14.12.2012 Views

(natia) ZIMBARDO

(natia) ZIMBARDO

(natia) ZIMBARDO

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Tavi 10 / inteleqti da inteleqtis Sefaseba<br />

388<br />

urobaa, romelic mimarTulia sxvadasxva<br />

kulturis wevrebis winaaRmdeg, an sasargeblod.<br />

kritikosebi aRniSnaven, rom jgufebs Soris<br />

gansxvavebebs IQ qulebSi iwvevs sistematuri<br />

mikerZoeba testis kiTxvebSi, rac maT aravalidursa<br />

da usamarTlos xdis umciresobebTan<br />

mimarTebaSi. maSinac ki, rodesac testebis<br />

Sedgenisas gaTvaliswinebulia kulturuli<br />

faqtori, masSi mainc gvxvdeba rasobrivi<br />

xarvezebi (Neisser et al., 1996). faqtobrivad, es<br />

sakiTxi SeiZleba testis konteqsts ufro<br />

ukavSirdebodes, vidre testis Sinaarss. klaud<br />

stili (Claude Steel, 1997; Steel & Aronson, 1995, 1998)<br />

aRniSnavda, rom adamianebis mier unarebis<br />

testebis Sesrulebaze gavlenas axdens stereotipuli<br />

muqara (cnobili, agreTve, stereotipuli<br />

mowyvladobis saxelwodebiT) _ safrTxe<br />

imisa, rom SeiZleba dadasturdes negatiuri<br />

stereotipi garkveuli jgufis Sesaxeb. klaud<br />

stilis gamokvlevebis mixedviT, imis rwmenam,<br />

rom situaciaSi moqmedebs uaryofiTi stereotipi,<br />

SeiZleba gamoiwvios im cudi maCveneblis<br />

miReba, romelic stereotipSi moiazreboda.<br />

saidan<br />

viciT<br />

stereotipuli muqaris moqmedeba<br />

erT-erT kvlevaSi gamosaSvebi kursis<br />

Savkaniani da TeTrkaniani studentebi<br />

cdilobdnen epasuxaT magistraturaSi<br />

misaReb standartul testSi Semavali<br />

kiTxvebis msgavsi Zalze rTuli kiTxvebisTvis,<br />

romlebic enis kargad codnas<br />

moiTxovda. studentebis naxevars uTxres,<br />

rom am kiTxvebze gacemuli pasuxebis<br />

mixedviT imsjelebdnen maTi inteleqtualuri<br />

unarebis Sesaxeb, meore naxevarma<br />

ki icoda, rom am eqsperimentiT amocanis<br />

gadaWris procesSi CarTul fsiqologiur<br />

faqtorebs ikvlevdnen. stereotipuli<br />

muqaris Teoriis mixedviT, SedarebiT<br />

dabali Sedegebi unda hqonodaT im studentebs,<br />

romelTac situaciam Seuqmna<br />

stereotipuli muqara, anu pirveli jgufis<br />

(maT icodnen, rom fasdeboda inteleqtualuri<br />

SesaZleblobebi) Savkanian<br />

studentebs. rogorc 10.7 suraTis A nawilze<br />

xedavT, miRebulma Sedegebma es prognozi<br />

daadastura. rodesac Savkaniani studentebi<br />

darwmunebulni iyvnen, rom testSi miRebuli<br />

qulebis mixedviT vinmes maTi inteleqtis<br />

Sesaxeb SeeZlo emsjela, isini davalebebs<br />

uaresad asrulebdnen (Steel &<br />

Aronson, 1995). stereotipuli muqariT<br />

gamowveuli logika muSaobs nebismier<br />

jgufSi, romlis mimarTac arsebobs arasrulfasovnebis<br />

stereotipi. magaliTad,<br />

stereotipis mixedviT, qalebs, mamakacebTan<br />

SedarebiT, maTematikis aTvisebis naklebi<br />

unari aqvT. rogorc 10.7 suraTis B nawilze<br />

Cans, rTulma maTematikurma testma sqesis<br />

mixedviT gansxvavebuli Sedegebi mxolod<br />

maSin aCvena, rodesac studentebs eubnebodnen,<br />

rom aseTi gansxvavebebi SeiZleba<br />

yofiliyo (Steel, 1997), anu testze muSaobis<br />

dawyebamde. rodesac studentebi acnobierebdnen<br />

TavianT sqesobriv ganxvavebulobas,<br />

studentebs eubnebodnen, rom<br />

warsulSi aseTma testma aCvena sqesis<br />

mixedviT gansxvaveba. swored igive moxda<br />

am studentebis SemTxvevaSic.<br />

yuradReba miaqcieT, rom TiToeul am kvlevaSi<br />

mniSvnelovania, Tu rogor afasebs situacias<br />

testis Semsrulebeli. mxolod im SemTxvevaSi,<br />

rodesac adamianebs sjeraT, rom situacia exeba<br />

stereotips, magaliTad, rodesac miaCniaT, rom<br />

inteleqtis am testiT maTi stereotipulad<br />

cudi Sedegebi gamovlindeba, maT mier davalebebis<br />

Sesruleba uaresdeba. SesaZlebelia Tu<br />

ara IQ-is gazomva stereotipuli muqaris aRmocenebis<br />

gareSe? Tu es SeuZlebelia, mkvlevrebi<br />

verasodes SeZleben inteleqtualuri unarebis<br />

adekvaturad Sefasebas.<br />

dabolos, kidev erTi mosazreba inteleqtisa<br />

da kulturis Sesaxeb. zogadad, aSS-is kultura<br />

individualuri gansxvavebebis axsnisas<br />

tendenciuria da am gansxvavebebis genetikuri<br />

faqtoriT axsnisken ixreba. harold stivensonma<br />

da misma kolegebma (Harold Stevenson, 1993)<br />

ramdenime weli dauTmes Cineli, iaponeli da<br />

stereotipuli muqara (Stereotype threat) _ safrTxe<br />

imisa, rom SeiZleba dadasturdes negatiuri<br />

stereotipi garkveuli jgufis Sesaxeb.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!