qarTuli folklori - Reso Kiknadze

a aris tradicia? tradicia (gadmocema) is arxia (kalapoti),
romelSic Taobidan Taobamde miedineba xalxuri yofa da, masTan erTad,
Semoqmedeba. tradicia ganapirobebs xalxis (koleqtivis) yofis
mdgradobas. koleqtivis konservatizmi _ yofiTi, msoflmxedvelobiTi,
kulturuli, mxatvruli _ misi tradiciulobis meore mxarea.
folkloruli Janruli sistemis urRvevoba da mdgradoba swored
tradiciis Zalazea damyarebuli.
tradiciul yofaSi Zlieria tradiciis mowola individis
cnobierebaze. individi am tradiciis wiaRSia dabadebuli, aRzrdilia
masSi da Tavadac am tradiciis, sxvanairad, mama-papis anderZnamagis
gamtari da aRmsrulebelia. magram es ar gamoricxavs individualuri
gadaxrebis rols tradiciaSi. arasodes individis cnobiereba ar aris
avsebuli mTlianad tradiciuli msoflgancdiT, eTikur-moraluri da
esTetikuri idealebiT. "adgili rCeba" individualurs, romelic, xSir
SemTxvevaSi, aracnobierad, uneburad poulobs gamosavals da
SeumCnevlad "iwveTeba" tradiciis kalapotSi. tradicia aris gadacema
(laTinuri sityva traditio amas niSnavs), xolo rac gadasacemia, arasdros
absoluturi sizustiT ar gadaicema, gadacemuli yovel jerze
saxecvlilebas, Tundac umniSvnelos, Tavad gadamcemisTvisac
SeumCnevels, ganicdis. magram yvelaferi es xdeba isev da isev mdgradi
tradiciis farglebSi. ganaxlebuli nakadi kvlav miedineba, gza da gza
gadaxarSavs ra am individualurs. magram Tu sazogadoebis istoria
individualur gamovlenaTa istoriac aris, im pirveli tradiciidan
aRebuli qani sabolood veRar Zlevs individualur gamovlenebs da
tradiciac icvleba, anu axal tradicias eyreba safuZveli.
mTqmelis mexsierebaSi daculi tradiciuli teqsti raRac axals
iZens misi aqtualizaciis procesSi. warmoTqmuli teqsti ar aris
identuri mexsierebaSi potenciurad arsebuli, daculi teqstisa.
Semosuli siaxle, romelic qmnis gansxvavebas, mTqmeliseulia. es asea
yoveli axali warmoTqmisas. siaxlis Semotana teqstSi mxolod maSin
dasruldeba, roca is aRar warmoiTqmis, roca misi aqtualizacia aRar
xdeba, anu is wyvets arsebobas, rogorc folkloruli teqsti.
improvizacia
improvizaciaze, rogorc xalxuri Semoqmdebebis, erT-erT niSanze,
vlaparakobT, erTi mxriv, variantulobaa, meore mxriv,
tardiciulobasTan dakavSirebiT. `improvizacia yvelganarsebulia, igi
msWvalavs mTels folklors, myofobs yoveli cvlilebis dros,
versiebisa da axali nawarmoebebis warmoqmnisas~ [anikini:116]
garemo qmnis improvizaciis pirobas. erTi mxriv, arsebobs
improvizaciis unari, meore mxriv, arsebobs auditoriis mzaoba
improvizaciis molodinisTvis. improvizacia, romelic variants badebs,
konkretuli situaciiT aris ganpirobebuli.
ras warmoadgens situacia? risgan Sedgeba igi? “situacias unda
mivakuTvnoT msmenelTa Semadgenloba. improvizacia sxvadasxvagvarad
miikvlevs gzas imisda mixedviT, Tu vis uyveba mezRapre zRapars, bavSvebs
15