23.12.2012 Views

qarTuli folklori - Reso Kiknadze

qarTuli folklori - Reso Kiknadze

qarTuli folklori - Reso Kiknadze

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

amdenadme gansxvavebulia sxva sagmiro baladebisgan, Tumca ar<br />

SeiZleba darwmunebuli viyoT, rom igi sagmiro xasiaTisaa, ramdenadac<br />

orTabrZola (Tu am Setakebas orTabrZolad CavTvliT) aq mTavari Tema<br />

ar aris. balada mravalmxriv aris saintereso: pirvel, rigSi, is<br />

istoriuli dokumentia, romelic konkretuli, cocxali SemTxveviT<br />

(xdomilebiT) gvisuraTebs saqarTvelos mTaSi Seqmnil situcias zurab<br />

erisTavis xanaSi. Siola, erTi gabudayebuli gvaris warmomadgeneli,<br />

aragvis erisTavis partikularistuli mcdelobebis dasayrdenia xevSi.<br />

hubrisi, rogorc wesi, tragikulad mTavrdeba da Siolas aRsasrulic<br />

amgvaria. tragediis arsi moulodnelobaSic, mowinaaRmdege Zalis<br />

gauTvaliswineblobaSic mdgomareobs. Siola im mxridan nasroli isris<br />

msxverpli xdeba, saidanac naklebad moeloda. ase iRupeba gabudayebuli<br />

TorRva Zaganic. magram, rogorc iTqva, es motivi aq ar aris mTavari.<br />

mTavari Tema TiTqos im samiode striqonSia gamoxatuli, romlebic<br />

daskvnis, erTgvari eqstrabaladuri sivrcidan gamosrolili SeZaxiliT,<br />

agvirgvinebs baladis teqsts:<br />

`amboben Camaqcevasa axalcixuris kldisasa,<br />

Tan Cayolasa amboben qerbeRelais Zisasa,<br />

ver Seinaxa stumari, vai vas dedas mtrisasa!~<br />

[qxp XI:#27]<br />

magram ara, “Siola da mTrexeli” iseTi kompoziciur-ideuri<br />

mTlianobaa, rom saeWvoa, erTi romelime Tema dominirebdes masSi. aq<br />

dgas, ra Tqma unda, Rirsebis problema _ Seuracxyofili vaJkacis<br />

Rirsebisa, romelsac Tavisi moymeobis ukanasknel (cxeni ukve gaiRo)<br />

atributs arTmeven (“ar daiSala, gadaswvda mxarT nadebs mSvildsa<br />

rqisasa”, aq ar SeiZleba ar mogvagondes yivCaRis moZaladuri moZraoba:<br />

`mozidna nawnavs Tmisasa~), Seuracxyofili maspinZlis Rirsebisa,<br />

romelsac stumari moukles (Tema, romelic vaJas geniam poemad aqcia);<br />

tradiciiT Semagrebul-gamarTlebuli Surisgebis dauokebeli Jini<br />

(“ganrisxebas Rgon xTisasa”); mkvlelis, Tundac sakuTari sicocxlis<br />

aradCamgdebis, pirveli reaqcia, Tavi Seafaros tradiciiT kurTxeul<br />

adgilebSi, eklesia iqneba Tu keria Tundac moklulis dis saxlSi (“dao,<br />

ver Saminaxavdi, cxonebas Seni Zmisasa”?); keriis mfarvelobiTi Zala,<br />

Surisgebis grZnobis mZleveli (“wamodo, Sao da bnelo, Tu suls vaameb<br />

mkvdrisasa”)...<br />

da mainc unda vTqvaT, rom am baladaSi TvalSi sacemia is ganaCeni,<br />

rac gamotanilia hubrisis winaaRmdeg: mas aqvs Tavisi mwvervali, apogea,<br />

romlis Semdeg iwyeba SeumCneveli dacema da uecari kraxi. amasve<br />

gadmogvcems TorRva Zaganis cxovreba, romelsac baladaSi aRzevebisa da<br />

dacemis klasikuri saxe aqvs micemuli.<br />

mainc ra aris mTavari? iqneb mTavari moqmedi aq droa, is droJami,<br />

romelic gadis snoSi im sabediswero isris gasrolidan ukanasknel<br />

TavSesaframde, romelmac mainc ver Seifara mkvleli? es dro, avsili<br />

egzistencialuri substanciiT, sadac erTni arian devnili (”daelnebas<br />

193

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!