14.12.2012 Views

(natia) ZIMBARDO

(natia) ZIMBARDO

(natia) ZIMBARDO

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

aRwevs ufros mozrdilebTan! bevrs gaukvirda<br />

es Sedegi, radgan, intuiturad, asakis matebasTan<br />

erTad garemos sul ufro meti da ara naklebi<br />

gavlena unda hqondes. intuiciasTan am Seusabamo<br />

Sedegs mkvlevrebi aseT axsnas aZleven: `SesaZlebelia,<br />

genetikuri dispoziciebi gvibiZgeben<br />

im garemosken, romelic Cveni genetikuri<br />

midrekilebebis aqcentirebas axdens da Sedegad<br />

cxovrebis ganmavlobaSi momatebul memkvidrulobas<br />

viRebT~ (Plomin & Petrill,1997. gv. 51).A<br />

kvlav davubrundeT im wertils _ testuri<br />

qulebis sxvaobas afro-amerikelebsa da TeTrkanian<br />

amerikelebs Soris _ saidanac genetikuri<br />

analizi winaaRmdegobrivi xdeba. miuxedavad<br />

imisa, rom ramdenime aTeuli wlis winaT es<br />

sxvaoba IQ-is 15 qulas Seadgenda, TeTrkanianTa<br />

da SavkanianTa qulebi garkveuli drois Semdeg<br />

erTmaneTs dauaxlovda. ase rom, Tanamedrove<br />

indikatorebis mixedviT, sxvaoba 7-10 qulas Soris<br />

Tavsdeba (Nisbett, 1995, 1998, Williams & Ceci, 1997),<br />

Tumca, sxvaobis Semcireba garemos gavlenaze<br />

miuTiTebs. es sxvaoba bevr adamians mainc<br />

afiqrebinebs, rom rasebs Soris dauZleveli<br />

genetikuri gansxvavebebi arsebobs (Hernnstein<br />

&Murrey, 1994), magram, maSinac ki, Tu IQ memkvidreobiTia,<br />

asaxavs ki es sxvaoba dabalqulian<br />

jgufSi Semaval individTa genetikur arasrulfasovnebas?<br />

pasuxi erTmniSvnelovania _ `ara!~<br />

memkvidreobiToba erTi konkretuli jgufis<br />

SigniT ganxorcielebul gazomvas efuZneba. is<br />

ar gamodgeba jgufTaSorisi gansxvavebebis<br />

interpretirebisTvis, ganurCevlad imisa, Tu<br />

ramdenad didia maT Soris gansxvaveba obieqturi<br />

testis monacemebis mixedviT. memkvidreobis<br />

maCveneblebi individTa mocemuli populaciis<br />

Sesaxeb mxolod gasaSualoebul warmodgenaTa<br />

ricxvs ganekuTvneba. maSinac ki, roca iciT,<br />

rom simaRle, magaliTad, memkvidreobiTobis<br />

maRali maCvenebliT xasiaTdeba (daaxloebiT<br />

90%), mainc ver gansazRvravT imas, Tu ramdenadaa<br />

Tqveni simaRle genetikurad ganpirobebuli.<br />

igive argumenti gamodgeba IQ-saTvis: -miuxedavad<br />

inteleqtis memkvidreobiTobis maRali maCveneblebisa,<br />

ver ganvsazRvravT konkretuli individis<br />

IQ-Si, an jgufTaSoris saSualo IQ-Si<br />

genetikis gavlenas. is faqti, rom IQ testSi<br />

erTi rasobrivi Tu eTnikuri jgufi nakleb<br />

qulebs iRebs, vidre meore, ar unda niSnavdes<br />

imas, rom am jgufebs Soris gansxvaveba genetikuri<br />

warmoSobisaa maSinac ki, rodesac memkvidreobiTobis<br />

maCvenebeli (romelic jgufSi iyo<br />

dadgenili) IQ qulebisaTvis maRalia.<br />

meore mizezi, Tu ratom ar SeiZleba genetikuri<br />

nakrebi srulad iyos pasuxismgebeli jguf-<br />

TaSoris sxvaobaze, am gansxvavebaTa SefardebiT<br />

sidides exeba. saSualo gansxvavebis miuxedavad,<br />

arsebobs mniSvnelovani Tanxvedra TiToeuli<br />

jgufis qulebis ganawilebaSi: jgufebs Soris<br />

gansxvaveba, TiToeul jgufSi individebis<br />

qulebs Soris gansxvavebebTan SedarebiT, mcirea<br />

(Loehlin, 2000; Suzuki&Valencia, 1997). zogadad,<br />

gansxvavebebi sxvadasxva rasobrivi jgufis genur<br />

nakrebSi umniSvneloa erTi da igive jgufis<br />

wevrebs Soris arsebul genetikur gansxvavebeb-<br />

Tan SedarebiT (Could, 1981; Zuckerman, 1990). metic,<br />

aSS-Si rasa xSirad ufro socialuri konstruqtia,<br />

vidre biologiuri. ganvixiloT golfis<br />

SesaniSnavi axalgazrda moTamaSis taiger vudsis<br />

(Tiger Woods) SemTxveva, romelsac xSirad afrikel<br />

amerikelad moixsenieben da amiT uares<br />

pirobebSi ayeneben mas, Tumca, misi realuri<br />

warmomavloba gacilebiT rTulia (misi winaprebi<br />

TeTrkaniani, Savkaniani, tai, Cineli da<br />

adgilobrivi amerikelebi iyvnen). vudsi SesaniSnavi<br />

magaliTia imisa, Tu ramdenad ar<br />

inteleqtis politika<br />

383

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!