23.12.2012 Views

qarTuli folklori - Reso Kiknadze

qarTuli folklori - Reso Kiknadze

qarTuli folklori - Reso Kiknadze

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Cveulebriv, tyuilis sazrisi imaSi mdgomareobs, rom Tavi simarTled,<br />

sinamdvileSi momxdar ambad gaasaRos, am fablioebis tyuili Tavad<br />

acxadebs Tavs rogorc tyuils absoluturi saxiT, radgan aseTia SekveTa.<br />

aq tyuili qmnis Tavis sakuTar sinamdviles, sadac yvelaferi<br />

SesaZlebelia. tyuilis damajerebloba miT ufro izrdeba, rac ufro<br />

daujerebelia monaTxrobi. es aris uangaro, dauinteresebeli tyuili,<br />

romlis mizani ara mis gareT, aramed isev da isev mis sakuTar TavSia. is<br />

arafris sxvis, Tavis gareSe arsebulis, saSualeba ar aris. is<br />

TviTmizania. baron miunhauzenis tyuilebisgan gasxvavebiT, fablios<br />

tyuilebi msmenelis gansacvifreblad ar iTxzveba, isini TiTqos axal<br />

sinamdviles qmnian, romelic racionaluri kanonebiT ar imarTeba da arc<br />

adamianis logikas eqvemdebareba.<br />

magram aris xalxur novelebSi personaJi, romelsac tyuilis Tqma<br />

Tavis bunebad gauxdia. es qosatyuilaa. Zneli gasarkvevia, Tu ratom<br />

daukavSirda matyuaroba qosobas (uwverulvaSobas), ramac sagangebo<br />

terminic ki Seqmna _ `qosatyuila~, magram aRmosavlur samyaroSi es<br />

motivi universaluria. kerZod, yirgizul da yazaxur folklorSi<br />

arsebobs personaJi, romelic Tavisi funqciiT da saxelwodebiT (aldarqose)<br />

<strong>qarTuli</strong> qosatyuilas identuria. aseve, vxvdebiT mas, rogorc Zvel<br />

nacnobs, Sua aziidan esoden daSorebul da gansxvavebuli kulturis<br />

qveyanaSi, rogoric saberZneTia. magram, cxadia, berZeni qosatyuila ar<br />

momdinareobs klasikuri elinuri samyarodan, igi gviandeli warmonaqmnia<br />

da misi aRmosavluri warmoSoba eWvs ar unda iwvevdes. Tavad am arsebis<br />

aRsaniSnavi sityva _ spanos arc arsebobda ZvelberZnul enaSi. Zneli<br />

asaxsnelia, ratom daukavSirda matyuarobas bunebrivi uwveruloba.<br />

SesaZloa, qosatyuilas prototipi aseve aRmosavluri warmoSobis<br />

saWurisi iyos, romlis gaurkveveli sqesi Sinagani tyuilis asociacias<br />

iwvevda. adamiani, romelic arc kacia, arc qalia, ukve sicruesa da<br />

tyuils atarebs Tavisi bunebiT da ar SeiZleba sando iyos. berZnuli<br />

spanos iseTive kolorituli personaJia [megasi:LVI], rogorc <strong>qarTuli</strong><br />

xalxuri novelebis qosatyuila. magram berZnuli spanos ar aris iseTi<br />

undoobisa da matyuarobis gansaxiereba, rogorc <strong>qarTuli</strong> novelebis<br />

qosatyuila. erT novelaSi mama sikvdilis win Svilebs anderZad<br />

erTaderT rCevas utovebs: `yvelgan ivaWreT, yvelas endeT da qosas ki nu<br />

endobiTo~. qosas veragobas umcrosi Svili Zlevs da novelis sazrisic<br />

es aris swored, rom mxilebuli iqnas qosas buneba da misi veragoba<br />

missave sawinaaRmdegod mieqces [xalxuri sibrZne II:344]. Tumca sxva<br />

novelaSi kvlav aRdgeba igi, raTa moiqces ise, rogorc Tavisi buneba<br />

karnaxobs. qosatyuilas ar SeuZlia ar tyuodes, es ari misi bunebis<br />

gamovlineba, misi cxovrebis wesi, rogorc sulxan-saba orbelianis im<br />

morielisa, romelsac, misive gulaxdili aRiarebiT, ar SeuZlia ar<br />

igeslebodes.<br />

qosatyuilas tyuils ara aqvs TavisTavadi Rirebuleba; gvizidavs<br />

ara Tavad saxe tyuilisa, aramed adamianis tipi, romelsac ar SeiZlia<br />

adamianebTan urTierToba, Tu ara tyuilis meSveobiT.<br />

66

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!