23.12.2012 Views

qarTuli folklori - Reso Kiknadze

qarTuli folklori - Reso Kiknadze

qarTuli folklori - Reso Kiknadze

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

ogorc enaSi arsebobs sinonimebi (Tumca ara absoluturi), aseve<br />

arsebobs sinonimuri andazebi, romlebic erTsa da imave Sinaarss,<br />

mniSvnelobas sxvadasxva saSualebebiT gamoxataven. amrigad, andazis<br />

gulisguli, riTac is Tavis funqcias asrulebs, mis meore doneze anu<br />

mis mniSvnelobaSia saZiebeli. magaliTad, formalurad, teqstis doneze<br />

es ori andaza erTmaneTisgan ar gansxvavdeba: 1) “Tu mRvdeli mwyalobs,<br />

diakvani veras damaklebso” da 2) “Tu guli gulobs, qada ori xeliT<br />

iWmevao”, magram maTi mniSvnelobebi da, aqedan gamomdinare, gamoyeneba<br />

gansxvavebulia. Mmeore mxriv, sinonimuria andazebi, Tumca isini yofis<br />

gansxvavebuli sferoebidan aris aRebuli: “umoaxlo qveyanaSi virs<br />

pirmTvarisa daarqveso” da “uZaRlo qveyanaSi katas ayefebeno”.<br />

ras warmoadgens andaza Tavisi formiT, rogorc sityvieri teqsti?<br />

frazeologiuri erTeulisgan (gamoTqmisgan) gansxvavebiT, andaza erTi<br />

dasrulebuli winadadebaa. mTeli misi Sinaarsi erT winadadebaSia<br />

moqceuli. andazis winadadeba SeiZleba iyos rogorc proza, ise leqsi.<br />

magram igi mainc poetur Janrs miekuTvneba, radgan misi Sinagani forma<br />

poeturia. ritmi da riTma, rac arcTu iSviaTad axlavs mas, Sinagani<br />

poeturobis mxolod garegani gamoxatulebaa. ritmisa da riTmis garda,<br />

andazas aqvs kidev sxva arqauli saSualeba misTvis poeturi formis<br />

misacemad, es aris e.w. wevrTa paralelizmi (parallelismus membrorum), rac<br />

safuZvlad udevs andazaTa umravlesobas. es uZvelesi xerxi, SeiZleba<br />

iTqvas, mTavari struqturuli RerZia andazisa. es struqtura ar aris<br />

mxolod formaluri xasiaTisa _ igi andazis mTavari konceptualuri<br />

momentia.<br />

amrigad, andaza, rogorc wesi, ritmulad mowesrigebuli striqonia,<br />

amiT gansxvavdeba igi Cveulebrivi winadadebisgan. rogorc garkveulia,<br />

TiToeuli andaza calke saleqso striqons warmoadgens da zustad<br />

Seesatyviseba qarTul xalxur poeziaSi gavrcelebul saleqso sazomebs<br />

[bardaveliZe]. upiratesobs Teqvsmetmarcvliani taepi, magram Segvxvdeba 9<br />

da 10 marcvlianic.<br />

Sairis sazomzea gawyobili Semdegi andazebi:<br />

`sxvisTvis uReli nura gSurs, Sen rom yevari gyavdeso”; `aseTma<br />

furma damwixlos, Cemze mets iwvelideso”;<br />

`zogisa bambac Cxrialebs, zogis kakalic arao”.<br />

Teqvsmetmarcvliani Sinagani riTmiT:<br />

`kata ver Seswvda Zexvsao, paraskevia dResao”;<br />

`naadri Svili patronsa, nagvianebi _ batonsa”;<br />

`aafrine alaliao, rac ar ari, ar ario”;<br />

`rac mogiva daviTao, yvela Seni TaviTao” da sxva.<br />

Sairis naxevartaepia: “erTi dro Citsac ki aqvso”; “sxva sxvis omSi<br />

brZeniao”...<br />

aTmarcvliani Sinagani riTmiT: `viri sxvisao, saxre tyisao”.<br />

12-marcvliani aseve Sinagani riTmiT: `iaffasisao _ wveni ZaRlisao”.<br />

andazebis korpusis zerele gadaxedvac gviCvenebs, rom riTma ar<br />

aris andazis arsebiTi da aucilebeli niSani, magram sadac igi Cndeba,<br />

damatebiT eqspresiulobas aniWebs teqsts. igive iTqmis aliteraciaze,<br />

fonetikurad msgavsi sityvebis erTmaneTTan Sepirispirebaze, rac arcTu<br />

231

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!