qarTuli folklori - Reso Kiknadze
qarTuli folklori - Reso Kiknadze
qarTuli folklori - Reso Kiknadze
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
oselaiZev...~), moxsenebuli, meoreSi iCukaisZea, mesamegan sulakauri da a.<br />
S. erTi Canaweris mixedviT, TiTqos es konkretuli `dalai~ mefe<br />
ereklesadmia miZRvnili: `Cven nuvis SevatyobinebT lomis erekles<br />
sikvdilsa, dalaÁ...~ [qxp V:#60].<br />
III. gaxseneba moymis mier Cadenili aqtebisa da sinanuli, rom isini<br />
aRar ganmeordeba. rogori iyo igi: mterTan mebrZoli (`mterTan<br />
xmalamoRebuli”), `sworSi Tavgamodebuli”, mosamarTle da gamrige,<br />
maspinZeli (`stumarTa dReo mziano”, `pirwyalo TuSeTisao”).<br />
IV. vin glovobs moymes: deda, coli, qal-rZalni da ra mosdis mis<br />
naqons: tanisamoss, cxensa da abjars, mis nawol logins, mis wver-ulvaSs.<br />
rogorc viciT, es CamonaTvali, romelic SeiZleba ivsebodes variantidan<br />
variantSi, axlavs zogierT sagmiro baladas an leqss, romelic, rogorc<br />
wesi, gmiris daRupviT mTavrdeba (klasikuri magaliTi `xogais mindi<br />
kvdeboda”, `zen bacaligos” da sxva). zogierTi motivi, rogoric aris,<br />
`ulvaSis mwvaned amosvla” gansakuTrebuli saxis glovis leqsebis<br />
Semadgeneli nawilia.<br />
V. ra saxiT Sedis saiqioSi da rogor egebebian (vercxlis WurWliT<br />
gawyobili sufra, meRvineebi, xuc-diakvnebi). `netav Sen, saiqiosa, Sig<br />
Sexval mtredis ferado” efuZneba micvalebulis sulis mtredis saxiT<br />
warmodgenas, rasac xucobis enaze (`jvarT-enaze”) suliwmida ewodeba.<br />
`netav Sen” xom ar gulisxmobs, rom mtredis ferad anu suliwmidis<br />
saxiT saiqioSi mxolod kai ymebi Sedian. zogadad unda iTqvas, rom<br />
wuTisofelSi `dagrovili” Rirsebebi saiqioSi sagzlad mihyveba adamians<br />
da gansazRvravs mis mdgomareobas.<br />
VI. Sendoba saxeldebiT.<br />
SairiT (Teqvsmetmarcvliani sazomiT) Sesrulebuli yoveli fraza<br />
am eqvsmonakveTiani teqstisa mTavrdeba SeZaxiliT _ dalai!<br />
ras niSnavs dalai? fiqroben, rom igi vainaxuri warmoSobisaa da<br />
niSnavs RmerTs, Tumca Zneli dasaSvebia, rom doRis dros mxedrebi<br />
RmerTs mimarTavdnen (romel RmerTs, romel RvTaebas?). es termini,<br />
SesaZloa, marTlac vainaxuri warmoSobis iyos, glovis semantikas unda<br />
Seicavdes da mxolod fonetikurad emTxveva sityvas dal (RmerTi).<br />
qistebis samgloviaro moZaxili amgvarad JRers: `dalaÁ, dalaÁ, vaÁ<br />
dalaÁ, dalaÁ...~ [kotetiSvili 1961:414]. yovel SemTxvevaSi, TuSuri<br />
dalaoba amJamad mTeli am ceremonialis _ Semamzadebeli ritualiT,<br />
doRiTa da simReriTurT _ saxelwodebaa.<br />
dalaoba mxolod TuSeTis sazogadoebis kuTvnilebaa da igi ar<br />
gascilebia mis farglebs.<br />
xmiT natirali<br />
am tipis samgloviaro teqstebi mxolod aRmosavleT saqarTvelos<br />
mTianeTSia gavrcelebuli, gansakuTrebiT fSav-xevsureTSi. TuSeTSi xmiT<br />
natirlis saxeliT cnobili leqsebi arsebiTad (rogorc formiT, ise<br />
tradiciuli tropizmiT) gansxvavdeba fSav-xevsurulisgan. Tavis mxriv,<br />
ara arsebiTad, magram mainc sxvaoben erTmaneTisgan xevsuruli da<br />
fSauri warmoSobis teqstebi.<br />
217