qarTuli folklori - Reso Kiknadze

qarTuli folklori - Reso Kiknadze qarTuli folklori - Reso Kiknadze

reso.kiknadze.de
from reso.kiknadze.de More from this publisher
23.12.2012 Views

kviraev Telis angelozo! aem sanTel-Wiqa-barZimzeda Sen gadidas, gagimarjos sanebao axoswverisao! aem sanTel-Wiqa-barZimzeda Sen gadidas, gagimarjos giorgiv wyarosTavisao! aem sanTel-WiqabarZimzeda Sen gadidas, gagimarjos laSqarno xTisSoblisano! aem sanTel-Wiqa-barZimzeda Sen gadidas, gagimarjos giorgiv naRvrispirisao!~ [sadideblebi:17-18]. II. naqadagarni. xucobis teqstebSi adresati jvaria, raki es teqstebi vedrebas gamoxataven. magram aris sakulto teqstebi, sadac saymoa adresati. amitomac, Tu damwyalobnebaSi an sadidebelSi sityva miemarTeba qvemodan zeviT, naqadagarSi zemodan qveviT miemarTeba. Tu pirvel SemTxvevaSi xucesi jvaris mimarT agzavnis sityvas, aq qadagi laparakobs jvaris piriT saymos gasagonad, mas jvaris sityva moaqvs adamianebamde. aq mimarTuleba zemodan qvemoT aris: morige RmerTis neba jvars Camoaqvs dedamiwaze da qadagi is piria, romelsac jvari ucxadebs am neba-gadawyvetilebas da romlis bageebiT cxaddeba es neba. damwyalobnebaSi xucesi "agzavnis" jvars morige RmerTis karze madlisa da wyalobis gamosaTxovnad, naqadagarSi ki morige RmerTis karze namyofi jvari brundeba ukan da qadagis piriT mTels saymos ucxadebs morigis nebas da momavalsac uwinaswarmetyvelebs. naqadagaris enac Sesabamisad simboluria da "iracionaluri", rac e. w. "jvarTenis" leqsikaSi cxaddeba. "jvarTenis" uxvi gamoyeneba imiTac aris ganpirobebuli, rom naqadagarSi metyvelebs ara adamiani, aramed jvari. mogvyavs naqadagaris nimuSi: `hai, hai, me or mTavarangelozi, me maqvs Zali-d’ SaZlebai. CemT ymaT aRaraad gavaCnior. mÃar mÃars gamisworesa-d’ kiser _ kisers. maTreven simurSia-d’ rioSianSi. aRaraad vis gavaCnior, magram me aisiv mTavarangelozi or, me aisiv Zali-d’ SaZlebai maqv. Cem ymaT urCev, ro WkviT iyvnan. me nu gadamagdeben, Tore vanan. Cems wess me ar daviyri, raic xTisgan maqv malocvili. Cem dasturmsaxurn daZveldes, gaTamamdes. aRarcraad me mivaCnior , me miTqvamis Cemis meenis piriTa-d’ gamocxadebavis. amirCevian Cemda samsaxurebelad orni dasturni ori wliT...~ [sadideblebi:179]. am naqadagarSi arxotis jvari, miqiel mTavarangelozi, sayvedurobs Tavis saymos rwmenis daklebas, amxels siwmideTa profanaciaSi (`maTreven simurSi da rioSianSi~) da afrTxilebs mas, nu daagdeben mis samsaxurs. naqadagari, rogorc mis boloSi Cans, jvaris msaxurTa _ dasturTa dasayeneblad aris warmoTqmuli (zogierT jvarSi dasturebs qadagis piriT irCeven, zogierTSi _ qadagis gareSe, ubralo kenWisyriT). gansakuTrebiT mdidaria informaciiT da gamomsaxvelobiTi saSualebebiT RulSi (xevsureTi) iaxsris jvarSi warmoTqmuli naqadagari: `sadaR maqv Zali-d’ SaZlebai, sadaR maqv! Camameyar suyvelaferi _ qer-oqronic, Wiqa-didebanic, zRven-ulufanic, Ãar- 146

kuretni. maSin mqond Zali-d’ SaZleba, rosac dev-dedaberT vlagmevdi, vlaxtevdi, cxra adl miwa-myars vaxeviebdi. magram eexlad ymaT saSvelada saxoiSnod iqav xTis karze davdior, imiT ro mimiZvirdes ymani. qer-oqron ver gadmaviRen srulad. mzeqal Sagvijd maRalzed, magvayoln cis xorxoSni, gaminadgurn Cem xodaburni, Cem ymiT qer-oqronic. merige RmerTm damiZr bageni da jixvis Tav-rqani gadmamayoln sam pirad. umTxildiT Tavs, ageb gadavicil. xTis karze daol. maqv ki imed, ro gadavicil Cemma gamarjvebamamc da meriges RmerTisamc Savesrev Ãar-maniST, ageb gadavicilav, davimÃrob kviraes. davxqrTamav bnel-siskris TeviT, zRven-samsaxurT SasroliT. giorgis Savexvewebi, giorgis mode yelRilianT, daÃmareba gamiwieTav, eniT xarTav laqardianniv. giorgim ÃaÃmatis jvarm Saxkazm Tavis nislisferi, cis gidelgidel daawyvita, gaSal wyalobis maskvlavni. nuRae geSinisT, imedianad iyveniT~. [sadideblebi:180]. iaxsari, Rulis jvari, ixsenebs devebTan brZolis xanas (“rosac dev-dedaberT vlagmevdi, vlaxtevdi”) Zveleburi Zalisa da avtoritetis moSlas uCivis. Civis, rom misTvis msxverpli (“qer-oqroni, Wiqa-didebani, zRven-ulufani, Ãar-kuretni”) aRar iwireba magram mainc ixtibars ar itexs da ganagrZobs Suamavlobas Tavis saymosa da morige RmerTs Soris, Cveulebisamebr, dadis mis karze madlis gamosaTxovnad. naqadagarSi metaforuli enaa gamoyenebuli, rac adgilobriv, xevsurul dialeqtze, “jvarTenis” saxeliT aris cnobili. ganvmartoT `jvarTenis” sityvebi: qer-oqroni _ macvleluli, ZiriTadad qeri; gamoTqma mzeqal Sagvijd maRalzed niSnavs gvalvianobas (mzeqal _ mze); xodaburni – jvaris yanebi; Ãar-maniSni _ jvarSi dasaklavi pirutyvi; bnel-siskris Teva _ Ramis Teva; zRven-samsaxurT _ Sesawiravi: zRveni _ qada-purebi, samsaxuri _ saklavi; yelRiliani _ xaxmatis jvaris modes, samZimaris (ix. qvemoT) epiTeti: cis gidel-gidel _ ciskiduri. zogi naqadagari e. w. mTibluri sazomiT aris gawyobili: `gexvewebio miqielio, apativeo, autieo, uti asa da umecario, Sen gexveweba Ãorcielio, Sen apative umecarsao, me gamoviTxov buRaursao, Tu gamigoneb miqielsao, nu CauÃureb sagebelTao, ros dagWirdebis miqielio, rosac SavÃdebiT xTis karzedao, iq me maqv Zali-d’ SaZlebaio, iq me maqv xTiSvilT metobaio”. [sadideblebi:181]. 147

kviraev Telis angelozo! aem sanTel-Wiqa-barZimzeda Sen gadidas,<br />

gagimarjos sanebao axoswverisao! aem sanTel-Wiqa-barZimzeda Sen<br />

gadidas, gagimarjos giorgiv wyarosTavisao! aem sanTel-WiqabarZimzeda<br />

Sen gadidas, gagimarjos laSqarno xTisSoblisano! aem<br />

sanTel-Wiqa-barZimzeda Sen gadidas, gagimarjos giorgiv<br />

naRvrispirisao!~<br />

[sadideblebi:17-18].<br />

II. naqadagarni. xucobis teqstebSi adresati jvaria, raki es<br />

teqstebi vedrebas gamoxataven. magram aris sakulto teqstebi, sadac<br />

saymoa adresati. amitomac, Tu damwyalobnebaSi an sadidebelSi sityva<br />

miemarTeba qvemodan zeviT, naqadagarSi zemodan qveviT miemarTeba. Tu<br />

pirvel SemTxvevaSi xucesi jvaris mimarT agzavnis sityvas, aq qadagi<br />

laparakobs jvaris piriT saymos gasagonad, mas jvaris sityva moaqvs<br />

adamianebamde. aq mimarTuleba zemodan qvemoT aris: morige RmerTis neba<br />

jvars Camoaqvs dedamiwaze da qadagi is piria, romelsac jvari ucxadebs<br />

am neba-gadawyvetilebas da romlis bageebiT cxaddeba es neba.<br />

damwyalobnebaSi xucesi "agzavnis" jvars morige RmerTis karze madlisa<br />

da wyalobis gamosaTxovnad, naqadagarSi ki morige RmerTis karze<br />

namyofi jvari brundeba ukan da qadagis piriT mTels saymos ucxadebs<br />

morigis nebas da momavalsac uwinaswarmetyvelebs. naqadagaris enac<br />

Sesabamisad simboluria da "iracionaluri", rac e. w. "jvarTenis"<br />

leqsikaSi cxaddeba. "jvarTenis" uxvi gamoyeneba imiTac aris<br />

ganpirobebuli, rom naqadagarSi metyvelebs ara adamiani, aramed jvari.<br />

mogvyavs naqadagaris nimuSi:<br />

`hai, hai, me or mTavarangelozi, me maqvs Zali-d’ SaZlebai.<br />

CemT ymaT aRaraad gavaCnior. mÃar mÃars gamisworesa-d’ kiser _<br />

kisers. maTreven simurSia-d’ rioSianSi. aRaraad vis gavaCnior,<br />

magram me aisiv mTavarangelozi or, me aisiv Zali-d’ SaZlebai maqv.<br />

Cem ymaT urCev, ro WkviT iyvnan. me nu gadamagdeben, Tore vanan. Cems<br />

wess me ar daviyri, raic xTisgan maqv malocvili. Cem dasturmsaxurn<br />

daZveldes, gaTamamdes. aRarcraad me mivaCnior , me<br />

miTqvamis Cemis meenis piriTa-d’ gamocxadebavis. amirCevian Cemda<br />

samsaxurebelad orni dasturni ori wliT...~<br />

[sadideblebi:179].<br />

am naqadagarSi arxotis jvari, miqiel mTavarangelozi, sayvedurobs<br />

Tavis saymos rwmenis daklebas, amxels siwmideTa profanaciaSi (`maTreven<br />

simurSi da rioSianSi~) da afrTxilebs mas, nu daagdeben mis samsaxurs.<br />

naqadagari, rogorc mis boloSi Cans, jvaris msaxurTa _ dasturTa<br />

dasayeneblad aris warmoTqmuli (zogierT jvarSi dasturebs qadagis<br />

piriT irCeven, zogierTSi _ qadagis gareSe, ubralo kenWisyriT).<br />

gansakuTrebiT mdidaria informaciiT da gamomsaxvelobiTi<br />

saSualebebiT RulSi (xevsureTi) iaxsris jvarSi warmoTqmuli<br />

naqadagari:<br />

`sadaR maqv Zali-d’ SaZlebai, sadaR maqv! Camameyar<br />

suyvelaferi _ qer-oqronic, Wiqa-didebanic, zRven-ulufanic, Ãar-<br />

146

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!