14.12.2012 Views

(natia) ZIMBARDO

(natia) ZIMBARDO

(natia) ZIMBARDO

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Tavi 9 / kognituri procesebi<br />

326<br />

cxrili 9.5<br />

orazrovani gamonaTqvamis pirdapiri<br />

da sarkastuli interpretacia<br />

pirdapiri mniSvnelobiT naxmari gamonaTqvami<br />

marta dis saxlSi mivida stumrad. gareT yinavda da<br />

marta Zalian bednieri iyo, rom saxlamde miaRwia. man<br />

uTxra das: „Seni saxli Zalian myudroa, ra mSvenieria<br />

aq da rogor Tbila~.<br />

sarkastuli moTxovna<br />

tonis amxanagi, romelTanac cxovrobs igi, yovelTvis<br />

Rias tovebs misaRebi oTxis fanjaras, maSinac ki,<br />

rodesac gareT yinavs. tonis mravaljeradi Txovna –<br />

daeketa fanjara – uSedego iyo; erTxel fanjara Ria<br />

iyo, tonis ar sjeroda, rom mis amxanags ar scioda da<br />

uTxra amxanags: „ra mSvenieria aq da rogor Tbila~.<br />

orazrovania: `kata xaliCazea~. am SemTxvevaSi<br />

orazrovneba ganpirobebulia Tavad SinaarsiT<br />

da ara calkeuli sityvebiT an winadadebis<br />

struqturiT. mkvlevrebma aRmoaCines, rom konteqstis<br />

mixedviT gadawyobis kanoni am Sem-<br />

TxvevaSic moqmedebs (Gibbs, 1994).<br />

SegviZlia davaskvnaT, rom metyvelebis<br />

procesSi adamiani orazrovnebis dasaZlevad<br />

efeqturad iyenebs konteqsts. am dros sruli<br />

SeTanxmebulobaa naTqvamsa da msmenelis mier<br />

gagebul azrs Soris. metyvelebis procesis<br />

ganxilvisas Cven gamovyaviT e.w. „msmenelis<br />

gaTvaliswineba~ _ procesebi, romelTa saSualebiTac<br />

mosaubre mimdinare situaciis Sesatyvis<br />

gamonaTqvams irCevs. impresiuli metyvelebis<br />

analizis safuZvelze dadginda, rom msmenels<br />

aqvs molodini, rom mosaubre sworad metyvelebs.<br />

amrigad, msmenelisaTvis mizanSewonilia, naTqvami<br />

fraza gaiazros konteqstidan gamomdinare.<br />

saidan<br />

viciT<br />

konteqsti gvexmareba arapirdapiri<br />

mniSvnelobis gagebaSi<br />

ganvixiloT gamonaTqvami: „aq mSvenieria<br />

da Tbila~. ras niSnavs es? rogorc 9.5<br />

cxrilidan Cans, SesaZlebelia, am tipis<br />

martiv gamonaTqvamebs sxvadasxva istoriis<br />

SeTxzviT sxvadasxva azri mivaniWoT. Cven<br />

vnaxeT, rom sityvasityviT versia axlo<br />

kavSirSia sityvebis pirdapir mniSvnelobasTan.<br />

igive gamonaTqvamis arapirdapiri<br />

versia mas sarkastul mniSvnelobas<br />

aniWebs. axla gamoviyenoT zemoT aRniSnuli<br />

modelebi leqsikuri orazrovnebis<br />

ilustraciis mizniT. Tu mkiTxveli informacias<br />

sityvasityviT amuSavebs konstanturi<br />

rigis (Tanmimdevrobis) mixedviT,<br />

maSin mosalodnelia, rom Tavdapirvelad<br />

igi Seecdeba gamonaTqvamis pirdapiri mniSvnelobis<br />

gagebas. Tu es gza warumatebeli<br />

aRmoCndeba, mkiTxveli gamonaTqvamis sxva<br />

mniSvnelobas ganixilavs (Crice 1975; 1978;<br />

Searle, 1979a). am modelis mixedviT, moTxovnis<br />

da sarkastuli gamonaTqvamis gagebas ufro<br />

meti dro sWirdeba, vidre pirdapiri gamonaTqvamis.<br />

mkiTxvelisTvis ki ufro advilia<br />

sarkastuli gamonaTqvamis gageba, vidre<br />

pirdapiris. kvlevebis safuZvelze dadginda,<br />

rom mkiTxvelebi ufro swrafad<br />

igeben sarkastul moTxovnas, vidre igive<br />

gamonaTqvamis pirdapir mniSvnelobas (Gibbs,<br />

1986).<br />

ra gvesmis<br />

orazrovnebis daZlevis Sesaxeb saubrisas<br />

aqcenti gavakeTeT imaze, Tu ras vigebT. axla<br />

yuradRebas gavamaxvilebT naTqvamis gagebaze,<br />

Sesabamisad, kiTxvas ase davsvamT: rodis Cndeba<br />

mexsierebaSi reprezentaciebi _ frazis Tu<br />

mTliani teqstis gagebis dros? magaliTad, ra<br />

inaxeba mexsierebaSi, rodesac Tqven gaigebT<br />

ukve nacnob frazas: `kata xaliCazea~. kvlevebis<br />

safuZvelze dadginda, rom mniSvnelobis mqone<br />

reprezentaciebi warmodgenilia bazisuri<br />

erTeulebiT, romlebsac propoziciebs uwodeben<br />

(Clark & Clark, 1877; Kintsh, 1974). propozicia<br />

gamonaTqvamis ZiriTadi azria. winadadebis _<br />

`kata xaliCazea~ _ ZiriTadi azri isaa, rom<br />

raRac wevs raRacaze. am frazis wakiTxvisas<br />

Tqven gamoyofT propozicias ze da cdilobT,<br />

gaigoT katasa da xaliCas Soris arsebuli<br />

mimarTeba, romelic gamoxatulia am propoziciiT.<br />

propoziciebis Cawera xSirad ase xdeba: ze<br />

(kata, xaliCa). mravali gamonaTqvami erTze met<br />

propozicias Seicavs. ganvixiloT Semdegi

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!