14.12.2012 Views

(natia) ZIMBARDO

(natia) ZIMBARDO

(natia) ZIMBARDO

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Tavi 7 / daswavla da qceviTi analizi<br />

250<br />

sxvadasxva tipis pirobiTi ganmamtkicebeli<br />

axdens da iSviaTad _ biologiuri pirveladi<br />

ganmamtkicebeli. fuli, niSnebi, mxardaWeris<br />

gamomxatveli Rimili, oqrosferi varskvlavebi<br />

da bevri sxva simbolo im pirobiT ganmamtkicebelTa<br />

ricxvSi Sedis, romlebic Cvens qcevas<br />

gansazRvraven.<br />

faqtobrivad, nebismieri stimuli SeiZleba<br />

iqces pirobiT ganmamtkiceblad, Tu is pirvelad<br />

stimuls dauwyvildeba. erT eqsperimentSi<br />

gamoyenebuli iyo martivi Jetonebi cxovelTa<br />

swavlebis dros.<br />

maswavleblebma da eqsperimentatorebma daadgines,<br />

rom pirobiTi ganmamtkicebeli ufro martivi<br />

gamosayenebelia da gacilebiT efeqturicaa,<br />

vidre pirveladi ganmamtkicebeli. vinaidan: (1)<br />

ramodenime pirveladi ganmamtkicebeli yovel-<br />

Tvisaa klasSi maSin, roca nebismieri stimulis<br />

gamovlena, romelsac maswavlebeli akontrolebs,<br />

SesaZloa gamoyenebul iqnes pirobiT<br />

ganmamtkiceblad; (2) swrafad SeiZleba maTi<br />

gacema; (3) isini advilad gadasatania; (4) maTi<br />

ganmtkicebis efeqti ufro swrafia, radgan is<br />

damokidebulia ganmamtkiceblis miRebaze da ara<br />

biologiur ganpirobebulobaze, rogorc es<br />

pirveladi ganmamtkiceblis drosaa.<br />

zogierT dawesebulebaSi, magaliTad, fsiqiatriul<br />

saavadmyofoSi an narkologiur dispanserSi,<br />

Jetonebis ekonomika am principebs emyareba.<br />

sasurveli qcevebi (magaliTad, medikamentis<br />

miReba) kargad ganimarteba da roca es qceva<br />

gamovlindeba, Jetonis saxiT sazRauri gaicema<br />

momsaxure personalis mier. mogvianebiT, es<br />

Jetonebi pacientma SeiZleba gadacvalos sxva<br />

tipis jildoze an privilegiaze (Kazdin, 1994;<br />

Martin& Pear,1999). ganmamtkicebelTa es sistema<br />

gansakuTrebiT efeqturia pacientis qcevis<br />

modificirebisTvis Tavis movlis qcevis TvalsazrisiT;<br />

gansakuTrebiT mniSvnelovania maTi<br />

pozitiuri socialuri urTierTobebis gazrdis<br />

TvalsazrisiT.<br />

pirveladi ganmamtkicebeli (Primary reinforcers) _<br />

biologiurad gansazRvruli ganmamtkicebeli<br />

_ saWmeli da wyali.<br />

pirobiTi ganmamtkicebeli (Conditioned reinforcers)<br />

– klasikuri ganpirobebulobis mixedviT<br />

yofili neitraluri stimuli, romelic ganmamtkiceblad<br />

iqca.<br />

saidan<br />

viciT<br />

pirobiTi ganmamtkicebeli<br />

SimpanzeebisTvis<br />

Simpanzeebs aswavles problemis gadawyveta<br />

qiSmiSis, rogorc pirobiTi ganmamtkiceblis<br />

gamoyenebiT. Semdeg qiSmiSi<br />

JetonebiT Caanacvles. rogorc ki Jetonebi<br />

gamoCnda, maimunebma moTminebiT daiwyes<br />

muSaoba sakuTari ,,fulis~ mosapoveblad.<br />

maT mogvianebiT SeeZloT, gadaecvalaT<br />

Jetonebi qiSmiSze (Cowles; 1937).<br />

savaraudo aqtivobebi, rogorc<br />

dadebiTi ganmamtkiceblebi<br />

davuSvaT, rom Tqven gsurT bavSvs raRac<br />

gaakeTebinoT; ar gindaT, mas gadauxadoT an<br />

misceT oqros varskvlavi da amitom sTavazobT<br />

garigebas: ,,roca saSinao davalebas daasruleb,<br />

SegiZlia kompiuteruli TamaSi iTamaSo~. Tqven<br />

mier gamoyenebuli ,,kompiuteruli TamaSi~

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!