14.12.2012 Views

(natia) ZIMBARDO

(natia) ZIMBARDO

(natia) ZIMBARDO

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Tavi 9 / kognituri procesebi<br />

324<br />

am teqnikebis gamoyenebiT mkvlevrebs saSualeba<br />

eZlevaT, Seiswavlon mosaubris mier Secdomebis<br />

daSvebis albaTobaze moqmedi faqtorebi.<br />

magaliTad, spunerizmis msgavsi Secdomebis<br />

albaToba izrdeba, rodesac bgerebis gadaadgileba<br />

realur sityvebs gvaZlevs (Baars et al.,<br />

1975; Stemberger, 1992); amgvarad, „feri-beri~-s magivrad<br />

„beri-feri~-s Tqmis albaToba ufro metia,<br />

vidre, magaliTad, „coli-qmari~-s magivrad<br />

„qmoli-cari~-s Tqmis albaToba. msgavsi Sedegebi<br />

savaraudos xdis, rom metyvelebaSi CarTuli<br />

zogierTi kognituri procesi uzrunvelyofs<br />

kognituri Secdomis gamovlenas da gasworebas.<br />

es procesebi ar gvaZleven iseTi Secdomebis<br />

daSvebis uflebas, romlebic konkretuli<br />

enisaTvis miuRebeli da ararealuri sityvebis<br />

gamoTqmas gulisxmobs.<br />

reprezentaciebi. erT-erTi eqsperimentis<br />

dros cdis pirebs sTxovdnen wyvil-wyvilad<br />

waekiTxaT idiomaturi gamoTqmebi, magaliTad,<br />

shoot the breeze – raise the roof (bevri laparaki –<br />

aurzauris atexva); ori wamis Semdeg ki sTxovdnen,<br />

rac SeiZleba swrafad gaexsenebinaT erTerTi.<br />

droSi SezRudvis pirobebSi cdis pirebi<br />

zogierT SemTxvevaSi urevdnen ori frazis<br />

sityvebs da iZaxdnen shoot the roof. Secdomis<br />

daSvebis albaToba am SemTxvevaSi ufro didia,<br />

vidre zemoT aRweril SemTxvevaSi, radgan bolo<br />

or gamonaTqvams erTnairi mniSvneloba aqvs. es<br />

Sedegebi miuTiTebs, rom erTnairi mniSvnelobis<br />

mqone idiomebiT reprezentaciebi erTmaneTTan<br />

aris mexsierebaSi dakavSirebuli: rodesac<br />

adamiani apirebs Tqvas erTi idioma, msgavsi<br />

mniSvnelobis mqone idiomis reprezentaciulma<br />

kavSirma SeiZleba ganapirobos kombinirebuli<br />

Secdomis aRmoceneba (Cutling & Bock, 1977).<br />

Cven ganvixileT zogierTi faqtori, romelic<br />

ganapirobebs ama Tu im gamonaTqvamis warmoTqmas<br />

da zogierTi procesi, romelic xels uwyobs<br />

maT aqtivizacias. axla ki SevexoT msmenelebs,<br />

romlebic mosaubris mier nagulisxmev azrs<br />

igeben.<br />

impresiuli metyveleba<br />

warmoidgineT, rom mosaubre ambobs: `kata<br />

xaliCazea.~ Tqven ukve iciT, rom, konteqstidan<br />

gamomdinare, am gamonaTqvamis gamoyeneba<br />

SeiZleba erTmaneTisgan gansxvavebuli azris<br />

gamosaxatad. Tqven, rogorc msmeneli, rogor<br />

airCevT mxolod erT azrs? metyvelebis gagebaze<br />

saubars orazrovani mniSvnelobis problemis<br />

ufro detaluri ganxilviT daviwyebT.<br />

orazrovnebis daZleva<br />

ras niSnavs sityva bari? TavSi, albaT, misi<br />

ori mniSvneloba mainc mogividaT: erTi,<br />

romelic dakavSirebulia miwaTmoqmedebasTan<br />

(sasoflo-sameurneo saqmianobasTan) da meore,<br />

romelic dakavSirebulia kafesTan. warmoidgineT,<br />

rom vinme geubnebaT: `mas aqvs bari~,<br />

rogor xvdebiT, ra igulisxmeba am konkretul<br />

SemTxvevaSi? Tqven unda SeZloT am or mniSvnelobas<br />

Soris arsebuli leqsikuri orazrovnebis<br />

daZleva. Tu dafiqrdebiT, aRmoaCenT, rom zogierTi<br />

kognituri procesis gamoyenebiT, konteqstidan<br />

gamomdinare cdilobT sityvis orazrovnebis<br />

daZlevas. ris Sesaxeb saubrobdiT manamde<br />

_ samuSao iaraRebze Tu gasarTob adgilebze.<br />

es farTo konteqsti unda dagexmaroT sityvis<br />

ori mniSvnelobidan erT-erTis arCevaSi, magram<br />

rogor?<br />

sanam am kiTxvaze pasuxs gavcemdeT, gagacnobT<br />

orazrovnebis kidev erT tips. ras niSnavs es<br />

winadadeba: `ninos da giorgis dedas gadasces<br />

daxmareba.~ Tqven SeiZleba gaigoT misi mxolod<br />

erTi mniSvneloba, magram am SemTxvevaSi saqme<br />

gvaqvs struqturul orazrovnebasTan. (Akmajian<br />

et al., 1990) (ix. suraTi 9.5). lingvistebi winadadebis<br />

struqturis sailustraciod xSirad iyeneben<br />

diagramebs. I nawilSi warmodgenilia winadadebis<br />

_ `kata xaliCazea~ _ analizi. am winadadebis<br />

struqtura Zalian martivia. II da III<br />

nawilSi ki warmodgenilia winadadebis _ `ninos<br />

da giorgis dedas gadasces daxmareba~ _ ori<br />

gansxvavebuli mniSvnelobis SedarebiT rTuli<br />

struqtura. II nawilSi gakeTebuli analizis<br />

mixedviT, fraza `ninos da giorgis~ exeba dedas,<br />

erT adamians _ ori bavSvis dedas gadasces<br />

daxmareba. III nawilSi warmodgenili analizis<br />

mixedviT, winadadebaSi gamoyofilia ori qvemdebare<br />

_ `ninos~ da `giorgis dedas~, e.i. or<br />

adamians gadasces daxmareba. romeli mniSvnelobiT<br />

igebT winadadebas, rodesac mas pirvelad<br />

kiTxulobT? rogorc xedavT, am SemTxvevaSic<br />

winadadebas ori mniSvneloba aqvs da Cven vub-

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!