(natia) ZIMBARDO
(natia) ZIMBARDO
(natia) ZIMBARDO
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Tavi 7 / daswavla da qceviTi analizi<br />
262<br />
adamianis mier dakvirvebiT daswavlis klasikur<br />
magaliTebs adgili hqonda albert banduras<br />
laboratoriaSi. mas Semdeg, rac bavSvebma<br />
uyures mozrdili modelis mier Tojinis cemas<br />
da Cqmetas, mogvianebiT maT igive qceva gamoam-<br />
JRavnes. amasTan, sxva bavSvebma, romelTac ar<br />
unaxavT es qceva, msgavsi agresia ar gamoavlines<br />
(Bandura et al., 1963). kvlevebma aCvena, rom bavSvebi<br />
agresiuli qcevis imitacias maSinac ki axdendnen,<br />
roca multiplikaciur filmSi qcevas akvirdebodnen.<br />
amgvarad, Cven prosocialur (daxmarebis) da<br />
antisocialur (dazianebis) qcevas modelebze<br />
dakvirvebis Sedegad vswavlobT. amasTan, Cven<br />
garSemo sakmaod bevri modeli arsebobs. sain-<br />
teresoa, ra cvladebi gansazRvraven imas, Tu<br />
romeli modeli moaxdens gavlenas Cvenze?<br />
kvlevebma aCvena (Baldwin &Baldwin, 1973, Bandura,<br />
1977), rom modeli gansakuTrebiT didi gavlenis<br />
mqonea, roca:<br />
adgili aqvs qcevis Sedegebis ganmtkicebas;<br />
modeli aRiqmeba dadebiTad, moswonT da<br />
endobian;<br />
arsebobs msgavseba modelisa da damkvirveblis<br />
Tvisebebs Soris;<br />
damkvirvebeli iRebs jildos modelis<br />
qcevaze yuradRebis miqcevisaTvis;<br />
modelis qceva xiluli da TvalSisacemia<br />
– is cxadad gamoirCeva sxva modelebisagan;<br />
damkvirveblis kompetenturobis xarisxzea<br />
damokidebuli qcevis wamowyeba.<br />
mizezTa am CamonaTvalis gagebisaTvis, warmoidgineT<br />
sakuTari Tavi modelis situaciaSi da<br />
naxavT, ra roli aqvs TiToeul erTeuls am<br />
siidan. magaliTad, warmoidgineT, rom uyurebT<br />
viRacas, vinc paraSutiT gadmoxtomas swavlobs;<br />
an gaixseneT, rogor SeiZleba vinmem iswavlos<br />
mafiis srulfasovan wevrad yofna mxolod<br />
sxvaTa dakvirvebiT.<br />
radgan xalxi ase efeqturad swavlobs modelisagan,<br />
advili gasagebia televiziis didi<br />
nawili ratom muSaobs swored qceviT gavlenaze:<br />
axdens Tu ara gavlenas telemayureblebze is,<br />
rasac uyureben televizorSi jildosa da<br />
dasjis saxiT? gansakuTrebuli yuradReba mieqca<br />
Zaladobis faqtebis Cvenebas televiziiT –<br />
mkvleloba, gaupatiureba, qurdoba, terorizmi<br />
da TviTmkvleloba – Sedegad ki bavSvebis da<br />
mozrdilebis qceva. xels uwyobs Tu ara<br />
Zaladobis Cveneba Zaladobis imitacias?<br />
fsiqologiuri kvlevebis mixedviT, pasuxi am<br />
kiTxvaze dadebiTia zogierTi xalxisTvis,<br />
gansakuTrebiT SeerTebul StatebSi (Comstock &<br />
Scharer, 1999). kvlevis ramdenime aTwleulis<br />
Semdeg gamoikveTa sami saSualeba, romliTac<br />
televizia uaryofiT gavlenas axdens mayureblis<br />
cxovrebaze (Smith & Donnerstein, 1998): pirvel<br />
rigSi, Zaladobis yureba zrdis agresiul qcevas.<br />
es asociacia gansakuTrebiT mniSvnelovania<br />
bavSvebisaTvis _ agresiuli Cvevebis SeZena<br />
Zaladobis adreul asakSi xilviT, SeiZleba<br />
antisocialur qcevaSi gadaizardos ufro<br />
gviandel asakSi; meorec, xdeba yoveldRiur