23.12.2012 Views

qarTuli folklori - Reso Kiknadze

qarTuli folklori - Reso Kiknadze

qarTuli folklori - Reso Kiknadze

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

oselaiZev...~), moxsenebuli, meoreSi iCukaisZea, mesamegan sulakauri da a.<br />

S. erTi Canaweris mixedviT, TiTqos es konkretuli `dalai~ mefe<br />

ereklesadmia miZRvnili: `Cven nuvis SevatyobinebT lomis erekles<br />

sikvdilsa, dalaÁ...~ [qxp V:#60].<br />

III. gaxseneba moymis mier Cadenili aqtebisa da sinanuli, rom isini<br />

aRar ganmeordeba. rogori iyo igi: mterTan mebrZoli (`mterTan<br />

xmalamoRebuli”), `sworSi Tavgamodebuli”, mosamarTle da gamrige,<br />

maspinZeli (`stumarTa dReo mziano”, `pirwyalo TuSeTisao”).<br />

IV. vin glovobs moymes: deda, coli, qal-rZalni da ra mosdis mis<br />

naqons: tanisamoss, cxensa da abjars, mis nawol logins, mis wver-ulvaSs.<br />

rogorc viciT, es CamonaTvali, romelic SeiZleba ivsebodes variantidan<br />

variantSi, axlavs zogierT sagmiro baladas an leqss, romelic, rogorc<br />

wesi, gmiris daRupviT mTavrdeba (klasikuri magaliTi `xogais mindi<br />

kvdeboda”, `zen bacaligos” da sxva). zogierTi motivi, rogoric aris,<br />

`ulvaSis mwvaned amosvla” gansakuTrebuli saxis glovis leqsebis<br />

Semadgeneli nawilia.<br />

V. ra saxiT Sedis saiqioSi da rogor egebebian (vercxlis WurWliT<br />

gawyobili sufra, meRvineebi, xuc-diakvnebi). `netav Sen, saiqiosa, Sig<br />

Sexval mtredis ferado” efuZneba micvalebulis sulis mtredis saxiT<br />

warmodgenas, rasac xucobis enaze (`jvarT-enaze”) suliwmida ewodeba.<br />

`netav Sen” xom ar gulisxmobs, rom mtredis ferad anu suliwmidis<br />

saxiT saiqioSi mxolod kai ymebi Sedian. zogadad unda iTqvas, rom<br />

wuTisofelSi `dagrovili” Rirsebebi saiqioSi sagzlad mihyveba adamians<br />

da gansazRvravs mis mdgomareobas.<br />

VI. Sendoba saxeldebiT.<br />

SairiT (Teqvsmetmarcvliani sazomiT) Sesrulebuli yoveli fraza<br />

am eqvsmonakveTiani teqstisa mTavrdeba SeZaxiliT _ dalai!<br />

ras niSnavs dalai? fiqroben, rom igi vainaxuri warmoSobisaa da<br />

niSnavs RmerTs, Tumca Zneli dasaSvebia, rom doRis dros mxedrebi<br />

RmerTs mimarTavdnen (romel RmerTs, romel RvTaebas?). es termini,<br />

SesaZloa, marTlac vainaxuri warmoSobis iyos, glovis semantikas unda<br />

Seicavdes da mxolod fonetikurad emTxveva sityvas dal (RmerTi).<br />

qistebis samgloviaro moZaxili amgvarad JRers: `dalaÁ, dalaÁ, vaÁ<br />

dalaÁ, dalaÁ...~ [kotetiSvili 1961:414]. yovel SemTxvevaSi, TuSuri<br />

dalaoba amJamad mTeli am ceremonialis _ Semamzadebeli ritualiT,<br />

doRiTa da simReriTurT _ saxelwodebaa.<br />

dalaoba mxolod TuSeTis sazogadoebis kuTvnilebaa da igi ar<br />

gascilebia mis farglebs.<br />

xmiT natirali<br />

am tipis samgloviaro teqstebi mxolod aRmosavleT saqarTvelos<br />

mTianeTSia gavrcelebuli, gansakuTrebiT fSav-xevsureTSi. TuSeTSi xmiT<br />

natirlis saxeliT cnobili leqsebi arsebiTad (rogorc formiT, ise<br />

tradiciuli tropizmiT) gansxvavdeba fSav-xevsurulisgan. Tavis mxriv,<br />

ara arsebiTad, magram mainc sxvaoben erTmaneTisgan xevsuruli da<br />

fSauri warmoSobis teqstebi.<br />

217

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!