(natia) ZIMBARDO
(natia) ZIMBARDO
(natia) ZIMBARDO
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Tavi 10 / inteleqti da inteleqtis Sefaseba<br />
382<br />
suraTi 10.4<br />
memkvidreobiToba da IQ<br />
am suraTze warmodgenilia korelaciebi erTad gazrdili (erTsa da imave garemoSi), identuri (monozigoturi)<br />
da araidenturi (dizigoturi) tyupebis IQ qulaTa Soris. Sedarebis mizniT suraTze, agreTve, mocemulia<br />
siblingebis (debisa da Zmebis) da biologiuri da arabiologiuri mSoblebisa da Svilebis monacemebi.<br />
monacemebi aCvenebs orive faqtoris _ genetikuris (ricxvebi, romlebic weria `genetikuri naTesaobis~<br />
qveS, azusteben genetikuri masalis gadafarvas) da garemos (ricxvebi, miwerili saerTo Sinauri garemos<br />
qveS, aCveneben, garemo igive iyo [1] Tu gansxvavebuli [0]), mniSvnelobas. magaliTad, identuri tyupebi<br />
aCveneben ufro maRal korelacias IQ-s Soris, vidre araidenturi tyupebi, anu saxezea genetikuri<br />
gavlena, magram orive tipis tyupebi avlenen ufro maRal korelaciebs, rodesac isini erTad arian<br />
gazrdili, anu saxezea garemos gavlena.<br />
ebis mixedviT (Plomin & Petrill,1997). rogorc xedavT,<br />
rac ufro didia genetikuri msgavseba, miT metia<br />
IQ-is msgavseba (am monacemebSi yuradReba unda<br />
miaqcioT imas, rom garemos zegavlena erTad<br />
gazrdilTa IQ-is didi msgavsebis saxiTac<br />
gamovlinda).<br />
mkvlevrebi amgvar Sedegebs IQ-is memkvidreobiTobis<br />
Sesafaseblad iyeneben. romelime niSan-<br />
Tvisebis, magaliTad, inteleqtis memkvidreobiT<br />
gadacemis SesaZlebloba im niSan-Tvisebis testuri<br />
qulebis variabilobis Sefardebas emyareba,<br />
rac SeiZleba genetikur faqtorebs mieweros.<br />
memkvidreobiTobis Sefaseba (Heritability estimate)<br />
_ mocemuli Tvisebis an qcevis memkvidreobiTobis<br />
xarisxis statistikuri Sefaseba<br />
dadgenili im individTa mixedviT, romlebic<br />
icvlebian maTi genetikuri msgavsebis xarisxiT.<br />
es maCvenebeli miiReba mocemuli populaciis<br />
(magaliTad, kolejis studentebi, an fsiqikurad<br />
daavadebuli adamianebi) yvela testuri qulis<br />
variaciis gamoTvliTYda Semdeg imis dadgeniT,<br />
Tu mTliani variaciidan ra wili aqvs genetikur,<br />
anu memkvidreobiT faqtorebs. es genetikuri<br />
gadafarvis sxvadasxva donis mqone adamianTa<br />
SedarebiT keTdeba. mkvlevrebi, romlebmac IQis<br />
memkvidreobiT gadacemis Sesaxeb Catarebuli<br />
mravali gamokvleva Seiswavles, askvnian, rom<br />
IQ qulebis variaciis daaxloebiT 50% genetikuri<br />
nakrebiTaa gamowveuli (Grigorenko, 2000;<br />
Neisser et al., 1996; Plomin & Petrill, 1997), magram yvelaze<br />
saintereso, albaT, isaa, rom memkvidreoboTobis<br />
wili imatebs cxovrebis ganmavlobaSi: memkvidreobiToba<br />
daaxloebiT 40%-s utoldeba 4-6 wlis<br />
bavSvebTan, Tumca daaxloebiT 60%-mde izrdeba<br />
adreul mozardobaSi da daaxloebiT 80%-s