14.12.2012 Views

(natia) ZIMBARDO

(natia) ZIMBARDO

(natia) ZIMBARDO

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Tavi 8 / mexsiereba<br />

308<br />

axla ganvixiloT mexsierebis sxva dayofa,<br />

romelic SeiZleba gansxvavebul anatomiur<br />

struqturas davukavSiroT. gamokvlevebis Sedegad<br />

aRmoCnda, rom hipokampis dazianebis dros<br />

eqsplicituri mexsiereba irRveva da ara _<br />

implicituri (Squire, 1992).<br />

saidan<br />

viciT<br />

amneziis dros implicituri mexsiereba<br />

daculia<br />

gamokvlevaTaHerT seriaSi monawileobdnen<br />

cdis pirebi, romelTac korsakovis<br />

sindromis (qronikuli alkoholizmi)<br />

Sedegad dazianebuli hqondaT hipokampi.<br />

rogorc amneziis mqone pacientebis, ise<br />

janmrTelebis jgufs awvdidnen sityvaTa<br />

mwkrivs da sTxovdnen, SeefasebinaT emociuri<br />

TavalsazrisiT, romeli sityva moswondaT<br />

da romeli – ara. maTi mexsierebis<br />

Sesamowmeblad iyenebdnen or tests.<br />

erT SemTxvevaSi cdis pirebs eZleodaT<br />

sityvis dasawyisi marcvali, romelic<br />

unda SeevsoT TavSi mosuli pirvelive<br />

sityviT (Sevsebis testi), meore testSi<br />

ki marcvali mimniSneblis rols TamaSobda,<br />

radgan cdis pirs masze dayrdnobiT<br />

unda moegonebina Sesabamisi sityva wakiTxuli<br />

mwkrividan (mimniSnebliT mogonebis<br />

testi). mimniSnebel testSi amneziis<br />

mqone pacientebi naklebs igonebdnen, vidre<br />

janmrTelebi, magram sityvis Sevsebis<br />

testSi pacientebis da janmrTelebis<br />

mexsierebis moculoba Tanabari iyo (Graf<br />

et al., 1984).<br />

es Sedegi imaze miuTiTebs, rom korsakovis<br />

sindromiT gamowveuli tvinis dazianeba gavlenas<br />

axdens eqsplicitur mexsierebaze, xolo<br />

implicitur mexsierebas ucvlelad tovebs.<br />

mecnierebma daadgines, rom es gavlena SeiZleba<br />

sakmaod xangrZlivi iyos (Cave & Squire, 1992).<br />

gamokvlevebiT implicituri mexsiereba 7 dRis<br />

Semdeg gamovlinda. hipokampis mniSvnelovani<br />

dazianebis SemTxvevaSic implicituri mexsiereba<br />

ar irRveva.<br />

is faqtebi, rom tvinis dazianebis zogierTi<br />

forma azianebs eqsplicitur da ara implicitur<br />

mexsierebas, SesaZleblobas aZlevs fsiqologebs,<br />

amtkicon, rom mexsierebis es ori forma gansxvavebul<br />

kanonzomierebebs avlens kodirebisa<br />

da aRdgenis procesebSi. ganvixiloT, magaliTad,<br />

is gzebi, riTac adamianebi amyareben asociaciebs<br />

iseT winadadebasTan, rogoricaa _ „medicina<br />

arCens enabluobas~. Cven ukve viciT zemoT<br />

moyvanili gamokvlevidan, rom amneziis mqone<br />

individebi iZenen codnas eqsplicituri cnobierebis<br />

gareSe, magram ramdenad SeuZliaT codnis<br />

SeZena sityvebs Soris asociaciuri kavSirebis<br />

Sesaxeb? erTi pasuxi, romelic im individis<br />

monacemebs ukavSirdeba (Rajaram, Coslett, 2000),<br />

romlis inicialebicaa C.V. da romlis amneziac<br />

gamowveulia Sublis wilis nawilis, kerZod,<br />

medialuri temporaluri lobis dazianebiT,<br />

aris – „ara~. miuxedavad imisa, rom C.V. perceptul<br />

implicitur mexsierebas avlenda, mas ar<br />

hqonda konceptualuri implicituri mexsiereba.<br />

es Sedegi miuTiTebs imaze, rom eqsplicituri<br />

mexsierebis gareSe garkveuli tipis asociaciebis<br />

SeZena SeuZlebelia. am tipis gamokvlevebi<br />

SesaZleblobas aZleven mecnierebs, ukeT<br />

Cawvdnen mexsierebis biologiur safuZvlebs<br />

da mexsierebis procesebis organizacias.<br />

tvinis suraTi (skanireba)<br />

fsiqologebma didi codna daagroves<br />

anatomiasa da mexsierebas Soris kavSiris Sesaxeb<br />

amneziis mqone individebze dakvirvebis gziT,<br />

magram tvinis gadaRebis teqnikam SesaZlebeli<br />

gaxada janmrTeli cdis pirebis mexsierebis<br />

procesebis Seswavla (Niberg, Cabeza, 2000) (SegiZliaT<br />

gadaxedoT me-3 Tavs, sadac saubaria<br />

gadaRebis teqnikis Sesaxeb). magaliTad, PETskanis<br />

saSualebiT endel tulvingma da misma<br />

kolegebma (Nyberg et al., 1996; Tulving et al., 1994)<br />

daadgines, rom epizoduri informaciis kodirebisa<br />

da aRdgenis dros tvinis ori naxevarsfero<br />

gansxvavebuli aqtivobiT xasiaTdeba. es<br />

gamokvlevebi iseTivea, rogorc mexsierebis standartuli<br />

gamokvlevebi, im gansxvavebiT, rom<br />

kodirebisa da aRdgenis procesSi cdis pirTa<br />

sisxlis mimoqcevis skanireba xdeba PET-iT. am<br />

gamokvlevebSi gamovlinda tvinis Zlieri<br />

aqtivoba marcxena prefrontalur korteqsSi

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!