23.12.2012 Views

qarTuli folklori - Reso Kiknadze

qarTuli folklori - Reso Kiknadze

qarTuli folklori - Reso Kiknadze

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Semsrulebeli ar aris misi avtori. arc erTi teqsti, romelsac Cven<br />

vismenT am Cvens aqtualur xanaSi, ar aris misi mTqmelis Seqmnili. magram<br />

Cven vambobT, rom mTqmeli ar gadmogvcems sxvisas, aramed isev da isev<br />

xalxisas, TiTqos xalxi iyo Semoqmedi. aucilebelia, dazustdes, ras<br />

niSnavs `xalxis Semoqmedeba~, ras vgulisxmobT, roca vambobT `xalxi<br />

qmnis? iseT rames xom ar mivawerT xalxs, romlis kompetencia mas ara<br />

aqvs, maSinac ki, roca erT pirovnebasTan gvaqvs saqme? Semqmnelia<br />

saxalxo mTqmeli Tu Semsrulebeli? Cven viciT, rom is Tavisas (mkacri<br />

azriT) ar asrulebs. iseve, rogorc hamletis monologi, romelsac<br />

vismenT, ar aris misi Semsruleblis dawerili.<br />

gasuli saukunis dasawyisSi eduard hofman-kraierma (1864-1937)<br />

amgvarad gamoxata folkloruli Semoqmedebis Tavisi koncefcia: `xalxi<br />

ar qmnis, aramed mxolod imeorebs Seqmnils~ (Das Volk produzier nicht, es<br />

reproduziert nur). es Teza iyo Sedegi im gamokvlevebisa, romelTa mixedviTac<br />

bevr xalxur simReras literaturuli winapari moeZebna. zogi avtori (i.<br />

grupe) ise Sors wavida, rom xalxs SemoqmedebiTi uZlurebac ki aRiara.<br />

misi azriT, yvela kulturuli faseuloba mosaxleobis maRal wreSia<br />

iqmneba da mxolod demokratizaciis procesis ganvlis Semdeg iqceva<br />

farTo masebis kuTvnilebad anu folklorad. am Teoriis mixedviT,<br />

<strong>folklori</strong>, rogorc hans naumanma (1886-1951) gamoxata, aris `daZiruli<br />

kulturuli dovlaTi~ (gesunkenes Kulturgut) [kokiara:556-557, bauzingeri:44-<br />

45].<br />

am Tvalsazrisis gaziareba misi arealis mxolod SezRudviT Tu<br />

aris SesaZlebeli. ra Tqma, unda yvela Janri ver CaiTvleba maRali<br />

fenebidan `daZirulad~ da ~daZirvac~ yovelTvis ar aris daqveiTeba,<br />

rRvevis procesis gamoxatuleba. qarTul folkorul sinamdvileSi<br />

xalxuri vefxistyaosnis saxiT Cven gvaqvs `daZiruli dovlaTi~, romelic<br />

aSkarad daqveiTebulia, degradirebulic ki. Tumca isic unda iTqvas, rom<br />

garkveuli saxiT tradicia mainc aris Senaxuli. TiTqos `daZiruli<br />

dovlaTis~ fenomeni Senaxvas unda gulisxmobdes, magram Tu ram iqna<br />

Senaxuli xalxur wiaRSi CaZiruli literaturuli vefxistyaosnidan,<br />

mxolod gardaqmnili saxiT iqna Semonaxuli. xalxma Taviseburad<br />

gardaqmna yvela ZiriTadi motivi, romelic SoTas poemis dedaarss<br />

Seadgens [qoriZe:102-150].<br />

magram <strong>folklori</strong> icnobs iseT `daZirul kulturul dovlaTs~,<br />

romelic met-naklebad wmida saxiT aris Senaxuli. es aris zRapari,<br />

romlis Canafiqri namdvilad ar aris xalxuri warmoSobis; rac masSi<br />

xalxuria, es misi Sesamoselia, romelic icvleba xalxidan xalxSi,<br />

mTqmelidan mTqmelSi. ra roli aqvs xalxs? xalxi mxolod<br />

Semsrulebelia, amdenadve _ Semnaxveli, magram Sesrulebis procesi<br />

improvizaciebis CaTvliT iqamde ar midis, rom zRapars struqtura da<br />

sazrisi daekargos. xalxuri mTxrobelis individualoba ar exeba<br />

zRapris Sidaformas, is mxolod mravalferovan samkaulebs qmnis mis<br />

garegan sxeulze, arsi igive rCeba. gveCveneba, TiTqos zRaparma Tavadve<br />

Semoinaxa sakuTari Tavi. igive SegviZlia vTqvaT `amiranianis~ Sesaxeb,<br />

romlis ideuri Canafiqri aSkarad scildeba xalxis mentalitetis<br />

22

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!