria a, chung chu ka thlur<br />
bing tawp tawh mai a ni,” a ti bawk.<br />
Katie Holmes hian a fanu, kum ruk mi Suri chu amah chauha enkawl a duh a, court<br />
kaltlangin a dil mek a ni. A ria nalh hle a, jeans kekawr a ha a, kawr pawl leh serthlum<br />
rawng a inbel bawk a, a fanu a awm a. Han en mai hian mahnia khawsak chu nuam<br />
a tih hmel hle a ni.n<br />
gaBRiella wilDe<br />
Masketeers film lanu Gabriella Wilde rim thluk tumin Prince Harry chu a phe vat vat mai' tih The Sun chuan a thai lang<br />
T hree<br />
leh ta tlat mai le. Huaisen takin a bel vel naa a la hlawhtling lo tlat – a thiante sawi danin he kum 23 bawihi hian lalchhungkaw<br />
bialnu nih chu a huphurh ru a ni an ti tlat. Thu hre deuhte chuan, "Harry chu Gabriella fan tak tak a nia – Harry chu ngaih<br />
pawh a ngaina. Mahse 'Kate Middleton' ang nih ve kha a hlau a ni ber mai," an ti. "Kate-i bulhnaia englai pawha Kate-i thil<br />
tih apiang lo mitmei rengtute avang hian Gabriella chuan a peih lo sa a ni," an ti bawk.<br />
Actress ni bawk, model ni bawk he nula ropui tak hi a hming tak – Gabriella Zanna Vanessa Anstruther-Gough-Calthorpe<br />
hian nikum khan The Three Musketeers Orlando Bloom khingpui Constance-ah a chang a ni. Doctor Who TV-ah<br />
thisen zuk hmang angin a chang zo tawh a. Tunah tak chuan 1976-a chhuak, hlauhawm film 'Carrie' an chan that leh<br />
mekah a chang. Kum nga kal taa a bialnu Chelsy Davy nen an inthen hnu kha chuan Harry, 27, hian nula nalh tak tak<br />
kawp a nei leh zut tawh a. Chung zingah chuan actress leh model Florence Brudenell-Bruce, 26, pawh a tel.<br />
Thla hnih thum kal ta mai khan, “Lal fapa nih hi a khawhar thlak chang a tam,” a ti chhuak a. Tuna a lungkuaitu,<br />
Hants, Basingstroke-a Gabriella hi mahnia lehkha zir thiam a ni a, businessman hausa tak John Austen fanu a ni.<br />
Amah leh a laizawn Isabella, actress ni ve bawk chu Britain rama hmeichhe duhawm ber dawttu nih an hauh mek<br />
bawk a ni. Gabriella chuan zak hmel deuh hlekin, "Khatiang list-a ka lo tel vena ringawt kha ka hre lo." "Ka<br />
nau Isabella pawh a ni tho. Society thilah kan inrawlh lo teh asin." a ti a. "Party-naah kan tel ngai lova,<br />
khawi club-ah mah kan teihawi ngai bawk si lo, mahnia awm ngaina deuh alawm kan nih," a ti zui<br />
bawk. n
16 July 2012 Monday | Vol.2 No.2 entertAinment<br />
hOllOYwOOD ah kRiSten-i hlawh tam BeR<br />
Cameron Diaz, Sandra Bullock, Angelina Jolie, Charlize Theron, Julia<br />
Roberts, Sarah Jessica Parker, Meryl Streep leh Jennifer Aniston te inanna<br />
hlawm chu eng maw? Kristen Stewart aia hlawh tlem theuh an nihna hi.<br />
A dik a ni. He actress kum 22 rual lek hian May 2012 thlenga chhiar<br />
kum khat chhungin USD mtd 34.5 a thawk chhuak a. Nikuma a sang ber<br />
Angelina chu palina-ah a paihthla ta a ni. Twilight tih leh Snow White<br />
te hian Forbes magazine thlan, Hollywood-a sum la lut hnem ber actress<br />
dinhmunah a hlangkai a ni ber. Forbes LA bureau Chief Dorothy<br />
Pomerantz chuan, "Star kaisang chak tak a ni. Ani tluka sum la lut<br />
chak hi an la awm lo. Hetiang hi i hmuh duh ber chu a nih ka ring," a ti<br />
a ni. "Tuna i hmuh hi naupang te a la ni a, actress hmingthang ber ni<br />
tura tlarte zingah a chuang sang hle a ni," a ti bawk.<br />
Cameron chuan Bad Teacher a hmingthanpui ve hle avangin USD<br />
mtd 34-in pahnihna a hauh a. Sandra erawh chu The Blind Side a<br />
lak hnu-ah a chawlh veng veng avangin USD mtd 25-in pathumna<br />
a hawl pha a. Anglina thung chu tunah palina a ni a, USD mtd 20 a<br />
fun hawng ve thung. Snow White and the Huntsman-ah te a chan<br />
bakah Prometheus-ah a chan leh avangin Charlize chuan USD<br />
mtd 18 la lutin pangana a thut bet ve thung.<br />
Parukna chu Julia ta a ni ve leh a, Mirror Mirror-ah te a chang<br />
a, USD mtd 16 a tel ve. Sarah thung chuan 'I Don't Know How<br />
She Does It'-in USD mtd 15-in pasarihna a chang ve tawk. USD<br />
mtd 12 vela pariatna ni mi pahnih an awm a, Meryl, 'The Iron<br />
Lady' leh Bridesmaids star Kristen Wiig te an ni. A tawp berah<br />
1990 chho vela TV-a actress hlawh hnem ber ni thin Jennifer a<br />
ding ve thung a, a hnung ber tlarah USD mtd 11 paycheque a hum<br />
ve ran a ni. Forbes hian an hlawh, hlep, a bang, fakna atanga an<br />
sum lak luhte atangin list a siam a ni. Tichuan nikuma pathumna<br />
hauhtu Reese Witherspoon chu list-ah a lang pha ve ta lo a ni.<br />
Heng top actress-te hian belhkhawmin USD mtd 200 an thawk<br />
chhuak a, Hollywood top ten mipa (actor) te erawh chuan belh<br />
khawmin USD mtd 361 an tlin daih a.<br />
Khaikhinin Hollywood-ah mipate chu hmeichhiaten an la khan<br />
lo hle a ni. Pomenantz chuan actressten an hip tawk lo a ni ang<br />
e, a ti duh a. "Hei hi chu a rei ka ring tawh lo. An la intluk tlang<br />
chho thuai ang. Hollywood chauh ni lo, eng industry-ah pawh<br />
hmeichhiaten an hlawh tlem zawk zel zawng a la ni," a ti.n<br />
PARIS JACKSON-IN A PA MICHAEL JACKSON A HRIAT RENG THU ZIAK<br />
Rin loh taka Michael Jackson (MJ) a thihna kha kum<br />
3 a lo tling reng tawh a. MJ-a fan-te hian an Twitter-ah<br />
MJ-a an ngaih thu an ziak hlawm a. A fanu Paris Jackson<br />
pawhin a pa a ngaih thu hi ama Twitter-ah mawi takin a<br />
ziak, MJ hi King of Pop an ti hial thin.<br />
Paris chuan, "RIP Michael Jackson...Ka pa duh tak,<br />
ka thinlungah kum khuain i awm reng dawn, ka hmangaih<br />
che," tiin a ziak a. A pain a nu bianga a kiss lai thlalak a<br />
tar lang bawk. An thlalak hnuaiah 'Mommy and Dad’ tih<br />
a ziak bawk.<br />
A nu Debbie Rowe hi mi hriatah a nu angin an lantir<br />
ngai lo. Kum 1999 khan Michael Jackson nen an inthen a. Debbie hian a fanu Paris leh a unau Prince Michael<br />
te hnenah a chan pual (rights) zawng zawng pawh a lo hlan vek tawh a. Paris hian a pa hnung zuia zai lama<br />
hlawhtlin a tum hle a. Movie star nih pawh a duh. n<br />
The TOEFL & IELTS Specialist<br />
international english language proficiency<br />
ETs TOEFL [PBT]<br />
Cambridge IELTS<br />
• Special class/Regular class ျဖင့္<br />
တစ္ႏွစ္ပတ္လံုး<br />
သင္ယူႏိုင္သည္။<br />
SaYa mICHaeL KHuPPI<br />
IeLC, Tahan Times အေနာက္ဘက္ကပ္ရပ္<br />
တာဟန္းေစ်း အေရွ႕ေတာင္ဘက္၊ 'A' Group<br />
test preparation course<br />
TAHANTIMES | 9<br />
TOP 10 BOXOFFICE<br />
1 The Amazing Spider-Man $137M<br />
2 Ted $120M<br />
3 Brave $174M<br />
4 Savages $16M<br />
5 Magic Mike $73M<br />
6 Madea's Witness Protection $46M<br />
7 Madagascar 3 $196M<br />
8 Katy Perry: Part of Me $10M<br />
9 Moonrise Kingdom $27M<br />
10 To Rome with Love $5M<br />
TOP 10 MusIC alBuMs<br />
1 Living Things Linkin Park<br />
2 Overexposed Maroon 5<br />
3 Believe Justin Bieber<br />
4 Maybach Music Group Various Artists<br />
5 Write Me Back R. Kelly<br />
6 Welcome to Fishbowl Kenny Chesney<br />
7 21 Adele<br />
8 Up All Night One Direction<br />
9 Looking 4 Myself Usher<br />
10 Rock of Ages Soundtrack<br />
Website: www.tahantimes.com<br />
E-mail: tahantime@gmail.com<br />
xl;jcm;csuf<br />
Test ေျဖမည့္သူမ်ားကို<br />
စာရင္းသြင္းေပးသည္။<br />
Scoring system ျဖင့္<br />
ရမွတ္ကို<br />
ခန္႔မွန္းေပးသည္။<br />
Test section တိုင္းကို<br />
audio CD + Past paper ျဖင့္<br />
ေလ့က်င့္ေပးသည္။<br />
ဆရာကိုယ္တိုင္<br />
2012 ခုႏွစ္တြင္ TOEFL-610, IELTS-8.0 ႏွင့္<br />
Test of Written English fullmark 6 မွ 5.5 ရထားၿပီး ျမန္မာတစ္ႏိုင္ငံလံုး<br />
Top Ten စာရင္း၀င္ျဖစ္သည္။<br />
• trSwfaumif;&csif&if trSwfjrifhjrifh&xm;wJh q&mxH oif,lyg •
10 | TAHANTIMES People 16 July 2012 Monday | Vol.2 No.2<br />
K atheryn<br />
Elizabeth Hudson<br />
(Katy Perry) hi Santa Barbara,<br />
California-ah Keith,<br />
West Coast scenester leh<br />
Mary Hudson (née Perry)),<br />
evangelist te inkarah October<br />
ni 25, 1984 khan a piang a.<br />
German, Portuguese, Irish leh<br />
English thlahpawlh a ni. Pastor<br />
nupa te fa pahnihna a ni a,<br />
u hmeichhia Angela Hudson<br />
leh nau mipa David Hudson<br />
te a nei. Perry hian a nu leh<br />
pa-te rawngbawlna puiin kum<br />
9 atanga kum 17 a nih thleng<br />
biak inah a zai thin. Gospel<br />
music chauh a ngaithla thin<br />
a, a nu sawi dan taka "secular<br />
music" chu ngaihthlak<br />
phal a ni lo. Kum 15 a nihin<br />
Nashville lama rock musician<br />
hovin biak ina a zai chu hriain<br />
Nashville lamah an hruai ta a.<br />
Nashville-ah chuan hla phuah<br />
dan leh guitar perh dan te an<br />
zirtir chho zel a. Katy Hudson<br />
tih hming puin, album hminga<br />
ama hming chawina Gospelrock<br />
album pakhat chu 2001<br />
kumah a release a. Mahse<br />
chu album chu a hlawhtling<br />
ta lo. "Katy Hudson" tih chu<br />
actress Kate Hudson-i hming<br />
nen a inhnaih em avangin a<br />
hnu deuhah a surname atan a<br />
nu maiden name Perry chu a<br />
la a, Katy Perry tiin a hming a<br />
thlak ta a ni.<br />
2007–09: One of the Boys<br />
vanga hlawhtlinna<br />
A studio album pahnihna,<br />
One of the Boys tana thawk<br />
ho turin 2007 kum tir lam<br />
khan Perry chuan Capitol Music<br />
Group chu a sign pui ta a.<br />
One of the Boys chu June ni<br />
17, 2008 kumah an release<br />
a. Chu album chu Billboard<br />
200-a pakuana a han ni a.<br />
He album-a single pakhat,<br />
"I Kissed a Girl",<br />
chu a hlawhtling hle a,<br />
Billboard<br />
Hot 100-ah chawlhkar sarih<br />
chhung pakhatna a ni. Single<br />
pahnihna, "Hot n Cold",<br />
pawh chu Billboard Hot 100ah<br />
pathumna a ni bawk. "I<br />
Kissed a Girl" chuan Perry<br />
chu 2009 Grammy Awards<br />
tan Best Female Pop Vocal<br />
Performance-ah nomination<br />
a hmuh tir a. Perry chu 2008<br />
MTV Video Music Awards<br />
tan Best New Artist leh Best<br />
Female Video te telin, category<br />
panga-ah nominate a<br />
ni bawk. 2008 MTV Europe<br />
Music Awards semna-ah Best<br />
New Act Award a dawng a,<br />
2009 BRIT Awards semnaah<br />
Best International Female<br />
Artist Award a dawng bawk. "I<br />
Kissed a Girl" leh "Hot n Cold"<br />
te chu digital copy maktaduai<br />
thum chuang ve ve hralh an ni.<br />
2010–present: Teenage<br />
Dream leh The Complete<br />
Confection<br />
May 2010 khan Perry<br />
chuan a album thara tel tur<br />
single, "California Gurls" chu<br />
a release a. Chu single chu<br />
Billboard Hot 100-ah chawlhkar<br />
ruk chhung, a zawnin<br />
pakhatna a ni. July 2010-ah<br />
Perry chuan a single pahnihna,<br />
"Teenage Dream", chu<br />
a release leh a, Billboard<br />
Hot 100-ah chawlhkar hnih<br />
chhung, a zawnin pakhatna a<br />
ni leh ta a. August ni 9-a 2010<br />
Teen Choice Awards semnaah<br />
awards<br />
pahnih a<br />
dawng.<br />
Perry-i studio album<br />
pathumna, Teenage Dream<br />
chu August 2010 kumah an<br />
release a, chawlhkar khat<br />
chhunga copy 192,000 hralh<br />
chhuakin US Billboard 200<br />
chart-ah pakhatna a ni. Chu<br />
album chu U.S-ah copy maktaduai<br />
2 chuang an hralh.<br />
Chu album-a single pakhat,<br />
"Firework", chu Billboard<br />
Hot 100-ah chawlhkar<br />
li chhung pakhatna a ni a.<br />
Single dang leh, "E.T.", chu<br />
Billboard Hot 100-ah chawlhkar<br />
nga chhung pakhatna a<br />
ni bawk a. "E.T." chu May ni<br />
12, 2011 kuma Billboard Hot<br />
100 zinga pakhatna a nih chiah<br />
atangin Perry hi Billboard<br />
Hot 100 list-a top 10 zingah<br />
chawlhkar 52 chhung awm<br />
thei artist hmasa ber a ni ta a<br />
ni. Hetah hian a la tawp mai<br />
lo lehnghal! A single dang leh,<br />
"Last Friday Night (T.G.I.F.)"<br />
chu Billboard Hot 100-ah<br />
pakhatna a ni leh a. Album<br />
pakhata number one ni thei,<br />
single panga nei hmeichhe<br />
hmasa ber leh artist pahnihna<br />
a ni ta (Michael<br />
Jackson-a Bad albumin<br />
hetiang dinhmun<br />
hi a lo tawng tawh).<br />
2011 MTV Video Music<br />
Awards atan nomination<br />
sawm a hmu a, pathum<br />
a dawng. Chu’ng te chu;<br />
"Firework" tan Video of<br />
the Year, "E.T." tan Best<br />
Collaboration leh Best<br />
Special Effects te an ni.<br />
October 2011 kumah single<br />
parukna, "The One<br />
That Got Away" a release<br />
leh a, Hot 100-ah pathumna<br />
a ni. December ni 15,<br />
2011-ah Perry chu MTVin<br />
Artist of the Year<br />
atan a thlang a. January ni 11,<br />
2012-ah Perry chuan People's<br />
Choice Awards vawi 38 semnaah<br />
award panga a dawng.<br />
Teenage Dream chu March<br />
ni 27, 2012 khan Teenage<br />
Dream: The Complete Confection<br />
tia hming thlakin an release<br />
nawn leh a. Chu albuma<br />
tel tur single pakhat, "Part of<br />
Me", chu February ni 13, 2012<br />
khan an release a, Billboard<br />
Hot 100-ah pakhatna a ni leh<br />
tawh bawk.<br />
artistry<br />
Perry-i vocal range hi contralto<br />
a ni. Perry-i ngaihsan<br />
zingah hian Alanis Morissette,<br />
Cyndi Lauper, Pat Benatar,<br />
Joan Jett, Shirley Manson, leh<br />
Freddie Mercury (British band<br />
Queen frontman) te an tel.<br />
Mercury la dam se, a piancham<br />
vawi 65-na ni tura Perry-i’n<br />
amah chawimawina thu<br />
a ziahin heti hian a ziak tel;<br />
"Nang chu lo awmlo la, tuna<br />
ka nih tur ang hi ka ni lo vang<br />
a, rimawi hi ka buai pui hek lo<br />
vang. I hlathu te<br />
hian kum 15 ka<br />
nih<br />
atang khan ka thlarau a lo<br />
chawm tawh thin”.<br />
Perry-i nu chuan Daily Mail<br />
hnenah a fanu hla te chu a<br />
ngei thu a sawi a, “zahpui<br />
awm leh tenawm” tiin a sawi<br />
hial. A hla "Ur So Gay" leh "I<br />
Kissed a Girl" te chu sakhaw<br />
lam leh tuai lamin an do nasa<br />
hle.<br />
mimal nun<br />
Perry-i hi Travie McCoy nen<br />
an lo inzui tawh thin a, December<br />
2008-ah an inthen a;<br />
Matt Thiessen nen an inzui<br />
leh a, chumi hnuah British comedian<br />
Russell Brand nen an<br />
inzui leh.<br />
Perry leh Brand te hi September<br />
2009 atangin an inzui<br />
tan a. He mite hian December<br />
2009 khan, India an zin<br />
tumin inhualna an nei a. Perry<br />
leh Brand te hi October ni 23,<br />
2010 khan an innei.<br />
Thla 14 an inneih hnu,<br />
December ni 30, 2011 khan<br />
Brand chuan Los Angeles<br />
court pakhatah inthen dilna<br />
a file lut a. Sum lam chungchanga<br />
inremna an neih fel<br />
hnuin February 2012 khan<br />
inthen chu phal sak an ni ta.<br />
Amaherawhchu, California<br />
dan anga thla ruk<br />
an nghah hnu, July<br />
2012-ah chauh<br />
an inthenna chu<br />
nemngheh tak<br />
tak a ni ang.<br />
n
16 July 2012 Monday | Vol.2 No.2<br />
PersPective<br />
TAHANTIMES | 11<br />
KHAWVELIN MYANMAR A THLIR NI<br />
Bangkok airport atanga km 9891-a<br />
hla Oslo airport panin darkar 12<br />
meuh chawl lova kan thlawh hnu<br />
chuan, Europe khawmual chung<br />
feet singthuma sanga thlawk kan<br />
thlawhna chu a thlawk hniam tan ta<br />
duai duai a. Tukverh zar ka han keu<br />
a, ram ngaw hring hlir mit tlin tawk<br />
a lo inpharh duai mai ka'n hmu a,<br />
Norway kan hnaih ta tih ka hre ta<br />
a. Rei lo te-ah Oslo airport pawh<br />
thing, buk tak tak karah a lo lang ta<br />
uar a.<br />
Norway nipui lai an ti naa kei<br />
Myanmar mi tan chuan Shan ram<br />
thlasik lai ang vel a ni. Thal lai tih<br />
takah airport building chu an tilum<br />
tawh lova, a dai viau naa airport-a<br />
hnathawktute erawh chuan nui hlim<br />
hmelin min lo lawm hlawm a.<br />
Airport ka'n lut a, ka hmachhawn<br />
hmasak ber chu Immigration<br />
officer a ni a. Ani chuan ka<br />
passport chu a'n en a, 'Myanmar'<br />
tiin a phun ri sep a, min nuih seih<br />
a. "Aung San Suu Kyi pawh a lo<br />
kal dawn," a'n tizui nghal a. Ka rilru<br />
chuan Myanmar te min ngaihsak<br />
ve hle mai ka ti a. Airport chu a<br />
sei zawnga sak a nih avangin zan<br />
khuaa thlawhna chuang kan rawl<br />
tehlul nen bungraw tlanna panin<br />
rawl reh rawih hnu-a rawl nawn leh<br />
khawpa kal a ngai a. Custom lam<br />
chu inzar buai a awm lo reng reng,<br />
nuiin kan inchibai a, chu zawng<br />
chu. Airport atangin special rail kan<br />
chuang a, Yangon kan chhuahsan<br />
atanga darkar 20 velah chuan ka<br />
thlen chak em em Norway ram Oslo<br />
khua chu ka thleng ta hlawl mai a ni.<br />
Oslo Rail Station pui atang<br />
chuan ka thlenna tur hotel panin lei<br />
hnuai rail chuan a ngai a. Passenger<br />
luh chhuahna bula chanchinbu leh<br />
lehkhabu zawrhna dawr ka hmuhah<br />
chuan Norway magazine pakhat<br />
kawmah Daw Aung San Suu Kyi<br />
lem ziah an lo hmang a. Lemziahah<br />
chuan Daw Aung San Suu Kyi<br />
chu thlamuan hmel takin a lang a,<br />
rilru nghet tak, tum ruh tak a nihzia<br />
pawh lang turin a ziaktu hian a thai<br />
thiam a ni. Daw Aung San Suu Kyi<br />
inthuamna rawng hring leh a background<br />
rawng sen chu a inchawih<br />
hle mai bawk. Ram dang daih maia<br />
Myanmar ram hruaitu hmingthang<br />
tak lem chuti anga ka'n hmu thut<br />
mai chu ka ke pen lai pawh ding<br />
chat khawpin ka rilru a kuai peng<br />
hman a.<br />
Amaherawh chu, hetih laia ka<br />
rilru a khawih dan hi June ni 15-ah<br />
Oslo-a 'THE GRAND HOTEL'-a lo<br />
thleng Daw Aung San Suu Kyi lo<br />
hmuaktu mipui zozai ka hmuha ka<br />
rilru a khawih dan nen chuan khaikhin<br />
tham pawh a lo ni lo thung.<br />
Chumi ni chuan ni a chhuak a, van<br />
chu a pawl thiang hle mai a, khua<br />
vel chu a eng nuam em em mai a ni.<br />
eDITOr<br />
Chuti anga mak tak maia khua a<br />
en nawm lai chuan Norway mite leh<br />
ram dang khualte chuan Daw Aung<br />
San Suu Kyi chu an lo lawm nasat<br />
em avangin GRAND HOTEL leh<br />
Norway Parliament inkar par huan<br />
chu zing tak atangin mipui an lun hle<br />
mai a.<br />
Daw Aung San Suu Kyi tlai dar<br />
5:00-ah a thleng chauh dawn tia<br />
hriatir lawk pawhin tlai dar 3:00 pel<br />
hret atang chuan mipui an tlim hmur<br />
tawh a ni. Myanmar form-a inthuam,<br />
Taing-yin-tha form-a inchei an kat<br />
nuk a, khawvel media mite lah<br />
awmna inchuh, innek luih luih ngai<br />
khawpin an thahnem.<br />
A hma hruaitu motor cycle pahnih<br />
leh Daw Aung San Suu Kyi<br />
chuanna mawtawr rual an lo kawi<br />
lut chiah chu, 'Myanmar' 'Nu Suuh,'<br />
'Daw Aung San Suu Kyi' tih rite chu<br />
a khawk rum rum mai a ni. Mawtawr<br />
atanga Daw Aung San Suu Kyi rawn<br />
chhuak chuan hotel lam pan mai<br />
lovin amah lo hmuaktu mipui lam a<br />
han pan chat nghal chu ram dang<br />
mi, mipuite pawh amah lo chibai<br />
tumin an innek nasa mai. He hun,<br />
rilru khawih taka tap hi Myanmarho<br />
chauh an ni lo. Foreign mi tam<br />
tak pawh an mittui a parawl kuang<br />
hlawm a ni. Nufa rei tak inthen inhmu<br />
leh ang an ni hlawm a, mittui a<br />
tling piau hlawm mai a ni.<br />
Mipui zinga ding ve reng kei leh<br />
Japan chanchinbu mite hnunga Africa<br />
nula pakhat chu, "AUNG SAN<br />
SUU KYI, KAN HMANGAIH CHE"<br />
tiin chawl lo hian a au nawn a au<br />
nawn mai bawk a. A hnu-a kan han<br />
zawh chian chuan Ethiopia atanga lo<br />
kal hi a lo ni a. A nunah a mi ngaihsan<br />
berte chu 'Nelson Mandella'<br />
leh 'Daw Aung San Suu Kyi' te an<br />
nih thu, ral thuam chelek lova hmelmate<br />
beia remna siamtu an nih ve ve<br />
bakah Daw Aung San Suu Kyi chu a<br />
hmeichhepui a nih avanga a ngainat<br />
zual thu' a'n sawi laite chuan a mittui<br />
a tling piau mai a ni.<br />
Daw Aung San Suu Kyi Oslo a<br />
thlen ni khan tur nipui chuan a lo<br />
hmuak tawh a. A tuk, Nobel Peace<br />
Prize hlan ni turah erawh chuan<br />
'khuang ruah' lam a che ve thung.<br />
Mahse 'a si te te' chauhin a thawk<br />
a. Chawimawina hlanna tur City Hall<br />
bul velah chuan mipui an khat tlat<br />
tho mai.<br />
Khawvela 'hun hmang dik lutuk'<br />
tia hmingthang hnam tih takah<br />
a taka Norway-ho chet chhuah dan<br />
ka'n hmu chu ka ngaisang zual lo<br />
thei lo. 12:40 chiah chiahah Norway<br />
Prime Minister mawtawr chu Hall<br />
kawt a thleng chat a. Carpet sen<br />
an phah hrul, an phah lohna laiah<br />
a lawn chho a. 12:45 chiahah kum<br />
za lai an lo tih thin ang ngeiin Oslo<br />
city Darpui an vua a. Chutih rual<br />
chiah chuan Daw Aung San Suu<br />
Kyi phurtu leh mawtawr dang rual<br />
chu an lo lut ve nghal a ni. Darpui<br />
chuan chawimawina ri nen a lo lawm<br />
mek reng lai chuan Hall luhna carpet<br />
sen bul tak maiah mawtawr a lo ding<br />
chaih a, Daw Aung San Suu Kyi a<br />
rawn chhuak zan mai ka'n hmu chu<br />
ka thin a phu nasa-in ka hnuk a ulh<br />
thut bawk a, thla lakna chang pawh<br />
ka hre ta lo hial a ni.<br />
Kha hun hlu danglam tak, tim ur<br />
urna khawp boruakin mi a tuam lai<br />
khan rilru chawk tho tak dar ri a lo ri val<br />
val reng bawk a. Chutih lai taka bawkbawn<br />
rawng pawl Myanmar thuama<br />
inhmeh deuh maia inchei Daw Aung<br />
San Suu Kyi han hmuh kha chu a hmu<br />
apiang kha keimah ang thovin an ka<br />
ho theuh ve ngei ang le.<br />
A hma lawk carpet sen inphah<br />
lam pana a pen chhuah hma, Norway<br />
Foreign Minister, amah hruaitu<br />
tur a han nghak lawk, ding lam a han<br />
hawi zawk lai thla chu ka lo la hman<br />
zauh a, chumi tuka ruah sur kara ka lo<br />
nghah man a awm lehzual ta a ni. Ka<br />
hmaa pitar chuan, "Ka dam chhunga<br />
a vawi khatna," a lo ti sap a. Carpet<br />
sen phah chung ngeia Daw Aung San<br />
Suu Kyi zawi muanga a kal chho lai lo<br />
hmuh chu Myanmar mi tan mai ni lo,<br />
a hmuna awm khawvel hmun danga<br />
mite tan pawh rilru a deh dan sawi<br />
chhuah thiam a har viau ngei ang le. A<br />
bik takin Daw Aung San Suu Kyi Halla<br />
a luh thleng chawl lova dar a lo ri<br />
val val reng mai pawh kha a ropui mai<br />
bakah thil dangdai tak a ni ngei mai.<br />
Nobel Peace Prize chawimawina<br />
hlan hi December thlaa buatsaih thin<br />
a ni naa kumin erawh chu Daw Aung<br />
San Suu Kyi chawimawi nan bik June<br />
thlaa buatsaih a ni a. Mi pakhat tan a<br />
bika an buatsaih nawn tum khatna a<br />
ni. Hun tan dawn minute 10-ah Norway<br />
lal leh lalnuten thuthmun an rem<br />
hmasa a, tichuan a tahtawlin hun chu<br />
hman a ni. Heng zawng zawng hi<br />
Norway TV NRK chuan 'live'-in a tichhuak<br />
reng a. City Hall atanga hla<br />
vak lo, NOBEL PEACE CENTER<br />
kawtah pawh mipui en theih turin TV<br />
screen hlai pui mai hian an tilang reng<br />
bawk a. Ruah a sur cherh cherh naa a<br />
bul atangin a tawp thleng an thlir tluan<br />
thak hlawm a ni. Daw Aung San Suu<br />
Kyi thuchah sawi zawha ding meuha<br />
Norway lal leh lalnu-in kut benga an<br />
han lawm ka’n hmu kha chuan Nobel<br />
Peace Prize hlut leh ropuizia min<br />
hriattir nawn a, ka thin a phu dep dep<br />
mai a ni.<br />
Kha minute 40 chhung inkhawm<br />
buatsaihtu Norway te kha khawvelah<br />
an va ropui em! Inpekna satliah leh<br />
hratlaka beiha neih mai theih ni hauh<br />
lo, Nobel Peace Prize hlut leh ropuizia<br />
hi khawvelin a zah a, a hre chiang<br />
a. Nobel Peace Prize dawngtute thinlung,<br />
sawifiah hleih theih loh khawpa<br />
ropui chu khawvel hian a ngaisang<br />
a ni. Myanmar hnam Daw Aung San<br />
Suu Kyi ngei mai Nobel Peace Price<br />
hlanna inkhawm, a hmuna tela ka’n<br />
hmuh ni tluka Myanmar nih ka inchhuan<br />
ni kha a la awm lo ka’n ti teh<br />
ang.. Myanmar ka nih hriain min rawn<br />
chibai sup sup hlawm bawk nen. Ka<br />
hlimna ka lawmna a sang lutuk chu<br />
ka thinlung ril tak atangin thu a lo kal<br />
ringawt. "Khawvelin Myanmar a Thlir<br />
Ni" tih hi.n
12 | TAHANTIMES<br />
article 16 July 2012 Monday | Vol.2 No.2<br />
RAWLTHARTE<br />
DAWT SAWI CHIN HUN<br />
Rawltharte hi dawt sawi thiam vek<br />
an ni. Thil mak a ni lem lo. Dawt<br />
sawi chu kan thiam theuh. Mi dangte<br />
rilru nawm zawk nan dawt kan<br />
sawi tlangpui. A chang chuan miin<br />
min ngaihsan kan beisei vang te,<br />
kan chapo uan duh vang te, harsatna<br />
kan tawha tal chhuah nan te<br />
dawt kan sawi thin. Mahni tana tha<br />
tur ngaihtuahin kan daw zeuh zeuh<br />
a ni ber. Rawltharte pawh hi hetiang<br />
tho an ni ve.<br />
Nu leh pa te duh dan kalh nan<br />
dawtte an sawi ve thin. Mahse<br />
tleirawlte hian puitling tluk em<br />
chuan dawt an chhak chhuak hnem<br />
lo. A tlangpui thu-in thil tha zawk<br />
beisei vanga dawt sawi an ni duh.<br />
Rawltharte hian an mimal<br />
chance, mimal hun khawih buai an<br />
hlauh vang te, nu leh pate an chungah<br />
an lungawi lovang tih an hlauh<br />
chang te, nu leh pate leh an inkarah<br />
inhriatthiam lohna thlen an hlauh<br />
chang te-in dawt an sawi thin bawk.<br />
Keimahni ngei pawhin kan<br />
tana rah tha a chhuah beisei vang<br />
emaw, ngaih dan duh dan inang lo<br />
pumpelh nan chhuanlam phuahchawp<br />
siamin dawt kan sawi thin<br />
kha.<br />
Dawt sawi hi thil sual ti angin kan<br />
pawm tlangpui a. Mahse a hun leh<br />
a thu azirin ngaihthiam theih chin a<br />
awm a ngai. Rawltharte dawt sawiah<br />
hian a phenah chhan tha tak a<br />
inphum thei tih hriat a pawimawh.<br />
Rawltharte hian hriat thiam tum<br />
hmasak an mamawh a. An dawt sawi<br />
chhan kan hriat chhuah a pawimawh<br />
a ni.<br />
Itsikna, mahni induh tawk lohna,<br />
thinrimna, nu leh pate ngaihsak<br />
hlawh lohna, nu leh pate inthen<br />
vangte a lo ni reng thei a. Ngaihsak<br />
hlawh duh vang, hrem pumpelh<br />
duh vang leh mite ngaihsan hlawh<br />
duh vang tihte hi dawt kan sawi<br />
thin chhan bulthut a ni duh a, a<br />
pawimawh a, chik chian a tul.<br />
Rawlthar kan tihte hi naupang<br />
nun paltlang hlim an ni a. Nu leh<br />
pate nen awm dunho a tlem tial tial<br />
a, rualpui rawltharte nen hun an<br />
hmang tam hret hret bawk a, an rilru<br />
vei zawng engkim an inhrilhtawn<br />
thin bawk a.<br />
Rawlthar kan tihte hi<br />
naupang nun paltlang<br />
hlim an ni a. Nu leh<br />
pate nen awm dunho<br />
a tlem tial tial a...<br />
An thiante nen hun an hmang<br />
tam tial tial a, nu leh pate duh loh<br />
zawng nia an hriate chu nu leh pate<br />
hriat loha tih an rawn ching tan a. An<br />
ngaihtuahna te a lo puitlin chhoh zel<br />
avangin nungchang pawh mahnia<br />
inenkawl, mahnia inthununna rilru,<br />
mahnia mawh lakna rilrute an rawn<br />
nei tam tial tial bawk. An rilru a vak<br />
nasa thei em em a, an rilru an kawm<br />
vel a, nuam an ti thin em em a ni.<br />
An ngaihtuah dante chu nu leh<br />
pate ngaihtuah dan nen inang lo nia<br />
hriatna an lo nei tan a, nu leh paten<br />
anmahni an enkawl danah ngaihdan<br />
dang an lo nei tan ta thin a.<br />
Chutianga an rilru a kal chak telh<br />
telh avang chuan mi dang lak atang<br />
pawhin ngaihdan tha, ngaihdan tharlam<br />
leh danglam deuhte an beisei ru<br />
tlat thin a. Tichuan mawhphurhna<br />
awmzia te an hrethiam ve telh telh<br />
a, mi chhan let (response) dante an<br />
thiam chho tial tial a, thil thenkhatah<br />
phei chuan dawt an sawi thiam viau<br />
tawh mai a ni.<br />
Chuvangin rawlthar i kawl ve a,<br />
dawt sawi a thiam tan ve viau taa<br />
i hria a nih chuan chu chu hmachhawn<br />
dan tur thurawn tlem ka pe<br />
duh che a ni.<br />
I rilru han sawm khawm la. I duh<br />
dan leh a duh dan chu han ngaihtuah<br />
chiang vang vang phawt rawh.<br />
I duh dan leh i faten an dawnsawn<br />
dan tura i beisei chu ngaihtuah<br />
neuh neuh phawt rawh. Entir nan i<br />
fa chuan mi ngaihsan a hlawh theih<br />
nan dawt a lo sawi mai thin a, chutianga<br />
a tih mai chuan a duh danin<br />
thil a kal tak tak dawn chuang lo tih<br />
zirtir i lo duh ta a.<br />
"Bawihi…, i thiante hnenah dawt<br />
i sawi tih ka hria. I thianten i dawt<br />
sawi an hriat chhuah huna an hmusit<br />
tur che hi ka lo lungngai lawk a," tih<br />
te, "I thu sawi khan a nghawng dan<br />
tur i ngaihtuah chiang tawh em?" ti<br />
te-a i hrilh a tha ang.<br />
I fapa-in a thil tihsual thup nan<br />
bum che a tum a nih chuan, 'dawt<br />
eDITOr<br />
sawi chu a tan a that loh zawk zia leh<br />
thu dik tak sawi mai a zia zawk daih<br />
thu' hrilh a tha ngei ang.<br />
"Bawiha…, dawt min hrilh avanga<br />
ka rilru nat turzia hi engah nge i<br />
ngaihtuah loh? Dawt i sawi khan i<br />
rilru-ah engtin nge a awm? Khatia<br />
thu dik lo i hrilh avang khan mi tan<br />
a pawi thui dan tur i hria em?" tih<br />
ang chi, dawt sawi hi thil sual a ni<br />
tih a ngaihtuah chhuah theihna tura<br />
kawng kawh hmuh zawnga sawi a<br />
tul.<br />
Kum sawm an pelh chhoh lai<br />
vel hi titi pui hun tak a ni. Dikna te,<br />
rinawmna te leh nun ngil pangngai<br />
awmzia te sawi pui fo a tul hle.<br />
"Bawihi…, dawt i sawi thin a nih<br />
chuan mahni i inenkawl thei tak tak<br />
rih lovah ka ngai che a. Ka hriat tur<br />
chi, ka hriat awm chi zawng zawng<br />
min hrilh loh chuan i tan engmah ka<br />
tihsak taktak thei dawn lo che asin,"<br />
ti te-in a hriat fiah theih nan hrilh tha<br />
rawh.<br />
Dikna te, rinawmna te hi mite<br />
nena kan inkara min phuar nghettu<br />
a ni a, a pawimawh tak tak a ni tih hi<br />
hrilh hre rawh. Fiahfel takin dikna leh<br />
rinawmnate hian kori a tu tak tak a<br />
ni tih a pawm ngei ngei turin fah ang<br />
che.<br />
Mahse, thil pawimawh deuh mai<br />
chu an dawnsawn theih tawk hriat<br />
thiam tum thung ang che. Inhnial leh<br />
sawiho a tul chang pawhin inhawng<br />
taka i awm thiam a pawimawh ang.<br />
Amahah rinna i nghat a, amah chu i<br />
ring tawk a ni tih a hriat a ngai.<br />
I fate nen thu in sawi tlan hnu-ah<br />
i dan leh dun zamte chu sawhsawn<br />
nghal a ngai kher lo. Mahse an thu<br />
sawi chu uluk deuhin ngaihthlaksak<br />
rawh. An chhuanlam te pawh<br />
hriat chianpui ngei turin beng chhiin<br />
ngaithla ang che. Tichuan in inkara<br />
inrem theih dan tur kawng i zawng<br />
ang a. Dawt sawi a lo nei a nih pawhin<br />
a sawi chhan, a bul a bal hriat thiam<br />
tum hmasa ang che. Chumi hnu-ah<br />
chauh a chinfel dan tur i ngaihtuah<br />
In chhung khurah thu<br />
dik tak sawi tur leh sawi<br />
chhuak ngam tura boruak<br />
siam thiam hi a pawimawh<br />
khawp mai.<br />
dawn nia. Engtik lai chiah khan nge<br />
thu dik lo a sawi a, tunge a tihder a,<br />
eng vang nge tihte hriat chhuah tum<br />
phawt ang che.<br />
In chhung khurah thu dik tak sawi<br />
tur leh sawi chhuak ngam tura boruak<br />
siam thiam hi a pawimawh khawp mai.<br />
Dawt a lo sawi avanga i hmangaihna<br />
kiam ta deuh mai tura a ngaihnate chu<br />
a nih lohzia i sawifiah a tul. Thu dik a<br />
sawi duh nan tanpui la. Dawt a sawi<br />
i hriat avanga pawi i tih thu, i rilru a<br />
khawih thu hrilh zawk rawh. Chu chu<br />
tilang ngei ngei rawh.<br />
Chutih rual chuan ama lam inlamlet<br />
emaw, inpuang duh emaw anga a<br />
lan chuan hlim taka dawnsawn i tumzia<br />
i tihlan nghal a pawimawh hle tih<br />
hriat a tha.<br />
Tleirawlte hi an rilru ngaihtuahna<br />
a thang chak em em a, pawn lam<br />
khawvel leh mihring nihphungte an<br />
thlingthla thiam ve tial tial a. Chuvangin<br />
nangmah ngei pawh felfai thei ang<br />
bera i awm a tul takzet a ni.<br />
I fate nena thu in sawiho, in inkawm<br />
reng rengin nelawm tak, inhawng taka<br />
i awm a tul hle kan ti tawh a. I fate chu<br />
awlsam taka dawt sawi an thiam hle<br />
tawh a nih a, thil pawi lian tham pawha<br />
dawt sawi an hreh lo hle tawh a nih<br />
chuan rilru lam daktawr i panpui vat a<br />
tul ngei ang.<br />
A tawpna atan. He khawvelah hian<br />
thil reng reng hi a tha leh a chhia a kal<br />
dun reng thin a. Rawltharte nun pawh<br />
hi a chhia leh a tha hian a deng reng<br />
a ni. Keimahni ngei pawhin heng rawltharte<br />
nun hi kan lo paltlang tawh a ni<br />
a, dawt sawi changte pawh kan lo neih<br />
ve tawh tho kha. Chu chu hre reng tho<br />
ila. Kan faten dawt sawi an zir ve a<br />
nih pawhin a enga mah hmaa hlauh<br />
thawn chiam tur a ni lo va, hrem chiam<br />
tum mai tur pawh a ni lo. A chunga kan<br />
sawi tak ang khian thin nel takin siam<br />
that dan kawng zawn tur a ni zawk.<br />
Thu pawimawh deuh kan hriat tur<br />
chu, 'rawltharte hi an rilru a no hle a ni'<br />
tih hi a ni. An dawt lo sawi emaw, pawi<br />
lo khawih emaw kha an nun pumpui<br />
tana hminghliauna rapthlak tak angah<br />
an ngai ang tih hi venthawn a ngai.<br />
Chutianga an ngaih loh nan nu leh<br />
paten mawh kan phur a, kawng tha<br />
leh dik an zawh theih nan kan tanpuina<br />
an mamawh hle a ni.<br />
n
16 July 2012 Monday | Vol.2 No.2<br />
KUT TIN ZUAH TE TAN<br />
TIN HNAWIHSEN A KAI REI THEIH NAN<br />
Kut tin kan hnawih sen dawn chuan a daih<br />
rei nan leh a tlo nan kan kut tin chu a thiang<br />
hlim tawk a tul. Kut tin thianghlim leh mawi<br />
taka tin hnawihsen kan hnawih chuan a<br />
rualin a dak a, a rawng pawh a mawi bik a<br />
ni. Chu vangin tin hnawihsen hnawih hmain<br />
kan kut chu sahbawn hmanga uluk taka<br />
sil phawta hul taka hruk hmasak tur a ni.<br />
Health<br />
Kut tin hnawihsen thiah dan<br />
Tin hnawihsen tihfai i tum a, a la kai fo a<br />
nih chuan lapua fai them hnawihsen thiahna<br />
hloin i tihuh anga chu chuan i tin chu i hru ang. A zawhah kut hnawih chi<br />
lotion chi khat khat i inchulh leh ang.<br />
Tin hnawihsen i hnawih nawn leh dawn chuan<br />
A tihtletna nail polish i tinah i hnawih phawt anga minute hnih vel hnu, a<br />
ro hunah i rawng duh duh i hnawih leh ang. Minute hnih vel i chiah leh phawt<br />
ang a, a hil ro ta tihah nail polish-in i thual nawn leh ang.<br />
Kut tin seh ching suh<br />
Kut tin seh ching an awm thin. Kut tin a chhe duh a, tin hnawihsen rawng<br />
pawh a reh duh. Chu vangin sim vata thil chin tha chi danga thlak tum la a<br />
tha.<br />
a rawng dal dal<br />
Jelly ang deuha rawng dal, serthlum rawng leh a pawl dal te hian kut tin<br />
a tinalh duh a, chu bakah hnawih a samkhai. Hnawih atanga second 30 vel<br />
lekah a hil ro nghal mai a, kar hnih lai a daih thin bawk.<br />
Kut tin lem i vuah dawn chuan<br />
Kut tin lem i vuah dawn chuan a rawng tak tak hmang la, i kutin mi mit a<br />
la bik ang. A sen, a hring leh a pawl tak ang chi rawng tak lam hmang la a tha.<br />
Rawng tak hman hian a lem hmang tih a hriat loh deuh a, a tak ang maiin a<br />
mawi a ni.n<br />
12 May 2012 Saturday | Vol.1 No.22<br />
tdrfaqmufypönf;a&mif;0,fa&;<br />
TAHANTIMES | 13<br />
CHINI EI TAM LEH THLUAK MUANG<br />
Chini ei tam lutuk hian thluak a tichak lo thei a ni<br />
tih US Scientist-ten an puang. Heng mithiamte<br />
hian fructose tel tam deuh vaimim tui, sazu an<br />
intir ngat ngat hnu-ah sazu-in a thluak chakna a<br />
hloh hret hret dan atangin he thu hi an zir chhuak<br />
a, May 15 ni khan an puangzar ta a ni.<br />
Los Angeles-a University of California Researchers<br />
(UCLA) te chuan Sazu ho hnihah an<br />
then a, fructose tel tam deuh vaimim tui chu an<br />
tui in turah an pawlhsak a, kar ruk chhung an intir<br />
a ni.<br />
Sazu ho khat chu thluak tichak thei omega-3<br />
fatty acid telna flaxseed oil leh docosalexaenoic acid (DHA) an pe a, ho<br />
dang erawh chu an pe ve lo va. Chini tui an pek hma hian sazute chu<br />
kawng inthelh bo awl em em kikawi deuh deuha siam hnawk em emah<br />
ni nga chhung training an pe a. He mi hnu hian chawlhkar ruk chhung<br />
chini thlum tui an rintir leh a, tichuan sazute chu nichina kan sawi,<br />
kawng inthelh tam tak awmna 'maze'-ah an chhuah leh a, an han chik<br />
a. DHA tel eiin pek loh sazute chu an insulin a tlahniam bawk a. Insulin<br />
hi hormone chi khat a ni a, blood sugar leh thluak hnathawh a thunun<br />
thin. "Insulin hian thluak-thisen a fan vek theih avangin thluaka neutrons-te<br />
a signal a, zirna tlahniam zawng leh hriatrengna bo zawngin<br />
thil a thlen thei thin." Tawngkam danga kan sawi chuan 'fructose' ei<br />
hnem lutuk hian insulin thiltihtheihna, cell-in sugar (chini) an hman leh<br />
an khawl dan turte a tibuai zo va, sugar te hi kan rilru ngaihtuahna lam<br />
tana thil tangkai tak an ni si a ni.<br />
"Insulin hi kan taksaa blood sugar thununtu ber a ni a, a tangkai hle<br />
a. Thluak lam tan erawh chuan a hnathawh dan a danglam a, insulin hi<br />
'hriatrengna' leh 'zirthiamna' tibuaitu a ni thei tlat," Gomez Pinilla chuan<br />
a ti. "Kan hriat thar chu fructose tel tam ei-in te hian, 'thluak a tichhia a,<br />
taksa tan pawh a tha lo,' tih hi a ni," a ti. "Kan thil hmuchhuah chu i thil<br />
eiin i ngaihtuahna a siam," tih a ni ber Gomez Pinilla chuan a ti a.<br />
"Fructose (thlum) tel tamna ei-in rei tak i ei chuan i thluakin thil thar<br />
a zir theihna leh a hriatreng theihna a hloh deuh ang. Mahse Omega-3<br />
fatty acids i ei tel ziah erawh chuan a tichhe nep deuh ang," tih a ni ber.<br />
Heng thu hi Journal of Physiology-ah an tarlang a ni.n<br />
In sakna bungraw chi hrang hrang<br />
1. Rangva a chhah leh a pan 6'-12', Plain Sheet (ေျပာင္သြပ္) 8'-80'<br />
2. Perek chikim, Rangva prek leh Washer<br />
3. AAA cement buk tling/ေရႊေတာင္ထံုး/ကေလးထံုး<br />
4. နန္းႀကိဳး (Thirzai)/Thir tlawn ၆မူး - ၅မူး - ၃မူး - မတ္လံုး<br />
rate dik takin kan zuar e.<br />
Duhsak taka min rawn dawr ve turin mi zawng zawng kan ngen a che u.<br />
aDDreSS:Pu Thangdailova & Pi Zarzoliani<br />
အိမ္နံပါတ္ ၃/၁၉၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္လမ္း၊<br />
စမ္းၿမိဳ႕ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေရွ႕၊ စမ္းၿမိဳ႕ရပ္ကြက္၊ ကေလးၿမိဳ႕။ Ph: 073-21451<br />
TAHANTIMES | 13
14 | TAHANTIMES<br />
tUnlai tahan BORUak<br />
July thla laihawl kan thleng chho tan a. Ruah sur duh hun tak<br />
ni thin kha ruah a sur duh ta vak lo. Khua a lumin a uap deuh<br />
churh mai. Zan lamah pawh mutthilh a har thei hle. Leiletpa tan<br />
pawh ruah a sur that loh em avangin chet a har deuh niin a lang.<br />
Euro 2012 a zo va, football titi pawh a reh deuh ta duak mai.<br />
Club lian leh hausaten player thar an lei tan a, rim mek pawh an<br />
awm. He boruak hian Tahana football ngainatute a hip khawp<br />
mai. Ran talh leh bungraw chi hrang hrang zuartuten tluang takin<br />
an hna an kalpui thei zel a. Kut hnathawk thawktute pawh hna an<br />
hmu zel. Puan tahtu hi an pung chak deuh ber ni awm tak a ni.<br />
Mitthi an awm deuh zeuh zeuh reng a. Hman deuh atangin<br />
kawngsirah Zualko Board chi hnih tar thin a ni ta a. Hei hi mitthi<br />
awm min hriat awlsam phahtir a. Mahse a ziaktu thenkhat kut<br />
ziak hi chu chhiar a har deuh a ni.<br />
Tahan kan vanneihna em em chu thlai hnah/rah, sangha thar<br />
lam tak tak lei tur a awm reng hi a ni. Mobile phone pawh lei tur a<br />
awm reng a, a hmangtute pawh an pung zel. Bazar lamah chuan<br />
lehkhabu (ziak loh puan), pen, pencil, school form leh nihliap<br />
hralh a kal deuh ber a ni awm e. Tlai lama no mawi (suahbuah)<br />
dawm thalai hi an awm reng a, mahse rui chhia erawh an awm<br />
meuh lo. Khawlum lai a ni bawk a, beer dawr pantu pawh an<br />
thahnem thei hle.n<br />
OPEN FRIENDSHIP<br />
BADMINTON TOURNAMENT<br />
Infiamna, sport hi thalaite ruihhlo laka an fihlim theihna kawng tha<br />
tak pakhat a ni a. Chu bakah a infiama te innel tawnna, rilru hmun<br />
khata luan za tirtu a ni thin bawk. Kalay- Kabaw area leh Chin Hills-a<br />
tlangmite kan inpawh tawn that theih nana sport hmanga hmalak hi<br />
thil tangkai tak, pawimawh deuh niin a lang.<br />
Heng hi hre rengin leh tum ranin Joint Falam Pawlpi (JFP) te<br />
chuan thahnemngai leh beiseina sang tak neiin Friendship Badminton<br />
Tournament buatsaih an tum a, an sponsor bawk dawn a ni. He<br />
Friendship Tournament-ah hian sakhaw pawl inthen hranna a awm<br />
lo va, chi leh kuang, hnam indaidanna a awm lo bawk ang. Kalay-<br />
Kabaw leh Chin Hills-a mi tupawh badminton tui mi te, infiam mi<br />
zawng zawngte tel tur leh hlutpui theuh tura sawm an nih thu Saya<br />
Lalzuithang hnen atanga thu dawn a ni.<br />
A hun : 24-28 July 2012. 7.30.AM – 5:00 pm.<br />
A hmun : Taungphila Baptist Centenary Hall<br />
Entry fee : Ks. 4000 ( uniform kawr a tel ang )<br />
Hming pek hun : 22 July 2012 thleng pek theih.<br />
(Hun bi tiam hnu-a inpe chu pawm a ni lovang)<br />
Category then dan hrang hrangte<br />
1. Open Senior Singles leh Doubles<br />
2. Junior A Singles leh Doubles<br />
3. Junior B Singles leh Doubles<br />
4. Over 45 yr Singles leh Doubles<br />
COnTaCT<br />
Hming pekna / Game application form<br />
Pa San Thawm S.T. Vuite – Sanmyo, mb- 0947080849<br />
Pa Ngun Lian mb-0947072496<br />
Pa Hrin Ceu mb-073-21792<br />
Saya Lalzuithang B-11, EFCM Dawr khan, Tahan te an ni<br />
n<br />
local news<br />
16 July 2012 Monday | Vol.2 No.2<br />
TAHAN CHRISTIAN YOUTH FELLOWSHIP-IN<br />
ZIRLAI TITHA CHAWIMAWI<br />
Tahan Christian Youth Fellowship (TCYF) chuan kum tina a tih thin, rawngbawlna<br />
pawimawh taka a ngaih Zirlai Titha Chawimawina inkhawm chu July 5, Ningani zan<br />
khan Mission Unit MYA Chapel-ah a buatsaih a. Kum dang zawng aiin inkhawm<br />
pawh an tha. An chawimawite chu Matric pass mi 63, secular degree la mi 52 leh<br />
Bible lama degree la mi 40-te an ni a. An zavai hian mi 155 an ni. Pek hmaih mi 6-7<br />
vel an la awm cheu bawk. Chawimawina atan hian Certificate mawi tak hlan a ni. Kal<br />
khawm an thahnem a, mipui zai pawh a tha, solo hlei hleite an thiam. Engkim a kal<br />
fel vel vek niin TCYF Secretary Tv. Ramthangzauva hnen atangin thu kan dawng.<br />
TCYF hi kum 1975 khan din tan a ni a, Tahana kohhran hrang hrang thalai insuihkhawm<br />
pawl a ni. Dan fel tak leh tum nghet tak neiin an kal a. Fellowship entawn<br />
tlak an tling. Combine Service te, Sport Festival te, Icon (zai intihsiak) te, Zirlai Titha<br />
Chawimawi te, chawnghei tawngtai leh tlaivar tawngtai te hi a rawngbawl dan tlangpui<br />
a ni a. Chrismas hmuah inkhawm a buatsaihnaah matric pass titha zual hnenah<br />
Piangthula Award a hlan thin bawk.n<br />
MIZO STUDENT FELLOWSHIP (MSF)-IN<br />
EDUCATION SEMINAR BUATSAIH<br />
Nikum lama an lo tih tawh angin MSF (Kalay<br />
University) chuan July 7 khan Mission Unit MYA<br />
Chapel-ah Education Seminar a buatsaih a, kal<br />
khawm pawh an thahnem hle.<br />
Seminar-ah hian Sagain Region Electrical<br />
& Industry Minister U Kyaw Win a rawn tel thei<br />
hlauh a, zirlai, nu leh pate leh khawtlang hruaitute<br />
hnenah thuchah a sawi. Minister hi tunlai<br />
hian Tuihang hydel Power khawl (Zee chaung)<br />
tui dahkhawlna thenfai hna kal mek vilvengin<br />
leh hna pawimawh dang thawkin Kalaymyo-a a<br />
cham lai a ni a, zirlaite infuih tawnna ni bawk he<br />
seminar hi a rawn hmanpui zawk a ni. Minister hi<br />
Sagain Region Hluttaw palai U Khin Maung Than pawhin a tawiawm a. Chu bakah<br />
Kalay District Administrator U Nyi Nyi Thwe leh Kalay Township Administrator te<br />
pawh an lo kal thei a, anni pahnih hian thuchah tawi an sawi ve ve bawk a ni.<br />
He Seminar-ah hian kumina matric pass-te leh an chhungte kohkhawm an ni<br />
a. Subject tha tak tak ngaihthlak a nih bakah College an luh huna major an lak dan<br />
turte hrilhfiah an ni a. Thupui sawitute hi mithiam tak tak an ni bawk a, a kalkhawmten<br />
an hlawhkpuizia an sawi a. Tukthuan tuihnai tak buatsaih a ni a. MSF hruaitute<br />
an fakawm hle a ni.n<br />
TAHAN WARD ADMINISTRATOR OFFICE, SA CHHUNZAWM<br />
Tahan Ward Administrator Office tur chu sak chhunzawm a ni. 2012 July ni 4 khan a ban<br />
tun tan a ni. Office sak hna hi 2012 February ni 6 khan foundation tur laih tan a ni a, chuta<br />
tanga thla nga-naah ban tun tan a ni.<br />
Office sakna tur hmun hi lui kawr kam, tui lak hek, kawng atanga khuar thuk tluan deuh<br />
thaw a nih avangin a khata tiau emaw lei emaw chhun khah chu thil hautak tak huphurhawm<br />
deuh a ni a. Hemi chungchangah hian office sak chungchanga din Building Committee<br />
zinga Pu Lalpekthianga (V-Family) chuan tlawm a ngaih theih hlauh dawn avangin ngun<br />
taka a ngaihtuah hnu-ah Building Committee chuan ruahmanna hetiang hian a siam ta a ni.<br />
"Pu Lalpekthianga hian lei hnuai pindan chu hawh se, (Leirawhchan foundation) chu<br />
concrete-in a chung neiin, tan-pha-nat vuah sa sela, office chuan chu pindan chu Pu Lalpekthianga<br />
hnenah (11.1.2012) atanga (11.1.2042) thleng kum 30 a hawh ang" tiin thu a<br />
thlung ta a ni. Building Committee hian mipui hnena sum khawnin leh mi tlawmngaite thilpek<br />
atangin office sak a tum a ni a. Sum indaih loh a na hle a. A foundation tha tawk siam a ngai<br />
a, sum a awm loh laia Pu Peka (V-Family) ten tlawmngaiin Committee nen inremsiamna a<br />
rawn neihpui hnu-ah a hnuai lam chu Pu Peka te chuan an sa nghal a. Tunah chuan sak<br />
zawh a nih tawh bakah office chhuata rin atan a chang tha tawk tawh a, hetiang hian a<br />
chung lam tur committee-in a sa chhunzawm ve nghal ta a ni, tiin Committee chairman<br />
Pu Lalhmuaka chuan a sawi.
16 July 2012 Monday | Vol.2 No.2 domestic digest<br />
JACKIE CHAN MYANMAR-AH<br />
UNICEF (United Nations International Children's Emergency Fund) Special<br />
Envoy, Jackie Chan Myanmar-ah a rawn zin a, July ni 5 khan Mandalay-ah<br />
a rawn thlawk lut a ni.<br />
July ni 5 tlai khan China ram Beijing khawpui atangin a rawn thlawk<br />
chhuak a, Mandalay International Airport-ah Special Flight N688JC-in a<br />
rawn tum a ni. Mandalay-ah a tuk a cham a, ni 7 ni khan zingah Yangon a<br />
thleng thla.<br />
Mandalay-a a cham chhung hian a thlen tlai la la-ah 62nd leh 30x31<br />
inkara Myanmar Buddhist Orphanage Association (MBOA) fahrah enkawlna<br />
'Nga Soh' hmun tlawh hmasa ber turin a thawk chhuak a, mipui an tam<br />
lutuk vangin naupangte pawh a hmu hman ta lova, a let leh thuai a, Mandalay<br />
tlanga han lawn ve a tum pawh a thulh leh ringawt a ni.<br />
July ni 6-ah chuan Social Welfare Relief and Resettlement Ministry<br />
hnuaia hmeichhiate ei-bar zawn dan zirtirna school a va tlawh a. Chuta<br />
tang chuan mihring hmanga sum dawnna (Human Trafficking) Regional office<br />
pui a va tlawh leha thuneitute nen an inkawm a. Tichuan nimin lama a<br />
tlawh pawh theih tak loh 'fahrah enkawlna' Nga-Soh school chu a va tlawh<br />
leh ngat a ni. Naupangho nen hlim takin an va inkawm a ni awm e.<br />
July ni 7-ah erawh chuan Yangon a thleng thla a, Yangon-ah hian zing<br />
lamah 'Yadana Myitta' naupangte nen an inkawm a. Hlate sa-in naupangte<br />
nen an infiam hlawm a ni awm e. Naupangho zawhnate chhangin hun hlimawm<br />
tak a hmanpui bawk a ni. Chhun lamah erawh chuan media lam nen<br />
inkawmna tha tak an nei thung.<br />
"Myanmar hi ka tan ram thar a ni a. Myanmar ram tih hian Daw Aung<br />
San Suu Kyi chauh hi ka hria a. Chuvangin he ram awm dan phung hi hriat<br />
ka chak hle a, lo kal hi ka nghakhlel khawp mai a," tiin chibaibukna thute a<br />
sawi a.<br />
“Myanmar ram hi a la hring tha hle mai a, hei hi ka lawm khawp mai.<br />
Chanchinbu, media lamte hian naupangte hmanga sumdawnna (human<br />
trafficking) lam chanchinte pawh hi hei ai hian ziak uar ula,” tiin a duh thute<br />
a sawi bawk.<br />
Myanmar hmeichhiate China ram lama an hralh chungchanga Eleven<br />
Media-te zawhna chu tihian a chhang. "Heti ang thil hi Myanmar-ah chauh<br />
ni lovin khawvel puma thil thleng mek a ni. Mexico-ah pawh an hmeichhiate<br />
America-ah lo hralh tawk an awm tho. Chu vangin hei hi khawvel huap thil a<br />
ni. Pawimawh ka tih chu ramri-a luh chhuah dan hei aia khuahkhirha thunun<br />
deuh hi a ni. Thil pawimawh deuh chu media lam hian China ram chanchin<br />
hei aia nasaa ziah leh tarlan tam hi a ni," tiin.<br />
Human trafficking chungchangah, "Naupangte hian mahni inven dan hi<br />
an hriat a pawimawh lutuk tlat a. Ram dangah hna tha tak tak thawh tur a<br />
awm tia miin an thlem pawhin tumah rin hauh loh tur tih te, mahni ram hriat<br />
chian loha kal miah loh tur tih te, mahni chhungkaw chungchang thil tam tak<br />
hriat te, sumdawng mite laka naupangte humhim tura hmalakna kal dan te<br />
hi an hre chiang hle tur a ni,” tiin thahnemngai takin a sawi bawk.<br />
Jackie Chan Myanmar-a a lo kal chhanah hian bitum pathum a neih thu<br />
ama sawi dan atanga hriat a ni. Human Trafficking thu, HIV kai naupangte<br />
enkawl chungchang leh fahrahte enkawl dan turte hi a ni.<br />
Jackie Chan hi hetianga mi tana rawng a bawlna kum 30 lai a tling tawh<br />
a. 1988-ah Jackie Chan<br />
Charitable Foundation, 2005-ah hmun kilkhawra tar leh upa lam chak lote<br />
tanpui nan 'Dragon's Heart Foundation' a din leh bawk a ni.<br />
2004 atangin UNICEF Special Envoy-a thlan a ni a, mi tanpui leh naupangte<br />
human right lam thilah nasa takin a thawk reng a ni.<br />
Jackie Chan hi July ni 8 zing lamah Myanmar atangin a thlawk chhuak<br />
a, Thailand Bangkok a pan a ni. Hetah pawh hian UNICEF Palai angin a lut<br />
a ni. Heta tang hian Hong Kong, USA lam te tlawh kual a la tum a, a hmawr<br />
bawkna tur erawh chu Afghanistan ram a ni awm e.n<br />
TAHANTIMES | 15<br />
RAM HMING, DIK TAKA ZIAK LEH SAWI TURIN<br />
UNION ELECTION COMMISSION-IN NLD PARTY<br />
A HRIATTIR NAWN<br />
Ram hming koh dan chungchangah a<br />
nihna dik tak anga ziak leh sawi turin<br />
Union Election Commission chuan NLD<br />
(National League for Democracy) Partyte<br />
a hriattir nawn leh a ni awm e. National<br />
League for Democracy Party Central<br />
Executive Committee Chairman Daw<br />
Aung San Suu Kyi (Pyithu Hluttaw Palai)<br />
chuan Thailand ram World Economic Forum-ah,<br />
2012 June ni 1-a a thusawinaah<br />
'Myanmar' tih aiah 'Burma' tiin a hmang zawk a.<br />
Hemi chungchangah sawrkar chuan, "Political Party-te chungchang<br />
sawina-ah Constitution Dan 405 (b)-ah chuan, 'Political Party chuan he<br />
constitution dan hi a zahin a zawm tur a ni,' a ti a. NLD Party pawh hian<br />
Party in-register dan 6(c) angin Republic of the Union of Myanmar Constitution<br />
Dan zah taka zawm turin an intiam tawh a."<br />
"Constitution Danah chuan, 'Ram chu The Republic of the Union<br />
of Myanmar' tia koh tur a tih tawh avangin 'Burma' tia koh hi a thiang<br />
tawh lova. Ziah danah pawh Constitution Dan ang taka 'The Republic of<br />
the Union of Myanmar' tia ziah tur a ni," tiin Union Election Commission<br />
chuan 2012 June ni 1 khan NLD Party hnenah hriattirna lehkha a thawn<br />
tawh a ni.<br />
Hemi hnu hian Daw Aung San Suu Kyi (Pyithu Hluttaw Palai) hian<br />
Europe lam a zu zina a thusawina-ah 'Burma' ti deuh hlirin a ram hming a<br />
sawi leh thin a. Chu vangin Union Election Commission chuan 28-6-2012<br />
ni-ah ram hming chu Constitution Dan ang taka ziak leh sawi thin turin<br />
NLD Party chu a hriattir nawn leh a ni.n<br />
SELF ADMINISTERED DIVISION/ZONE 6 LEH<br />
HMUN KILKHAWR ATANGA MEDICAL COLLEGE<br />
LUT TUR TAN MARK MARGIN AWM LO<br />
The Messenger Journal-in Hluttaw Palai U Phone Myint Aung hnen<br />
atanga a thu dawn a tarlan danin 2012-2013 Academic year-a Medical<br />
College luh dil tur, Self-Administered Division leh Zone 6-a kumina matric<br />
pass-te tan mark hniam lam limit sa a awm lo a ni awm e.<br />
Khaw te lam hmasawnna leh hriselna lama an changtlung theih nan<br />
tiin Self Administered Division leh Zone paruk (Danu, Naga, Kokang, Pa<br />
Laung, Pa-O, Wa te leh sawrkarin thawktute hlawha CLA (Cost of Living<br />
Allowance) a pek bik ram pilril leh kilkhawr te-a damdawi lam tui tak<br />
tak mite tan 2012-2013-ah Ministry of Health, Medical Science Department<br />
hnuaia Medical College luh dil duhte tan a dil theih thu June ni 16<br />
chanchinbu-ah sawrkar chuan thu a chhuah a.<br />
Heng hmun voh bik atanga medical college luh dil zirlaite chu an dilnaah<br />
mark hmuh zat tarlan tur ni ve tho mah se, a dil thei chin mark hmuh<br />
zat bithliah a awm lo a ni.<br />
Diltute chu nu leh pa, dan dinglaiin a phut anga ram mi dik tak an ni<br />
tur a ni a, sawrkarin a ruat bik heng bial chhunga cheng ngei an ni tur a<br />
ni bawk. 2012 matric exam-ah Myanmar sa, English, Maths, Chemistry,<br />
Physics, leh Biology subject-tea pass a ni tur a ni. Pawl riat, pawl kua,<br />
pawl sawm te pawh heng ruahmanna bik siamsak biala kai chho an ni<br />
ngei bawk tur a ni a, matric pawh heng bial chhung atanga pass an ni<br />
ngei tur a ni.<br />
Tluang taka zir zawh hnuah pawh kum 5 chhung sawrkar tan mahni<br />
biala thawh leh ngei ngei tur a ni bawk. Zir dilnate hi 2012 July 27 aia<br />
tlai lova theh luh tur a ni awm e. Hetianga hmunpui, khawpui leh ram<br />
kilkhawra chengte level khat anga hrut rual tawp lova, taingyintha national<br />
races-te voh bika sawrkarin duhsak bik hi tun hma atanga hnam<br />
tenau ten an lo beisei thin a ni a, thil lawmawm tak a ni.n<br />
MANDALAY-AH PIALRAL BUS A THLAWNIN<br />
Mandalay City Development Committee chuan May ni 1 atang khan mitthi<br />
vui nan 'pialral bus' a thlawnin a service-tir.<br />
Mandalay City Development Committee hnuaia Factories and Vehicles<br />
Department leh Mandalay General Hospital-ah te heng ruang phur<br />
mawtawr te hi dah a ni a. Mamawh apiang chuan ph 02-81316 leh 02-<br />
80157-ah te contact mai tur a ni.<br />
Mandalay khawpui leh a chhehvelah hian Social Welfare Association<br />
50 chuang an awm a, heng zawng zawng hian mitthi vui mamawh tan<br />
mawtawr (pialral bus) a thlawnin an hmantir hlawm a ni awm e. n
16 | TAHANTIMES essay 16 July 2012 Monday | Vol.2 No.2<br />
engliSh thiam tUR ChUan<br />
THawnGneITHuana<br />
Vocabulary<br />
English thiam tak tak tur chuan, a hmasa bera<br />
thil tul pawimawh chu Vocabulary hriat tam hi a<br />
ni. Vocabulary or words tih chu, entirnan; ei leh<br />
in lam thumal a tlem ber 100 vel, hnathawh lam<br />
words a tlem ber 100 vel, education lam words<br />
or vocabulary a tlem ber 100 vel ni sela. Thupui<br />
60 vel awm sela, thupui pakhatah a tlem ber<br />
words 100 vel loh theih loha hriat a tul tak zet a<br />
ni. Thenkhat chu English Medium-ah an awm a,<br />
Grammar pawh an thiam hle. Chungho chu pawl<br />
10-ah 'Thingyan Festival' te 'A dream I cannot forget'<br />
te ka ziahtir thin. Grammar thiam hle mah se,<br />
a words te, a outline (a ziah tur dawt dawt) te an<br />
thiam loh avangin an ziak thei chuang lo. English<br />
thiam nana thupui ber chu words (thumal) tam tak<br />
hriat a ni ber mai. Chumi thiam tur chuan vocabulary<br />
lehkhabu tam tak chhiar a tul.<br />
Hearing or Listening<br />
Hearing hi a har ber a ni. Zaah sawm ruk<br />
velin a har. Words tam tak hre hmasa lova hearing<br />
thiam tum chu camping, crusade-a sual bul<br />
zir phawt lova chhandamna zir ang hi a ni awm<br />
e. 'Video-ah Kawlhovin rang taka an tawng mah<br />
TAHAN-AH PRIVATE MEI ENG<br />
BawLLIana<br />
Mei eng hian khua a tinuam thei em em a, mei<br />
eng lam kan hnianghnar a, mi rethei ten pawlho<br />
leh mi huasa-te zar kan lo zo ve nana cho nan<br />
Tahan-a private mei eng-in kan khua a tih nawm<br />
dan in tarlang teh ang.<br />
Kan Han khawpui hi kum 1983 hma lam kha<br />
chuan electric mei eng lam dinhmun a la hniam<br />
hle a, Zawlkin atanga han thlir thlak chu sawi loh,<br />
a khawchhunga chengte tan hrim hrim pawh thim<br />
tak a ni a. Chhungkaw tin, khawtlang leh kohhranho<br />
ten mei eng kan hman ber chu; kohhran intodelh<br />
deuh leh khawtlang lamin Pam (pump) an<br />
chhi thei a. Chhungkaw awm thei deuhin khawnvar/laltin<br />
an hmang a, chhungkaw rethei deuh-in<br />
bur (chhiteng) leh sathau khawnvar (mombati)te<br />
an hmang thei ngawr ngawr hlawm a ni.<br />
Hetih hun hian kan Tahan khua chu mei eng<br />
lamah kan la hniam ve hle a ni. Mahse mei eng<br />
lama kan tlakchhamna kha a hreawm tih nachang<br />
pawh kan hre lem lo a ni. Tlangval thenkhat inti zei<br />
deuh tan, laltin eng kha a la eng lutuk mah mah<br />
a ni mai thei, nula an rim-in laltin eng chu ban<br />
an inhliah thimtir thin a ni awm e. Tlangval chhaih<br />
nan, nula senior deuh chuan hmaizah (fan) vawnfungin<br />
a han nawr hersak hlak a, tlangval khan<br />
inhliah a han tum tha leh a, a han nawr let ve<br />
leh a. Laltin eng kha nula leh tlangval thenkhatte'n<br />
zahzel atan an hmang tangkaiin leh an sawi duhte<br />
an sawi ngam nan a bul tan nan an hmang thin a<br />
ni awm e,<br />
Kum 2000 kan han thlen chinah chuan private<br />
mei eng chhungkaw tinin kan chhi tawh a, khawtlang<br />
leh kohhranho, nu leh tlangvalhote kan zan<br />
lam nunho dante chu private mei engin min control<br />
zo tawh a tih theih awm e. Zan dar 10:00 velah<br />
private mei eng-in vawi thum vel a rawn khap<br />
fuk fuk tawh chuan, tlangval tan-ah lenghawn ar<br />
khuan a ngai hran tawh lo a ni ber mai. Thlarau<br />
lama khat vak lo kohhran hruaitute tan pawh zan<br />
kan hriat hman loh chuan Sap tawng rang taka an<br />
tawng phei chu Van tawng ang mai a ni mai awm<br />
e' titute chu words tam tak hre lo te ni awmin an<br />
lang.<br />
Hearing thiam tur chuan, Sap tawng zirna<br />
VCD, DVD te tam tak kan ngaihthlak a tul. Video<br />
pawh kan en thin a tul. A tha ber chu Sap tawng<br />
chauh an hmanna ramah a tlem ber kum thum vel<br />
awm thei ila.<br />
english thiam chu tute nge?<br />
College zirtirtute nge? Doctor te nge? TOEFL/<br />
IELTS pass tawh te nge? Bible School zirtirtute<br />
nge? Tu ber nge thiam ber chu le? Nu leh pa<br />
thenkhat chuan Bible School an kal vang emaw,<br />
doctor an nih vang emaw an thiam turah kan ring<br />
mai a. English thiam tak takte chu English-ah rilru<br />
zawng zawng pe vek, a pawl pawh sang, TOEFL<br />
leh IELTS pawh pass, Sap tawng video zawng<br />
zawng pawh letling thei vek, Mizo tawng leh Kawl<br />
tawnga lehkha zawng zawng Sap lehkhaah letling<br />
vek theiho an nih loh chuan tute nge ni ang?<br />
English thiama a zirtir dan thiam lo, thiam vak<br />
lova zirtir dan thiam tak, thiam taka a zirtir dan<br />
pawh thiam tak tiin then thumah then a ni.<br />
lam program kaihtawi nan chhuanlam atan a tangkai<br />
phian a ni awm e. Zirlaite tan erawh chuan mei<br />
eng lama kan tuihalna a na tulh tulh a ni a tih theih.<br />
Kum 1984-vel atanga Pu Lalzahngaia te, Tahan<br />
Times Pu Niliansang-a pa te, Pu Doliana (Pu<br />
Dadova)te leh midangte hmalaknain Tahan-ah<br />
hian private mei eng pek tan a ni a. Kum 1990 chho<br />
vel-ah Dr.Thanbilluaia hmalakna-in private mei<br />
eng Wesley clinic hman atan leh clinic thenawm<br />
khawveng tan eng pek chhuah an tan ve leh a.<br />
Mei eng chhit man hi thla khat tan bulb khatah Ks.<br />
75 a ni a. Wesley clinic-in mei eng pek an bansan<br />
hnuah Pu Lalnghaka (D Group) leh Pu Kapthiaua<br />
(A Group) ten an chhunzawm ve leh a. Kum li nga<br />
velah an bansan ve leh a ni. Chuti chuanin kan mi<br />
hmasate hmalakna chuan eng nawmzia min varpawh<br />
tir ta a. Laltin (lantern) leh burte han chhit en<br />
leh teng teng chu, mipui ten kan peih tawh ngang<br />
lo a ni ang, veng thenkhatah phei chuan nu leh<br />
paten mei eng pe thei tur mi tlawmngai turte an<br />
zawngin an ngen nasa a ni awm e. Tun dinhmunah<br />
chuan Tahan-ah hian mei eng petu chhungkhua<br />
17 vel an awm tawh a ni.<br />
enG PeTuTe aVanGa TaHan a nawmna<br />
TLem Han SawI LanG ILa<br />
1. Chhungkua tan mei eng mana sum sen ral tur<br />
a tiziaawm phah a. Chhungkaw tinte run a tinuam<br />
a, lehkha zirlaite tan a tangkai hle a ni. .<br />
2. Khua a tinuam a, nu leh pa, mipuite tuallai nunhona<br />
a tinuamin leh kum upa zualte tan lenvah<br />
a tinuam bawk.<br />
3. Khua a tiralmuang a, rukhmang leh misualte<br />
a tihuangtau ngam lo bawk. Tin, Kan tunhma<br />
nuna laltin (India-Lantern), burte (chhitteng)<br />
leh sathau (mombati) kan chhit thin lai a,<br />
khawnvar tui leh petrol inpawlh avanga kan intih<br />
kan thinna lakah min tihim.<br />
Zirtirtu zawng zawng hnenah kal kim vek<br />
sela, chuti chuan tunge thiam ber tih chu a hriat<br />
theih mai ang chu. Mahni mil zawng doctor an<br />
awm ang hian mahni mil zirtirtu pawh an awm lo<br />
ang tunge ti thei.<br />
Hun pek<br />
English thiam tur chuan hun tam tak pek a<br />
ngai. Tukinah vaimim kan tuh a, naktukah ei a<br />
theih mai loh. Hun pek a tul. Engtianga rilru chak<br />
pawh pawl 10 thlen hnu chauha English zir chuan<br />
distinction a hmu chuang lovang. English-a distinction<br />
hmuho chu pawl 5, 6, 7, 8 atanga English<br />
Grammar lo zir sa ho an ni zel.<br />
Thlapui-ah mi pathum an lawn a. Mahse, Armstrong<br />
chauh kan hre lar hlur. A thiante pahnih<br />
chu kan hre chang vak lo. A thiante pahnih awm<br />
lo sela Armstrong chauh chuan a lawn thei dawn<br />
lo. Pawl 10-ho distinction an hmuh leh pawl 10-a<br />
English zirtirte chauh an hming a thang a, pawl<br />
5,6,7,8 leh English class danga lo zirtirtute hming<br />
a lang ve tawh lo. Hun tam tak an lo pek tawh<br />
avanga Pawl 10-a distinction hmu an ni chauh<br />
zawk tih hi nu leh pa tam tak hian kan ngaihtuah<br />
chang vak tawh lo thin.n<br />
4. Kawng pengthuam thenkhat, kawnghmun<br />
thim lai leh lei-ah te private mei eng chhit hian<br />
accident a tihtlem phah hle bawk a ni.<br />
meI enG PeTuTen HarSaT an TawHna<br />
Diesel rate a san laia eng man an pe tha duh<br />
lo chu a hreawm an ti hle a. Eng man khawn hian<br />
in khatah tumthum li kal a ngai thin a, inthlahrun<br />
awm an ti hle bawk. Mipui tam zawk chuan mei<br />
eng man pek hi an ngai pawimawh hle thin an ti.<br />
Thil danga harsatna la awm chu, sawrkar thu neitute<br />
lamin an hriatthiam viau laiin, mipui thenkhatin<br />
a hlutna an hrethiam lo a. Mi thenkhatin mei<br />
eng chhit ruk te, istiri hman ruk te, water pump-a<br />
tui pump ruk te, TV chhuah ruk nan leh battery<br />
charge ruk nana an hmang thin hian meikhawl<br />
(generator) neitute rilru a tihah thin hle a. Heng<br />
mi awm hleite hian mite tana pawikhawihna a ni<br />
tih leh thil sual ti anga an inngai duh miah lo chu<br />
pawi tak a ni, an ti a. Battery charge ruk leh mei<br />
tha an hman ruk hian diesel hi a let tam takin a<br />
ral phah a, meikhawl lamin kan tuar phah bawk,<br />
an ti. A chang chuan thla thenkhatah hlep sawi<br />
tur awm lo khawpin an tawrh phah thin thu an<br />
sawi bawk. Nu leh pa thenkhat leh kohhrana mi<br />
pawimawh tak tak thenkhatte chuan mei eng an<br />
hman ruk, va man hian an fate thiltih sual angin<br />
chhuanlam an sawi thin," an ti bawk. Mei eng pek<br />
hna hi hna harsa tak mai a ni a, meikhawl neitu<br />
tam zawkte chuan zawrh leh an duh thu dawn a ni<br />
bawk. Tahan-a mi awm thei zawkte leh pawlhote<br />
hian khawl changkang leh hmanraw changkang<br />
tak tak nen mipui hmakhua ngai a, mei eng pe<br />
thei kan mamawh thu te, chuti anga mi tlawmngai<br />
kan neih hun tur a nghahhlelhawm an tih zia an<br />
sawi tel bawk a ni. Mipui-te pawhin hetiang lama<br />
mi thil tithei awm ngaihven reng kan mamawh<br />
thu an sawi tel bawk a ni.<br />
n
16 July 2012 Monday | Vol.2 No.2<br />
M ario<br />
NAU VANGA HLIM NUI BALOTELLI—NAU ANG A TAP LEH!<br />
Balotelli bialnu hlui chuan, Balotelli hnenah a fa a pai<br />
thu a hrilh niin a insawi – Balotelli a phawk nasa. Raffaella<br />
Fico hian phone-in Balotelli a nau pai chanchin a han hrilh chu<br />
Balotelli chuan, "Chanchin tha ber' a ni" a ti chhuak hial. Kha<br />
chanchin a hriat, a tukah Germany lamah Balotelli chuan goal<br />
hnih a thun thei ta a, Italy pawh Euro 2012 final-ah a hlangkai<br />
ta a nih kha. Mahse ni rei lo te-ah Man City striker, 21, chu<br />
nausen ang maiin a tap ve leh thung. Chawlhni-a Spain ram<br />
nen final an khelhah 4-0-in Italy an tlawm tlat tak vang kha a ni.<br />
Kum khat an inkawpa an inthen leh tak hnuah model Raffaella<br />
Fico, 24 chuan a rai tih a inhre ta a ni. Khata an inthen<br />
chhan kha Balotelli chuan Raffaella hriat lohin nawhchizuar<br />
Jenny Thompson a lo kawp reng tih The Sun-in a puan zar tak<br />
vang kha a ni a.<br />
May thla-ah Cheshire-a pound mtd 3 man Balotelli ina<br />
thinrima an intihbuai chiam tum, police pawh an rawih hial hnu<br />
lam kha chuan an inbe ngai tawh lo reng reng a. Mahse tunah<br />
chuan inkawp leh turin an inpeih reng a, chhungkaw din an tum tih Rafaella chuan a sawi leh lawi tawh a ni. A sawi pakhat<br />
chu, "Germany an beih hma ni khan Italy team training camp-a a awm laiin Mario chu ka phone a ni."<br />
"Ka hrilh a, 'Nu leh Pa nih kan chak thu kan sawi kha i la hria em?' Ni e. Nau ka nei dawn a ni. I fa a nia," tiin Rafaella<br />
chuan a sawi chhuak. "A tirah chuan a ngawi reng a. A hnu-ah chuan a insum zo lo a ni ber mai. 'Ka tan chanchin lawmawm<br />
ber i rawn thlen a ni,' a ti phawng mai. A tukah chuan German chu si hnih ngawtin a titlawm ta a nih kha," a ti bawk.<br />
A sawi zawm zel a. "Mario hian min hmangaihzia ka hria alawm. Ka hmangaihzia pawh a hria. Tunah chuan kan inzawmna<br />
kan siam tha leh mek a ni. 'Pa infiam mi tak, kawppui tha leh hmangaih thei tak a ni zel dawn."<br />
A sawi zel dan chuan naute chu mipa nge hmeichhia hriat an chak hle a – Mario chuan mipa ni se a ti a ni awm e.<br />
Rafaella chuan, "Mipa emaw, hmeichhia emaw, a eng zawk zawk pawh ni se, sur name Balotelli tih hi chu chhuang takin an<br />
pu dawn chiang." a ti charh charh bawk a ni.n[The Sun]<br />
MARIA SHARAPOVA WIMBLEDON<br />
SECOND ROUND-AH A LUT TA<br />
Maria Sharapova chuan Wimbledon<br />
opening match-ah a hneh<br />
avangin a thawk lak a tizang ta<br />
riau va, hmasawn zel a inbeiseina<br />
chuan a titles hloh tawhte pawh<br />
hmu let leh thei ngei turin a tiphur<br />
a ni. He Russian hmeichhia hi<br />
2002 hnu lamah French Open leh<br />
Wimbledon-ah kum khatah a ruala<br />
hnehna chang hmeiche hmasa<br />
ber a ni.<br />
"Sang taka ka thlen theih hi ka la inring tlat a ni. Chu<br />
chuan min nawr kal reng a, zingah tha tho takin min kai tho<br />
thin a ni," tiin Anastasia Rodionova 6-2, 6-3 a hneh hlim hian<br />
a sawi chhuak a. Round two-ah chuan 2000-a semi-finalist<br />
Tsvetana Pirunkova nen an inhmachhawn ang. A chawlh<br />
hmaa Wimbledon a khelh hnuhnun bera number one Kim<br />
Clijsters kha second round-ah a rawn lut ve ang. Kum 2007a<br />
chawl ta he Belgium nu hi kum hnih hnu-ah a lo lang leh a,<br />
season hnih kal taah khan hliam na tuar reng chungin a khel<br />
a, US Open zawhah hi chuan a chawl dawn tawh a ni.n<br />
WIMBLEDON OPEN FINAL-A CHAK TA LO<br />
ANDY MURRAY CHUAN COURT-A TAH<br />
HAWM HAWM A CHAK<br />
Hman nia an khelh zawh tak Wimbledon<br />
final-a chak ta lo British<br />
No.1 Murray chuan a hneh tak loh<br />
Switzerland ram mi World No.1<br />
Roger Federer a hneh loh hnu<br />
khan court-a tah hawm hawm mai<br />
kha a duh ni awm tak a ni.<br />
Federer hian 4-6, 7, 5, 6-3,<br />
6-4-in a hneh a. Murray hi hun<br />
eng emaw ti chhung Lawn Tennis<br />
hi chawlhsan a tum dawn bawk.<br />
Mahse Olympic Games an tan hunah chuan mahni inring<br />
tawk taka Tennis khawvela kir leh a tum. Ka rilru leh taksa a<br />
chak chhoh zel thlenga chawlh lak ka mamawh a ni a ti.<br />
Kum 1936 khan Wimbledon Open mipa single final-ah<br />
hian Britain mi Fred Perry kha a lo champion tawh a. Tun<br />
tumah hian Murray hi champion ta se la, kha mi hnua Britain<br />
mi champion leh hmasa ber a ni ang. Murray hi tunah<br />
World No.4 a ni mek. Roger hi hneh tumin a bei nasa hle, a<br />
tir lamah chuan a che tha zawk nghe nghe a, mahse a hneh<br />
thei ta lo a ni.n<br />
TAHANTIMES | 17<br />
LONDON 2012<br />
OLYMPICS<br />
Thu 26 July 2012<br />
Honduras 5:30 Morocco<br />
Mexico 8:00 Korea<br />
Spain 8:15 Japan<br />
UAE 10:30 Uruguay<br />
Gabon 10:45 Switzerland<br />
Fri 27 July 2012<br />
Belarus 1:15 New Zealand<br />
Brazil 1:15 Egypt<br />
Great Britain 1:30 Senegal<br />
sun 29 July 2012<br />
Egypt 5:30 New Zealand<br />
Mexico 8:00 Gabon<br />
Brazil 8:30 Belarus<br />
Senegal 10:30 Uruguay<br />
Japan 10:30 Morocco<br />
Korea 10:45 Switzerland<br />
Mon 30 July 2012<br />
Great Britain 1:15 UAE<br />
Spain 1:15 Honduras<br />
Wed 1 July 2012<br />
Brazil 8:00 New Zealand<br />
Egypt 8:00 Belarus<br />
Mexico 8:30 Switzerland<br />
Korea 8:30 Gabon<br />
Chief editor<br />
Ni Lian Sang-a<br />
editorS<br />
F. Lalbiakmawia<br />
Zalianthanga<br />
C. Zaithankhuma<br />
MeMberS<br />
Sapselthanga The Rengs<br />
Lalengkima Laldinthari<br />
Zothankhuma Lalhruaithangi<br />
PatronS<br />
Lalsawmliana [LPS-Mizoram]<br />
Vanlal Zawma [UAE]<br />
B. Zarzoliana [Malaysia]<br />
Vanlal Dika [Canada]<br />
Pachhunga [Yangon]<br />
Vanlawmsanga [Germany]<br />
Lalrinsanga [Mandalay]<br />
Lalremsanga [Australia]<br />
Zoramchhana [USA]<br />
Lallawmthara [New Zealand]<br />
Hriselna leh tui thianghlim i mamawh a nih chuan သမာဓိ rawn pan mai rawh.<br />
့<br />
့<br />
• ေခတ္မီစက္ယႏ ၱယား(၀ါးတားဂ်က္)မ်ား အသံုးျပဳျခင္း<br />
• ျမန္ဆန္ လိုအပ္သည္<br />
(ေပ၊ လကၼ) ရရွိျခင္း<br />
• ေရဘံုဘိုင္၊<br />
ေရေမာ္တာစသည္ အသံုးေဆာင္မ်ား<br />
တပ္ဆင္ေပးျခင္း<br />
• အခက္အခဲမ်ား တာ၀န္ယူေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ ေစ်းႏႈန္းခ်ိဳသာျခင္း<br />
TZR ေဘာ္ဒါေဆာင္အေရွ႕၊ အလွၾကြယ္ Beauty Salon၊ တာဟန္း။ Tel. 09-400457749
18 | TAHANTIMES sport 16 July 2012 Monday | Vol.2 No.2<br />
AVB: ROM-AN MIN PAIHTHLA A NI<br />
Thinrim takin Andre Villas-Boas chuan Roman<br />
Abramovich chu, “Chelsea atangin min<br />
paihthla a ni” a ti. Tottenham boss thar AVB<br />
chu Blues neitu Abramovich lakah a thin a la<br />
ur hle. A chhan chu Stanford Bridge-ah thla<br />
kua emaw lek incharge angin a awm hman<br />
a, March thla khan Rom chuan a pet chhuah<br />
tak mai vang a ni. Villas-Boas chuan, “Chelsea<br />
neitute thutlukna chu ka zah lutuk...<br />
mahse engtikah mah ka pawm lovang. A<br />
tira min lak luh dawna a inrawlh nasat teh lul<br />
nen tunah hian ka tan chuan min bantu tak<br />
chu amah hi a ni," tiin a hnenah pawh ka ti<br />
hmiah. "A thutiam ang engmah tihpuitlin a neih lohzia pawh ka hrilh hmiah<br />
bawk," a ti a. Villas-Boas hi kum 34 mi a ni a, Porto chu domestic double<br />
leh Europe League tana a kaihhruai hnu-ah thal lai khan Abramovich chuan<br />
kum thum tan contract a siampui a ni. Mahse a hna ni 256 chauh a chelh<br />
hman a, Chelsea tan Premier League leh Euro-ah beisei tur a awm lo nia a<br />
lan ve leh ban a ni ta a ni. A assistant Roberto Di Matteo chuan a ai a awh ta<br />
a, Blues chu Champion League FA Cup trophe 2 a hlawhsak ta a ni.<br />
Spurs boss-in Harry Redknapp a thlak hnu-a press conference vawi<br />
khat a neihnaah AVB chuan, "Fair taka thil tih dan zirtirna experience ropui<br />
tak ka dawng a ni," a ti chhuak.<br />
"Chelsea-a thil kal mek titawp tura thutlukna siam hi ka hna a ni lo tih<br />
in hriat ka duh a,a neitu tih tur a ni. A neitu hnenah ka banna ka theh lut<br />
ngai lo. Min bantu chu a neitu a ni a, project pawttawitu chu a neitu bawk a<br />
ni. Project chu a hun aia hma-in a titawp a, Chelsea chuan trophy pahnih a<br />
hlawh ta a, he squad ropuizia hi a ti ta luai luai a nih kha. Mahse a tira kan<br />
han hui khawm lai kha chuan he squad hi tumahin an rin loh kha." a ti a.<br />
"Chu vangin he thil ka paltlang ta hian zirtirna tha tak mai min pe a ni.<br />
Tunah chuan a hma aia coach tha zawk, a tir aia mi tha-ah min siam chhuak<br />
tawh a ni. Chelsea-in Champion League-a hnehna a changa cup hial a<br />
hlawhna chhan hi chu intihsiaknaah kan la tel hlawm vang a ni. Hnehna an<br />
chan theih nan an hun ka pawh tawisak a, palina dinhmun phak lohna point<br />
thum chauh ka hmabak tawh tihah Champion League chu tling ngei turin<br />
hun ka pawttawi ta a ni. Heng zawng zawng hi min ban ni ka ngaihtuah leta<br />
ka thil ngaihtuah chhuahte an ni." a ti bawk.n<br />
GIROUD KHA RVP THLAK NANA LEI A LO NI<br />
Arsenal scout Gilles Grimandi chuan Oliver<br />
Giroud kha Robin van Persie thlak nana lei<br />
a ni a ti. Pound mtd 12-a inbiak rem hnuah<br />
thla kal ta khan French striker hi Montepellier<br />
atangin a rawn lut a. Hei hi Van Persie-an<br />
Gunners nen thuthlunna siam zel a tum tawh<br />
loh thu a sawi hma lawk ni tam pawh duh tawh<br />
loa thil thleng a ni. Grimandi chuan tihian a<br />
ti: “Giroud tuai thar chhan kha Van Persie kal<br />
chhuah dawn vang a lo ni em? Ni teh reng<br />
mai. Miin min chhui zawm loh nan kan ti a ni,”<br />
Europe top club Manchester United leh<br />
Manchester City-ten an ngaihven viau naa,<br />
Arsenal boss Arsene Wenger chuan tun season chhung chu he Dutch pa<br />
hi Emirates-ah a la awm a beisei a ni. Gunners defender ni tawh, North<br />
London-a kum 5 chhunga vawi 113 lai lo khel tawhin, “A rawn awm leh chu<br />
kan duh alawm. Mahse a contract kha kum khat a la duh si a, thil hi a hnawk<br />
deuh tlat a ni,” a ti. “Arsenal-ah chuan boruak a hrisel deuh alawm. Hetah<br />
hian kum 8 a lo khawsa tawh a, club tan pawh a inhmang nasa e. Sum thahnem<br />
tawka an thlema amah pawhin kal chhuah a duh tlat si chuan chelh a<br />
harsa viau ang.”<br />
AC Millan-in Paris Saint-Germain report anga Thisgo Silva leh Zlatan<br />
Ibrahimovic te pahnih Pound mtd 51-a a lei te Grimandi chuan a khaikhin<br />
a. A sawi belh leh chu: “Thiago Silva te ang hi lak chhuak theih, sawn theih<br />
an nih ka lo ring ngai lo va. Thil reng reng hi tum khat atan zel sawi ila a<br />
fuh dawn a nih hi. I thunun theih piah lamah awm a awm thei thin a ni” a ti<br />
bawk.n<br />
MAN UNITED ATANGIN QPR-AH: JI-SUNG PARK<br />
Kum 31 mi, South Korean pa chuan Manchester United atanga a insawnna<br />
chu a tifel ta a, kum hnih tan Loftus Road-ah hming a ziak lut ta. QPR boss<br />
Hughes chuan “Kan tan hlawhtlin thutna tak tak a ni ringawt mai, Ji kan<br />
zinga a lo tel tur hi kan lawmin kan lung a awi a ni. A chhan chu a record<br />
hi en ila a hriat vek a," a ti. Ji-Sung Park hi Loftus Road-ah QPR-in tun thal<br />
chhunga a lak luh parukna a ni a, Ryan Welsen, Andy Johnson, Rob Green,<br />
Samba Dakite leh Old Trafford teama a khelhpui tawh Fabio te a fin ta a ni.n<br />
MURRAY HNEHIN FEDERER-AN<br />
WIMBLEDON TITLE VAWI 7 LA TA<br />
Wimbledon Open Tennis Men's<br />
Single final-ah British mi Andy<br />
Murray hnehin Roger Federer<br />
chuan Wimbledon title vawi 7<br />
chu a la chiang ta. British-ho rilru<br />
pawh a na khawp mai. First setah<br />
Murray hi a rawn khel tha hle<br />
mai a, a chak nghal nghe nghe.<br />
Mahse Swiss master Roger<br />
chuan set 2-na pawimawh takah<br />
a rawn chak chho ve leh hram<br />
hram a, he mi hnu hi chuan set<br />
dang zawngah pawh a zawnin a<br />
chak chho ta ani. An inhneh dan<br />
chu 4-6, 7-5, 6-3, 6-4 a ni.<br />
He hnehna hian Federer<br />
chu world ranking sang berah a<br />
hlangkai leh ta. Kar 286 chhung<br />
World No. 1 ni ta Pete Sampras-a<br />
record ang a nei ve ta a ni. Kum 30-a upa Federer hian Sampras-a record<br />
(Wimbledon-a title vawi 7 lak) chu a umpha ve leh chiah a, Grand Slam hi<br />
vawi 17 a la ta a ni. Grand Slam a lak hmasak ber tum chu 2010 Australia<br />
Open-ah khan a ni bawk.<br />
Murray tan chuan tun tum hi Slam final-ah vawi 4 a chak lohna a ni<br />
a, Federer lakah a vawi thum chak lohna a ni ta bawk. Britain chuan mipa<br />
Wimbledon singles champion kum 76 chhung a nghah chu a la hlawthtling<br />
ta chuang lo a ni. A nghah chhunzawm zel a ngai ta a ni.<br />
World No.4 Murray chuan lungchhe takin, inkhelh zawha interview-naah,<br />
"Ka khel tha a, ka teuh viau asin. Min tantute hnenah lawmthu ka sawi. In<br />
titha. Thil har tak a ni reng a ni," a ti. Federer chuan, "Kum rei tak chhung<br />
a lo khel tha tawh, mi nghet tak a ni a," a ti. "A fimkhur hle a, Grand Slam<br />
dang a la lak ka ring," a ti bawk.<br />
Sawi tak angin a tir lamah chuan Murray hi a khel tha em em a, Set<br />
1-naah 2-2-a an inhneh tawk laiin Murray chuan backhand a ti sual. Federer-an<br />
a khel tha chho va, break point vawi 2 lai a siam. Mahse Murray a zam<br />
lo. 5-4-in Murray-an a hruai ve leh a, Set 1-naah a chak ta. Slam final set<br />
1-naa a chak hmasak ber tum a ni nghe nghe.<br />
Set hnihnaah player pahnihte break point hmuh tumin an bei chho, 4-4<br />
a nih laiin Murray-an a dinhmun tha tur a hloh ta. Set thumnaah hian ruah a<br />
sur thut a, minute sawm li lai an chawl a. Minute 40 an chawlh hnuah fresh<br />
takin an khel chho leh a. Murray hian a khan lo telh telh a, a tawpah Federer<br />
chu a chak ta a ni.<br />
Set linaah chuan Federer hian Murray chu a nawr na zual sauh a, a<br />
tawp lam game nganaah backhand bawkin court paivat zawngin Federer<br />
hian a'n vuak chu Murray chuan a dang zo ta lo a ni. Mipui chuan Federeran<br />
a serve leh dawn chiahah chawlhtir lawk an duh a, mahse thil tih theih a<br />
ni lo va, darkar thum leh minute 24 an inkhelh hnu chuan Murray a vaw sual<br />
leh a, Federer chuan hnehna a chang thei ta a ni. Scot pa chu a thutnaah<br />
hnem ngaia ngui ruaia a thut laiin Federer erawh chuan khawvel-a 'ber' a<br />
nihna chu nuamti takin a tem vel mek thung a ni.n<br />
MIKE TYSON: EVANDER HOLYFIELD-A BENG<br />
A TUI LO HLE<br />
Khawvela Boxer<br />
lar leh hmingthang<br />
Mike Tyson chuan<br />
Holyfield-a beng a<br />
tui lohzia a puang<br />
leh ta hem mai.<br />
Kum 1997 khan<br />
MGM Grand Hotel<br />
(Las Vegas)-ah<br />
World title inchuhin<br />
Tyson leh Holyfield<br />
hi an inbei a, kha<br />
mi tum khan Tyson<br />
hian Holyfield-a<br />
beng hi a sehsak a.<br />
Endiktuten khel zui tlaka ngai lovin Holyfield kha hnehna an chantir a nih<br />
kha. Tyson chuan 'A tui lo lutuk' a ti.<br />
Kum 2009 khan The Oprah Winfrey Show-ah Tyson leh Holyfield hi an<br />
inbe tha leh tawh nghe nghe. A beng siam that nan hian Holyfield hian doctor<br />
a zaitir bawk. A beng seha a awm hi pawi a ti hle a nih kha. Holyfield hi<br />
kum 2008 December thla khan kum 46 mi niin boxing a khelh hnuhnung ber<br />
kha a khel a ni.n
advertisement<br />
TAHANTIMES | 19<br />
miZO NOVeLS | ThLa TiN Chhuak magaZiNeS | NaupaNg ThawNThu buTe<br />
kawL & miZO kRiSTiaN Lehkha bu Chi hRaNg hRaNg<br />
kawL weekLy jOuRNaL Chi hRaNg hRaNgTe<br />
Lei tUr kAN Nei reNg e.<br />
Tel: 09-47072961<br />
Tahan Times Book Corner, Vengpui Methodist Church kawm chhak, Tahan, Kalaymyo. Tel. 09 47072961<br />
ka hmangaih che<br />
solo album tihchhuah a ni dawn ta.<br />
kumin September thla khian release a ni ang.<br />
Lawmi khiangte hi Lalrindiki khiangte (Daduhi) te laichin<br />
hnai tak a ni a. mhiP buatsaih miss thlanna-ah<br />
pawh Lawmi hi pakhatna a ni.<br />
amah a hleitlingin a hmel a tha a, a hla<br />
thunte pawh hi belh chian dawl tak vek an<br />
ni. Zofate awitu atana khuanu ruat ngat<br />
a ni.<br />
Cherry Maung Soe + Sayama Ringi<br />
BIKE SALES & SERVICE<br />
Hei le! Kan mi leh sate rinchhanin “Bike” thar tha, “Che Koung” (Mu,facgifxkwf) packing ngat<br />
tlawm takin kan zuar ve ta.<br />
Duhsaka min rawn dawrtute hnenah present eng emaw pek zel in ni ang.<br />
Tlawmngaia rawn kawhhmuh emaw, a lei tur rawn hruaitute tan pawh lawmman (yGJc)<br />
buatsaihsak in ni ang.<br />
တံတားဦးအနီး၊ျမသီတာကုန္စံုဆိုင္ေဘး၊ဗုိလ္ခ်ဳပ္လမ္း၊ကေလးၿမိဳ႕။ဖံုး-၂၁၈၃၈၊၀၉-၄၇၀၇၃၅၆၂၊၀၉-၆၄၇၂၈၄၈<br />
Ta Da Oo kiang, Sky Net dawr bul, Bogyoke Street, Pinlong, Kalaymyo.<br />
Tel: 073-21838, 09-47073562, 09-6472848