14.12.2012 Views

(natia) ZIMBARDO

(natia) ZIMBARDO

(natia) ZIMBARDO

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Tavi 11 / adamianis ganviTareba cxovrebis manZilze<br />

400<br />

axla, vnaxoT, rogor aRweren mkvlevrebi ganviTarebis<br />

cvlilebebs.<br />

ganviTarebis aRwera<br />

imisaTvis, rom aRvweroT cvlileba, pirveli<br />

sasargeblo nabiji iqneba, davadginoT, Tu ras<br />

warmoadgens da rogor gamoiyureba saSualo<br />

adamiani garkveul asakSi garegnobis, gonebrivi<br />

SesaZleblobebis da sxva faqtorebis mixedviT.<br />

normatiuli kvlevebi cdiloben, aRweron konkretuli<br />

asakis, an ganviTarebis konkretuli etapis<br />

maxasiaTeblebi. sxvadasxva asakis individTa sistematuri<br />

testirebis gziT, mkvlevrebi adgenen<br />

ganviTarebis TvalSisacem Tvisebebs. bevr adamianze<br />

dakvirvebis safuZvelze es monacemebi uzrunvelyofen<br />

normebs _ ganviTarebis, an miRwevis<br />

standartul paternebs, romelic didi raodenobiT<br />

adamianebze dakvirvebiT aris miRebuli.<br />

normatiuli standartebis saSualebiT fsiqologebi<br />

erTmaneTisgan mijnaven qronologiur<br />

asaks _ pirovnebis dabadebidan gasuli Tveebisa<br />

Tu wlebis raodenobas da ganviTarebis asaks _<br />

qronologiur asaks, rodesac adamianebis umravlesoba<br />

avlens fizikuri da gonebrivi ganviTarebis<br />

garkveul dones. sami wlis bavSvi, romelic<br />

metyvelebs, rogorc saSualo 5 wlis bavSvi,<br />

iTvleba, rom metyvelebis ganviTarebis mixedviT<br />

is 5 wlisaa. normebi uzrunvelyofs standartul<br />

baziss, romlis safuZvelzec SesaZlebeli xdeba<br />

individebisa da jgufebis urTierTSedareba.<br />

cvlilebaTa SesaZlo meqanizmis gasagebad<br />

ganviTarebis fsiqologebi kvlevis ramdenime<br />

normatiuli kvleva (normative investigation) _<br />

gulisxmobs gansazRvruli asakisa Tu ganvi-<br />

Tarebis safexurisaTvis damaxasiaTebeli Tvisebebis<br />

aRweras.<br />

qronologiuri asaki (chronological age) _ individis<br />

dabadebidan gasuli Tveebis an wlebis<br />

raodenoba.<br />

ganviTarebis asaki (developmental age) _ qronologiuri<br />

asaki, romlis drosac bavSvebis umravlesoba<br />

amJRavnebs fizikuri Tu gonebrivi<br />

ganviTarebis garkveul dones.<br />

longituduri meTodi (longitudinal design) _ kvlevis<br />

meTodi, romlis drosac erTsa da imave<br />

cdis pirebze warmoebs ganmeorebiTi dakvirveba<br />

droTa ganmavlobaSi, zogjer mravali wlis<br />

manZilze.<br />

models iyeneben. longituduri meTodis gamoyenebisas<br />

erTi da igive individebi mravali<br />

wlis ganmavlobaSi sistematuri dakvirvebisa<br />

da testirebis qveS imyofebian. magaliTad,<br />

mkvlevrebs SeuZliaT ramdenime Tvis ganmavlobaSi<br />

kviraSi ramdenjerme ikvlion erTi da<br />

igive bavSvebi, raTa, rac SeiZleba zustad<br />

daafiqsiron is momenti, roca TiToeuli bavSvi<br />

mza strategiis gamoyenebas daiwyebs ariTmetikuli<br />

amocanebis gadasawyvetad (Siegler & Crowley,<br />

1991). cvlilebis momentis gamoyofiT mkvlevrebs<br />

SeuZliaT ukeTesad dainaxon, Tu, kerZod, ra<br />

uswrebs win ama Tu im cvlilebas. mkvlevrebi<br />

longitudur meTods, aseve, xSirad iyeneben<br />

individualuri gansxvavebebis Sesaswavlad.<br />

sxvadasxva adamianis cxovrebis mimarTulebisa<br />

da Sedegebis ukeT gasagebad mkvlevrebma SeiZleba<br />

Seafason mTeli rigi SesaZlo mizezobrivi<br />

faqtorebisa, romelic cxovrebis adreul<br />

periodSi moqmedebs da naxon, ra gavlenas axdens<br />

es faqtorebi calkeuli individis cxovrebaze.<br />

grZelvadiani gamokvlevis upiratesoba isaa,<br />

rom, vinaidan cdis pirebi, ZiriTadad, erTgvar<br />

sicialur-ekonomikur pirobebSi erTsa da imave<br />

socialur-ekonomikur periodSi cxovroben,<br />

SevZlebT asakTan dakavSirebuli cvlilebebis<br />

dafiqsirebas da isini ar agvereva socialuri<br />

pirobebis cvalebadobaSi (Schaie, 1989). am meTodis<br />

minusi ki isaa, rom ganzogadeba SeiZleba gakeTdes<br />

mxolod imave kohortaze, anu kvlevaSi Car-<br />

Tuli subieqtebis analogiur periodSi dabadebul<br />

adamianebze. amasTanave, longituduri<br />

kvlevebi Zviri jdeba, radgan Znelia cdis<br />

pirebze dakvirveba drois xangrZlivi monakve-<br />

Tebis manZilze da, Tanac, monacemebi advilad<br />

SeiZleba daikargos cdis pirTa kvlevidan gasvlis<br />

an gauCinarebis gamo.<br />

ganviTarebis kvlevaTa umravlesoba e. w. jvaredini<br />

Seswavlis meTods iyenebs, sadac sxvadasxva<br />

qronologiuri asakis mqone cdis pirTa<br />

jgufebze erTdroulad dakvirvebac xdeba da<br />

urTierTSedarebac. Sedegad, mkvlevars SeuZlia<br />

daaskvnas im qceviTi gansxvavebebis Taobaze,<br />

romlebic, SesaZloa, dakavSirebuli iyos<br />

asakobriv cvlilebebTan. magaliTad, mkvlevrebma<br />

imis Sesaswavlad, Tu rogor uzrunvelyofen<br />

erTmaneTisTvis megobrebi socialur mxarda-<br />

Weras, maT SeiZleba erTnairi laboratoriuli<br />

davalebebi miscen 11, 15 19 wlis mozardTa

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!