23.12.2012 Views

qarTuli folklori - Reso Kiknadze

qarTuli folklori - Reso Kiknadze

qarTuli folklori - Reso Kiknadze

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

saidumlos argamxelas (rom zevss misi da Tetisis naSieri Camoagdebs<br />

taxtidan), 3) aTenas motacebis mcdelobas.<br />

amirani isjeba: 1) ufalTan gatolebis mcdelobisaTvis, 2) ficis<br />

samgzisi gatexisaTvis (svanuri versiiT), da aramc da aramc cecxlis (an<br />

yamaris) motacebisaTvis. arc erTi varianti ar laparakobs cecxlis<br />

motacebaze da mis miwaze Camotanaze amiranis an mis ZmaTa xeliT. Tu<br />

cecxlzea sadme laparaki, es exeba miwaze arsebuli cecxlis povnas, ara<br />

– motacebas. ar aris damajerebeli yamarisa da cecxlis igiveobis<br />

argumentebi: `promeTes oreuli amirani RrubelT ufals _ pirimzes qaliSvils,<br />

mzeTunaxavs mostacebs da colad SeirTavs. am SemTxvevaSi<br />

cecxli mzeTunaxaviTaa Secvlili. asea gaformebuli amiranianSi es<br />

motivi misi ganviTarebis umaRles safexurze~ [Ciqovani 1959:235]. aRvniSnav,<br />

rom motacebul mzeTunaxavs amirani colad ar irTavs. romc irTavdes da<br />

igi cecxlis gamoxatuleba iyos, es aqti mainc ar CaiTvleboda<br />

promeTevsiseul kulturul qmedebad. yamari, rogorc cecxli, motacebis<br />

Semdeg aRarsad Cans. Tuki moitaces, xalxisTvis unda yofiliyo<br />

motacebuli.<br />

mijaWva mxolod saSualebaa dasjisa, romliTac sxvadasxva<br />

danaSaulisaTvis isjebian. mTavari ki aris ara sasjelis saxe, aramed<br />

sasjelis mizezi da, erTgvarad, mizani. Tu meore kriteriumiT davuwyebT<br />

Zebnas amiranis oreulebs, pirvel rigSi, Tvalwin warmogvidgeba iseTi<br />

personaJebi gansxvavebuli sagmiro-miTologiuri tradiciebidan,<br />

rogorebic arian osuri narTebis baTraZi, somxuri eposis mheri da<br />

samxreTeli slavebis marko kraleviCi, afxazuri tradiciis abrskili da<br />

megrulis aramxutu.<br />

devebTan mebrZoli baTraZi, romelic ciuri mWedlis qurdalagonis<br />

mier aris gamowrTobili, Tavis Zalas Zuarebis (jvarTa) da vacilebis (wm.<br />

eliebis) winaaRmdeg mimarTavs. misi gabudayebis kulminacia RmerTTan<br />

Serkinebaa, sadac uZleveli baTraZi marcxdeba: dedamiwis simZimis gudas<br />

ki aswevs, magram oqros Zafis gorgalis awevas veRar SeZlebs, ris<br />

Semdegac igi aRiarebs, rom arsebobs misi mjobi.<br />

asparezoba mxolod marcxiT ar mTavrdeba – RmerTi mzis<br />

mxurvalebiT acamtverebs mas. baTraZis Tqmuleba ar icnobs mijaWvas<br />

[narTebi 1988:270-272].<br />

aseve mijaWvis gareSe mTavrdeba markos marcxi. marko, dainaxavs ra,<br />

rom misi momrevi amqveynad aravinaa, ufals gamoiwvevs orTabrZolaSi.<br />

ufali Camodis dedamiwaze, moxucis saxiT gamoecxadeba da dedamiwis<br />

wona gudas daugdebs gzajvaredinze. marko ver aswevs, Tumca mTel Tavis<br />

Zalas mas daaxarjavs. bolos ufali gaumJRavnebs Tavs, marko inanebs,<br />

rom ufali orTabrZolaSi gamoiwvia. uflis nebiT, marko kvlav uZlevel<br />

Wabukad darCeba, oRond amieridan orTabrZolaSi Zalis nacvlad xerxsa<br />

da eSmakobas gamoiyenebs [slavTa simR.:207-8]. aramxutus Tqmuleba,<br />

gansxvavebiT `amiranianisgan~, mWidrod aris dakavSirebuli konkretul<br />

eTniur garemosTan (sof. jvari, cimintiebi, qardavebi, ServaSiZe, visTanac<br />

99

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!