teori sediaan-terkunci

TEORI SEDIAAN APOTEKER ITB ~ OKTOBER 2008/2009
STERIL
αB = perubahan konsentrasi asam atau basa
αpH = perubahan pH
C = konsentrasi molar larutan dapar
Ka = konstanta disosiasi larutan dapr
Kapasitas dapar dapat dihitung dengan persamaan Henderson-Hasselbach :
pH = pKa + log [ garam ]
[ asam ]
(Underwood, 674-675)
Tetapan disosiasi (25°C) dapar sediaan steril
1. Asam asetat CH 3 CHOOH Ka: 1,8 x 10 -5 pKa: 4,74
2. Asam Sitrat H 3 C 6 H 5 O 7 Ka 1 : 8,4 x 10 -4 pKa 1 : 3,08
Ion dihidrogen nitrat
-
H 2 C 6 H 5 O 7 Ka 2 : 1,8 x 10 -5 pKa 2 : 4,74
Ion monohidrogen nitrat
2-
HC 6 H 5 O 7 Ka 3 : 4 x 10 -6 pKa 3 : 5,40
3. Asam fosfat H 3 PO 4 Ka 1 : 7,5 x 10 -3 pKa 1 : 2,12
Ion dihidrogen fosfat
-
H 2 PO 4 Ka 2 : 6,2 x 10 -8 pKa 2 : 7,21
Ion monohidrogen fosfat
2-
HPO 4 Ka 3 : 4,8 x 10 -13 pKa 3 : 12,32
Contoh Perhitungan
Dalam 1 ml larutan mengandung Ranitidin HCl, pH stabilitas = 6,7-7,3 di dapar pada pH = 7
([H 3 O + ] = 10 -7 )
Dapar pospat pH = 6 – 8,2
pKa 1 = 2,21 pKa 2 = 7,21 pKa 3 = 12,67
Dapar yang baik jika pH = pKa kurang lebih 1, maka dipilih H 2 PO 4 dan HPO 4
pKa 2 = 7,21 (Ka = 6,3 . 10 -8 )
β = 2,303 C Ka.[H 3 O + ]
{ Ka + [H 3 O + ] } 2
0,01 = 2,303 C 6,3 .10 -8 . 10 -7
(6,3 .10 -8 + 10 -7 ) 2
C = 0,018 M
pH = pKa + log [ garam ]
[ asam ]
7 = 7,21 + log [ garam ]
[ asam ]
[garam] = 0,62 [asam]
[asam] + [garam] = 0,018
1,62 [asam] = 0,018
[asam] = 1,1 . 10 -2 mol/L
= 1,1 . 10 -5 mol/ml ( BM asam KH 2 PO 4 = 141,96 )
Massa asam = 1,1 . 10 -5 X 141,96 = 1,5 mg
[garam] = 0,62 [asam] 6,89 . 10 -3 mol/L = 6,89 . 10 -6 mol/ml
(BM Na 2 HPO 4 anhidrat = 136,09)
[garam] = 6,89 . 10 -6 X 136,09 = 0,98 mg
Jadi dapar yang digunakan adalah KH 2 PO 4 1,5 mg/ml dan Na 2 HPO 4 0,98 mg/ml
3. Osmolaritas
(FI Ed. IV hal 1020)
20