14.12.2012 Views

(natia) ZIMBARDO

(natia) ZIMBARDO

(natia) ZIMBARDO

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Tavi 10 / inteleqti da inteleqtis Sefaseba<br />

390<br />

mravalricxovani genetikuri komponenti aCvena.<br />

Tumca, IQ-is gazomvas xSirad politikuri elferi<br />

dakravs, IQ-is mixedviT miRebuli rasobrivi<br />

gansxvavebebis gamo. mkvlevrebma daadgines<br />

garemos faqtorebi, romlebic mniSvnelovan<br />

gavlenas axdenen IQ-ze. miuxedavad imisa,<br />

rom IQ-s sakmaod validurad SeuZlia iseTi<br />

cxovrebiseuli Sedegebis prognozireba, rogoricaa<br />

warmatebebi skolasa da samsaxurSi, misi<br />

gazomvebi SeiZleba aravaliduri iyos sxvadasxva<br />

rasobrivi da kulturuli jgufebis SemTxveva-<br />

Si. magaliTad, zogierTi jgufi inteleqtualuri<br />

SesaZleblobebis gazomvisas stereotipuli<br />

muqaris zemoqmedebas ganicdis.<br />

SemoqmedebiToba<br />

sanam inteleqtisa da misi gazomvis Temas<br />

davasrulebT, mivubrundeT iseT sakiTxs,<br />

rogoricaa kreatuloba, anu SemoqmedebiToba.<br />

kreatuloba aris iseTi ideebis generirebisa<br />

da produqtebis Seqmnis unari, romlebic axali<br />

da aqtualuria mocemul pirobebSi (Sternbeg &<br />

Lubart, 1999). ganvixiloT borblis gamogonebis<br />

magaliTi. es meqanizmi axali iyo, radgan ucnob<br />

gamomgoneblamde aravis unaxavs, Tu ra sargeblis<br />

miReba SeiZleboda gagorebuli sagnebisgan. es<br />

gamogoneba pirobebis adekvaturi iyo, radgan<br />

Zalze cxadi iyo misi gamoyenebis SesaZlebloba.<br />

pirobebTan Sesatyvisobis gareSe, axali ideebi<br />

xSirad ucnaurad da uadgilod aRiqmeba.<br />

kreatulobas gonebrivi SesaZleblobebisadmi<br />

miZRvnil TavSi ganvixilavT, vinaidan bevri<br />

adamiani aRiarebs inteleqtsa da kreatulobas<br />

Soris mWidro kavSiris arsebobas. am varaudis<br />

dasamtkiceblad, upirveles yovlisa, SemoqmedebiTi<br />

unarebis Sefaseba unda SegveZlos, xolo<br />

Semdeg _ kreatulobasa da inteleqts Soris<br />

kavSiris dadgena. amrigad, jer ganvixilavT<br />

meTodebs, romelTa saSualebiT ideebi an pro-<br />

kreatuloba (Creativity) – iseTi ideebis generirebisa<br />

da produqtebis Seqmnis unari, romlebic<br />

axali da aqtualuria mocemul pirobebSi.<br />

divergentuli azrovneba (Divergent thinking) _<br />

duqtebi fasdeba, rogorc SemoqmedebiTi da<br />

SevamowmebT inteleqtTan maT kavSirs, Semdeg<br />

ganvixilavT gansakuTrebuli (an uCveulo)<br />

kreatulobis pirobebs da maT kavSirs SeSlilobasTan.<br />

vnaxavT, ra SeiZleba viswavloT<br />

gansakuTrebuli SemoqmedebiTi unarebiT dajildoebuli<br />

adamianebisagan.<br />

kreatulobis Sefaseba da<br />

kavSiri inteleqtTan<br />

rogor SeiZleba imis gansazRvra, adamianebi<br />

(SedarebiT) kreatulebi arian Tu ara? bevri<br />

midgoma divergentul azrovnebaze fokusirdeba,<br />

romelic ganisazRvreba, rogorc problemis<br />

sxvadasxvagvari uCveulo gadawyvetis unari.<br />

kiTxvebi, romelebic zomaven divergentul<br />

azrovnebas, saSualebas aZleven testis<br />

Semsrulebels naTlad gamoavlinos sxarti da<br />

moqnili azrovneba (Torrance, 1974; Wallah & Kogan,<br />

1965):<br />

daasaxeleT yvela sagani, romelic, Tqveni<br />

azriT, oTxkuTxedia;<br />

sami wuTis ganmavlobaSi daasaxeleT rac<br />

SeiZleba meti TeTri feris, saWmelad vargisi<br />

sagnebi;<br />

daasaxeleT aguris gamoyenebis yvela<br />

SesaZlo varianti, rac TavSi azrad mogivaT.<br />

pasuxebi fasdeba iseTi ganzomilebebis mixedviT,<br />

rogoricaa (1) sisxarte _ gansxvavebuli<br />

ideebis saerTo raodenoba; (2) unikaluroba _<br />

im ideebis raodenoba, romelic Sesabamis<br />

SerCevaSi aravis gamouTqvams da (3) uCveuloba<br />

_ im ideebis raodenoba, romelic gamoTqva<br />

mocemuli SerCevis, vTqvaT, 5%-ze naklebma<br />

(Runco,1991).<br />

rodesac kreatulobas am gziT afaseben,<br />

SesaZlebelia miRebuli maCveneblis Sedareba<br />

sxva sazomebTan da maT Soris kavSiris dadgena.<br />

xSirad mkvlevrebi afasebdnen kavSirs divergentuli<br />

azrovnebis sazomebsa da IQ-s Soris.<br />

saxezea zogadi suraTi: or sazoms Soris arsebobs<br />

susti an zomieri korelacia, rodesac<br />

IQ aris 120 qulamde, 120 qulaze zemoT ki<br />

korelacia mcirdeba (Sternberg & O’Hara, 1999).<br />

ratom unda xdebodes ase? erT-erTi mkvlevari<br />

fiqrobs rom `inteleqtis~ garkveuli done

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!