14.12.2012 Views

(natia) ZIMBARDO

(natia) ZIMBARDO

(natia) ZIMBARDO

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Tavi 6 / goneba, cnobiereba da Secvlili mdgomareobebi<br />

216<br />

qcevaze. xvdebian ra tvinSi, ejaWvebian sinafsis<br />

receptorebs da garkveuli reaqciebis blokirebas<br />

an stimulirebas axdenen. amiT safuZvlianad<br />

cvlian tvinis sakomunikacio sistemas,<br />

zemoqmedeben aRqmaze, mexsierebaze, gunebaganwyobilebasa<br />

da qcevaze. mocemuli nivTierebebis<br />

gaxangrZlivebuli gamoyenebis Sedegad<br />

viTardeba tolerantoba, anu imave efeqtis<br />

misaRwevad ufro da ufro meti doza xdeba<br />

saWiro (tolerantobis zogierT fsiqologiur<br />

safuZvelze me-7 TavSi visaubrebT). tolerantobas<br />

Tan sdevs fiziologiuri damokidebuleba,<br />

procesi, romlis drosac organizmi eCveva da<br />

damokidebuli xdeba mocemul nivTierebaze,<br />

nawilobriv imitom, rom narkotikis xSiri arsebobiT,<br />

SemcvelobiT gamoifiteba neirotransmiterebi.<br />

tolerantobisa da damokidebulobis<br />

tragikuli Sedegia miCveva. adamians, romelic<br />

miCveulia mocemul nivTierebaze, organizmSi<br />

esaWiroeba narkotiki da Tu nivTiereba ar aris<br />

damangreveli, mtkivneuli simptomebiT (kankali,<br />

oflianoba, gulisreva da alkoholis ararsebobis<br />

zogierT SemTxvevaSi ki sikvdili) itanjeba.<br />

Tu individi mocemuli nivTierebis gamoyenebas<br />

imdenad sasurvelad da sasiamovnod miiCnevs,<br />

rom viTardeba swrafva, Zlieri survili (miCvevis<br />

an miCvevis gareSe), mdgomareobas fsiqologiur<br />

damokidebulebas uwodeben. fsiqologiuri<br />

damokidebuleba SeiZleba nebismieri nivTierebis<br />

fsiqoaqtiuri nivTierebebi (Psychoactive drugs) -<br />

qimiuri naerTebi, romelic cnobieri aRqmis<br />

droebiTi SecvliT zegavlenas axdens mentalur<br />

procesebsa da qcevaze.<br />

tolerantoba (Tolerance) - situacia, romelic<br />

nivTierebis xangrZlivi gamoyenebis Sedegad<br />

iqmneba, rodesac igive efeqtis misaRwevad individs<br />

ufro da ufro meti doza sWirdeba.<br />

fiziologiuri damokidebuleba (Psysiological dependence)<br />

- procesi, rodesac organizmi eCveva<br />

da damokidebuli xdeba mocemul nivTierebaze.<br />

miCveva (Addiction) - mdgomareoba, rodesac organizmi<br />

iTxovs narkotiks, raTa funqcionireba<br />

SeZlos, mis arqonaze yovelgvari fizikuri da<br />

fsiqologiuri reaqciebis gareSe; xSirad Tan<br />

sdevs tolerantobasa da damokidebulobas.<br />

fsiqologiuri damokidebuleba (Psychological dependence)<br />

- narkotikis fsiqologiuri saWiroeba<br />

an survili.<br />

mimarT ganviTardes. nivTierebaze damokidebulebis<br />

Sedegad adamianis cxovrebis stili<br />

imdenad fokusirdeba narkotikis miRebis irgvliv,<br />

rom izRudeba an mcirdeba misi funqcionirebis<br />

SesaZlebloba. garda amisa, narkotikis<br />

miRebis yoveldRiuri Cvevis Sesanar-<br />

Cuneblad da danaxarjebis dasafarad xSirad<br />

ubiZgebs nivTierebaze damokidebul individs<br />

qurdobisken, yaCaRobisken, prostituciisken an<br />

narkotikebiT vaWrobisken. dResdReobiT<br />

narkotikebze miCvevis Tanmxlebi yvelaze momakvdinebeli<br />

safrTxea hipodermuli nemsebis<br />

Tanaziari moxmarebis Sedegad SidsiT daavadebis<br />

saSiSroeba; intravenuri narkotikebis momxmareblebma<br />

sruliad gauazreblad SeiZleba<br />

`gauziaron~ organizmis siTxe imaTac, visac es<br />

momakvdinebeli daavadeba aqvT.<br />

mozardebi emociuri stresebisgan Tavis daRwevisa<br />

da yoveldRiur stresorebTan gasamklaveblad<br />

akrZaluli nivTierebebis gamoyenebis<br />

Semdeg xangrZlivi uaryofiTi SedegebiT itanjebian.<br />

saidan<br />

viciT<br />

nivTierebebis borotad gamoyenebis<br />

Sedegebi<br />

mozardebis mier narkotikebis moxmarebis<br />

rvawliani kvleva 1976 wels daiwyo.<br />

gamokvlevaSi monawileobda damamTavrebeli<br />

klasis 1634 moswavle los anjelesidan.<br />

sruli yovelwliuri monacemebi<br />

Seikriba 739 monawileze. maT Soris 10%ze<br />

naklebi regularulad an qronikulad<br />

moixmarda narkotikebs, 10%-ze naklebs ki<br />

saerTod ar hqonda narkotikebTan aranairi<br />

Sexeba. miRebuli Sedegebis dayofa oTx<br />

jgufad gaxda SesaZlebeli (Newcomb &<br />

Bentler, 1988; Stacy et al., 1991):<br />

narkotikis yoveldRiuri moxmareba<br />

uaryofiTad moqmedebda pirovnul da socialur<br />

adaptaciaze, arRvevda urTier-<br />

Tobebs, amcirebda swavlis potencials,<br />

zrdida kriminals Zaladobis gareSe da<br />

xels uwyobda dezorganizebul azrovnebas.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!