qarTuli folklori - Reso Kiknadze
qarTuli folklori - Reso Kiknadze
qarTuli folklori - Reso Kiknadze
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
mudmiv molodinSia, zepirsityvierebaSi gansakuTrebul mniSvnelobas<br />
iZens sagmiro poezia. sagmiro leqsebi yovelTvis konkretul<br />
SemTxvevebze da konkretul adamianebzea SeTxzuli, anu is garkveuli<br />
ganzogadebis xarisxiT konkretuli yofidan aris amozrdili.<br />
adamiani emsaxureba miwas, ibrZvis miwa-wylisTvis, dResaswaulobs,<br />
miagebs pativs da Tavisi Sromis nayofebs uzenaes arsebas, romelsac is<br />
Tavis mfarvelad miiCnevs _ es qmedebani, Tundac misi qorwilis CaTvliT,<br />
sadac igi pirovnulad monawileobs, sazogadoebrivi mniSvnelobisaa.<br />
aseve sazogadoebrivia misi msoflgancda, romelsac is sociumis saxeliT<br />
gamoxatavs. es aris misi pirovnuli damokidebuleba garesamyarosa da<br />
adamianisadmi, zogadad, wuTisoflisadmi. sociumis yofa, misi adgili am<br />
sofelSi (rogorc viwro, ise farTo azriT), bedi Tu ubedoba, rac mas<br />
Tavs atydeba, samarTali Tu usamarTloba, yvelaferi, rasac ganicdis<br />
igi, e. w. filosofiur lirikaSi povebs gamoxatulebas. wuTisoflis<br />
miseuli `analizi~ ganzogadebis did xarisxs andazaSi aRwevs, JanrSi,<br />
romelic sityvierebisa da enis zRvarze arsebobs, Tumca is ufro enis<br />
fenomenia, uSualod metyvelebaSi ibadeba da, amdenad, misi adgili<br />
`yofierebis saxlSia~ (rogorc enas uwodebs m. haidegeri). ena andazis<br />
meSveobiT azrovnebs, afasebs wuTisofels.<br />
rogorc arsebobs werilobiTi istoria (matiane, qronika), aseve<br />
arsebobs xalxuri zepirsityvieri istoria. radgan adamiani ar cxovrobs<br />
mxolod awmyoTi, am warmavali wamebiT, romelTa amaoebas igi savsebiT<br />
acnobierebs. warmavlobisa da amaoebis dasaZlevad zepir istoriaSi dro<br />
SemWidroebulia imdenad, rom warsuli awmyoSi gadmodis da masTan<br />
erTad erT mTlianobas qmnis. warsuli, SeiZleba iqvas, yofiTad<br />
xelmisawvdomia, aqvea, radgan cixe-simagre, romelic warsulSi aigo,<br />
ganagrZobs arsebobas da inaxavs mis mSenebelTa kvals. TqmulebaSi sami<br />
sxvadasxva epoqis mefeebi erTmaneTis Tanadroulni arian da erTad<br />
aSeneben eklesias. am Janrs ganekuTvneba legenda, Tqmuleba, miTologiuri<br />
teqstebi, romlebic maradiuli warsul-awmyos xdomilebebs Seicaven.<br />
folkloruli teqstebis masividan unda gamocalkevdes aRmosavleT<br />
saqarTvelosTvis specifikuri andrezebi, romelTac am<br />
sazogadoebebisTvis fuZemdebluri mniSvneloba aqvT. isini inaxaven<br />
soflis Tu sagvareuloTa daarsebis Tqmulebebs, wes-CveulebaTa<br />
pirvelad SemoRebis aqtebs (precedentebs), mTels rjuls, razec dgas<br />
sazogadoeba.<br />
gancalkevebiT dgas folklorul Janrebs Soris jadosnuri<br />
zRapari, romelic arsad, dReisaTvis misi gavrcelebis areSi,<br />
adgilobrivi warmoSobis ar aris. TiTqos mas yvelaze naklebad unda<br />
hqondes kavSiri yofasTan, magram rogorc misi Sesrulebis tradicia<br />
mowmobs, zRapars SeuZlia ritualis Tanmxlebi funqcia Seasrulos (mag.,<br />
svanuri lifanalis ritualis dros). amasve mowmobs zogierT tradiciaSi<br />
misi Sesrulebis SezRudva wlis (zamTarSi) an dRe-Ramis (daRamebisas)<br />
garkveuli monakveTiT, rac, SesaZloa, misi ritualuri warmoSobis niSani<br />
iyos.<br />
hipoTeturia eposis, kerZod, `amiranianis~, funqcionaluri mxare _<br />
hqonda Tu ara mas, sxva Janris nawarmoebTa msgavsad, yofiTi datvirTva.<br />
27