(natia) ZIMBARDO
(natia) ZIMBARDO
(natia) ZIMBARDO
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Tavi 7 / daswavla da qceviTi analizi<br />
248<br />
fsiqologia Cvens cxovrebaSi<br />
gjeraT Tu ara, rom ,,gauwkeplaoba<br />
bavSvs afuWebs~, anu<br />
bavSvebi, romlebic zogjer<br />
mainc ar gaiwkeplebian, sabolood<br />
gafuWdebian? Tu Tqven<br />
am gamonaTqvamis gjeraT, Tqven<br />
emsgavsebiT amerikel mSobelTa<br />
umetesobas. 991 amerikeli mSoblidan<br />
35%-ma aRiara fizikuri<br />
dasjis (magaliTad, mityepa,<br />
Semortyma) gamoyeneba Tavis 1-2<br />
wlis SvilebTan, xolo 94%<br />
iyenebda fizikur dasjas Tavis<br />
3-4 wlis asakis bavSvebTan (Straus<br />
& Stewart;1999). mSobelTa sxva,<br />
449-kacian jgufSi mSoblebis<br />
93% TviTon isjebodnen bavSvobaSi<br />
fizikurad da 87% eTanxmeboda<br />
dasjis am formas (Buntain-Ricklefs<br />
et al;1994). Tqven xedavT,<br />
rom mityepa sakmaod xSirad<br />
dasjis meTodia da adamianebi,<br />
ZiriTadad, iyeneben mas, rogorc<br />
dasjis formas, magram ra aris<br />
dasjis am formis Sedegi?<br />
mkvlevrebma daiwyes amaze<br />
pasuxis gacema im SesaZlo kav-<br />
Siris ZiebiT, rac mSoblebis<br />
mier fizikuri dasjis gamoyenebasa<br />
da bavSvis agresiul qce-<br />
liaT. ukeTesia, Caqrobis kombinireba dadebiT<br />
ganmtkicebasTan.<br />
qceviTi analitikosebi askvnian, rom nebismieri<br />
qceva, romelic ewinaaRmdegeba Caqrobas,<br />
jer kidev eqvemdebareba ganmtkicebas. nebismieri<br />
qceva, amtkiceben isini, rac unda ucnauri an<br />
sasacilo iyos, SeiZleba avxsnaT ganmtkicebiT.<br />
magaliTad, fsiqikuri aSlilobebis simptomebi<br />
zogjer imitom narCundeba, rom adamiani iRebs<br />
yuradRebas, TanagrZnobas da Tavisufldeba<br />
Cveulebrivi pasuxismgeblobebisgan, rac ganmtkicebaa<br />
da meti araferi. es meoradi sargebeli<br />
ganamtkicebs iracionalur da, zogjer, TviTdes-<br />
afuWebs Tu ara bavSvs dausjeloba?<br />
vas Soris iyo. xalxuri sibrZnis<br />
sawinaaRmdegod, bevri<br />
Teoritikosis azriT, Tu mSoblebi<br />
iyeneben fizikur agresias<br />
Svilebis winaaRmdeg, im Sem-<br />
TxvevaSic ki, Tu is gamoiyeneba<br />
araSesatyvisi qcevis Sesacvlelad,<br />
agresia gvevlineba bavSvebisaTvis<br />
qcevis modelad, rac<br />
situaciurad sxva individebis<br />
qcevis kontrolSi vlindeba. ase<br />
rom, savaraudod, bavSvebi saku-<br />
Tari mSoblebisgan swavloben<br />
fizikuri agresiis gamoyenebas<br />
(Cven ufro mets vityviT modelirebiT<br />
swavlis Sesaxeb mogvianebiT,<br />
TavSi ,,dakvirvebiT<br />
swavla~). rogor gamovikvlioT<br />
es hipoTeza?<br />
erT-erT kvlevaSi, sadac indianasa<br />
da tenesis 273 sabavSvo<br />
baRis aRsazrdeli monawileobda,<br />
mSoblebs sTxoves, SeevsoT<br />
kiTxvari imis Sesaxeb,<br />
Tu fizikuri dasjis ra formebs<br />
iyenebdnen sakuTar bav-<br />
SvebTan mimarTebaSi (Strassberg<br />
et al;1994). aqcenti bavSvebis dedebze<br />
iyo gakeTebuli. bavSvebis<br />
6%-s hyavda dedebi, romlebic<br />
arasodes iyenebdnen fizikur<br />
dasjas. 68% bavSvebisa ityipebodnen<br />
dedebis mier. danarCeni<br />
26% ki ufro intensiurad isjeboda<br />
fizikurad, dedebi maT<br />
an muStebiT urtyamdnen, an<br />
mujlugunebs wahkravdnen<br />
xolme.<br />
dedebis gamokiTxvidan 6<br />
Tvis Semdeg, daakvirdnen am<br />
bavSvebis urTierTobas TanatolebTan.<br />
mkvlevrebma daafiqsires<br />
bavSvebis agresia<br />
Tanatolebis mimarT. magaliTad,<br />
roca isini brazdebodnen,<br />
dascinodnen an<br />
scemdnen maT. TiToeuli bav-<br />
Svi saaTobrivad iRebda qulas<br />
agresiuli qcevisaTvis. rac<br />
ufro intensiur dasjas axorcielebdnen<br />
mSoblebi, miT<br />
ufro agresiulebi iyvnen maTi<br />
Svilebi. es monacemebi gvarwmunebs,<br />
rom bavSvebi agresiul<br />
qcevas TavianTi mSoblebisgan<br />
daiswavlian. Tqven<br />
SeiZleba ifiqroT, rom es<br />
bavSvebi SeiZleba TavisTavad<br />
iyvnen agresiulebi. sxva kvleva<br />
gviCvenebs, rom es ase ar<br />
truqciul qcevas. Tu SegimCneviaT, rogoraa<br />
ganmtkicebuli morcxvobis qceva, miuxedavad<br />
imisa, rom morcxv adamians sulac ar unda,<br />
iyos morcxvi. ra Tqma unda, SeuZlebelia, yovel-<br />
Tvis davadginoT, ra ganmamtkicebeli moqmedebs<br />
garemodan ama Tu im qcevaze. Tumca, rodesac<br />
qceva xdeba metad an naklebad albaTuri,<br />
SegiZliaT cotaodeni qceviTi analizis Catarebac<br />
scadoT.<br />
rekomendebulia, rom, rac SeiZleba met Sem-<br />
TxvevaSi, qcevis Sesacvlelad gamoviyenoT<br />
dadebiTi ganmtkiceba. vnaxoT, rogor SeiZleba<br />
avamoqmedoT sxvadasxva sagnebi da aqtivobebi,<br />
rogorc ganmamtkiceblebi.