14.12.2012 Views

(natia) ZIMBARDO

(natia) ZIMBARDO

(natia) ZIMBARDO

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Tavi 9 / kognituri procesebi<br />

342<br />

gvaqvs Tu ara deduqciuri azrovnebis formaluri<br />

wesebi (Schaeken et al., 2000). es masStaburi<br />

kvleva gvafiqrebinebs, rom, SesaZloa, marTlac<br />

gagvaCnia zogadi logikuri azrovnebis unari,<br />

magram realur samyaroSi deduqciur azrovnebaze<br />

gavlenas axdens specifikuri codna samyaros<br />

Sesaxeb da konkretul problemasTan dakavSirebuli<br />

reprezentaciuli resursebi.<br />

modiT, es msjeloba qvemoT mocemul daskvnaze<br />

ganvavrcoT da vnaxoT, Tu ra gavlenas axdens<br />

codna deduqciur azrovnebaze. ganvixiloT<br />

Semdegi silogizmi:<br />

wanamZRvari 1. yvelafers, rasac aqvs Zrava,<br />

sWirdeba benzini;<br />

wanamZRvari 2. avtomobilebs sWirdebaT benzini;<br />

daskvna: avtomobilebs aqvT Zrava.<br />

rogor fiqrobT, sworia es daskvna? logikis<br />

wesebis Tanaxmad — ara, radgan pirveli<br />

wanamZRvari Riad tovebs im faqts, rom zogierT<br />

sagans, romelsac ara aqvs Zrava, agreTve,<br />

sWirdeba benzini. siZnele isaa, rom is, rac<br />

arasworia logikur problemaSi, ar aris aucilebeli,<br />

rom mcdari iyos realur cxovrebaSic.<br />

e.i., Tu Tqven mxolod pirvel da meore<br />

wanamZRvarSi mocemul informacias flobT da<br />

Tqven mas ganixilavT ubralod, rogorc formaluri<br />

logikis savarjiSos, maSin es daskvna<br />

mcdaria. miuxedavad amisa, rodesac cdis pirebi<br />

msjeloben, gamomdinareobs Tu ara daskvna<br />

logikurad ori wanamZR-vridan, isini dadebiTi<br />

pasuxisken ufro maSin ixrebian, rodesac daskvna<br />

avtomobils exeba, vidre, rodesac raime uazro<br />

termini gamoiyeneba (Markovitz & Nantel, 1989).<br />

aseTi Sedegi rwmenis efeqtis naTel magaliTs<br />

warmoadgens. rwmenis efeqti gulisxmobs, rom<br />

adamianebi WeSmaritad miiCneven im daskvnebs,<br />

romelTaTvisac SeuZliaT realuri samyaros<br />

misaRebi modelis konstruireba (ageba), xolo<br />

mcdarad Tvlian im daskvnebs, romelTaTvisac<br />

amis gakeTeba uWirT (Evans et al., 1983; Janis & Frick,<br />

1943; Newstead et al., 1992).<br />

rwmenis efeqti (elief-bias effect) – situacia,<br />

romelsac pirovnebis codna, ganwyoba, Rirebulebebi<br />

amaxinjebs da romelic cvlis azrovnebis<br />

process, aiZulebs mas miiRos mcdari<br />

argumentebi.<br />

Tu arsebobs iseTi damajerebeli daskvna,<br />

romelic Seesabameba adamianis gonebaSi problemis<br />

reprezentacias, es daskvna WeSmaritad<br />

miiCneva. avtomobilis SemTxvevaSi, codna avtomobilebis<br />

Sesaxeb aZnelebs am daskvnis uaryofas.<br />

Tumca, roca monawileebs misces zustad<br />

es wanamZRvrebi da sTxoves, gaekeTebinaT daskvna,<br />

daaxloebiT naxevarma SeZlo sworad ganesazRvra,<br />

rom am formulirebiT swor daskvnas ver gamoitanda.<br />

amrigad, codnas, SesaZloa, ufro naklebi<br />

gavlena hqondes Tqveni sakuTari azrovnebis<br />

procesebze, vidre Tqven mier sxvisi daskvnebis<br />

Sefasebaze (Rips, 1990).<br />

logikuri azrovnebis iseTi formaluri instruqciebi,<br />

romlebic aq aris aRwerili,<br />

amcirebs rwmenis gavlenas daskvnaze (Evans et<br />

al., 1994).<br />

azrovnebis unars gamocdilebac aumjobesebs.<br />

amaSi dasarwmuneblad SeadareT, Tu ro-gor<br />

asrulebT erTsa da imave davalebas abstraqtuli<br />

azrovnebis saSualebiT da samyaros Sesaxeb<br />

realuri codnis gamoyenebiT.<br />

warmoidgineT, rom erT rigSi dalagebulia<br />

4 baraTi, romelTagan TiToeulze weria „A~,<br />

„D~, „4", „7" ise, rogorc es 9.15 suraTzea warmodgenili.<br />

romeli baraTi unda gadmoabrunoT,<br />

rom SeamowmoT wesi: „Tu baraTis erT mxares<br />

xmovania, mis meore mxares iqneba luwi ricxvi~

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!