14.12.2012 Views

(natia) ZIMBARDO

(natia) ZIMBARDO

(natia) ZIMBARDO

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

suraTi 9.15<br />

abstraqtuli da sagnobrivi azrovneba<br />

Tqven gevalebaT gadmoabrunoT zeda rigSi mocemuli baraTebidan is baraTebi,<br />

romelTa saSualebiTac SeamowmebT wess: `Tu baraTis erT mxares mocemulia<br />

xmovani, mis meore mxares iqneba luwi ricxvi~. qveda rigSi mocemuli<br />

baraTebidan unda gadmoabrunoT is baraTebi, romlebic saSualebas mogcemT,<br />

SeamowmoT Semdegi wesi: `Tu momxmarebeli apirebs alkoholuri sasmelis<br />

dalevas, igi 18 wlis mainc unda iyos~. rogorc wesi, cdis pirebi meore<br />

(Jihnson-Laird & Wason, 1977). ras izamdiT? umravlesoba<br />

fiqrobs, rom unda gadmoabrunos baraTi<br />

„ A~ — rac sworia da baraTi „4", rac arasworia.<br />

mocemuli wesis mcdarobis dasamtkiceblad<br />

araviTari mniSvneloba ar aqvs baraTs „4", amitom<br />

mis gadmobrunebas azri ar aqvs (xvdebiT, ratom?);<br />

Tqven unda gadmoabrunoT baraTi „7" da Tu<br />

naxavT, rom mis meore mxares mocemulia xmovani,<br />

gamodis, rom wesi ar aris swori.<br />

am davalebas veisonis seleqciis davalebas<br />

(Wason selection task) uwodeben, romelic eWvqveS<br />

ayenebs adamianis efeqturad azrovnebis unars.<br />

es negatiuri azri Semdgom modificirebul iqna<br />

ori mimarTulebiT. pirveli: mkvlevrebma gamoTqves<br />

varaudi, rom, SesaZloa, cdis pirebi bara-<br />

Tebis Sesamowmeblad iyeneben aradeduqciur<br />

strategias, ris gamoc isini ufro adastureben,<br />

vidre uaryofen wesSi asaxuli mimarTebis<br />

ganzogadebas. miuxedavad imisa, rom am strategias<br />

mcdar deduqciur azrovnebamde mivyavarT,<br />

realur situaciaSi is mizanSewonilia mimarTebebis<br />

Sesaswavlad da gadawyvetilebis misaRebad<br />

(Oaksford, Chater, 1994; Oaksford et al., 1997).<br />

meore: deduqciuri azrovnebis gamoyeneba<br />

ufro efeqturia, rodesac cdis pirebs saSualeba<br />

aqvT, rom veisonis davalebis Sesrulebis dros<br />

gamoiyenon samyaros Sesaxeb realuri codna<br />

(Holyoak & Spellman, 1993). warmoi-dgineT, Tqven<br />

gTxoves 9.13 suraTis qveda rigSi mocemul<br />

baraTebze logikuri davalebis Sesruleba. unda<br />

SeamowmoT wesi: „Tu momxmarebeli apirebs<br />

alkoholuri sasmelis dalevas, igi 18 wlis<br />

mainc unda iyos~ (CHeng & Holyoak, 1985).<br />

am SemTxvevaSi, albaT, maSinve mixvdiT, romeli<br />

baraTebi unda gadmoabrunoT: „17" da „ludis<br />

daleva~. realur cxovrebaSi msgavsi problemis<br />

dros SegiZliaT azrovnebis pragmatuli sqema<br />

gamoiyenoT. rogorc me-8 TavSi aRvwereT, sqemebis<br />

Camoyalibeba xdeba gamocdilebis Sedegad. Tqven<br />

akrZalvebis didi gamocdileba gaqvT. gaixseneT<br />

is dro, rodesac geubnebodnen: „televizors<br />

ver uyureb, sanam saSinao davalebas ar Seasruleb~.<br />

aseTi tipis interaqciebis procesSi<br />

Tqven imuSavebT gonivrul sqemas. realur<br />

cxovrebiseul situaciaSi, sadac erTmaneTTan<br />

kavSirSia asaki da sma, xdeba am sqemis aqtivacia,<br />

xolo pirobiT situaciaSi, romelic luw ricxvebsa<br />

da xmovnebs akavSirebs, sqemis aqtivacia<br />

ar xdeba. amitom aseTi pirobiTi tipis davalebebi<br />

ar iZleva deduqciuri azrovnebis unaris<br />

saTanadod Sefasebis saSualebas.<br />

aRsaniSnavia, rom ukanaskneli kvlevebis Sedegad<br />

gaCnda akrZalvebis procesSi sqemebis<br />

SeZenis azris alternatiuli idea.<br />

zemoT aRwerili davalebis 3 wlis asakis<br />

bavSvebisaTvis modificirebuli variantis Catarebis<br />

dros aRmoCnda, rom maT kargad SeuZliaT<br />

wesis gageba, Tu ra aris nebadarTuli da ra –<br />

akrZaluli. es Sedegebi savaraudos xdis, rom<br />

akrZalvis situaciis gaazreba, SesaZloa, Tandayolili<br />

iyos (Cummins, 1996). radgan is ar<br />

aris damokidebuli socialur normebze, SesaZ-<br />

problemis gadaWra da azrovneba<br />

343

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!