14.12.2012 Views

(natia) ZIMBARDO

(natia) ZIMBARDO

(natia) ZIMBARDO

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

saidan<br />

viciT<br />

mwkrivis elementebis gamokveTa<br />

imisaTvis, rom matareblis liandagebi<br />

Tanabrad daSorebuli davinaxoT, saWiroa,<br />

liandagis Zelebi Tanabrad davaSoroT<br />

erTmaneTs. samagierod, nakls davinaxavT.<br />

mecnierebma es logika mexsierebis eqsperimentSi<br />

gamoiyenes, gaatares ra analogia<br />

sivrcesa da dros Soris. cdis pirebs<br />

sTxovdnen, daexsomebinaT asoTa mwkrivebi,<br />

magram gansxvavebuli droiTi intervalis<br />

pirobebSi. drois es cvlileba Semdegnairad<br />

xorcieldeboda: _ cdis pirebs unda<br />

waekiTxaT SemTxveviTi ricxvebis garkveuli<br />

raodenoba, romelic kompiuteris<br />

ekranze asoebs Soris Cndeboda. Cveulebriv<br />

pirobebSi, A nawilis msgavsad, 8.8 suraTze<br />

or wyvils Sua ori cifri Cndeboda. proporciul<br />

pirobebSi ki (B nawilis msgavsad)<br />

pirvel wyvils Soris 4 cifri iyo, xolo<br />

bolo wyvilebs Soris – arc erTi. amis<br />

Sedegad wina cifrebi ufro gamokveTili<br />

unda yofiliyo iseve, rogorc liandagis<br />

SemTxvevaSi moSorebuli Zeli Canda ufro<br />

Sors. marTlac, cdis pirebi ukeT ixsomebdnen<br />

Soreul (adre aRqmul) masals im<br />

SemTxvevaSi, rodesac es wevrebi ukeT<br />

iyvnen gamokveTilni (Neath & Crowder, 1990).<br />

es eqsperimenti imaze miuTiTebs, rom standartuli<br />

daboloebis efeqts adgili aqvs imitom,<br />

rom mwkrivis bolo wevrebi ukve avtomaturad<br />

gamokveTilia. igive principiT SeiZleba<br />

avxsnaT dasawyisis efeqti: _ yovel jerze Tqven<br />

raRac axals iwyebT, axal konteqsts qmniT. am<br />

axal konteqstSi pirveli ramdenime mocemulobaa<br />

gamokveTili. amrigad, dasawyisis da daboloebis<br />

efeqti SegiZliaT ganixiloT, rogorc erTi da<br />

igive liandagis mimarT ori pozicia _ TiToeuli<br />

TiTo bolodan.<br />

mogonebis mimniSneblebi<br />

ramdenadac Cven vagrZelebT aRbeWdvasa da<br />

mogonebaze saubars, droa Tqveni mexsierebac<br />

CavrToT muSaobaSi. vecdebiT gavimeoroT<br />

klasikuri eqsperimenti mexsierebaze da amitom<br />

gTxovT daimaxsovroT sityvaTa ramdenime wyvili.<br />

gaimeoreT da daiswavleT es wyvilebi manam,<br />

sanam eqvsives samjer uSecdomod zepirad ar<br />

ityviT:<br />

vaSli – navi<br />

qudi – Zvali<br />

velosipedi – saaTi<br />

Tagvi – xe<br />

burTi – saxli<br />

yuri – sabani<br />

Tu Tqven ukve daiswavleT sityvaTa wyvilebi,<br />

am tests kidev ufro sainteresos gavxdiT. axla<br />

gvWirdeba Senaxvis intervali – dro, romlis<br />

ganmavlobaSic unda SeinaxoT informacia<br />

mexsierebaSi. modiT, drois gayvanis mizniT,<br />

visaubroT zogierT proceduraze, romelsac<br />

Tqveni mexsierebis Sesamowmeblad gamoviyenebT.<br />

Tqven SeiZleba gadawyvitoT, rom gaxsovT, an<br />

ar gaxsovT raRac da mexsierebis romeli meTodiTac<br />

ar unda Segamowmon, erTnair Sedegs<br />

miiRebT. es ar aris ase. magaliTad, Cven vnaxavT,<br />

rom implicituri da eqsplicituri mexsierebis<br />

testebi sruliad gansxvavebul Sedegebs gvaZleven.<br />

jerjerobiT ganvixiloT eqsplicituri<br />

mexsierebis ori meTodi: mogoneba da cnoba.<br />

mogonebis dros xdeba adre miwodebuli<br />

informaciis reproduqcia. „ra aris rigSi adgilmdebareobis<br />

efeqti?~ es kiTxva mogonebis kiTxvaa.<br />

cnobis dros ki imis gacnobiereba xdeba, rom<br />

raRac movlena swored isaa, romelic Tqven<br />

adre aRiqviT (gaigoneT an dainaxeT). „ra ewodeba<br />

mxedvelobiT sensorul mexsierebas: (1) eqo; (2)<br />

engrama; (3) xati Tu (4) abstraqtuli kodi?~ es<br />

ki cnobis kiTxvaa. cnoba da mogoneba Tqvens<br />

yoveldRiur eqsplicitur mexsierebasac ukavSirdeba.<br />

kriminaluri pirovnebis dasadgenad policia<br />

mogonebis meTods iyenebs, rodesac dazaralebuls<br />

sTxovs aRweros da moigonos borotmoqmedis<br />

specifikuri niSnebi: _ „rame ucnauri<br />

mogoneba (Recall) _ aRdgenis meTodi, romlis<br />

drosac individs moeTxoveba adre miwodebuli<br />

informaciis reproduqcia.<br />

cnoba (Recognition) _ aRdgenis meTodi, romlis<br />

drosac individs moeTxoveba imis gacnobiereba,<br />

rom raRac movlena swored isaa, romelic Tqven<br />

adre aRiqviT (gaigoneT, an dainaxeT).<br />

xangrZlivi mexsiereba: kodireba da Senaxva<br />

287

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!