(natia) ZIMBARDO
(natia) ZIMBARDO
(natia) ZIMBARDO
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Tavi 10 / inteleqti da inteleqtis Sefaseba<br />
386<br />
suraTi 10.6<br />
naSvilebi bavSvebis IQ qulebi<br />
saSualo klasis TeTrkaniani ojaxebis mier naSvileb<br />
Savkanian da Sereuli rasis bavSvebs hqondaT<br />
saSualoze maRali IQ, radgan bavSvebi arian<br />
im jgufebis wevrebi, romlebisTvisac damaxasiaTebelia<br />
saSualoze dabali Sedegebi. miRebuli monacemebi<br />
aCveneben garemo pirobebis gavlenas IQze.<br />
saidan<br />
viciT<br />
garemos gavlena IQ-ze<br />
mkvlevrebi swavlobdnen bavSvebis or<br />
jgufs, romlebic naSvilebi iyvnen 2 wlis<br />
asakSi saSualo klasis TeTrkaniani mSoblebis<br />
mier (Moore, 1986). erTi jgufis<br />
bavSvebis (9 bavSvi) orive biologiuri<br />
mSobeli Savkaniani iyo, xolo meore jgufis<br />
bavSvebs (14 bavSvi) erTi biologiuri<br />
mSobeli Savkaniani hyavdaT, meore ki _<br />
TeTrkaniani. 7-dan 10 wlamde asakSi<br />
veqsleris inteleqtis skalis gamoyenebiT<br />
afasebdnen TiToeuli bavSvis IQ-s.<br />
im bavSvebis saSualo IQ, romlebsac<br />
orive mSobeli Savkaniani hyavdaT, 108.7<br />
iyo, xolo Sereuli bavSvebis IQ _ 107.2.<br />
rogorc naCvenebia 10.6 suraTze, es maCveneblebi<br />
saSualoze maRalia afrikeli amerikelebisaTvis<br />
(Lynn,1996).<br />
unda aRiniSnos, rom individualur gansxvavebas<br />
qmnis ara rasa, aramed ekonomikuri, janmrTelobis<br />
da ganaTlebis uzrunvelyofis<br />
resursebi, romelic, rogorc Cven sazogadoebaSi,<br />
ise bevr sxva qveyanaSi, dakavSirebulia rasobriv<br />
mikuTvnebulobasTan.<br />
praqtikulad, ukanaskneli 30 wlis ganmavlobaSi<br />
mkvlevrebi am Sedegis saxelmwifoebriv<br />
doneze ganzogadebas cdiloben. programa `Head<br />
Start~ federalurma mTavrobam pirvelad 1965 wels<br />
daafinansa. is gankuTvnili iyo `mcire SesaZleblobebis<br />
mqone ojaxebis bavSvebis fizikuri<br />
janmrTelobis, ganviTarebis, socialuri,<br />
saganmanaTleblo da emociuri mdgomareobis<br />
gasaumjobeseblad; garda amisa, specialuri<br />
mxardamWeri samsaxurebis saSualebiT zrdida<br />
ojaxebis SesaZleblobas, ezrunaT sakuTar<br />
Svilebze~ (Kassebaum, 1994, gv. 123). Head Start programis<br />
arsi iyo ara bavSvebis gadayvana privilegirebul<br />
pirobebSi, aramed im pirobebis gaumjobeseba,<br />
romelSic isini daibadnen da izrdebodnen.<br />
aRniSnuli programis mixedviT, bavSvebi<br />
iReben specialur skolamdel ganaTlebas,<br />
yoveldRe normalurad ikvebebian, maTi mSoblebi<br />
iReben janmrTelobasTan da bavSvis aRzrdasTan<br />
dakavSirebul rCevebs. am programis efeqturobis<br />
pirveli Sefasebebi fokusirebuli iyo inteleqtis<br />
testebis da miRwevis sxva sazomebis mixedviT<br />
miRebuli Sedegebis gaumjobesebaze. faqtobrivad,<br />
programaSi CarTvidan sul ramdenime<br />
kviris Semdeg bavSvebis IQ 10 quliT gaizarda.<br />
samwuxarod, programis datovebis Semdeg, maTi<br />
IQ maCveneblebi isev mcirdeboda (Barnett, 1998;<br />
Zigler&Muenchow, 1992; Zigler&Styfco, 1994). am<br />
modelidan SesaZlebelia ori daskvnis gamotana:<br />
IQ-ze SeiZleba gavlena moaxdinos garemom, magram<br />
xelsayreli garemo pirobebi unda iyos xangrZlivi.<br />
nebismier SemTxvevaSi, Head Start programis<br />
SedarebiT gviandelma Sefasebebma<br />
gadalaxa Tavdapirveli viwro interesi mxolod<br />
IQ-is mimarT.