14.12.2012 Views

(natia) ZIMBARDO

(natia) ZIMBARDO

(natia) ZIMBARDO

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

xevian da glosolaliis (lingvistur Sinaarss<br />

moklebuli xelovnurad Seqmnili<br />

ena) gaurkvevel, eqstazur „axal enaze~<br />

metyvelebaze gadadian... maTi xelebi<br />

erTmniSvnelovnad civia, cecxlis xelSi<br />

daWeris Semdegac ki. es situacia SesaZloa<br />

Tanxvdebodes sxva religiur kulturebSi<br />

arsebuli transuli mdgomareobebis kvlevebis<br />

monacemebs. es mexsierebis arqoniT,<br />

TiTqmis sensoruli amneziiTac SeiZleba<br />

aixsnas, ris sailustraciod mkvlevrebs<br />

gvelebisa da cecxlis xelSi mWerTa magaliTebi<br />

mohyavT (Watterlond, 1983, gv. 53, 55)<br />

gvelis xelSi damWerTa religiuri jgufis<br />

wevrebis fsiqologiurma kvlevam aCvena, rom<br />

isini kargad adaptirebuli, gawonasworebuli<br />

adamianebi arian, romlebic jgufSi yofniT<br />

Zlier fsiqologiur da socialur mxardaWeras<br />

iReben. „sulis momaswaveblebis~ ritualSi monawileoba<br />

„maTTvis personaluri jildos tolfasia,<br />

romelsac maTi cxovrebis verc erTi<br />

aspeqti ver gautoldeba~ (Watterlond, 1983).<br />

cnobierebis Semcvleli<br />

nivTierebebi<br />

adamianebi antikuri xanidan iyenebdnen<br />

sxvadasxva nivTierebebs realobis aRqmis<br />

Sesacvlelad. arsebobs arqeologiuri monacemebi,<br />

rom aSS-is samxreT-dasavleTsa da meqsikaSi<br />

10 000 wlis manZilze uwyvetad iyenebdnen<br />

„Rrma Zilis marcvlebs~ (sophora seed) anu<br />

meskalis 5 marcvals. antikuri actekebi ludSi<br />

azavebdnen meskalis marcvlebs. antikuri xanidan<br />

moyolebuli, CrdiloeT da samxreT amerikis<br />

mcxovreblebis ritualebis nawils Seadgenda<br />

Teonanaqtalis, fsilocibis sokos gadaylapva,<br />

romelic „RmerTebis sxeulis~ saxeliTac aris<br />

cnobili. am sokos mcire dozebi naTel<br />

halucinaciebs iwvevs.<br />

dasavlur kulturebSi narkotikebi garTobasTan,<br />

dasvenebasTan ufro asocirdeba, vidre<br />

jgufur sakralur ritualebTan. adamianebi mTel<br />

msoflioSi iReben narkotikebs, raTa modundnen,<br />

gaumklavdnen stresebs, Tavi aaridon arsebuli<br />

realobis usiamovnebebs, komfortulad igrZnon<br />

5 erTgvari narkotiki.<br />

Tavi socialur situaciebSi an ganicadon cnobierebis<br />

Secvlili mdgomareobebi. as welze<br />

meti xnis win uiliam jemsi, romlis citirebac<br />

Cven ukve ramodenimejer movaxdineT, rogorc<br />

amerikaSi fsiqologiis damfuZneblis, aRwerda<br />

cnobierebis Semcvlel nivTierebebze mis mier<br />

Catarebul eqsperimentebs. azotis oqsidis<br />

SesunTqvis Semdeg jemsi aRniSnavda, rom „am<br />

mdgomareobis umniSvnelovanesi momentia Zlieri<br />

metafizikuri iluminaciis moWarbebuli aRmagznebeli<br />

SegrZneba. WeSmariteba TiTqmis<br />

uxilavi movlenebis siRrmeSia da amavdroulad<br />

Riaa dakvirvebisaTvis. goneba myisierad da<br />

TvalSisacemi sisxartiT wvdeba arsebulis<br />

yvela logikur mimarTebas da amis analogi ar<br />

moiZebneba normalur cnobierebaSi; ver gavavlebT<br />

paralels normaluri cnobierebis funqcionirebasTan~<br />

(James, 1882, p.186). amgvarad, cnobierebis<br />

Seswavlisadmi jemsis interesi cnobierebis<br />

TviTgamowveuli Secvlili mdgomareobis<br />

kvlevamde gafarTovda.<br />

cnobierebis Secvlis mizniT nivTierebebis<br />

gamoyenebis popularizacia aldos haqslis (Aldos<br />

Huxley, 1954) publikaciis _ „aRqmis karibWis~ gamoqveynebis<br />

Semdeg daiwyo. haqsli sakuTar cnobierebaze<br />

meskaliniT eqsperimentirebda. misi wignis<br />

gamosvlidan ramdenime aTwleulis Semdeg, 1998<br />

wels Catarebuli gamokiTxvis Sedegebis mixedviT,<br />

romelSic 12 wlidan zemoT asakis daaxloebiT<br />

25 500 moqalaqe monawileobda, aSS-is moqalaqeTa<br />

6,2% aRniSnavda, rom ukanaskneli erTi<br />

wlis manZilze miRebuli hqonda erTi an meti<br />

akrZaluli nivTiereba (Substance Abuse and Mental<br />

Health Services Administration - SAMHSA, 1999). sixSire<br />

gacilebiT maRali iyo gviani mozardobis asakSi:<br />

16-17 wlis mozardebis 16,4% da 18-20 wlis mozardebis<br />

19,9% aRniSnavda narkotikebis romelime<br />

tipis moxmarebas. garda amisa, SerCevis 51,7%<br />

gamokiTxvamde erTi wlis ganmavlobaSi xandaxan<br />

iRebda alkohols, 27,7% ki - eweoda sigarets. es<br />

monacemebi xsnis imas, Tu ratom dgas aucileblobiT<br />

mecnierTa dRis wesrigSi narkotikebis<br />

gamoyenebis mizezebisa da Sedegebis kvleva.<br />

damokidebuleba da miCveva<br />

fsiqoaqtiuri nivTierebebi qimiuri naerTebia,<br />

romelic cnobieri aRqmis droebiTi SecvliT<br />

zegavlenas axdens mentalur procesebsa da<br />

cnobierebebis Semcvleli mdgomareobebi<br />

215

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!