qarTuli folklori - Reso Kiknadze
qarTuli folklori - Reso Kiknadze
qarTuli folklori - Reso Kiknadze
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ixilveba. misi analizi gviCvenebs, rom <strong>qarTuli</strong> eposi ar misdevs im<br />
models, romelic evropelma mkvlevrebma daudgines klasikur Tu<br />
araklasikur Tqmulebebs. amirans sakuTari gza aqvs, sakuTari etapebi am<br />
gzaze, romlebic Zerwaven mis ganumeorebel saxes, erTaderT tips, arc<br />
erT zemoxsenebul gmirs rom ar enaTesaveba.<br />
germaneli filosofosi, Tanamedrove hermenevtikis erT-erTi<br />
fuZemdebeli, h.-g. gadameri erTgan wers: `mTeli unda gavigoT nawilis<br />
safuZvelze, nawili ki _ mTelis safuZvelze... nawili ganisazRvreba<br />
mTeliT da, Tavis mxriv, gansazRvravs mTels~ [gadameri:72]. am<br />
gamonaTqvamSi TiTqos mankieri wrea, magram is WeSmaritebas gamoxatavs.<br />
aseve vityviT `amiranianis~ epizodebze da im mTelze, im mTlianobaze,<br />
romlis nawilebi es epizodebia. Cven SegviZlia gamovicnoT, romeli mTelis<br />
nawilia esa Tu is epizodi, Tuki am mTelze gveqneba warmodgena.<br />
mTelamde viciT nawili da nawilamde viciT mTeli. sabolood ki, Cvens<br />
intuiciaSi mTeli da nawili erTianobaSia. ai, es epizodebi, romelTa<br />
gareSe ver iarsebebs mTeli eposi.<br />
I. Soba. amirani, rogorc yoveli epikuri gmiri, saswaulebrivad<br />
unda iSvas. magram saswaulebrivi Soba yvela variantSi erTi da imave<br />
xarisxiT ar aris aqtualizebuli. misi Sesustebuli varianti iqneba<br />
bavSvis dabadeba xandazmuli mSoblebisgan. Tumca amgvari Soba ar<br />
CaiTvleba sakuTriv amiraniseulad. mTavari mainc is aris, rom amiranis<br />
mSoblebi ucnobni unda iyvnen im sazogadoebisaTvis, sadac igi moxvdeba<br />
da gaizrdeba. arc deda, arc mama misi Sobis Semdeg cocxali ar rCeba;<br />
mama Tu ar kvdeba, is uCinardeba, raTa Senaxul iqnas amiranis warmoSobis<br />
saidumlo. mzeTunaxavi deda kvdeba, rogorc wesi, bavSvis dabadebamde.<br />
bavSvi unda amoiridos dedis saSodan da monacvleobiT unda gamoiSuSos<br />
cxovelTa: jer batknis, mere boColas faSvSi (kaxuri varianti) an<br />
dekeulis da mere kuros faSvSi (svanuri), an axladmokluli irmis `nedl<br />
tyavSi~ (guruli) [rexviaSvili:221]. SesaZloa, am epizodSi Zvel da e.w.<br />
primitiul xalxebSi gavrcelebuli ritualis eqo iyos SemorCenili. mag.,<br />
bantus tomSi bavSvebs winadacveTis win Cautareben rituals, romelsac<br />
xelaxla Soba ewodeba. mama daklavs cxvars da sami dRis Semdeg<br />
gamoaxvevs mis faSvSi an tyavSi. magram gamoxvevamde bavSvi unda wamodges<br />
sawolze da axalSobiliviT unda iWyipinos. sami dRis manZilze is cxovelis<br />
tyavSi imyofeba. amgvarad, bavSvi eziareba bunebis sasicocxlo<br />
Zalebs, rac misi momavali Zlierebis sawindaria.<br />
amiranis mama ufro xSirad monadirea, romelic amiranis dedas sadRac<br />
miuval kldeSi, gamoqvabulSi xvdeba. SeiZleba gamoqvabuli koSkma<br />
Secvalos, sadac mzeTunaxavia gamoketili. zogierT variantSi mamac<br />
iRupeba am SeuRlebis Sedegad. es misi bedisweraa.<br />
amiranis obloba struqturuli elementic aris mis istoriaSi.<br />
obloba eposis dasasruls tragikulad meordeba martoobiT (XII) da<br />
ase ikvris wre.<br />
78