14.12.2012 Views

(natia) ZIMBARDO

(natia) ZIMBARDO

(natia) ZIMBARDO

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Tavi 7 / daswavla da qceviTi analizi<br />

226<br />

niSnavia, rom stabiluri cvlileba araa yovel-<br />

Tvis mudmivi cvlileba. magaliTad, SeiZleba<br />

gavxdeT badros sakmaod kargi mtyorcneli mocemuli<br />

droisaTvis, magram Tuki Tavs davanebebT<br />

am sports, gansazRvruli drois Semdeg SevniSnavT,<br />

rom ise kargad veRar vflobT mas, Tumca,<br />

xelaxla swavlis SemTxvevaSi igrZnoba is siadvile,<br />

romliTac daswavla xdeba, TiTqos codnis<br />

raRac nawili Senaxulia warsuli gamocdilebis<br />

Sedegad. am konteqstSi cvlileba SeiZleba<br />

mudmivi iyos.<br />

gamocdilebaze dafuZnebuli procesi<br />

daswavla mxolod gamocdilebiT SeiZleba.<br />

gamocdileba gulisxmobs informaciis miRebas<br />

(Sefasebas da transformacias) da reagirebas,<br />

rac gavlenas axdens garemoze. daswavla Sedgeba<br />

mexsierebis gakveTilebis Sedegad aRmocenebuli<br />

sapasuxo reaqciisagan. naswavli qceva ar gulisxmobs<br />

cvlilebas fizikuri momwifebis an tvinis<br />

ganviTarebis SemTxvevaSi, organizmis asakis matebasTan<br />

erTad, agreTve, avadmyofobis an tvinis<br />

dazianebis dros. zogierT xangrZliv cvlilebas<br />

qcevaSi sWirdeba gamocdilebisa da momwifebis,<br />

mzadyofnis kombinacia. magaliTad, warmovidginoT<br />

skala, romelzec asaxulia, ra asakSi<br />

iwyebs bavSvi tualetis damoukideblad gamoyenebas.<br />

yovelgvari cda am Cvevis daswavlisa im<br />

asakamde, romelSic kanonzomieria am unaris<br />

SemuSaveba, anu sanam bavSvi sakmarisad ar ganvi-<br />

Tardeba, amao iqneba. fsiqologebi gansakuTrebiT<br />

dainteresebulebi arian imiT, Tu qcevis ra<br />

aspeqtebi SeiZleba Seicvalos da ra meqanizmebiT<br />

SeiZleba ganxorcieldes es cvlilebebi.<br />

biheviorizmi da bihevioraluri<br />

analizi<br />

Tanamedrove fsiqologiaSi daswavlis Teoriebis<br />

didi nawili saTaves jon uotsonis<br />

(John Watson, 1878 -1958) Sromebidan iRebs. uotsonma<br />

daaarsa fsiqologiuri skola, romelic cno-<br />

daswavla (Learning) - gamocdilebaze damyarebuli<br />

procesi, romlis drosac SedarebiT mudmivad<br />

icvleba qceva an qceviTi potenciali.<br />

daswavla-gamovlenis gansxvaveba (Learning-Performance<br />

distinction) - gansxvaveba imisa, Tu ra iyo<br />

daswavlili da ra gamomJRavnda qcevaSi.<br />

bilia, rogorc biheviorizmi. daaxloebiT 50<br />

wlis manZilze amerikul fsiqologiaSi dominirebda<br />

bihevioristuli tradiciebi, romlebic<br />

gamoxatuli iyo uotsonis mier 1919 wels gamosul<br />

wignSi _ „fsiqologia bihevioristis<br />

gadmosaxedidan~. igi amtkicebda, rom introspeqcia<br />

– adamianebis verbaluri moxsenebebi maTi<br />

gancdebis, xatebisa da SegrZnebebis Sesaxeb, ar<br />

iyo misaRebi saSualeba qcevis Sesaswavlad,<br />

rogorc zedmetad subieqturi meTodi. rogor<br />

unda ganesazRvraT mecnierebs aseTi TviTdakvirvebebis<br />

sizuste? magram Tuki introspeqcia<br />

uaryofilia, raRa iqneboda fsiqologiis sagani?<br />

uotsonis pasuxi am kiTxvaze iyo dakvirvebadi<br />

qceva. misi sityvebiT: „cnobierebis mdgomareobebi,<br />

egreT wodebuli spiritualizmis fenomeni,<br />

araa obieqturad gansazRvradi da am mizeziT<br />

verasodes gaxdeba monacemi mecnierebisaTvis~<br />

(Watson, 1919, gv. 1). uotsonma, aseve, gansazRvra<br />

fsiqologiis ZiriTadi mizani, rogorc „qcevis<br />

kontroli da prognozi~ (Watson, 1913, gv. 158).<br />

skinerma (B.F. Skinner, 1904-1990) ufro ganavrco<br />

uotsonis ideebi. misi pozicia cnobilia, rogorc<br />

radikaluri biheviorizmi. man aRiara, rom<br />

evoluciis Sedegad yoveli saxeoba aRWurvilia<br />

qcevaTa gansazRvruli paternebiT. Tavis yvelaze<br />

popularul wignSi _ „Tavisuflebisa da<br />

Rirsebis miRma~ (1972) _ igi amtkicebs, rom am<br />

paternebis miRma arsebuli yvela saxis qceva<br />

ganxilul unda iqnes, rogorc daswavlis martivi<br />

formebi.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!