qarTuli folklori - Reso Kiknadze
qarTuli folklori - Reso Kiknadze
qarTuli folklori - Reso Kiknadze
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
`ese magaliTi ganiyofebian orad: magaliTad da andazad.<br />
magaliTi ars ukve, romlisa saxe genebos, gina qmnuleba<br />
saxlisa da karavTa, xatTa da yvavilTa da egeviTarTa.<br />
xolo andaza samoselTa da sabuxarTa da xamlTa da<br />
raodeni gamoikveTebian egeviTarni”. saba calke<br />
ganmartavs: “saandazo _ andazad dasadebeli, samagaliTo _<br />
saandazo”.<br />
rogorc vxedavT, andazas Tavdapirvelad Targis mniSvneloba hqonia.<br />
xolo ra aris Targi, Tu ara arqetipi, romlis mixedviT iqmneba<br />
yvelaferi, iqneba es materialuri sagani ram Tu swavleba gina saqcieli?<br />
andaza nivTieri Targis mniSvnelobidan adis sityvier-azrobrivi Targis<br />
mniSvnelobamde. andaza, amrigad, misi Zveli semantikidan gamomdinare,<br />
aris arqetipuli Tqma, erT winadadebaSi dawnexili codna (sibrZne).<br />
sagulisxmoa, rom zogjer andaza anderZTan aris gaigivebuli.<br />
magaliTad, akaki `baSi-aCukSi wers~: `aRar gaxsovT Zveli anderZi:<br />
sircxvils sikvdili sjobs da orive erTad ki _ jojoxeTiao?” Uufro<br />
adre arCil mefesTan vxvdebiT am gaigivebas: `asre daxvden orni Zmani,<br />
viT mamisgan eandaza” (nacvlad mosalodneli eanderZa-si). anderZi<br />
akakisTan andazis mniSvnelobiT da andaza arCilTan anderZis<br />
mniSvnelobiT. Amas unda daematos samagaliTo striqoni<br />
`didmouravianidan~:<br />
“Cemi saqme dReis ukan andazad da xidad deviT”.<br />
am striqonis mniSvneloba ufro metia, vidre is konteqsti, sadac<br />
naTqvamia igi. Tavad striqoni gvauwyebs, Tu rogor ibadeba andaza, ufro<br />
sworad, andrezi pirvelsaqcielidan, rogorc xidi, romlis wiaR<br />
erTmaneTSi gadadian Taobebi. “andaza-xidi” mowodebulia warsulsa da<br />
awmyos Soris kavSiris Sesakvrelad.<br />
andaza unda Seicavdes iseT codnas, gamocdilebas, romelic<br />
eRireba Sesanaxad da TaobebSi gadasacemad. aseTi Rirebulia swored<br />
yoveli andazis Sinaarsi, am Rirebulebis ZaliT mimodis igi bagidan<br />
bagemde, Taobidan Taobamde, xalxidan xalxamde, ganfenilia rogorc<br />
qseli mTel kacobriobaSi. andazas narTaulad, Sefarulad,<br />
igavurad moaqvs Cvenamde Tavisi saTqmeli. Tu anderZTan mas<br />
tradiciuloba anaTesavebs, igavi gamoTqmis saSualebaze, xerxze<br />
miuTiTebs. amitomac ar aris SemTxveviTi, rom igavebi ewodeba solomonis<br />
mier Sekrebil gamonaTqvamebs, romlebic sxva araferia, Tu ara andazebi<br />
(da asec aris Targmnili sxva enebze. Proverbs of Solomon, Die Sprüche Salomos,<br />
Притчи Соломоновы da sxva).<br />
andazis iseve, rogorc yoveli folkloruli teqstis, Seswavlas<br />
sami mxare aqvs 1) formaluri anu morfologiur-struqturuli, 2)<br />
Sinaarsobrivi da 3) funqciuri. Aamgvarad, andaza SeiZleba ganvixiloT<br />
sam doneze: 1) teqstis doneze, 2) mniSvnelobis doneze, 3) gamoyenebis<br />
doneze.<br />
230