(natia) ZIMBARDO
(natia) ZIMBARDO
(natia) ZIMBARDO
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Tavi 9 / kognituri procesebi<br />
354<br />
cxrili 9.7<br />
mxareebi. bolos dasviT kiTxva: `misaRebia Tu<br />
ara es arCevani?~ es Tqveni kritikuli azrovnebis<br />
unarebis ganviTarebis mniSvnelovan safexurs<br />
warmoadgens.<br />
arCevanis forma<br />
fsiqologiuri faqtorebis gavlena gadawyvetilebis miRebaze<br />
nawili 1: upiratesobis miniWeba nawili 2: uaryofa<br />
1. warmoidgineT, rom sagazafxulo Svebulebis<br />
dros apirebT erTi kviriT sadme Tbil<br />
adgilas wasvlas. Tqven gaqvT ori arCevani,<br />
romelic iafi gijdebaT. turistul bro-<br />
SuraSi am ori adgilis Sesaxeb mocemuli<br />
informacia sakmaod mwiria. mocemul informaciaze<br />
dayrdnobiT, romel adgils amoir-<br />
CevdiT dasasveneblad?<br />
adgili A saSualo amindi<br />
saSualo sanapiro<br />
saSualo donis sastumro<br />
wylis zomieri temperatura<br />
RamiT zomieri garToba<br />
adgili B bevri mzis sxivebi<br />
brwyinvale sanapiroebi da<br />
marjnis rifebi<br />
ultraTanamedrove sastumro<br />
Zalian civi wyali<br />
Zalian Zlieri qari<br />
RamiT aranairi garToba<br />
gadawyvetilebis miRebis erT-erT yvelaze<br />
bunebriv gzas imis gansazRvra warmoadgens, Tu<br />
romeli arCevani mogvitans udides sargebels,<br />
an umcires danakargs. ase rom, Tu SemogTavazeben<br />
5 an 10 dolars, yovelgvari yoymanis gareSe<br />
mixvdebiT, rom ukeTesia 10 dolaris arCeva.<br />
situacias arTulebs is, rom sargeblis da danakargis<br />
aRqma xSirad damokidebulia imaze, Tu<br />
ra formiTaa arCevani mocemuli. „forma~ warmoadgens<br />
arCevanis detalur aRweras. warmoidgineT,<br />
rom gekiTxebian: `ramdenad gagaxarebdaT xelfasis<br />
gazrda 1 000 dolariT?~ Tu Tqven ar<br />
elodebodiT xelfasis momatebas, es didi miRweva<br />
iqneba da Zalian gagabednierebT, magram manamde<br />
Tu ramdenimejer Segpirdnen xelfasis 10 000<br />
forma (Frame) – arCevanis gansakuTrebuli aRwera.<br />
gadawyvetilebis miRebaze da arCevanis gake-<br />
Tebaze gavlenas axdens arCevanis formulireba,<br />
misi ama Tu im kuTxiT warmodgena.<br />
2. warmoidgineT, rom sagazafxulo Svebulebis dros<br />
apirebT erTi kviriT sadme Tbil adgilas wasvlas.<br />
Tqven gaqvT ori arCevani, romelic iafi gijdebaT.<br />
Tqven orive dajavSnuli gaqvT, magram erT-erTi<br />
unda gaauqmoT. turistul broSuraSi am ori adgilis<br />
Sesaxeb mocemuli informacia sakmaod mwiria.<br />
mocemul informaciaze dayrdnobiT romeli adgilis<br />
javSans gaauqmebdiT?<br />
adgili A saSualo amindi<br />
saSualo sanapiro<br />
saSualo donis sastumro<br />
wylis zomieri temperatura<br />
RamiT zomieri garToba<br />
adgili B bevri mzis sxivebi<br />
brwyinvale sanapiroebi da<br />
marjnis rifebi<br />
ultraTanamedrove sastumro<br />
Zalian civi wyali<br />
Zalian Zlieri qari<br />
RamiT aranairi garToba<br />
dolariT gazrdas, maSin rogor xasiaTze dadgebiT?<br />
uecrad SeiZleba iseTi gancda dageufloT,<br />
TiTqos fuli dakargeT, radgan 1 000<br />
dolari gacilebiT naklebia, vidre Tqven elodiT;<br />
Tumca, orive SemTxvevaSi 1 000 dolariT<br />
mets miiRebdiT weliwadSi _ obieqturad, Tqven<br />
zustad erTnair mdgomareobaSi iqnebodiT, magram<br />
fsiqologiuri efeqti Zalian gansxvavebulia.<br />
ai, ratom aris mniSvnelovani orientirebi<br />
gadawyvetilebis miRebisas (Kahneman, 1992). ras<br />
ganvixilavT mogebad da ras _ danakargad,<br />
nawilobriv, ganisazRvreba molodinebiT 1 000<br />
dolaris an 10 000 dolaris momateba _ romelzec<br />
orientirebulia adamiani (am SemTxvevaSi gadawyvetileba<br />
SeiZleba exebodes samsaxurSi dar-<br />
Cenas).<br />
axla ganvixiloT SedarebiT rTuli magaliTi,<br />
romelSic `formireba~ ufro mniSvnelovan<br />
gavlenas axdens gadawyvetilebis mi-<br />
Rebaze. 9.8 cxrilSi Tqven filtvis simsivnis<br />
mkurnalobis meTodis arCeva gevalebaT _<br />
operacia an radioTerapia. pirvelad waikiTxeT<br />
`gadarCenis~ formiT warmodgenili problema<br />
da airCieT mkurnalobis strategia; Semdeg ki<br />
`sikvdilianobis~ formiT gadmocemuli igive