14.12.2012 Views

(natia) ZIMBARDO

(natia) ZIMBARDO

(natia) ZIMBARDO

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

mocemul situaciaSi premakis principad gvevlineba,<br />

romelic david premakma (David Premak)<br />

1965 wels aRmoaCina. premakis mixedviT, ufro<br />

metad albaTuri aqtivoba (qceva, romelsac Cveul<br />

garemoSi gamovlenis meti albaToba aqvs),<br />

SesaZloa, gamoviyenoT naklebad albaTuri<br />

qcevis ganmamtkiceblad. Tavis sawyis kvlevaSi<br />

premakma aRmoaCina, rom wyliT deprivirebulma<br />

virTxebma savarjiSo borblis datrialebis<br />

mizniT sirbili iswavles maSin, roca am aqtivobas<br />

wylis daleva mohyveboda da, piriqiT,<br />

savarjiSoTi deprivirebuli virTxebi zrdidnen<br />

wylis smis qcevas. premakis mixedviT, ganmamtkiceblad<br />

organizmisTvis mniSvnelovani nebismieri<br />

qceva an aqtivoba SeiZleba mogvevlinos.<br />

premakis principi xSirad gamoiyeneba gansakuTrebiT<br />

bavSvTa instituciebis iseTi qcevis<br />

sixSiris gasazrdelad, rogoricaa mSvidad jdoma<br />

da vinmes saubris mosmena. qvemoT aRwerilia<br />

erTi klasikuri SemTxveva.<br />

saidan<br />

viciT<br />

bavSvebi imuSaveben imisaTvis, rom<br />

iTamaSon<br />

Caatares kvleva, romlis drosac klasSi<br />

gamoyofili iyo droiTi intervalebi, roca<br />

bavSvebi mSvidad uyurebdnen dafas da<br />

zogjer esmodaT zaris xma. zaris xmas<br />

mohyveboda instruqcia: „gaiqeciT da iyvireT~.Mmoswavleebi<br />

dauyovnebliv wamoxtebodnen<br />

da darbodnen klasSi, yvirodnen<br />

da erTobodnen. ramdenime wuTSi Semdegi<br />

signali afrTxilebda maT, rom dabrunebuliyvnen<br />

TavianT adgilebze. mogvianebiT<br />

bavSvebs aZlevdnen Jetonebs dabali<br />

sixSiris qcevis — maTematikis mecadineobisTvis.<br />

bavSvebs Jetonebi saSualebas<br />

aZlevda, CarTuliyvnen SedarebiT maRali<br />

aqtivobis qcevaSi, rogoricaa saTamaSoebiT<br />

TamaSi. am tipis proceduriT kontroli<br />

SesaniSnavad ganxorcielda ramodenime<br />

dReSi (homme et al,1963).<br />

sxva tipis saklaso programa, sadac maswavleblebis<br />

mier xSirad gamoiyeneboda dasja, cema<br />

da yvirili, Cavarda.<br />

axla xedavT, Tu rogor SeiZleba gamoiyenoT<br />

premakis principi dabali sixSiris qcevaSi<br />

bavSvebis CasarTavad. socialurad aqtiuri<br />

bavSvisaTvis amxanagebTan TamaSi ganamtkicebs<br />

davalebis Sesrulebis naklebad sasiamovno<br />

qcevas. morcxvi bavSvisTvis ki axali wignis<br />

wakiTxva SeiZleba gamoviyenoT sxva bavSvebTan<br />

TamaSis qcevis ganmamtkiceblad. nebismieri<br />

aqtivoba SeiZleba gamoyenebul iqnes ganmamtkiceblad<br />

da es zrdis imis albaTobas, rom miRweul<br />

iqneba im qcevis sixSiris mateba, rac<br />

konkretul SemTxvevaSi naklebad albaTuria.<br />

ganmamtkicebelTa cxrilebi<br />

ra xdeba maSin, roca Tqven ar gindaT, rom<br />

Tqvens Sinaur cxovels ganumtkicoT raime<br />

konkretuli qceva? axalgazrda skiners mouwia<br />

Tavis laboratoriaSi erTi kviriT yofna ise,<br />

rom ar hqonda sakmarisi kvebiTi ganmamtkicebeli<br />

Tavisi mSromeli virTxebisaTvis. is ekonomias<br />

akeTebda da virTxebs saWmlis natexebs raRac<br />

intervaliT aZlevda. miuxedavad imisa, Tu<br />

ramdenjer daaWerdnen isini TaTs Rilaks, met<br />

sakvebs veRar iRebdnen. aRmoCnda, rom virTxebi<br />

ufro metad reagirebdnen am parcialur ganmamtkicebelTa<br />

formaze, vidre mudmivmoqmed ganmtkicebaze.<br />

rogor fiqrobT, ra mouvidaT cxovelebs,<br />

roca isini qcevis Caqrobis safrTxis<br />

winaSe aRmoCndnen da meti saWmeli aRar iyo?<br />

is virTxebi, romelTa qcevac ufro iSviaTad<br />

ganmtkicdeboda, gacilebiT intensiurad aWerdnen<br />

GTaTs Rilaks, vidre isini, romlebsac<br />

ganmamtkicebeli yovel jerze eZleodaT.<br />

skineri, raRac, Zalian mniSvnelovans miuaxlovda.<br />

am parcialuri ganmamtkiceblis efeqturobam<br />

migviyvana kvlevamde ganmamtkicebelTa gansxvavebuli<br />

intensivobiT miwodebis Sesaxeb (ix.<br />

sur. 7.13). Tqven TviTon gangicdiaT ganmamtkiceblis<br />

gansxvavebuli efeqtis roli sakuTar<br />

cxovrebaSi. roca Tqven xels swevT klasSi,<br />

maswavlebeli xan giZaxebT da xan _ ara. realur<br />

cxovrebaSi an laboratoriaSi ganmamtkicebeli<br />

SeiZleba miwodebul iqnes rogorc proporciuli<br />

ganmamtkiceblis forma — ramdenime<br />

konkretuli reaqciis Semdeg; an ganmamtkicebeli<br />

intervalebiT — roca ganmtkiceba drois raRac<br />

operantuli ganpirobebuloba: swavlebis Sedegebis Sesaxeb<br />

251

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!