qarTuli folklori - Reso Kiknadze
qarTuli folklori - Reso Kiknadze
qarTuli folklori - Reso Kiknadze
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Semsrulebeli ar aris misi avtori. arc erTi teqsti, romelsac Cven<br />
vismenT am Cvens aqtualur xanaSi, ar aris misi mTqmelis Seqmnili. magram<br />
Cven vambobT, rom mTqmeli ar gadmogvcems sxvisas, aramed isev da isev<br />
xalxisas, TiTqos xalxi iyo Semoqmedi. aucilebelia, dazustdes, ras<br />
niSnavs `xalxis Semoqmedeba~, ras vgulisxmobT, roca vambobT `xalxi<br />
qmnis? iseT rames xom ar mivawerT xalxs, romlis kompetencia mas ara<br />
aqvs, maSinac ki, roca erT pirovnebasTan gvaqvs saqme? Semqmnelia<br />
saxalxo mTqmeli Tu Semsrulebeli? Cven viciT, rom is Tavisas (mkacri<br />
azriT) ar asrulebs. iseve, rogorc hamletis monologi, romelsac<br />
vismenT, ar aris misi Semsruleblis dawerili.<br />
gasuli saukunis dasawyisSi eduard hofman-kraierma (1864-1937)<br />
amgvarad gamoxata folkloruli Semoqmedebis Tavisi koncefcia: `xalxi<br />
ar qmnis, aramed mxolod imeorebs Seqmnils~ (Das Volk produzier nicht, es<br />
reproduziert nur). es Teza iyo Sedegi im gamokvlevebisa, romelTa mixedviTac<br />
bevr xalxur simReras literaturuli winapari moeZebna. zogi avtori (i.<br />
grupe) ise Sors wavida, rom xalxs SemoqmedebiTi uZlurebac ki aRiara.<br />
misi azriT, yvela kulturuli faseuloba mosaxleobis maRal wreSia<br />
iqmneba da mxolod demokratizaciis procesis ganvlis Semdeg iqceva<br />
farTo masebis kuTvnilebad anu folklorad. am Teoriis mixedviT,<br />
<strong>folklori</strong>, rogorc hans naumanma (1886-1951) gamoxata, aris `daZiruli<br />
kulturuli dovlaTi~ (gesunkenes Kulturgut) [kokiara:556-557, bauzingeri:44-<br />
45].<br />
am Tvalsazrisis gaziareba misi arealis mxolod SezRudviT Tu<br />
aris SesaZlebeli. ra Tqma, unda yvela Janri ver CaiTvleba maRali<br />
fenebidan `daZirulad~ da ~daZirvac~ yovelTvis ar aris daqveiTeba,<br />
rRvevis procesis gamoxatuleba. qarTul folkorul sinamdvileSi<br />
xalxuri vefxistyaosnis saxiT Cven gvaqvs `daZiruli dovlaTi~, romelic<br />
aSkarad daqveiTebulia, degradirebulic ki. Tumca isic unda iTqvas, rom<br />
garkveuli saxiT tradicia mainc aris Senaxuli. TiTqos `daZiruli<br />
dovlaTis~ fenomeni Senaxvas unda gulisxmobdes, magram Tu ram iqna<br />
Senaxuli xalxur wiaRSi CaZiruli literaturuli vefxistyaosnidan,<br />
mxolod gardaqmnili saxiT iqna Semonaxuli. xalxma Taviseburad<br />
gardaqmna yvela ZiriTadi motivi, romelic SoTas poemis dedaarss<br />
Seadgens [qoriZe:102-150].<br />
magram <strong>folklori</strong> icnobs iseT `daZirul kulturul dovlaTs~,<br />
romelic met-naklebad wmida saxiT aris Senaxuli. es aris zRapari,<br />
romlis Canafiqri namdvilad ar aris xalxuri warmoSobis; rac masSi<br />
xalxuria, es misi Sesamoselia, romelic icvleba xalxidan xalxSi,<br />
mTqmelidan mTqmelSi. ra roli aqvs xalxs? xalxi mxolod<br />
Semsrulebelia, amdenadve _ Semnaxveli, magram Sesrulebis procesi<br />
improvizaciebis CaTvliT iqamde ar midis, rom zRapars struqtura da<br />
sazrisi daekargos. xalxuri mTxrobelis individualoba ar exeba<br />
zRapris Sidaformas, is mxolod mravalferovan samkaulebs qmnis mis<br />
garegan sxeulze, arsi igive rCeba. gveCveneba, TiTqos zRaparma Tavadve<br />
Semoinaxa sakuTari Tavi. igive SegviZlia vTqvaT `amiranianis~ Sesaxeb,<br />
romlis ideuri Canafiqri aSkarad scildeba xalxis mentalitetis<br />
22