23.12.2012 Views

saqarTvelos SoTa rusTavelis Teatrisa da kinos saxelmwifo ...

saqarTvelos SoTa rusTavelis Teatrisa da kinos saxelmwifo ...

saqarTvelos SoTa rusTavelis Teatrisa da kinos saxelmwifo ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

#2 (57) 26 oqtomberi 2010 weli<br />

mimdinare wlis Teatralur sezonSi sareJisoro<br />

fakultetis magistrantis–rezo SatakiSvilis (xelmZRvaneli<br />

robert sturua) ori speqtakli ixila<br />

Teatralurma sazogadoebam. orive maTgani, – fausto<br />

paravedinos `Zmebi~ <strong>da</strong> axalgazr<strong>da</strong> debiutanti<br />

dramaturgis oTar qaTamaZis komedia `aivani~ (piesa<br />

mix. TumaniSvilis sax. fondis mier organizebuli<br />

konkursis `axali qarTuli piesa~ <strong>da</strong> fond `Ria sazogadoebis<br />

axali talRis~ konkursebis gamarjvebulia.<br />

`axali talRa~ <strong>rusTavelis</strong> TeatrTan patniorobiT<br />

xorcieldeba <strong>da</strong> speqtaklic am formatSi <strong>da</strong>idga)<br />

<strong>rusTavelis</strong> Teatris eqsperimentul scenaze iqna<br />

warmodgenili. aRsaniSnavia isic, rom orive speqtaklis<br />

scenografiaSi reJisori Sav–TeTr-wiTeli ferebis<br />

kombinaciebs aniWeb<strong>da</strong> prioritets. am sami feris<br />

primati Warbob<strong>da</strong> msaxiobebis CacmulobaSic.<br />

rogorc cnobilia TeTri feri gamoxatavs siwmindes,<br />

u<strong>da</strong>naSaulobas, ubiwoebas, sicives, susxs, sifrTxiles,<br />

sikvdils, glovas. Savi feri asocirdeba gonierebasTan,<br />

ajanyebasTan, bnelTan, eleganturobasTan,<br />

ZlierebasTan, mistiurobasTan, seqsualurobasTan,<br />

qaosTan, wuxilTan. xolo wiTeli feri<br />

iwvevs SimSils, <strong>da</strong>kavSirebulia ZlierebasTan, energiasTan,<br />

radikalizmTan, agresiasTan, sisxlTan, msxverplTan,<br />

wamebasTan, marTavs impulsebs, xazs usvams<br />

Zalauflebas, gavlenas. am sami feris kombinirebuli<br />

prioritetis warmoCeniT, axalgazr<strong>da</strong> reJisori<br />

cnobierad Tu gaucnobiereblad ganamxels sakuTari<br />

Taobis faseulobebs, mis Sinagan mdgomareobas,<br />

romelsac mkafiod ukavSirdeba ferTa simbolikaSi<br />

<strong>da</strong>Sifruli informaciis ZiriTadi miniSnebebic. igi<br />

cxa<strong>da</strong>d metyvelebs Tanamedrove axalgazrdebis agresiaze,<br />

janyze, Sinagan diskomfortze, gamZafrebul<br />

ltolvaze siyvarulisken, swrafvaze Secvalon mouwyobeli<br />

yofa, komfortuli gaxadon gausaZlisi sinamdvile,<br />

moipovon sulieri simSvide <strong>da</strong> <strong>da</strong>amyaron<br />

wesrigi, rogorc sakuTar Sinagan samyaroSi, ise garemomcvel<br />

sinamdvileSic. Tumca, rogorc irkveva, am<br />

diadi miznebis realizebisaTvis isini jer kidev ar<br />

arian mzad...<br />

pirveli reJisoruli namuSevriT, fausto paravedinos<br />

`Zmebi~ (Targmna – xaTuna cxa<strong>da</strong>Zem, qoreografi<br />

– <strong>da</strong>viT wamalaZe, msaxiobebi: irakli CxikvaZe, Salva<br />

(Sako) mirianaSvili, sofi maieri, manana surmava, beqa<br />

miqaZe, 2010 w.), reJisoris yuradRebis centrSia Tanamedrove<br />

axalgazrdebis sevdiani siyvarulis istoria.<br />

scenografiis TvalismomWreli, kaSkaSa ferebis<br />

gama amZafrebs mayureblis cnobiswadils <strong>da</strong> <strong>da</strong>sawyisi<strong>da</strong>nve<br />

ganawyobs sazogadoebas efeqturi sanaxaobisTvis.<br />

es faqti imavdroulad amaRlebs kidec<br />

speqtaklis kritikulad gansjis paTossac. Sesabamisad<br />

iqmneba <strong>da</strong>mwyebi reJisorisaTvis araxelsayreli,<br />

wamgebiani atmosfero. scenografiuli foni kidev<br />

ufro mkafiod warmoaCens speqtaklis xarvezebs,<br />

gamoucdeli reJisoris mier msaxiobebTan muSaobis<br />

uzustobebs, gauwafav SemoqmedebiT fantazias.<br />

iatakze sami xasxasa, sisxlisferi qsovilia gaSlili.<br />

igi ara marto sami axalgazr<strong>da</strong> kacis saZinebelze<br />

migvaniSnebs, aramed gaucnobiereblad ganamxels<br />

maTs mRelvare, gaurkvevel <strong>da</strong> Jinian xasiaTsac.<br />

ori sawoli Zmebs ekuTvnis, mesame ki mezobels,<br />

romelic uiRblo Zmebis e.w. mouwyobeli ojaxuri<br />

yofis uCinar wevrad, maTi dramatuli cxovrebis<br />

mowmed qceula. sxvis satrfoze Tav<strong>da</strong>viwyebiT Seyvarebuli<br />

kaci, sunTqvaSekruli adevnebs Tvalyurs<br />

ganviTarebul movlenebs. samive axalgazr<strong>da</strong>s erTi<br />

Tavneba, momxiblavi, vnebiani <strong>da</strong> urcxvi gogona gaucnobiereblad<br />

<strong>da</strong> ugonod SehyvarebiaT.<br />

Salva mirianaSvilisa (2010w. ardifestis gamarjvebuli<br />

nominaciiT mamakacis rolis saukeTeso SesrulebisTvis,<br />

madona beriaSvilis `kevinSi~)<strong>da</strong> sofi<br />

maieris scenuri duetis sasiyvarulo istoria Tu<br />

droebiTi Tanacxovreba, <strong>da</strong>usrulebeli <strong>da</strong>Sorebebi-<br />

Ta <strong>da</strong> SerigebebiTaa gajerebuli. es xorcieli, impulsuri<br />

siyvarul-urTierTltolva, <strong>da</strong>sawyisi<strong>da</strong>nve<br />

tragikuli finalisaTvis ganwirul oms hgavs. xolo<br />

am omSi, leo-Sako mirianaSvilis scenuri gmiri, arsebuli<br />

mdgomareobis kritikuli gansjisa <strong>da</strong> normalizebisken<br />

midrekili axalgazr<strong>da</strong>a. igi eswrafis<br />

8<br />

`Zmebi~ <strong>da</strong> `aivani~<br />

is <strong>da</strong>usrulebeli SfoTi <strong>da</strong> diskomforti, rac ucnaurma<br />

gogonam <strong>da</strong>amkvidra Zmebis urTierTobebSi<br />

uswrafesad ganmuxtos, <strong>da</strong>asrulos. Tumca orive maTgani,<br />

leoca <strong>da</strong> misi e. w. satrfoc, gaucnobiereblad<br />

mieswrafian erTmaneTis gamowvevas, marTvas, sakuTari<br />

prioritetis ganmtkicebas, piradi Zalauflebis ganvrcobas,<br />

meoris Cagvras... maT erTdroulad izi<strong>da</strong>vT<br />

<strong>da</strong> ganizi<strong>da</strong>vT kidec erTmaneTi. amitomac eqscentriuli,<br />

fatalurad azvirTebuli siyvaruli,<br />

<strong>da</strong>sawyisi<strong>da</strong>nve Tavbru<strong>da</strong>mxvevi siswrafiT mieqaneba<br />

finalisaken, sikvdils uaxlovdeba.<br />

samive kaci uSedegod lamobs sakuTar TavSi am momxiblavi<br />

qalisadmi gaurkveveli trfialis Zlevas,<br />

mis amoZirkvas. Sako mirianaSvilis–leos ganrideba<br />

e.w. Seyvarebulisagan <strong>da</strong> misi <strong>da</strong>viwyebis mizniT jarSi<br />

ga<strong>da</strong>xvewa, warumatebeli gaqceva aRmoCn<strong>da</strong>. aseTi xriki<br />

kidev ufro amZafrebs wyvils Soris gamZfrebuli,<br />

erTmaneTisaken gaSmagebuli swrafvis, urTierTganadgurebis<br />

gaucnobierebel isterias. mitovebuli <strong>da</strong><br />

Seuracxyofili qali SurisZiebis mizniT Seyvarebulis<br />

ZmasTan gaabams romans. sakuTar TavTan uSedego<br />

omiT <strong>da</strong>Rlili, ormxrivi RalatiT <strong>da</strong>Trgunuli Zmebi,<br />

leo-Sako mirianaSvili <strong>da</strong> beqa miqaZis scenuri<br />

gmirebi, <strong>da</strong>karguli Tavisuflebis mopovebis mizniT,<br />

iZulebulni xdebian sayvareli arseba mkvlelobiT<br />

moikveTon guli<strong>da</strong>n, samu<strong>da</strong>mod gandevnon igi saku-<br />

Tari cxovrebi<strong>da</strong>n.<br />

aRsaniSnavia, rom speqtakli sanaxaobrivad Zunwia.<br />

xolo samsaxiobo saxeebi statiuri. reJisors TiTqos<br />

nebaze hyavs miSvebuli axalbe<strong>da</strong>, jer kidev gamoucdeli<br />

msaxiobebi, romlebic sakuTar gauwafav SemoqmedebiT<br />

fantazias mindobilni, meqanikurad citireben<br />

adreul, studentur rolebSi miRweuli warmatebuli<br />

saxeebis TamaSis wessa <strong>da</strong> msaxioburi gamomsaxvelobiTi<br />

xerxebis fragmentebs. es faqti kidev<br />

ufro saxiers xdis SeuTanxmebeli sasceno qmedebebis,<br />

<strong>da</strong>udgeneli TamaSis wesebis uxerxul kolaJs. re-<br />

Jisorul namuSevarSi <strong>da</strong>mkvidrebulia mzardi disharmonia.<br />

TavisuflebiT <strong>da</strong>sjili, <strong>da</strong>bneul-gatanjuli<br />

msaxiobebi, ZiriTa<strong>da</strong>d teqstis warmoTqmiT, masze<br />

TviTneburi maxvilebis gamZafrebiTa <strong>da</strong> TiTqos<strong>da</strong><br />

efeqturi sasceno ga<strong>da</strong>adgilebebiT, gauazrebeli<br />

Jestebis moxmobiT eswrafian Seqmnan sakuTari scenuri<br />

gmirebis `STambeW<strong>da</strong>vi~, garegnuli portretebi.<br />

TiToeuli maTgani yvela saSemsruleblo xrikis<br />

mobilizebiT cdilobs itvirTos reJisoris funqciac<br />

<strong>da</strong> migvaxvedron sakuTari scenuri gmirebis sulier<br />

samyaroSi mimdinare rTul procesebze, spontanurad<br />

mignebuli impulsuri reaqciebiT Seavson <strong>da</strong>carielebuli<br />

scenuri dro <strong>da</strong> sivrce.<br />

sofi maieri Tavisi personaJis hedonisturi<br />

swrafvebis warmosaCenad, mTeli speqtaklis manZilze<br />

Tan <strong>da</strong>atarebs SokoladiT savse qilas <strong>da</strong> yovel xelsayrel<br />

wuTs, netarebiT agemovnebs mas. am mxriv, statiur<br />

mdgomareobaSi myofi Sako mirianaSvili, xmis<br />

zusti intonirebebiT STambeW<strong>da</strong>vad axerxebs qvecnobieri<br />

procesebis saxier warmoCenas. Tumca, rodesac<br />

wyobi<strong>da</strong>n gamosuli leos Sinagani amboxis plastikur<br />

ga<strong>da</strong>wyvetas mimarTavs, zomiereba<strong>da</strong>karguli msaxiobi<br />

uxvad gvTavazobs nervuli spazmebiT akankalebuli<br />

axalgazrdis ucnaur portrets. aq igi warmogvidgens<br />

Teatralur universitetSi ganxorcielebul,<br />

eqscentrikis JanrSi gaazrebul `uCinmaCinis qudSi~<br />

(Salva gawerelias saxelosno, reJ. T. korZaZe, 2009w.),<br />

mis mier Tavbru<strong>da</strong>mxvevi warmatebiT Seqmnili rolis<br />

deformirebul saxes. magram, studentur speqtaklSi<br />

msaxiobi maRali gemovnebiT Seqmnili saSemsruleblo<br />

xerxebiT, gaazrebulad qmni<strong>da</strong> naxevrad garusebuli,<br />

qarafSuta imereli oficris zust grafikul suraTs.<br />

misi scenuri gmiri, mosamsaxure gogos macduri momxibvlelobiT<br />

mojadoebuli <strong>da</strong> misi moxelTebis<br />

JiniT gatacebuli, Tmis uzarmazari zvinis rxeviT<br />

<strong>da</strong>wyebuli, xel-fexis konvulsiuri moZraobebiT <strong>da</strong>srulebuli,<br />

mTeli arsebiT TrTo<strong>da</strong>, cqmutav<strong>da</strong> <strong>da</strong><br />

vnebaatanili gabzaruli xmiT SesTxov<strong>da</strong> qals TanagrZnobas.<br />

studentur warmodgenaSi msaxiobis mier<br />

Seqmnili scenuri saxe mkacrad eqvemdebarebo<strong>da</strong> re-<br />

Jisorul gegmas, amjerad ki...<br />

oTar qaTamaZis `aivani~ (mxatvari: a. modebaZe, qor.<br />

l. mZinariSvili, msaxiobebi – <strong>da</strong>rejan xarSilaZe,<br />

irakli CxikvaZe, eka mindiaSvili, qeTevan svaniZe,<br />

zurab javaxia, nino arseniSvili, mamuka loria, giorgi<br />

iagoraSvili), reJisorma komediur Janrs miakuTvna.<br />

Tumca movlenebis ganviTareba gvarwmunebs, rom<br />

warmodgenas, sa<strong>da</strong>c asaxulia e. w. axali qarTvelebis<br />

mier Zveli Tbilisis inteligenciis <strong>da</strong>laSqvrisa <strong>da</strong><br />

maT winaaRmdeg gaCaRebuli e. w. postmodernuli yaidis<br />

egzekuciis aqti, gacilebiT efeqturia tragikomedia<br />

vuwodoT...<br />

reJisoris nebiT, axali epoqis mier Tavs<strong>da</strong>texil<br />

erovnul tragedias Zveli qarTuli inteligenciis<br />

aborigenebad qceuli ojaxis wevrebi Taviseburad,<br />

individualurad gamoxataven. ojaxis ufrosis, sandros<br />

rolis ganmasaxierebeli msaxiobi – irakli CxikvaZe,<br />

mamapapeuli aivnis <strong>da</strong>kargviT gamowveulma<br />

mwuxarebam sruliad apaTiuri gaxa<strong>da</strong>. xolo misi<br />

meuRle, msaxiob eka molodinaSvilis mier Seqmnili<br />

scenuri gmiri, utrirebuli saxismetyvelebiT, movlenebze<br />

araadeqvaturi reaqciebiT, xelovnuri<br />

moZraobebiTa <strong>da</strong> gauazrebeli frazebis JonglirebebiT,<br />

uSedegod iRwvis Seqmnas STambeW<strong>da</strong>vi komediuri<br />

saqcieli, `gaamarTlos~ dramaturgis mier <strong>da</strong>dgenili<br />

Janri. am mxriv, maTi vaJi, zurab javaxias zuka,<br />

kaSkaSa mwvane kabasa <strong>da</strong> kidev ufro xasxasa mwvane platformian<br />

`bosanoCkebze~ Seskupuli, karikaturulad<br />

ga<strong>da</strong>pranWuli momxiblavi asulis xilviTaa mojadoebuli.<br />

Tavbru<strong>da</strong>xveul axalgazr<strong>da</strong> kacs sruliad<br />

ga<strong>da</strong>aviwy<strong>da</strong> sakuTari ojaxis tragedia, elviseburi<br />

siswrafiT rom uqadiT ganadgurebas. Tineijerul<br />

asaks gacdenili kaci, gaugebari eqstaziT xarobs<br />

mtacebeli qalbatonis xiznad <strong>da</strong> mojamagired CamoqveiTebas.<br />

galaRebuli zuka, cekva–cekviT emsaxureba<br />

nino arseniSviliseuli, mkafiod ironizirebuli<br />

qalbatonis axirebul kaprizebs... es `Tavmoyvare axalgazr<strong>da</strong>~,<br />

xan ucnauri mwvanekabiani qalis tvirTs<br />

ezideba, xan ki mis ferad–ferad nakuwebs aSrobs<br />

Tav<strong>da</strong>drekili. aRsaniSnavia, rom <strong>rusTavelis</strong> Teatris<br />

msaxiobi nino arseniSvili, sxeulis elastiuri,<br />

gamomwvevi rxeviTa <strong>da</strong> cinikuri sicil–kiskisiT saxierad<br />

qmnis gaurkveveli erovnebis gaaznaurebuli<br />

provincielis STambeW<strong>da</strong>v portrets. usamarTlobiT<br />

<strong>da</strong>bneul maspinZlebze gamarjvebiT galaRebuli pragmatuli<br />

qalbatoni, msxverplze morigi Tav<strong>da</strong>sxmis<br />

raundisaTvis SeRerebula <strong>da</strong> amjerad ukve misaRebi<br />

oTaxis <strong>da</strong>sakuTrebisTvisac srul mzadyofnaSia.<br />

warmodgenaSi gamorCeulia qeTi svaniZis mier Seqmnili<br />

maspinZlis qaliSvilis scenuri saxe. momxiblavi<br />

aRnagobis, plastiuri <strong>da</strong> Sinagani kulturiT<br />

gamorCeuli msaxiobi, scenuri simarTliT qmnis sakuTari<br />

personaJis Sinagan <strong>da</strong> garegnul portrets.<br />

msaxiobis qaluri, poeturi xasiaTi gamorCeulad<br />

mkafio <strong>da</strong> STambeW<strong>da</strong>via SeyvarebulTan Sexvedris pikantur<br />

scenaSi, romelic reJisoris mier marTlac<br />

gamorCeuli sisa<strong>da</strong>viTa <strong>da</strong> fantaziis SesaSuri elvarebiTaa<br />

Seqmnili. giorgi oqropiriZisa <strong>da</strong> qeTi svaniZis<br />

gmirTa saalerso scenis ilustrireba, avanscenaze<br />

mdgari wyvilis mier Senelebuli ritmiT<br />

uzarmazar wiTel qsovilSi gaxvevisas didi wiTeli<br />

vardis siluets warmoqmni<strong>da</strong>. Tumca ferebiTa <strong>da</strong> simbolikiT<br />

gatacebulma reJisorma speqtaklis final-<br />

Si sruli rebusi SemogvTavaza. man meuRleze maradiuli<br />

siyvaruliT gamijnurebul <strong>da</strong>rejan xarSilaZiseuli<br />

bebias <strong>da</strong>krZalvis scenaSi, saflavTan mdgar<br />

Wirisuflebs Tavze jiRad <strong>da</strong>adga ayvavebuli xeebi.<br />

Tanamedrove etapze, Teatraluri xelovneba jer<br />

kidev totaluri reJisuris xanaSi imyofeba <strong>da</strong> msaxiobis<br />

Semoqmedebac kvlav reJisuris diqtatis farglebSi<br />

viTardeba. msaxiobi ar aris mzad Tavisuflebisa<br />

<strong>da</strong> <strong>da</strong>moukidebeli SemoqmedebiTi SromisTvis, scenuri<br />

saxis gaazrebuli SeqmnisTvis. am faqtisa <strong>da</strong> problemis<br />

sailustraciod es ori speqtaklic kmara...<br />

xolo msaxiobis Tavisufleba gaazrebuli aucileblobaa.<br />

igi reJisoris mier <strong>da</strong>dgenili zusti<br />

grafikuli naxazis maTematikuri sizustiT aRsrulebis<br />

Sedegad miniWebuli <strong>da</strong> msaxiobis mier masSi<br />

mopovebuli Tavisufali wamebis improvizirebis Sedegad<br />

Seqmnili saqcielTa sistemaa.<br />

Tamar quTaTelaZe

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!