14.12.2012 Views

(natia) ZIMBARDO

(natia) ZIMBARDO

(natia) ZIMBARDO

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

cxrili 11.1<br />

ganviTarebis safexurebi<br />

safexuri asaki<br />

Canasaxovani<br />

(prenataluri)<br />

Cvili bavSvoba<br />

adreuli bavSvoba<br />

gviani bavSvoba<br />

mozardoba<br />

axalgazrdoba1 mowifuloba<br />

xnovani<br />

dabadebis wina periodi<br />

dabadebidan 18 Tvemde<br />

daaxloebiT 18 Tvidan 6 wlamde<br />

daaxloebiT 6 wlidan 13 wlamde<br />

daaxloebiT 13 wlidan 20 wlamde<br />

daaxloebiT 20 wlidan 30 wlamde<br />

daaxloebiT 30 wlidan 65 wlamde<br />

daaxloebiT 65 wlidan zeviT<br />

ganviTarebis fsiqologia aris fsiqologiis<br />

sfero, romelic Seiswavlis cvlilebebs adamianis<br />

fizikur da fsiqologiur funqcionirebaSi<br />

Casaxvidan sicocxlis bolomde. ganviTarebis<br />

fsiqologebis amocanaa, gaarkvion, rogor da<br />

ratom icvlebian organizmebi drois ganmavlobaSi<br />

da aRweron da axsnan es cvlilebebi.<br />

mkvlevrebi swavloben drois periodebs, romelTa<br />

ganmavlobaSic pirvelad iCens Tavs sxvadasxva<br />

unarebi da funqciebi da akvirdebian, Tu rogor<br />

icvleba es unarebi. ZiriTadi winapirobaa is,<br />

rom adamianis fsiqikuri funqcionireba, socialuri<br />

urTierTobebi da sxva sasicocxlod aucilebeli<br />

aspeqtebi viTardeba da icvleba mTeli<br />

cxovrebis ganmavlobaSi. cxrili 11.1 miaxloebiT<br />

gviCvenebs sicocxlis ZiriTad periodebs.<br />

am TavSi warmogidgenT, Tu rogor ikvleven<br />

mkvlevrebi ganviTarebas da rogor warmoadgenen<br />

im Teoriebs, romelTa saSualebiTac cdiloben<br />

droTa ganmavlobaSi momxdari cvlilebebis<br />

axsnas. Semdeg Tqvens cxovrebiseul gamocdilebebs<br />

sxvadasxva sferoebad davyofT da<br />

TiToeuli maTganis gaTvaliswinebiT ganvixilavT<br />

ganviTarebas. Tavis dasawyisSi Cven yurad-<br />

Rebas fizikur, kognitur da enobriv ganviTarebaze<br />

SevaCerebT. Semdeg ki yuradRebas gavamaxvilebT<br />

socialuri urTierTobebis cvalebad<br />

1 cxrilSi mocemuli Semdegi sami kategoria erTiandeba<br />

ufro did kategoriaSi da ewodeba mozrdiloba.<br />

originaluri teqstis mixedviT aris: mozrdiloba,<br />

sadac Sedis: (1) adreuli mozrdiloba _ aq: axalgazrdoba,<br />

(2) Suaxnis mozrdiloba _ aq: mowifuloba<br />

da (3) gviani mozrdiloba _ aq: xnovani. (mTargmnelis<br />

SeniSvna)<br />

bunebaze sicocxlis ganmavlobaSi da, aseve, im<br />

specifikur amocanebze, romelTa winaSec adamianebi<br />

dgebian cxovrebis garkveul etapebze.<br />

axla gavarkvioT, ras niSnavs ganviTarebis Seswavla.<br />

ganviTarebis Seswavla da<br />

axsna<br />

warmoidgineT, rom gTxoveT yvela im cvlilebis<br />

siis Sedgena, romelic, Tqveni azriT,<br />

bolo erTi wlis ganmavlobaSi ganicadeT. ras<br />

CawerdiT am siaSi? xom ar CaerTeT fizikuri<br />

gajansaRebis axal programaSi? an xom ar<br />

gankurnebulxarT raime daavadebisagan? xom ar<br />

gagCeniaT raime axali hobi an interesi? megobar-<br />

Ta axali wre xom ar SegiZeniaT? vinmes gansakuTrebiT<br />

xom ar dauaxlovdiT? rodesac ganviTarebas<br />

aRvwerT, Cven mis konceptualizacias<br />

cvlilebis terminebiT vaxdenT. Cven gTxoveT<br />

sakuTar cxovrebaSi momxdar cvlilebebze<br />

fiqri, raTa dagvenaxvebina, rom cvlileba TiTqmis<br />

yovelTvis niSnavs kompromiss. xSirad<br />

adamianebi cxovrebas ganixilaven, rogorc, ZiriTadad,<br />

SeZenis process (ukeTesobisaken svlas)<br />

bavSvobaSi da, piriqiT, dakargvis process (danakargs,<br />

uaresobisaken svlas) xandazmul asakSi.<br />

ganviTarebis Cveneuli perspeqtiva aqcents<br />

imaze akeTebs, rom arCevanebi da, Sesabamisad,<br />

mogebebi da danakargebi ganviTarebis yvela etaps<br />

axasiaTebs (Dixon 1999; Uttal & Perlmutter, 1989).<br />

magaliTad, rodesac adamianebi cxovrebis Tanamgzavrs<br />

irCeven, isini Tmoben farTo arCevanis<br />

saSualebas, magram iZenen usafrTxoebas. rodesac<br />

adamianebi berdebian da pensiaze gadian, isini<br />

Tmoben statuss, magram iZenen Tavisufal dros.<br />

agreTve, didi mniSvnaloba aqvs imas, rom<br />

ganviTareba ar ganixiloT, rogorc pasiuri<br />

procesi. Tqven dainaxavT, rom ganviTarebis bevri<br />

cvlileba individisgan garemoSi aqtiur CarTvas<br />

moiTxovs (Bronfenbenner, 1999; Bronfenbenner & Ceci,<br />

1994).<br />

ganviTarebis fsiqologia (Developmental psychology)<br />

_ fsiqologiis dargi, romelic swavlobs<br />

fizikuri da fsiqologiuri procesebis urTierTqmedebas<br />

da ganviTarebis stadiebs mTeli<br />

cxovrebis manZilze ganviTarebis poziciidan.<br />

ganviTarebis Seswavla da axsna<br />

399

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!