23.12.2012 Views

qarTuli folklori - Reso Kiknadze

qarTuli folklori - Reso Kiknadze

qarTuli folklori - Reso Kiknadze

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

xnuli) gatarebisas mexreebi Tamaris saxotbo lkeqsebs mRerodnen. unda<br />

vigulisxmoT, rom am absolutizmis xanaSi xalxuri guTnurebi<br />

“Tamarianis” msgavsma ideologizirebulma leqsebma Secvales. am cnobaSi<br />

xvna-Tesvis procesis gaxmianebis aucileblobac aris nagulisxmevi.<br />

gansxvavebiT Cveni epoqisgan, mdumared aravin xnavda da arc aravin<br />

Tesavda. simReras religiuri datvirTva hqonda SeZenili, rasac arcTu<br />

xelovnurad SeiZleboda Senacvleboda Tamaris, rogorc ara mxolod<br />

qveynis, aramed, rogorc mis Sesaxeb andrezebi mogviTxrobs, mTeli<br />

qvynierebis demiurgis da patronis qebani. Cven viciT, rom qebani sakmaod<br />

gavrcelebuli Janri iyo im xanis saqarTveloSi (gavixsenoT Tundac<br />

“vTqveni qebani visni me...”).<br />

Cven ar viciT guTnuris repertuari, ra leqs-simRerebs Seicavda<br />

igi Tamaris xanaSi an masze adreul epoqebSi, Tundac mas Semdeg, radgan<br />

rac Cven misi saxiT gvaqvs, XIX saukunes ar scildeba. ar gvgonia, rom<br />

saukuneTa manZilze guTneuls erTi da igive teqsti da sasimRero<br />

melodia gasdevda. yovel SemTxvevaSi, Sromis poeziis daTariRebis<br />

mcdeloba, sanam avTenturi teqsti ar aRmoCenila, amao saqmea. istoriuli<br />

kataklizmebi exeboda ara mxolod socialur da ideologiur sferos<br />

xalxis cxovrebisa, aramed Rrmad iWreboda xalxis yofierebaSi, Tumca<br />

yvelaze konservatuli da tradiciuli es sferoa. SeiZleba vifiqroT,<br />

rom Tamaris qebani, erotizmiT ganiuansebuli (xvna-Tesvis arqauli<br />

poezia erotiulia Tavisi Sinagani sazrisiT), marTlac damkvidrebuliyo<br />

agrarul yofaSi garkveul xanamde, raTa momdevno epoqebSi morigi<br />

kataklizmebis kvaldakval axal-axali teqstebiT Secvliliyo. xolo<br />

dRemde rac SemogvrCa, Tumca SeuZlebelia misi TariRis da plastebis<br />

gansazRvra, sakmaod mravalferovania. guTnuri leqs-simRerebi <strong>qarTuli</strong><br />

samiwaTmoqmedo poeziis wamyvani sferoa. yofaSi amas guTnisdedis didi<br />

avtoriteti mowmobs, romelTanac ver midis verc mwyemsis, verc<br />

monadiris saxeli. qali, rogorc Suamdinareli qalRmerTi inana,<br />

guTnisdedas irCevs Tavis nandaurad:<br />

“qalma Tqva: qmari ar minda, nu gamaTxueb dedao,<br />

nu mimcem mecxvare kacsa, Toro maizrobs fexsao.<br />

nurv mimcem monadiresa, gadmoardeba kldesao.<br />

Tu mimcem, iseTs kacs mimec, rom iyos guTnisdedao...”<br />

guTnuris specifika mis diferencirebul TematikaSi mdgomareobs.<br />

masSi asaxvas hpovebs guTneulis mTeli Semadgenloba. es aris: leqssimRerebi<br />

a) Tavad guTnisdedaze, b) muSa-saqonelze _ xar-kameCze, g)<br />

guTanze da mis nawilebze. vin arian maTi Semsrulebelni? eseni arian<br />

mexreebi, ara erTi da ori, aramed 4-5, romlebic praqtikulad<br />

axorcieleben guTnisdedis nebas _ advili ar iyo aTi-Tormeti uReli<br />

xar-kameCis marTva ornatis gatanis dros, simRera exmareboda maT am<br />

saqmeSi: qeba guTnisdedisa, qeba da gamxneveba pirutyvisa da guTnis<br />

nawilebisa. muSaxeli (mexreebi), saxvneli iaraRi da gamwevi Zala<br />

modgamis saxelwodebiT urRvevi mTlianoba iyo, xolo guTnisdeda<br />

168

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!