14.12.2012 Views

(natia) ZIMBARDO

(natia) ZIMBARDO

(natia) ZIMBARDO

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

empiriuli literaturidan... viRebT<br />

rogorc karg, ise _ cud ambebs. cudi<br />

ambavi isaa, rom arc HHead Start-s da arc<br />

nebismier sxva skolamdel programas ar<br />

SeuZlia bavSvebis dacva siRatakis damangreveli<br />

zemoqmedebisagan. adreul intervencias<br />

ubralod ar SeuZlia cxovrebis<br />

cudi pirobebis, aradamakmayifolebeli<br />

kvebisa da jandacvis, uaryofiTi roluri<br />

modelebisa da dabali donis skolebis<br />

daZleva. dadebiTi mxare ki isaa, rom programebs<br />

SeuZlia bavSvebis momzadeba<br />

skolisaTvis da, Sesabamisad, amiT exmareba<br />

maT daZlevisa da adaptaciis unarebis<br />

ganviTarebaSi, rac SesaZleblobas miscems<br />

maT, cxovrebaSi miaRwion saukeTesos<br />

Tu ara, ukeTes Sedegebs mainc<br />

(Zigler&Styfco,1994, gv.129).<br />

Tu Cven gamoviyenebT inteleqtis ufro farTo<br />

gansazRvrebas, romelic scildeba ubralod<br />

verbalur da araverbalur davalebebs inteleqtis<br />

testebSi, garemo faqtorebis gavlena<br />

ufro naTeli gaxdeba. xelsayreli, mxardamWeri<br />

garemo mniSvnelovnad gansazRvravs warmatebebs<br />

inteleqtualur, saskolo miRwevebsa da situaciur<br />

adaptaciaSi.<br />

kultura da IQ testebis<br />

validoba<br />

adamianebi, albaT, naklebad izrunebdnen IQ<br />

qulebze, rom ar iTvaliwinebdnen Semdeg sasargeblo<br />

prognozs: mravalricxovanma kvlevebma<br />

aCvena, rom IQ qulebs sakmaod validurad<br />

SeuZliaT iseTi sakiTxebis prognozireba, rogoricaa<br />

saskolo niSnebi, profesiuli statusi<br />

da sakuTari Tavis warmoCenis xarisxi<br />

mraval sxvadasxva samuSaoze (Brody, 1997b;<br />

Gottfredson, 1997b). am Sedegebidan gamomdinare, IQ<br />

testebi validurad zomavs inteleqtualur<br />

SesaZleblobebs, romlebic Zalian mniSvnelovania<br />

individis mier sxvadasxva saxis warmatebis<br />

miRwevisTvis; es ki, Tavis mxriv, metad<br />

Rirebulia dasavluri kulturebisaTvis _ IQis<br />

saSualebiT gazomili inteleqti uSualo<br />

gavlenas axdens warmatebaze. gansxvavebebma IQ-<br />

Si, aseve, SeiZleba imoqmedos akademiur moswrebasa<br />

da samuSaos Sesrulebis xarisxze<br />

arapirdapiri gziT, Secvalos ra individis<br />

motivebi da rwmenebi. isini, visac maRali IQ<br />

aqvT, ufro metad mosalodnelia, rom warmatebulni<br />

iyvnen skolaSi, gaxdnen swavlisadmi<br />

ufro motivirebulni, orientirebulni miRwevaze<br />

da optimisturad uyuron sakuTar SesaZleblobebs,<br />

rom Tavs gaarTmeven nebismier siZneles.<br />

aseve, bavSvebs, romelTac dabali IQ aqvT,<br />

SeiZleba `Tan sdevdes~ dabali donis skolebi<br />

da programebi, ramac, SeiZleba, garkveulwilad,<br />

imoqmedos maT TviTdarwmunebulobaze studentobis<br />

periodSic ki. amgvarad, IQ-ma SeiZleba<br />

ganicados garemos gavlena, magram, amave dros,<br />

IQ-s, Tavis mxriv, SeuZlia axali garemo pirobebis<br />

_ rogorc ukeTesis, ise uaresis _ Seqmna.<br />

amgvarad, IQ-Sefaseba SeiZleba sabediswero<br />

gaxdes bavSvisaTvis da gansazRvros misi bedi<br />

inteleqtSi bavSvis ZiriTadi genetikuri unarebis<br />

wvlilis miuxedavad.<br />

miuxedavad imisa, rom dadasturda IQ testebis<br />

validoba maTi ZiriTadi mimarTulebiT gamoyenebisaTvis,<br />

bevri damkvirvebeli jer kidev<br />

eWvqveS ayenebs maT validobas sxvadasxva<br />

kulturuli da rasobrivi jgufebis Sedarebisas<br />

(Greenfield, 1997; Samuda, 1998; Serpell, 2000). testebis<br />

da testirebis mravali forma SeiZleba ar<br />

Tanxvdebodes inteleqtis kulturul gagebas,<br />

an saTanado qcevas. ganvixiloT klasSi uaryofiTi<br />

Sefasebis erTi magaliTi:<br />

rodesac laTinoamerikeli warmoSobis<br />

emigranti mSoblebis bavSvebi amerikul<br />

skolaSi wavidnen, isini gagebaze ufro<br />

metad iyvnen orientirebulni, vidre _<br />

laparakze; maswavleblis avtoritetis<br />

pativiscemaze, vidre _ sakuTari azrebis<br />

gamoxatvaze, rasac maTi uaryofiTi akademiuri<br />

Sefaseba mohyva. maSasadame, erT<br />

kulturaSi Rirebuli komunikaciis forma<br />

_ pativiscemiT mosmena _ gaxda uaryofiTi<br />

Sefasebis safuZveli iseTi skolis<br />

pirobebSi, sadac TviTdajerebuli,<br />

mtkice laparaki komunikaciis Rirebul<br />

formad aris miCneuli.<br />

am emigrantma bavSvebma unda iswavlon, Tu<br />

rogor moiqcnen amerikul skolaSi ise, rom<br />

daarwmunon maswavleblebi TavianT gonierebaSi.<br />

erT-erTi standartuli piroba imisa, rom IQ<br />

testebs sifrTxiliT ekidebian, maTi tendenci-<br />

inteleqtis politika<br />

387

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!