23.12.2012 Views

qarTuli folklori - Reso Kiknadze

qarTuli folklori - Reso Kiknadze

qarTuli folklori - Reso Kiknadze

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

kaloze yana gavSale, amo, ar daigviano.<br />

niSa dauvlis nikoras, kevri daiwyebs trialsa,<br />

bze ise unda gavlewo, zecas mihqondes niavsa~<br />

[qxp X:#603]<br />

venaxis simRerebi<br />

saqarTveloSi mevenaxeobis Zveli da maRali kulturis Sesabamisad,<br />

venaxSi Sromis leqs-simRerebic mravalferovania. vazis movlis<br />

periodebs: barva-Toxnas vazis sxvlas, Sewamvlas, krefas (rTvels) _<br />

mevenaxis Sromis kulminacias, romelic sazogado zeimSia gadazrdili, _<br />

qvevrebis recxvas da yurZnis wurvas Tav-Tavisi simRerebi axlavs,<br />

romlebic am diferencirebuli Sromis specifikas asaxaven. magram ar<br />

unda vifiqroT, rom yoveli leqsi, romelic vazsa da yurZens exeba,<br />

usaTuod sruldeboda Sromis procesSi. magaliTisTvis, am SesaniSnav<br />

leqss, romelic maRlari yurZnis Tavgadasavals aRwers, Znelia<br />

moeZebnos adgili savenaxo Sromis periodSi, roca is SeiZleba<br />

Sesrulebuliyo:<br />

“xis wveroSi Citi gWamda, gidliT Camogitaneo,<br />

sawnaxelSi rom Cagyare, fexiT gamogiyvaneo,<br />

qvevrebi rom gagirecxe, CafiT gamogitaneo,<br />

amdeni Sroma gavwie, mainc ar gamitaneo”<br />

[akakis krebuli 1899:35-36].<br />

gavrcelebuli azriT, yurZnis RvTaebad miCneulia aguna, romlis<br />

mxolod saxelia ASemorCenili, isic aqa-iq, sporadulad. aguna rTvelSi<br />

centraluri figura unda yofiliyo, magram misi xseneba saaxalwlo<br />

ritualiT aris Semofargluli. ver vadasturebT raime narativs mis<br />

Sesaxeb da sasimRero teqsts, sadac mevenaxe SesTxovs mas rTvelamde an<br />

sakuTriv rTvelSi yurZnis baraqianobas. magram sagulisxmo is aris, rom<br />

SeZaxilSi, romelic gurul folklorSia SemorCenili, agunas gverdiT<br />

“baxua” ixsenieba, romelic samarTlianad iwvevs baxusis, Rvinis berZnul-<br />

romauli RmerTis asociacias (ar aris gamoricxuli, rom guriis sofel<br />

baxvis saxelwodeba baxusTan iyos dakavSirebuli. aseve dialeqturi<br />

“gabaxeba”). saaxalwlod acxobdnen “agunas purs”, romelic Roris TavTan<br />

erTad gahqondaT venaxSi da agunas xmamaRali xmobiT Semouvlidnen<br />

maRlars: “aguna, aguna, Semeiare! baxuas karebTan geiare! Cvens venaxSi<br />

aseTi mtevani (bavSvs aiyvandnen xelSi), sxvis mamulSi nafoti da<br />

furceli!” amave sityvebs, mcireodeni cvlilebiT, dasZaxebdnen<br />

sawnaxels, Tan xeze najaxis yuiT akakunebdnen, TiTqos agunas uxmobdnen:<br />

“aguna, aguna! Cvensken Cameiare! baxvsa da askanaze geiare! Cvens venaxebs<br />

sikeTe mieci, sxvis venaxSi furceli gaamravle!” raWa-leCxumSi aguna<br />

angurad aris cnobili da kidev ufro gamokveTilia misi, rogorc Rvinis<br />

RvTaebis, saxe da funqcia. aqac axal wels miulocavdnen venaxs<br />

garsSemovliT da maRali SeZaxiliT: “anguram Cameiara iliTa da miliTa,<br />

orSimo da xrikiTa! Cveni mamuli Ceiara, w(v)ivi meitexa, Rvinis Rvari<br />

174

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!