14.12.2012 Views

(natia) ZIMBARDO

(natia) ZIMBARDO

(natia) ZIMBARDO

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

nis zRvarTan axlomyofi elferis garCevas,<br />

radganac inglisur enaSi arsebobs sityvebi<br />

mwvane (green) da lurji (blue); xolo<br />

imis gamo, rom tarahumaras enaSi aseTi<br />

gansxvavebuli erTeulebi ar arsebobs, am<br />

enaze molaparake cdis pirebi ver SeZlebdnen<br />

mosazRvre elferebis garCevas (Key<br />

& Kempton, 1984, p.68). miRebuli Sedegebi<br />

adasturebs sepir-uorfis hipoTezas: ferTa<br />

triadis Sesaxeb msjelobis dros inglisurenovani<br />

cdis pirebi arCeven sxvadasxva<br />

elferebs, tarahumaras enaze molaparake<br />

individebi ki _ vera.<br />

msoflioSi aTasobiT enaa, romelTa Soris<br />

uamravi saintereso gansxvavebaa, rogorc es<br />

Turquli da inglisuri enebis magaliTze<br />

giCveneT. Sesabamisad, arsebobs uamravi sakiTxi<br />

(hipoTeza), romelic Semdgom kvlevas saWiroebs<br />

(gerrig &Banaji, 1994; Hunt & aGnoli, 1991; Smith, 1996).<br />

savaraudoa, rom azrovnebaze ar aisaxeba enebs<br />

Soris arsebuli bevri iseTi leqsikuri da<br />

gramatikuli gansxvaveba, rogoricaa, gansxvaveba<br />

sityvebsa da struqturebs Soris. miuxedavad<br />

imisa, rom Cven kulturuli gansxvavebebi aRvwereT<br />

„fsiqologia da cxovrebaSi~, mizanSewonili<br />

iqneba, gaviTvaliswinoT lingvisturi<br />

fardobiTobisa da determinizmis sakiTxebi. Tu<br />

gaviTvaliswinebT, rom bevr situaciaSi gansxvavebuli<br />

kulturis warmomadgenlebi er-<br />

TmaneTisagan gansxvavebul enebze laparakoben,<br />

SegviZlia davsvaT sakiTxi kulturul gansxvavebze<br />

metyvelebis gavlenis Sesaxeb.<br />

axla sityvebis saSualebiT azris gadacemis<br />

sakiTxidan gadavideT im pirobebis ganxilvaze,<br />

sadac mniSvneloba vizualur xatzec aris<br />

damokidebuli.<br />

Sejameba<br />

saubrisas adamianebi cdiloben, iyvnen<br />

gulisxmierebi da yuradRebianebi. Sesabamisi<br />

msmenelis arseboba saerTo codnis gaTvaliswinebas<br />

moiTxovs. spunerizmi da metyvelebis<br />

sxva Secdomebi SesaZlebels xdis swori<br />

frazebisa da gamonaTqvamebis dagegmvisa da<br />

Sesworebis procesebis met-nakleb gagebas.<br />

orazrovani sityvebis, struqturebisa da gamonaTqvamebis<br />

gasagebad, mniSvnelobebis SesaZlo<br />

variantebidan swori arCevanis gasakeTeblad<br />

msmenelebi iyeneben konteqsts. fsiqikuri<br />

reprezentaciebi propoziciebis garSemo yalibdeba.<br />

miRebuli informaciisagan ufro metis<br />

gasagebad, msmenelebs uxdebaT daskvnebis<br />

gakeTeba, romlebic ar atareben SemTxveviT<br />

xasiaTs. sepir-uorfis hipoTezis Tanaxmad, enebi,<br />

romlebzec adamianebi laparakoben, gansazRvraven<br />

adamianis mier samyaros aRqmasa da gaazrebas.<br />

am hipoTezis zogierTi damadasturebeli<br />

faqti ferebze Catarebul eqsperimentebSi<br />

gamovlinda. mkvlevrebis winaSe kvlav dgas enebs<br />

Soris arsebuli uamravi gansxvavebis Seswavlis<br />

sakiTxi, romelic, SesaZloa, gavlenas axdendes<br />

azrovnebaze.<br />

vizualuri Semecneba<br />

9.6 suraTze mocemulia winadadebis _ „kata<br />

xaliCazea~ _ reprezentaciis ori nimuSi. romelia<br />

TqvenTvis ufro misaRebi? Tu winadadebas<br />

lingvistur propoziciebze dayrdnobiT gaiazrebT,<br />

orive sworia – orive suraTze kata<br />

xaliaCazea. miuxedavad amisa, TqvenTvis, albaT,<br />

ufro misaRebi A variantia, radgan am winadadebis<br />

gagebisas savaraudoa, rom zustad am<br />

suraTis Sesabamisi scena warmogidgebaT (Searle,<br />

1979b). ras fiqrobT meore suraTis Sesaxeb?<br />

cota ucnauria, ara? ase ggoniaT, kata sadacaa<br />

daecema. es SfoTva imitom Cndeba, rom Tqven<br />

SegiZliaT situacia gaiazroT suraTebze day-<br />

vizualuri Semecneba<br />

331

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!