(natia) ZIMBARDO
(natia) ZIMBARDO
(natia) ZIMBARDO
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
aris (Chess & Thomas; 1984).<br />
savaraudod, simarTlis marcvali,<br />
SesaZloa, imaSic iyos, rom<br />
,,cudi~ bavSvebi ufro xSirad<br />
imsaxureben fizikur dasjas. es<br />
kvleva cxadyofs, rom fizikuri<br />
dasja ar gvaZlevs sasurvel<br />
Sedegs da ver aswavlis ,,cud~<br />
bavSvebs imas, Tu rogor gaxdnen<br />
ukeTesebi (Mahoney et al; 2000).<br />
Tu Cven jer kidev ver dagarwmuneT,<br />
rom fizikuri dasja<br />
araswori strategiaa mSoblebis<br />
mxridan, modiT ganvixiloT kidev<br />
erTi kvlevis Sedegebi.<br />
analizi dafuZnebulia erT-er-<br />
Ti mizanmimarTuli proeqtis<br />
monacemebze, romelic ikvlevda<br />
6002 amerikul ojaxs, raTa<br />
SeeswavlaT maTi ojaxuri Zaladobis<br />
Sedegebi. am kvlevaSi<br />
mecnierebi dainteresebulni<br />
iyvnen gardatexis asakis bav-<br />
Svebze ganxorcielebuli fizikuri<br />
dasjis gavleniT maT<br />
momaval cxovrebaze (Straus &<br />
Kantor; 1994). Sedegebi sakmaod<br />
dramatuli gamodga. mokled<br />
rom vTqvaT, 50% aRiarebda, rom<br />
maT fizikurad sjidnen Tineijerobisas<br />
(58% _ biWi, 44% _<br />
gogo). maT, visac sjidnen, mogvianebiT<br />
hqondaT problemebi.<br />
isini Semdeg xvdebodnen risk<br />
ganmamtkicebelTa Tvisebebi<br />
ganmamtkiceblebi operantuli ganpirobebulobis<br />
energiis brokerebad SeiZleba CaiTvalos<br />
— isini cvlian an inarCuneben qcevas. ganmamtkiceblebs<br />
bevri saintereso da kompleqsuri<br />
Tviseba aqvT. isini SeiZleba daswavlil iqnen<br />
gamocdilebis Sedegad da ar iyvnen biologiurad<br />
ganpirobebuli da, SesaZloa, mogvevlinon<br />
aqtivobebad da ara raime sagnebad. zog Sem-<br />
TxvevaSi, Cveuli Zlieri ganmamtkicebeli, SesaZloa,<br />
ar aRmoCndes sakmarisi imisaTvis, raTa<br />
dominanturi qceva Seicvalos (aseT SemTxvevaSi<br />
jgufebSi: depresia, suicidi,<br />
alkoholizmi, sakuTari bav-<br />
Svebis mimarT fizikuri Seuracxyofa,<br />
(kacebTan) colebis<br />
cema. mkvlevrebma daaskvnes, rom<br />
„nebismieri fizikuri dasjis<br />
gamoyenebis Sewyveta mniSvnelovan<br />
faqtorad gvevlineba<br />
bavSvTa fizikuri Seuracxyofis,<br />
depresiis, suicidis da alkoholizmis<br />
pirvelad prevenciaSi~<br />
(gv. 558).<br />
Cven gvjera, konkretuli magaliTebiT<br />
dagarwmuneT, rom bav-<br />
Svebis gatyepa ar aris Sesatyvisi<br />
an efeqturi aRzrdis<br />
strategia. aRsaniSnavia, rom<br />
Cveni mizani ar aris nebismieri<br />
dasjis akrZalva. SesaZloa,<br />
arsebobdes situaciebi, sadac<br />
bavSvis arasasurveli qcevis<br />
SemaCereblad mxolod dasja<br />
gvevlineba. kvleva gviCvenebs,<br />
rom dasja unda iTvaliswinebdes<br />
garkveul pirobebs (Walters<br />
& Grusec, 1977).<br />
dasja unda iyos:<br />
• swrafi da xanmokle;<br />
• unda gamoiyenoT imwamsve,<br />
rogorc ki reaqcias aqvs<br />
adgili;<br />
• intensivoba unda iyos limitirebuli;<br />
• es unda iyos pasuxi specifikur<br />
arasasurvel<br />
qcevaze da arasodes _<br />
p i r o v n u l<br />
maxasiaTebelze;<br />
• limitirebuli unda<br />
iyos im situaciis<br />
Sesatyvisad, sadac<br />
reaqcias aqvs adgili;<br />
• Sedgebodes dasjisagan<br />
da ara _ fizikuri<br />
tkivilisagan.<br />
ufrTxildiT: sakmaod xSirad,<br />
mizezi, ris gamoc bevri<br />
mSobeli dasjas iyenebs, aris<br />
is, rom dauyovnebliv wydeba<br />
bavSvis arasasurveli qceva.<br />
mSobeli aRwevs ra Tavis<br />
xanmokle mizans, imavdroulad,<br />
bavSvis myiseuli reaqcia<br />
ganamtkicebs mSoblis<br />
damsjelobiT qcevas (Grant &<br />
Evans, 1994), magram Sedegi<br />
aseTia _ ,,xanmokle sargebeli,<br />
xangrZlivi tkivili~. mSoblebma<br />
moTmineba unda gamoi-<br />
Cinon da Tavi Seikavon xanmokle<br />
ganmtkicebisagan sakuTari<br />
Svilebis Soreuli interesebis<br />
gamo.<br />
vityviT, rom qcevis Sedegebi ar yofila realuri<br />
ganmamtkiceblebi).<br />
pirobiTi ganmamtkiceblebi<br />
roca am qveyanas moevlineT, auracxeli pirveladi<br />
ganmamtkicebeli dagxvdaT, magaliTad,<br />
wyali da saWmeli, romelTa ganmamtkicebluri<br />
Taviseburebani bunebiT iyo gansazRvruli.<br />
droTa ganmavlobaSi bunebrivi stimuli asocirda<br />
pirvelad ganmamtkicebelTan da axla, rogorc<br />
pirobiTi ganmamtkicebeli, ise gvevlineba<br />
operantuli reaqciebis dros. faqtobrivad,<br />
adamianis qcevis umetes wilze gavlenas xSirad<br />
operantuli ganpirobebuloba: swavlebis Sedegebis Sesaxeb<br />
249