South Korea President Lee Myung-bak kan ram ah... India ... - Zoin.Info
South Korea President Lee Myung-bak kan ram ah... India ... - Zoin.Info
South Korea President Lee Myung-bak kan ram ah... India ... - Zoin.Info
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
VOL.1 NO.23 BI-WEEKLY JOURNAL 31 MAY 2012 THURSDAY<br />
<strong>South</strong> <strong>Korea</strong> <strong>President</strong><br />
<strong>Lee</strong> <strong>Myung</strong>-<strong>bak</strong> <strong>kan</strong> <strong>ram</strong> <strong>ah</strong>...<br />
<strong>India</strong> Prime Minister<br />
Dr Manmohan Singh leh a thiannu<br />
an rawn zin<br />
Poland Foreign Minister leh<br />
Daw Aung San Suu Kyi te<br />
an inkawm<br />
Cover Story<br />
inside
2 | TAHANTIMES domestic news 31 May 2012 Thursday | Vol.1 No.23<br />
meizial leh a khu<br />
World Health Organization chuan kumtin May 31 hi 'Khawvel Zial Zuk<br />
Loh Ni'-<strong>ah</strong> a puang a. Chutiang zel chuan hriselna lama hmalaknaa<br />
a bul thut pawimawh meizialin a khawih pawi laka inven hi sawrkar tin<br />
deuh thaw hian an ngai pawimawh hle a, hma an la nasa.<br />
Meizial leh vaihlo atanga siam thil hrang hrangte hian mihringte<br />
hriselna a khawih chhe thei hle a. Vaihlo hian <strong>kan</strong> khawsak phung, <strong>kan</strong><br />
economics leh <strong>kan</strong> hriselna a khawih pawi thei hle a ni. WHO puan<br />
danin kumtin mi mtd 5 chuang hian meizial, vaihlo leh a kaihhnawih<br />
atanga natna veiin nunna an chan a, 2020-<strong>ah</strong> phei chuan meizial vaihlo<br />
kaihhnawih natna hi thih chhan bul ber a la ni mai thei a ni.<br />
Zial leh vaihlo atanga siam thilte hian a zutu chauh ni lovin a khu<br />
lo hiptu tan pawh thil pawi a thlen vek a. Lung thisen dawt zim, chuap<br />
leh thawkna kawng natna, pumpui na, chaw kawng cancer,chuap cancer,<br />
thli dawt cancer, phing cancer, kal cancer, pumpui na leh zeng thut<br />
(stroke) te a thlen thei a , hun lo taka thihna thlentu a ni thei a ni.<br />
Nuin nau pai laia zial a zuk chuan nau chhiat, thla kim lova nau hrin,<br />
nau te thisaa piang, nau pangngai lo, zang em em hrin te a thlen thei.<br />
Nu-in zial a zuk chuan a fa chu naupang thang thei lo, thluak muang tak,<br />
lehkha zirtir pawha thiam thei lov<strong>ah</strong> an chhuak duh bik.<br />
Zial hi zu lo m<strong>ah</strong> ila, a khu hip ringawt pawh hi tha lo tak a ni. Zial<br />
zu-in a thawk chhu<strong>ah</strong> khu a awm a, a meizial <strong>kan</strong>g khu a awm bawk a.<br />
A enga pawh hi a tha lo ve ve a. Chuvangin school, damdawi in, office,<br />
bus stand, rail station, bus, lawng leh puipunna-<strong>ah</strong> reng reng zial an zuk<br />
chuan sira mi tan a khu lo hip luh ve a ngai a, a duhawm lo hle a. Chuvangin<br />
heng hmun<strong>ah</strong> te hian zial zuk an khap tlat tawh.<br />
Naupang<strong>ah</strong> phei chuan nute zial zuk vang leh mawtawr chuannaa<br />
zial khu hip luh ve avang ringawt pawhin 'zun in na tak' an vei thei tih<br />
(May 23) New Light of Myanmar chanchinbu-<strong>ah</strong> tarlan a ni. Heng hi naupang<br />
zun kawng fel loho an zir chianna atanga an hmuh chhu<strong>ah</strong> a ni.<br />
Heti ang a nih avang hian WHO hmalakna hnuai<strong>ah</strong> <strong>kan</strong> <strong>ram</strong> pawh<br />
hian kum 2006 May 4 khan meizial leh vaihlo kaihhnawih control-na dan<br />
5/2006 a chhu<strong>ah</strong> tawh a. Meizial zu ve lem lovin a khu an hip loh nan zial<br />
zuk phal lohna hmun bikte a ruat a, meizial fakna reng reng pawh media<br />
lama chhu<strong>ah</strong> loh tur a ti a. Tihchhu<strong>ah</strong> a khap tlat a ni. Naupang kum tling<br />
lo hnena zial hralh pawh khap a ni a, meizial packing-<strong>ah</strong> 'hriselna atana<br />
a tha lo' tih warning tar ngei ngei turin thupek a chhuak tha thar leh bawk<br />
a.<br />
Chuvangin hriselna vawng tha tur hian zial nghei a pawimawh hle<br />
a, zulo thei lo <strong>kan</strong> nih pawhin inthiar fihlim nachang hria ila, puipunna ni<br />
lo-<strong>ah</strong>, a fal emaw, a hmun bik emaw-a zuk h<strong>ram</strong> h<strong>ram</strong> a tha ber.<br />
Thuziak pakhat<strong>ah</strong> chuan , " I khawhral a nih rau rau pawhin nangma<br />
hun chauh kha khawhral la, mi hun chu khawhral sak suh ang che," a<br />
tih ang deuhin "Zial i zu rau rau a nih pawhin i hriselna khawih pawi tur<br />
chauhin zu la, mi dang hriselna khawih pawi tir kher suh ang che," i ti<br />
mai teh ang.<br />
I zial khu-a mimal boruak <strong>ram</strong> va tibawlhhlawh kher lo turin fimkhur<br />
la a tha ber ngei ang.n<br />
ViCe PReSiDeNT-iN BaN a Dil Tih hi Thu Dik<br />
Eleven Media Group-in a chhungte bulhnai<br />
deuh an zawh fi<strong>ah</strong>na atanga an hriat<br />
danin Vice <strong>President</strong> Thiha Thura U Tin<br />
Aung Myint Oo-an sawrkar hna atanga<br />
banna a dil tih hi thu dik a ni awm e.<br />
Sakhaw thila inserh hrang rih tura a<br />
kal hma May ni 3 khan a chawlh dilna<br />
lehkha chu <strong>President</strong> leh mawhphurhna<br />
neite hnen<strong>ah</strong> a thehlut a ni awm e. Heng<br />
hi Singapore-<strong>ah</strong> damdawi lama a zu inentir<br />
hnua thil thleng a ni. A hriselna that<br />
tawk loh vanga hetianga chawlh dil hi a<br />
ni awm e.<br />
Chuvangin Vice <strong>President</strong> Thiha<br />
Thura U Tin Aung Myint Oo, hrisel lohna<br />
avanga a hna atanga ban a dil thu hi thu<br />
dik a ni a, a banna theh luh chu pawm a nih leh nih loh erawh a la hriat chian<br />
theih loh a ni. Thiha Thura U Tin Aung Myint Oo hi Officer Cadet (12)-na a mi<br />
a ni a, Tatmadaw-<strong>ah</strong> 'General' thleng a kai a, State Peace and Development<br />
Council-<strong>ah</strong> Secretary-I a ni thin. Mi rilru inhneh tak a ni a, a thutlukna siam<br />
tawh chu a sawn mai mai ngai lo a ni awm e.n<br />
kaN Ram PReSiDeNT-iN SOuTh kORea PReSiDeNT<br />
lee mYuNG-Bak leh a ThuihhRuaiTe kaWm<br />
May 14, tlai lam dar 5:20 khan <strong>President</strong> U Thein Sein chuan Nay Pyi Taw-a<br />
cham mek <strong>South</strong> <strong>Korea</strong> <strong>ram</strong> president <strong>Lee</strong> <strong>Myung</strong>-<strong>bak</strong> leh a thuihruaite chu<br />
president resident-a mikhual kawmna hall-<strong>ah</strong> a lo kawm. He inkawmna<strong>ah</strong><br />
hian Ministry of Home Affair Union Minister Lt. General Ko Ko, Ministry of<br />
Industry Union Minister U Soe Thein, Ministry of the <strong>President</strong> Office Union<br />
Minister U Soe Maung, National Planning Ministry Union Minister U Tin Naing<br />
Thein, Foreign Deputy Minister U Maung Myint, <strong>South</strong> <strong>Korea</strong> <strong>ram</strong>a <strong>kan</strong> <strong>ram</strong><br />
ambassador U Nyunt Hlaing leh department hrang hranga hotute an tel<br />
a. <strong>South</strong> <strong>Korea</strong> president hian Foreign Ministry and Trade and Commerce<br />
Minister H. E. Er. Kim Sung-Hwan, Economics Minister H.E.Mr. Hong Suk<br />
Woo, <strong>kan</strong> <strong>ram</strong>a <strong>South</strong> <strong>Korea</strong> ambassador H.E.Mr. Kim Haeyoung leh hotu<br />
thenkhat a hruai tel bawk. He inhmuhkhawmna<strong>ah</strong> hian <strong>South</strong> <strong>Korea</strong>-in <strong>kan</strong><br />
<strong>ram</strong> a tanpui theih dan tur te, economics lama thawhho dan tur te, kawng<br />
hrang hranga thawhho dan turte chu sawiho a ni.n<br />
POlaND FOReiGN miNiSTeR leh<br />
NaTiONal leaGue FOR DemOCRaCY PReSiDeNT<br />
DaW auNG SaN Suu kYi Te aN iNkaWm<br />
Poland Foreign Minister Radoslaw Sikorski chu May ni 10 tlai khan National<br />
League for Democracy <strong>President</strong> Daw Aung San Suu Kyi in<strong>ah</strong> a va leng a,<br />
chanchinbu mite nen a rualin an inkawmho.<br />
Foreign Minister Sikorski chuan Myanmar democracy sualtu hruaitu Daw<br />
Aung San Suu Kyi nena an inhmuh theih avanga a lawm thu, Myanmar-<strong>ah</strong><br />
Hluttaw changtlung taka a lo din tak avanga a lawmpui thu te, by-election<strong>ah</strong><br />
Daw Aung San Suu Kyi leh National League for Democracy te hnehna<br />
a lawmpui thu, democracy-a inhlankai tum hi thil samkhai tak a nih mai loh<br />
thu, Myanmar <strong>ram</strong> intundin chhohna zel<strong>ah</strong> thlawp an tum thu, Daw Aung San<br />
Suu Kyi chu Poland-a zin ngei tura a duh thu te a sawi hmasa a.<br />
Tun tum hi Foreign Minister Sikorski ang Poland sawrkara thuneihna<br />
sang tak chelhtu-in a vawi khat rawn tlawh hmasakna ber a ni. An <strong>ram</strong>in<br />
kum 20 chhung <strong>ram</strong> inlumleh nana hun an lo paltlang tawh tawnhriat tam tak<br />
Myanmar te hrilh hriat a inbeisei a.<br />
Foreign Minister Sikorski lo zin hian school leh medical instrument lam<br />
tanpuina a rawn keng a. Geology lam hawi science leh research thawhhona<br />
turte an sawiho a. Myanmar Geologist-te Ph.D zirna Scholarship turte<br />
Poland hian a ngaihtu<strong>ah</strong>sak dawn a ni.<br />
Foreign Minister rual hian economic lam palaite an lo kal ve a, lei hnuai<br />
khur chhuak thil laih hna, lawng tuk hna, railways lam leh financial lam palai<br />
dang dangte an tel bawk a ni awm e.n
31 May 2012 Thursday | Vol.1 No.23<br />
LocAL news<br />
mODel NuRSeRY SChOOl-iN GRaDuaTiON<br />
eXeRCiSe VaWi 5-Na a BuaTSaih<br />
Model Nursery School (MNS) hi T<strong>ah</strong>an Venglai Presbyterian kohhran din a ni a. Kum 2007,<br />
March 8 khan hawn tan a ni.<br />
Chuti chuan May 18, 2012 Zirtawpni zing dar 8 khan the 5th Graduation Exercise chu<br />
Presbyterian kohhran T<strong>ah</strong>an Venglai Hall-<strong>ah</strong> buatsaih a ni a. Kumina zir chhuak (degree la)<br />
zawng zawng chu mi 25 an ni a, zirlai naupang zawng zawng zat chu 75 an ni. MNS atang<br />
hian naupang 112-in an zir chhuak tawh a.<br />
A tlangpui thuin naupang kum 3 mi an nih vel atangin MNS-<strong>ah</strong> hian an lut tan a. School<br />
a naupangte an luh dawn kum<strong>ah</strong> degree an pe thin. MNS hi kum tluana hawn a ni a. Tun<strong>ah</strong><br />
hian kar 2 vel an chawl ang a, June thla<strong>ah</strong> an lut tan leh ang.<br />
MNS-<strong>ah</strong> hian zirtirtu 4 an awm. An hotunu chu Pi K. Rohlupuii a ni a. MNS hian 'Early<br />
Childhood Care Development' (ECCD) a zawm a. He pawl hi <strong>kan</strong> <strong>ram</strong>a Nursery insuihkhawm<br />
pawl an ni a. UNICEF hnuaia naupang tana rawngbawlna nei an ni. UNICEF lam<br />
hian naupang infiamna bungrua leh technology (naupang enkawl dan) lam<strong>ah</strong> a tanpui<br />
thin. Kalaymyo-<strong>ah</strong> pawh tawng hman azirin zirtirtu bik (instructor) an nei a, Mizo tawng<br />
hmangtute tana zirtirtu chu Pi K. Rohlupuii hi a ni nghe nghe.<br />
MNS luh fee hi kum 1 tan Ks. 2000/- a ni a, thla khat fee chu Ks. 2000/- a ni thin a, June<br />
thla atangin Ks. 2500/- a ni dawn. Naupangte hian form an nei a, Thawhtanni, Nilaini leh Zirtawpni<strong>ah</strong><br />
te an ha thin. Ei-in lam thu<strong>ah</strong> chuan ni tin sawhchiar an pe thin a. Thawhtanni-<strong>ah</strong><br />
bean sawhchiar, Thawhlehni-<strong>ah</strong> vegetable (thlai hn<strong>ah</strong>/r<strong>ah</strong>) sawhchiar, taksa hriselna atan a<br />
that hle thu Pi. K. Rohlupuii hnen atangin thu <strong>kan</strong> dawng.n<br />
ThalaiTe haPTa DeNChheNiN miSSiON VeNG<br />
uNiT mYa-Te Bike SiliN aN hNaTlaNG<br />
May 15, 2012 Nilaini khan Mission Veng Unit MYA chuan thalaite hapta (Youth Week)<br />
denchhenin Centenary Hall-<strong>ah</strong> bike silin an hnatlang. Hnatlanga kal MYA member-te hi<br />
an th<strong>ah</strong>nem hle a, mi 40 chuang an ni. Bike 50 chuang an sil a, bike pakhat sil man hi Ks.<br />
500/- a ni a, Ks. 500/- aia tam pe pawh an awm. MYA hian kum tin Conference MYA huapin<br />
Thalaite Hapta hi chhun leh zanin an hmang zi<strong>ah</strong> a, thalaiten an hlawkpui thu an Unit hruaitu<br />
Pu Vanlalthlengliana hnen atangin thu <strong>kan</strong> dawng.n<br />
TAHANTIMES | 3<br />
hiV/aiDS Vei TaN ‘aRT’ DamDaWi<br />
mOReh-<strong>ah</strong> a lak Theih Ta!<br />
ART damdawi mamawh tan<br />
Monywa, Aizawl, Imphal,<br />
Lamka kal a ngai tawh lo.<br />
Moreh-<strong>ah</strong> 'Medicines Sans<br />
Frontires' NGO chuan free<br />
clinic an rawn hawng thar<br />
tawh tih Pu Steven Hrinsanga,<br />
PLHA Gospel Team<br />
<strong>President</strong> hnen atanga thu<br />
dawn a ni.<br />
HIV /AIDS vei tan tunhma chuan Imphal emaw, Lamka<br />
emaw pana inenkawl a ngai a. Tun<strong>ah</strong> chuan a mamawhtute<br />
samkhai dan tur zawngin anm<strong>ah</strong>ni bawk chu 'Moreh'-<strong>ah</strong> an<br />
inhawng thar a ni. Ram chhunga luh a remchan loh vang a<br />
ni ber. He clinic hawngtu MSF (Medicines Sans Frontires) hi<br />
Belgium NGO an ni. Free clinic a ni a, dam lo an kuta thleng<br />
an enkawl reng reng chu a thlawn vek a ni ber mai. An hnena<br />
awm lo damdawi, pawn lama lei a nih pawhin voucher felfai<br />
tak hmanga dil theih a ni awm e.<br />
Moreh-<strong>ah</strong> hian Project Co-ordinator d<strong>ah</strong> a ni a, Moreh<br />
Ward No.2-<strong>ah</strong> clinic hi hawn a ni. Kumin 2012 April thla<br />
atanga hawn tan a ni. Hmanrua pawh resistant neih that leh<br />
that loh hriat nana 'thisen var' chhiarna khawl te chenin an<br />
nei a, an changtlung hle a ni tih Pu Hrinsanga hnen atangin<br />
<strong>kan</strong> lo hria. Pu Steven Hrinsanga te hi Kalay General Hospital<br />
ART Center-a in-volunteer an ni a, mi 8-in an in-voulunteer<br />
a, an thawk mek a ni. Heng ‘Self Help Group’ te hian<br />
damlo chu Moreh-<strong>ah</strong> an hruai thei reng a. An kaihhruaina<br />
zar zo mi tam tak an awm tawh a ni. Kalkawng senso erawh<br />
chu a mamawhtu-in a thawh a tul thung ang.<br />
Harsatna nei, mamawh chuan Pu Steven Hrinsanga hi<br />
contact theih reng a ni a. T<strong>ah</strong>an 'G' group, 'A-Khuaia border<br />
[YCW]' kawt lawka cheng a ni. n<br />
PYiNkhONe R<strong>ah</strong>Nal (BaWRhSaiaBe)<br />
Pyinkhone khua hi Kalay-Kabaw phaia khaw hlun tak mai a<br />
ni a. Thlai ching pawh an awm ve nual thin. An khua<strong>ah</strong> hian<br />
November thla vel<strong>ah</strong> r<strong>ah</strong>nal hi an ching tan thin a. January ni<br />
10 chho vel atangin an lo tan a, May thla tawp thleng vel an<br />
lo tlangpui. An lawh tirh lam<strong>ah</strong> chuan a man pawh a tam ve<br />
deuh thin a, tunlai hi chuan pum khat<strong>ah</strong> cheng hnih leh duli<br />
vel a ni. R<strong>ah</strong>nal hi thlai r<strong>ah</strong> hrisel leh tui tak a ni a, taksa tan<br />
pawh tha tak a ni. A leitute hian a tlangpuiin an <strong>kan</strong>g ber a,<br />
bai<strong>ah</strong> te an thlak bawk a, hel deuh saka pum chhum pawhin<br />
a tui hle a ni.n<br />
Bike kaN ChhaR<br />
14 May, 2012 khan Vutbuak khua<strong>ah</strong> 125 bike <strong>kan</strong> chhar a.<br />
Engine number emaw f<strong>ram</strong>e number emaw dik taka sawifi<strong>ah</strong>tute<br />
hnen<strong>ah</strong> pek leh <strong>kan</strong> duh. Bike bo ten rawn ngaihven<br />
rawh u le.<br />
Pu Lalsangmura<br />
Mawsi (Vutbuak Lal)<br />
Ph. 0947212928<br />
n
4 | TAHANTIMES internAtionAL news<br />
FaCeBOOk DiNTu PlaYBOY SiNGaPORe-<strong>ah</strong><br />
‘Facebook dintu zinga pakhat Edmando Saverin chuan<br />
US khua leh tui a nihna chu a thl<strong>ah</strong> ta,’ tiin Internal<br />
Revenue Service chuan a report. Hei hi company-in 'initial<br />
public offering' a puan hma daih<strong>ah</strong> a ni.<br />
May 2 nd week vel khan Bloomberg-<strong>ah</strong> he chanchin<br />
hi chhu<strong>ah</strong> a ni a, Internal Revenue Service-in 'tute hi<br />
nge <strong>ram</strong> pawna khawsa' tih mihring hming a puan 'notice',<br />
April thla nawi lama chhuak behchhana zi<strong>ah</strong> a ni.<br />
Facebook hian USD billion 10.6 lai IPD-<strong>ah</strong> tihpun a tum<br />
a, chu chuan company hlutna USD billion 96 -<strong>ah</strong> a hlang<br />
kai ang. Company-a 5 percent chan ai lo nei Saverin<br />
chuan sum tam tak a hui luh ph<strong>ah</strong> ang, tax chawi ngai si<br />
lovin. Saverin hian a Facebook chan ai enge maw chen<br />
a hralh tawh avangin company-a 5 percent leh a aia tam<br />
chan tur neite list tarlanna IPO document list-<strong>ah</strong> a hming<br />
a lang ve ta lo va.<br />
Saverin thupuangtu chuan, "Edmando hian Singapore-<strong>ah</strong> resident anga awm law law hi<br />
a fuhin a hria. Hun eng emaw ti chhung chuta chen chu a tum tho si a," a ti a ni. US chhu<strong>ah</strong>san<br />
a tum hi IPO lo sang tur nen inkungkaihna a nei lo va, 'tax' lam thil nen pawh engm<strong>ah</strong><br />
inzawmna a nei lo a ti zui. Tax expert pakhat chuan 'The Los Angeles Times'-a, a sawi danin<br />
'tax chawisawn' ang a ni a, billion tam takin a hlawk ph<strong>ah</strong> ang' a ti. Tichuan Facebook-a a<br />
chan tur chu IPO zawh<strong>ah</strong> USD billion 4 vel a la ni ang. IPO tihfel zawh chuan, Facebook<br />
dintu Mark Zuckerberg erawh chuan USD 1 billion vel tax a chawi hmel a ni.n[NLM]<br />
PhiliPPiNeS-<strong>ah</strong> kaNGmei RaPThlak!<br />
May 9 <strong>ah</strong> Phillipines khawpui Manila-a Tondo district-<strong>ah</strong> <strong>kan</strong>gmei nasa tak a chhuak a. Mi<br />
tam takin in sak leh nana hman tur thing <strong>kan</strong>g bung leh thing tumte an khawm laiin pa pakhat<br />
erawh chuan a bungrua chhar khawm tumin nghawng thleng thlenga tui daiin a inham<br />
buai em em thung.<br />
He <strong>kan</strong>gmei chhuak<strong>ah</strong> hian mi p<strong>ah</strong>nih an bo a, mi 10,000 chuangin in leh lo an chan. Mi<br />
tam tak chu an nun him nan Manila Bay-<strong>ah</strong> (tui-<strong>ah</strong>) an zuang thla hlawm a ni awm e. A tam<br />
zawk chu thlam leh buk te-<strong>ah</strong> te an khawsa mek a. A hma zan kha chuan <strong>kan</strong>gmei tuarte hi<br />
Sports Complex-<strong>ah</strong> te an d<strong>ah</strong> lailawk a ni.n<br />
Time maGaziNe-iN BuaiNa TaWk<br />
Chanchinbu z<strong>ah</strong>awm tak Time magazine chuan a kawm<strong>ah</strong> nau hnute pe lai lem a chuantir avangin buaina a tawk a ni<br />
awm e.<br />
Time director Rick Stengel chuan he an lem tar hi nu pakhatin a fapa kum 3 mi hnute a hnektir lai lem a ni tiin a<br />
thiam thu a sawi ve bawk. "He lem hi mi hip thei tak lem a ni a, mite hnen<strong>ah</strong> thil ngaihtu<strong>ah</strong> tur pawimawh em em a thlen<br />
a ni," tiin Rick Stengel chuan a sawi. "Mi thenkhatin ropui an tih em em laiin thenkhat chuan an do thung, eng emaw ti<br />
takin mi a tawngtir a ni," a ti bawk.<br />
He Time Magazine May 21 issue-<strong>ah</strong> hian Dr Bill Sears thu ziak a tel a, a kawm<strong>ah</strong> kum 26-a upa Jamie Lynne<br />
Grumet-in a fapa A<strong>ram</strong> hnute a pe lai lantir a ni.<br />
Grumet chuan kum 6 a nih thleng hnute a hnek thu a sawi a. "Ka len thlengin rei fe hnute ka hne a, ka fate pawh<br />
chuti anga sei lentir chu ka tum," a ti. "Mite pawhin thil pangngai<strong>ah</strong> an ngaih ka ring. Mi tam zawkin thil pangngai tak<strong>ah</strong><br />
an ruat a ni. Chu chu ka beisei a, an hmuh ngei pawh ka duh," a ti bawk. He thlalak hi MSNBC leh ABC-te thlan a ni<br />
nghe nghe.n[Digital Spy]<br />
31 May 2012 Thursday | Vol.1 No.23<br />
GeNDeR Thlak, miSS uNiVeRSe<br />
CaNaDa CONTeSTaNT a TliNG Ta lO!<br />
Gender thlak, Miss Universe<br />
Canada thlannaa tel hmasa ber<br />
chuan May ni 19 khan inelna tual<br />
zawl<strong>ah</strong> a tawp ber dawttu atan<br />
zei takin a intheh thil kual vel a.<br />
Hei hi 'Miss tittle' a chan teuh lai<br />
ber a ni awm e.<br />
Jenna Talackova (23) hi mi<br />
dang 61 te nen an inel a, mi 12<br />
thlitfim<strong>ah</strong> pawh a la tel chho zel.<br />
M<strong>ah</strong>se a lehpek panga thlan<strong>ah</strong> chuan a tla ta a ni. S<strong>ah</strong>ar<br />
Biniaz (26) chuan Miss Universe 'lukhum mawi' chu a khum<br />
ta zawk a. Hei hi December thlaa thil thleng a ni. Talackova<br />
chu 'Miss Congeniality' pali zinga pakhat a ni ta a. A tir<strong>ah</strong><br />
ani hi mipaa piang a ni. Kum li kal ta khan a sex a thlak a,<br />
hmeichhia-<strong>ah</strong> a chang ta a ni.<br />
A tir tea hmeichhiaa piang a nih loh vangin he British<br />
Columbia, Vancouver nula hi inelnaa a tel an remti lo phawt<br />
kha a ni a. M<strong>ah</strong>se Donal Trump, he Miss Universe Organization<br />
enkawltu ber chuan thla kal ta khan an hnialna chu a<br />
hnawl hmi<strong>ah</strong> a ni.<br />
He nula feet 6 leh inch 1-a sang, inkhaithli tak mai hi<br />
a khingpuiho chung<strong>ah</strong> a lawr zu<strong>ah</strong> mai a. Bikini leh formal<br />
wear-a an inel tum, Inrinni zan<strong>ah</strong> phei chuan mi zawng<br />
zawng mit la ber a ni a, stage-a a rawn inlan tawh chuan 'au<br />
ri' leh 'h<strong>ah</strong>um' thawm a nasa thei hle a ni awm e.n<br />
lal Thl<strong>ah</strong> ChhaWNG Tam TakiN aN<br />
lO kaWl ThiN TaWh 'ROYal DiamOND'<br />
uSD mTD 9.7-iN aN hRalh<br />
Switzerland Geneva-<strong>ah</strong><br />
khawvela hmanlai ber leh lar<br />
ber royal diamond 'Beau Sancy'<br />
chu lilam a ni a, a man an<br />
chhiar tanna let hnih, USD mtd<br />
9.7-in an hralh thei a ni awm e.<br />
He diamond hi French lal<br />
Henry IV nupui p<strong>ah</strong>nihna Marie<br />
Medicis, lalnu lukhum an hlanna<br />
inkhawm 1610-a an buatsaih<br />
tuma mi tawh a ni. Am<strong>ah</strong>erawh<br />
chu a leitu tak hian a<br />
hming a thup tlat.<br />
He diamond 'Pear' thei r<strong>ah</strong> ang tak mai hi thil vang lutuk<br />
tak a ni. Heti anga lilamna hmuna a rawn inlar chhuak ta mai<br />
hi hlu tak, vanneih thlak tak a ni a, an lilamna-<strong>ah</strong> pawh an<br />
inlan zak zak mai a, an thawm a tha hle a ni tih Geneva-a<br />
Sotheby lilamtute chuan an sawi.<br />
Lalnu Marie de Medicis chuan a lal lukhum<strong>ah</strong> he diamond<br />
hi a tar a, a tuk<strong>ah</strong> a pasal lal Henry chu th<strong>ah</strong> a ni. Hei<br />
hi 1610-a thil thleng a ni a. He lal chhungkaw diamond hi lal<br />
thl<strong>ah</strong>te <strong>bak</strong><strong>ah</strong> mi naran kut<strong>ah</strong> a la thleng ngai lo. 'Beau Sancy'<br />
diamond hi sawisel bo-a tha a ni a, lunghlu lam zi<strong>ah</strong>na bu<br />
apianga an telh hmaih ngai loh 'royal diamond' a ni.<br />
Tun tum<strong>ah</strong> erawh chuan tu tih hriat theih lohin a chang ta tlat<br />
mai. Lal thl<strong>ah</strong> a ni nge ni lo tuman an sawi thei lo a ni.n
31 May 2012 Thursday | Vol.1 No.23<br />
internAtionAL news<br />
YemeN SiPaiTeN al-QaeDa PaWl kaP<br />
Yemen sawrkar sipaite chuan mi firfiak pawl al-<br />
Qaeda-te chu an tawm rukna hmun, <strong>ram</strong> chhim<br />
lam<strong>ah</strong> kalin an kap. He an k<strong>ah</strong> thu hi sawrkar<br />
lamin nemnghet m<strong>ah</strong> se, muang changa bei an<br />
nih thu an sawi. A chhan chu al-Qaeda pawl<br />
hian kawng chin an hriat em avangin rin loh<br />
takin sipaite hi an beih let leh thut thin vang a<br />
ni. Sipaite hi indo thlawhna leh laipui lamin an<br />
lo puih reng avangin hma an sawn thei zel a.<br />
Abyan hmun an la let thei a nih chuan al-Qaeda<br />
pawl tan thil pawi tak a ni ang. Ni kum khan he<br />
khua hi al-Qaeda pawl hian an la kha a ni a. Yemen sipaite hian mi firfiak pawl hi a theih ang<br />
angin kawng hrang hrangin an bei reng a.<br />
Yemen president thar Abd al-Rab Mansur al-Hadi chu America <strong>ram</strong>in a theih dan danin a<br />
tanpui char char a. Hadi hian al-Qaeda pawl hi nasa taka beih a tiam tawh a. US lamin thlalera<br />
an buatsaih Air Base atangin a theih dan danin a pui reng a. Thlawhna leh laipui hmangin<br />
firfiak pawl hi an lo kap reng a ni.n<br />
SYRia Ram Chu SiPai ChakNa hmaNGiN aN Bei lOVaNG: NaTO<br />
Syria <strong>ram</strong> tual chhung buaina chu sipai chakna<br />
hmanga chin fel an tum loh thu NATO hruaitute<br />
chuan an sawi. EU, Arab League-hote nen<br />
tangrualin inbiakna hmanga chin fel an tum<br />
thu Ivo Daalder chuan a sawi. Libya anga sipai<br />
chakna hman a theih loh chhan chu Syria<br />
sipaite leh mipuite hi an inawm pawlh nuk vang<br />
a ni a, eptute an tanpui vak chuan tual chhung<br />
indona rapthlak tak a chhu<strong>ah</strong> ph<strong>ah</strong> ngei dawn<br />
niin Daalder chuan a sawi bawk.n[CNN]<br />
hOula khua<strong>ah</strong> mi 90 ChuaNG Th<strong>ah</strong> aN Ni: SYRia SaWRkaR<br />
ePTuTe SaWRkaR Bei leT TuRiN Fuih<br />
May 25 khan Houla khua<strong>ah</strong> sawrkar sipaite<br />
chuan mi 90 chuang an that a. Houla khua<br />
hi Syria <strong>ram</strong> laili lama awm a ni a. He thihna<br />
avang hian sawrkar sipai, hel lama tangte insuihkhawm<br />
pawl 'Free Syrian Army' (FSA) hotu<br />
pakhat chuan Syria sawrkar sipaite bei let turin<br />
fuihna thu a sawi.<br />
UNO Secretary General hlui Kofi Annan<br />
ru<strong>ah</strong>man, remna awm dan tur kawng pawh<br />
Houla-a thil thleng avang hian tihchhiat a nih thu<br />
FSA chuan an sawi. May 25-a th<strong>ah</strong>ho zing<strong>ah</strong><br />
naupang 32 an tel a, an chhung theuhte nen<br />
chuan mi 90 chuang an thi. Sawrkar sipaite hian<br />
Kofi Annan-a ru<strong>ah</strong>manna chu dik lo taka hmangin pawisawi lo civil mi hei zat hi an that ta a.<br />
Hei hian Kofi Annan-a ru<strong>ah</strong>manna zui theih a nih tawh loh thu eptu lama sipai hruaitu Colonel<br />
Edney chuan a sawi. April thla khan Kofi Annan ru<strong>ah</strong>man remna thuthlung chu sawrkar leh<br />
eptute hian an duh thu puang tawh m<strong>ah</strong> se, hemi hnua thi ngawt pawh mi 1635 chuang an<br />
tling. Edney chuan UN Security Council phalnain <strong>ram</strong> hrang hrang sipaite insuihkhawmin van<br />
sang atanga Syria sawrkar sipai hmun pawimawhte beih a that a rin thu a sawi. Heti anga tum<br />
khata mihring inth<strong>ah</strong>na thleng avang hian tual chhung indona a chhu<strong>ah</strong> an rin thu UN lam<br />
hotute huan an sawi bawk. UN Security Council Meeting thut a nih thuai theih nan Britain <strong>ram</strong><br />
Foreign Minister Willian Haig chuan hotute nawr a tum thu a puang.n[CNN]<br />
ameRiCaN-hOViN BiN laDeN aN k<strong>ah</strong> hlum TheihNa TuRa<br />
lO PuiTu DOCTOR Chu PakiSTaN SaWRkaRiN kum 33 luNG<br />
iN TaNTiR<br />
Osama bin Laden awmna an chhuinaa CIA lo puitu Pakistan<br />
mi doctor chu <strong>ram</strong> phatsana puhin kum 33 chhung lung<br />
in an tantir dawn ta. Nikum khan sawrkar doctor a nihna ata<br />
an lo ban tawh Dr. Shakil Afridi chu an hnam dan kalh<strong>ah</strong><br />
an puh a nih chu. Khyber district-a awm hnam hlawm khat<br />
rorel dan atangin thiam loh an chantir ta a ni. Dollar 3500 an<br />
chawitir bawk. Afridi hian bin Laden awmna tihchian nana<br />
bin Laden awmpuite DNA saple lak khawm nana invenna<br />
chiu vel thu<strong>ah</strong> CIA hi a lo pui a ni. Nikum May thla khan bin<br />
Laden chu he a chenna<strong>ah</strong> ngei hian US sipaiten an kap<br />
hlum a nih kha. He doctor hi dan an lek kawh em emna<br />
hmun ni lo he Khyber district-<strong>ah</strong> hian kum rei tak chhung<br />
doctor hna hi a lo thawk a ni. A chung thu an rel lai hian<br />
rorelna hmun<strong>ah</strong> am<strong>ah</strong> pawh a awm lova, thiam thu sawina chance pawh a nei lo a ni.n [CNN]<br />
TAHANTIMES | 5<br />
CameRON leh OBama Te'N<br />
G8 SummiT hNukhaWi<strong>ah</strong> PhiaRRuk<br />
hNa aN ChhuNzaWm<br />
David Cameron leh Barack Obama te chu nimin khan in-<br />
fiamna<strong>ah</strong> an inhmu fal a, Germany, luhlul tak chu Eurozone<br />
chungchang hmanhmawh taka bawhzui ngai<strong>ah</strong> hian engtia<br />
han nawr kal tur nge tih an phiar ru nasa mai a ni awm<br />
e. Prime Minister hi Camp David-<strong>ah</strong> US <strong>President</strong> zing infiamna<br />
gym-<strong>ah</strong> a va kal ve tih thu dawn a ni. Zan lam<strong>ah</strong> EU<br />
crisis chungchang, engtia kal zel tur nge tih sawihona ipik<br />
tak an neih hnu darkar thum lek<strong>ah</strong> hetiang hian an inhmu<br />
fal ta a ni. Thu awih lo deuh German hruaitu Angela Merkel<br />
chuan 'currency mal', tihngheh nana an <strong>ram</strong> tangka hlutnaa<br />
lo do <strong>kan</strong> chu a duh tlat lo a ni.<br />
Nim<strong>ah</strong>sela nimin khan Prime Minister, Mr Obama,<br />
France-a Francois Hollande leh Italy Mario Monti-te chuan<br />
Mrs Merkel chu hmin tumin an bei nasa hle a. A hnuk<br />
chelhtu niin an hria a ni. EU Chiefs Herman van Rompuy<br />
leh Manuel Barroso te nen dawh<strong>kan</strong> khat an kilho a, he thu<br />
harsa hi an khel hlawm a ni.<br />
Mr Cameron chuan eurozone boss-te chu fiak deu<br />
takin a tihkhum a, 'Bank tihchak te, inawpna tha, mipuite<br />
hnena information thlen zung zung – heng zawng zawng hi<br />
a rang thei ang bera a awm a tul lutuk,' tiin.<br />
European Central Bank pawh a kheng na. European<br />
Central Bank hi Germany control-na hnuai veka awm tih<br />
theih deuh thaw a ni a. Greece leh spain chhawmdawl<br />
chungchang<strong>ah</strong> an thawh beitham lutuk a ti a ni.<br />
Mr Cameron leh Mr Hollande te chuan Mrs Merkel hian<br />
sum dehchhu<strong>ah</strong> nana 'bonds' system pakhat khat chher hi<br />
rem ti sela an duh a, heng hian euro <strong>ram</strong> tan an beih mek<br />
infrastructure project hrang hrang tan sum sihchhu<strong>ah</strong> tur a<br />
lo awm thei dawn a ni. Hruaitute chuan Greece chu 'Euro'-a<br />
tel zel turin an duh a, an <strong>ram</strong> than lenna atana a tul tul ti turin<br />
intiam se an phut. M<strong>ah</strong>se ti hian an sawi, "a tawk chi<strong>ah</strong><br />
<strong>kan</strong> tih hi keim<strong>ah</strong>ni theuh<strong>ah</strong> pawh a inchen hauh lovang,"<br />
tiin. US <strong>President</strong> chawlh h<strong>ah</strong>damna Maryland hmuna G8<br />
te annual meeting thuchhuak<strong>ah</strong> chuan Mrs Merkel nawrna<br />
leh phutna hlir a khat a ni ber.<br />
Tihian an ziak: "Euro Area hruaituten Eurozone-a harsatnate<br />
a hun tak<strong>ah</strong> rintlak takin leh rinawmna, ngialnghehna<br />
leh thanlenna te nena inthlung tlata chingfel tura an<br />
thu tlukna hi <strong>kan</strong> thlawp" tiin.<br />
Hruaitute hian oil man tihtlak nan, m<strong>ah</strong>ni oil kawl thatte<br />
hralh chhu<strong>ah</strong> deuh ni se tih thute pawh an sawi tlang.n<br />
SiNGaPORe Ram BY-eleCTiON-<strong>ah</strong><br />
ePTu lam Chak<br />
Singapore <strong>ram</strong>a labour party<br />
lama MP pakhat chu party<br />
atanga an hnawh chhu<strong>ah</strong><br />
avangin a aiawh tur thlan a<br />
ni a, eptu party lam an chak.<br />
He By-Election hi Hougang<br />
District-a buatsaih a ni a,<br />
eptu party candidate Png<br />
Eng Huat chuan vote 62.9%<br />
a hmu a, rorel lai party (People's<br />
Action Party – PAP) candidate Desmond Choo chuan<br />
vote 37.9% a hmu. An ban tak Yaw Shin Leong (MP) chu<br />
hmeichhe lam thua a hming chhiat avanga ban an ni nghe<br />
nghe. Kum 50 dawn lai chu tuna rorel lai party hian ro an<br />
rel a, inthlanpui an neih hnuhnun ber<strong>ah</strong> khan rorel lai party<br />
chu an che chhe hle a nih kha.n
6 | TAHANTIMES worLd crime 31 May 2012 Thursday | Vol.1 No.23<br />
FaCeBOOk-a a ThiaNiN a PaWNGSual<br />
Kum 22-a upa Australia mi hmeichhe pakhat chu Facebook-a<br />
a hmelhriatin a pawng sual tlat mai. Facebook<br />
atanga a hriat dan chuan he pa hi 'Sammy Sidhana' a<br />
ni a, he hmeichhe chenna hotel-<strong>ah</strong> a pawngsual ta a ni.<br />
Party an neihna<strong>ah</strong> a lo che full deuh a ni ang. Engm<strong>ah</strong><br />
hre lova a awm laiin he pa hian a lo pawngsual ta a<br />
ni. He hmeichhia a lo harh hian chumi ni chauhva facebook<br />
atanga a hmelhriat, am<strong>ah</strong> pawngsualtu chu a bul<strong>ah</strong><br />
a lo la awm reng nghe nghe. Police-ten an sawi danin<br />
he pa nen hian hun rei tawh tak ata Facebook atangin an<br />
lo inhmelhriat tawh ni awm tak a ni. Hmeichhe nu hian a<br />
awmna hmun pawh a lo hrilh thin a ni awm e.n<br />
malaYSiaN Pa PakhaT Chu PaWNGSual Thu-<strong>ah</strong><br />
kum 14 luNG iN TaNG DaWN<br />
Sh<strong>ah</strong> Alam Court chuan Thai hmeichhe pawngsual a, ni<br />
kum lama car rutu Malaysia mi chu kum 14 lung in tang<br />
tur leh vawi 8 vuak tuar turin a chungthu a rel ta.<br />
He pa hi G.Thanaraj a ni a, a pawngsual nu hi fa 4<br />
nei, kum 42-a upa a ni a, ama Perokua Viva Car-<strong>ah</strong> ngei<br />
a pawngsual a ni. He car hi Serend<strong>ah</strong> Golf Club hnunga<br />
d<strong>ah</strong> a ni a, nikum November 7 zing lam dar 6-7 khan a<br />
pawngsual ta a ni.<br />
Hemi avang hian kum 14 chhung jail bang a zut ang<br />
a, vawi 8 vuak a tuar bawk ang. He misual pa hian thian<br />
Suhairi Mohd Sani (kum 24 mi) a nei a, he pa nen hian<br />
car, passport, rangkachak thi leh zungbun, mobile<br />
phone-te an ru niin an hria. Mohd hian kum 9 lung in a<br />
tang ang a, vawi 5 vuak a tuar ve bawk ang.n<br />
'SeX' Thil aTaN kum 12 Rual lek a Veh kual!<br />
United Kingdom-a pa pakhat chuan kum 12 rual lek naupang<br />
te nawhchizuar hna thawhtir turin a veh kual!<br />
Carlisle Court procecutor Tim Evans chuan, "A<br />
thlem dan chu taima tak a ni, a kar a kar, a thla a thla-in<br />
hmeichhe naupangte chu a zui a. Hmaichhan a nih loh<br />
leh phone-in a dawr a. A hlauhawmna chu, enthla zuia<br />
an in thleng a zui thin hi a ni. Hmeichhe thenkhat chuan<br />
sum leh pai avangin am<strong>ah</strong> chu sex an hmanpui ta thin a<br />
ni.<br />
Azad Mi<strong>ah</strong> (44) chuan a chang chuan chung hmeichhe<br />
naupangte chu ama anpui te hnen<strong>ah</strong> a hruai a,<br />
pound 100 lai te-in a hralh thin a ni.<br />
He pa hian a mi chharte chu drug leh zu te a pe p<strong>ah</strong><br />
a, "Kan <strong>ram</strong><strong>ah</strong> chuan kum bithli<strong>ah</strong> a awm hlei nem," a ti<br />
ta mai thin.<br />
Hmeichhe pakhat phei chu kum 14 a nih atangin sex<br />
a hmanpui a, tangka a pe thin a, kum li chhung zet a<br />
khuaikhem a ni. Nupui nei tawh, he sex addict-a hian<br />
hmeichhia kum 20 rualte, 30 rual, in leh lo nei lo emaw,<br />
drug addict emaw te pawh a tinzawn thin tho.<br />
Naupang te sex hmanpuia a service-tir thin thu te, kum 12 leh 16 inkar rual lek nawhchizuara<br />
buk hawnpui tura a thlem thu te hi Mi<strong>ah</strong> chuan a pha ve tlat.n[Daily Chilli]<br />
SP BAKERY<br />
International Level-a chhang siam thiam senior-ten ni tina tharlam taka an siam<br />
cake, chhang thawp leh chhang chi hrang hrang a lei theih reng e.<br />
Thiltihhona chi hrang hrang, inneih, party tih ang chi atan pawh a order theih a,<br />
ni 3 advance-a order tur a ni.<br />
MIN RAWN DAWR VE RAWH LE!<br />
Pu Ralmanthanga<br />
ပိေတာက္ၿမိဳင္လမ္း၊ တာဟန္း(A)<br />
Ph: 09 400307754<br />
khaWVel hi!<br />
China <strong>ram</strong> Guangzhon bial Baiyun district-a chengte chuan<br />
he nu hi an hmu fo va. Thla tam a ni ta. Chu hmeichhia, rilru<br />
kim lo, in leh lo pawh nei lo chu Longgui Food Market vel<strong>ah</strong><br />
a vak ruai ruai a, tanpui beiseiin a tei kual vel a ni. A dul a<br />
tilang vek a, hai rual a ni lo, a rai a lo ni! Rei lote-<strong>ah</strong>, khuaa<br />
mite an mengphawk nasa ta mai le!.<br />
Market-<strong>ah</strong> a rawn lang leh hlawl mai a. Nausen te hi a<br />
pawm a, a lai hrui la <strong>ah</strong> loh a ni lehnghal! Han en mai pawhin<br />
he nu hi a rilru a kim lo tih a lang reng. M<strong>ah</strong>se damdawi ina<br />
kal erawh a duh hauh lo. Puih a duh lo tlat.<br />
'Beijing Shots'–in a report danin he nu hi he nausen<br />
pawm hian km 6 lai a vak kual tawh a ni. A tawp<strong>ah</strong> market<strong>ah</strong><br />
tho chuan sakawr<strong>bak</strong>chehin nau lai hrui chu a chhat a.<br />
Nausen hi a piantirh ata eng thawmhnaw m<strong>ah</strong> a la bel lo.<br />
A tui hala a hriat leh nausen chu lei<strong>ah</strong>, chirh<strong>ah</strong> pawh<br />
ni se a d<strong>ah</strong> tawp a, kawng kama tui chu plastic ip-in a va<br />
thal mai a ni. Naute chaw a hrai leh hrai loh pawh hi inhnial<br />
tham a tling. Hospital thawktu pakhatin naute chaw pek a<br />
tum pawh a lo hnial.<br />
A tawp<strong>ah</strong> chu mi ang lo chuan ama chenna, vantlang<br />
inthiarna, bazar bul lawk<strong>ah</strong> chuan a hawpui ta a ni awm e.n<br />
NauSeN TiSa RaWT DiPa<br />
Siam CaPSule<br />
<strong>South</strong> <strong>Korea</strong> chuan China siam damdawi capsule, a chhunga<br />
mihring tisa dip inbeng <strong>ram</strong> chhunga tawlh ruk chungchang<strong>ah</strong><br />
Custom Official ten uluk taka an endik thin thu a<br />
puang a. <strong>Korea</strong>n Customs Service chuan Thawhtan (May 7)<br />
khan nikum August leh tun inkara chuti ang capsule 17,450<br />
lak luh an tum vawi 35 lai an lo dan thu an puang a. Heng<br />
capsule hi mihring chakna tana thil tha tak anga sawi a ni.<br />
Customs officialte sawi danin nausen thi leh nau piang<br />
hlim tisa atanga siamin heng capsule te hi China <strong>ram</strong><br />
hmarchhak lama cheng, <strong>Korea</strong> miten <strong>Korea</strong> <strong>ram</strong><strong>ah</strong> tawlh luh<br />
ruk an tum thin a ni.<br />
Mi thenkhatin heng capsule-te hi damdawi atan tha hle<strong>ah</strong><br />
an sawi a. M<strong>ah</strong>se chik taka en chuan super bacteria hrik<br />
tha lo leh mihring tana pawi thei eng eng emaw a lo tel teuh<br />
a ni.n[Daily Chilli]
31 May 2012 Thursday | Vol.1 No.23<br />
TleiRaWl PakhaT, Thluaka ThiSeN<br />
PuT aVaNGa Thi TaiN a TakSa PeNGTe<br />
hmaNGiN mi 8 NuNNa a ChhaNhim<br />
Kum 13 mi hmeichhe tleirawl pakhat chu thluaka thisen put<br />
avangin a thi a, a thih hma hian a taksa pengte chu mi dang<br />
tan a pe a, chumi azar<strong>ah</strong> mi 8-te nunna chu a chhanchhuak<br />
ta a ni.<br />
He tleirawl hi Jemima Layzell a ni a, a nu leh pate hnen<strong>ah</strong> a<br />
taksa pengte mi dang hnena hlana mi nunna chhan a duh<br />
thu a hrilh a, ti hian a hlan ta a ni. He tleirawl hi Horton,<br />
Somerset-a khawsa a ni a, an in<strong>ah</strong> ti hian thluaka thisen put<br />
nasat avangin a tlu a, damdawi in<strong>ah</strong> a thi ta a ni. A nu leh<br />
pate hian am<strong>ah</strong> chawimawi nan a duh ang ngeiin a taksa<br />
pengte chu mi dang hnen<strong>ah</strong> an hlan ta a.<br />
A lung chu mipa naupang kum 5 mi an pe a, a chuap<br />
chu kum 40 mi pa pakhat hnen<strong>ah</strong> an hlan a. A thin chu mipa<br />
nausen p<strong>ah</strong>nih thla 10 leh thla 5 miten an insem thung. Kum<br />
19 mi leh 24 mi p<strong>ah</strong>nihin a kal (kidney) an chang a, kum 40<br />
mi pa pakhatin a pancreas (la) changin a rilpui pawh he nu<br />
ril hmanga tihdanglamsak a ni. Lehkha ziaktu nih chak em<br />
em Jemima mit tissue pawh mi p<strong>ah</strong>nihte mit enkawl nan pek<br />
a ni bawk.<br />
Jemima pa hi thlalatu Harvey (kum 43) a ni a, a nu chu<br />
Sophie (kum 38) a ni. An fanu hi March 14 khan a thi a,<br />
hman ni lawk khan am<strong>ah</strong> chawimawina hun pawh hman a ni<br />
nghe nghe.<br />
A nu leh pate chuan, "Kan fanu hi a duhawm hle a, a fel a,<br />
a hlim thei, mi a khawngaih theiin a thluak a tha hle. Arts lam<br />
tuiin lehkha ziaktu nih tum a ni a, poem, hla leh thawnthute<br />
pawh eng emaw zat a lo ziak tawh a, ama nunkhua hi a<br />
chhut nasa hle thin a, khawvela buainate pawh a zir nasa<br />
thin a ni," an ti.<br />
A thi mai dawn a ni tih a inhriat chuan a duhthusam ang<br />
ngeiin a taksa pengte hi mi dang hnen<strong>ah</strong> an hlan ta a ni. Mi<br />
pariatin damna an lo chan ph<strong>ah</strong> a, a taksa peng dang tha<br />
tak takte chu hlu taka hman a lo ni ta. Lo dam lehte zing<strong>ah</strong><br />
hian naupang 5 an tel nghe nghe an ti bawk. A nu birthday<br />
March 10-a lo thleng tur lawmna atana a inbuatsaih mek<br />
lai chuan Jemima hi a tlu thut ta a ni. A lu a na em em a,<br />
engm<strong>ah</strong> hre lovin a awm zui a. Bristol Royal Hospital for<br />
Children-<strong>ah</strong> March 14 (4:30 p.m) khan a thi ta a ni.n<br />
generAL knowledge<br />
Hmeichhe naupang p<strong>ah</strong>nih chu US-a nu<br />
pakhatin a fa atan a la a. A lak p<strong>ah</strong>nihte hi<br />
chhungkaw hrana mi chhan hrang hrang<br />
avanga adopted center-a an d<strong>ah</strong> a ni. China<br />
<strong>ram</strong><strong>ah</strong> hian hmeichhe naupang tam tak chu<br />
nausen an nih laiin an nu leh paten an paih<br />
(tlan san) daih thin. He hmeichhe naupang<br />
p<strong>ah</strong>nih latu hi US-a khawsa a ni a, a hming<br />
chu Bonnie a ni. IT lama thawktu a ni nghe<br />
nghe. He nu hian hmun hran ve ve-<strong>ah</strong> he<br />
hmeichhe p<strong>ah</strong>nih hi Adopted Center-<strong>ah</strong> a<br />
hmu a, a fa atan a la ta a ni. Bonnie hian China<br />
hi a ngaina hrim hrim a, a zin fo thin bawk.<br />
Kum 1998-a a zin tumin Hunan Province-a<br />
awm Changde City-a adoption center ata<br />
hmeichhe pakhat zawk hi a la a.<br />
A nausen lak hi a ngaina hle a, a hming<br />
chu Chang Aijie-i a ni. Mit lian mawi tak a nei<br />
a, sam erawh a nei lo. Tichuan US-a hawnin<br />
doctor a enkawltir ta a ni. Kum thum hnu<strong>ah</strong><br />
China-<strong>ah</strong> a zin leh a, adoption center-<strong>ah</strong><br />
bawk kalin kum 1 mi hmeichhe naupang chu<br />
a hmu leh a, he naupang hi a kal hma ni 10-a<br />
he center hi thleng a ni nghe nghe.<br />
An rawn thang lian zel a, Bonnie chuan<br />
unau piang tlang ang maia hmel inang an<br />
rawn ni tih a hre ta a. Bonnie chuan an DNA<br />
TAHANTIMES | 7<br />
uS-a Pa SaNG BeRiN BOOT maN TuR $25,000 DaWNG<br />
United States-a Minnesota Bial Rochester-a cheng Igor<br />
Vovkivinskiy chu US-<strong>ah</strong> pa sang ber a la ni a. Feet 7 leh<br />
inches 8-a sang a ni. Am<strong>ah</strong> hi College Student a ni a. Boot<br />
special tak a bun loh chuan ke-a kal hi a harsat a. Reebok-a<br />
official-te chuan size 26 shoes special-a siam turin<br />
$15,000 sen a ngai ang an ti a ni.<br />
Vovkivinskiy hi Ukraine atanga United States-a pem<br />
a ni a. A thianten web page siam a, thilpek khawn turin<br />
an rawn a. WCO-TV-in a chanchin an tihchhu<strong>ah</strong> avangin<br />
tun<strong>ah</strong> chuan $25,000 chuang a nei tawh a ni.<br />
Online-<strong>ah</strong> Vovkivinskiy chuan, "Minnesota mipuite u in<br />
chung<strong>ah</strong> ka lawm tak zet e. In ngilneihna, in vophalna, in<br />
tanpuina zawng zawngte avangin in chung<strong>ah</strong> ka lawm hle<br />
a ni," tiin a 'post'.n<br />
HRIATTIRNA<br />
v Mi thiam leh mi tha, mi ropui chherchhu<strong>ah</strong>na School, The Truth Biblical College & Seminary (TBCS) 2012-2013 Academic Year tan school<br />
hawn a ni leh dawn ta.<br />
v Kohhran hrang hrang leh hnam tinte angkhata tuallenna school TBCS chu June 1, 2012 khian hawn tan a ni leh dawn ta. Nu leh paten in<br />
nula tlangvalte mi thiam, mi ropui leh hman tlaka chher chhu<strong>ah</strong> in duh chuan he school (TBCS) hi pan tlak a ni e, tiin chanchin lawmawm<br />
<strong>kan</strong> inhriattir a ni e.<br />
He school-<strong>ah</strong> hian:<br />
1. Theology leh Kristian nun uluk takin <strong>kan</strong> inzirtir.<br />
2. Special English Class buatsaih a ni bawk.<br />
3. Newzeland <strong>ram</strong> atangin English zirtirtu mithiam bik (Sap mi ngei) ten<br />
thlatin an rawn zirtir thin ang.<br />
4. Hostel-a awm te, rethei harsate tan ei leh in a thlawna pek a ni ang.<br />
In rawngbawlpui,<br />
(Hmingliana Vulmawi)<br />
Secretary<br />
Board of Trustees, TBCS<br />
T<strong>ah</strong>an<br />
mi Fa aN lak (aDOPTeD) hmeiChhe NauPaNG<br />
P<strong>ah</strong>Nih Chu uNau PiaNG hmuN aN lO Ni<br />
a test-tir a, unau dik tak, piang tlang an lo ni<br />
tlat mai! Tun<strong>ah</strong> hian a upa zawk hi kum 15 mi<br />
a ni tawh a. Muang changa tlan leh a sang<br />
zawnga zuan hi a nuam tih zawng tak a ni. A<br />
naupang zawk hi kum 11-a upa a ni tawh a,<br />
tennis khelh leh school-a violin zir chu a tui<br />
ber a ni.<br />
"An hrisel hle. Inhauh pawh an nei lo, an<br />
inkawmngaih em em, ka chhuang hle thin,"<br />
tiin Bonnie chuan a sawi. He mite unau hi<br />
khawi lam atanga rawn kal nge, khawi lam<br />
chhuak nge an nih hriat an duh. He an duhna<br />
hi tihlawhtling turin Bonnie chu China-<strong>ah</strong><br />
a zin a, an nu leh pate chu zawn chhu<strong>ah</strong> a<br />
tum ta a. Pengchui (or) Dianjiang district vela<br />
awm an nih ngei a ring. Tichuan an nu leh<br />
pate chu a va hmu chhuak ta ngei a. Bonnie<br />
chuan, "Fanu p<strong>ah</strong>nih an neih avangin an<br />
chung<strong>ah</strong> ka lawm a ni," a ti. Hmeichhe unaute<br />
pawhin an nu leh pate hnen<strong>ah</strong> lehkha<br />
an thawn ve bawk.<br />
"Kan nu leh pate, <strong>kan</strong> la dam tih in hriatna<br />
hian a tibuai che u a nih chuan rilru takin<br />
ngaihdam <strong>kan</strong> dil a che u. Kum tam tak liam<br />
ta<strong>ah</strong> khan mi thar p<strong>ah</strong>nih in kalsan a. In rilru<br />
a nat viau pawh <strong>kan</strong> ring. Min ngaihtu<strong>ah</strong> ve<br />
pawh <strong>kan</strong> ring hle. Min hmuh in chak <strong>kan</strong><br />
ring e, US-a chhungkaw pakhatin faa min la<br />
hi <strong>kan</strong> vannei a ni. Kan hlim lutuk, <strong>kan</strong> rawn<br />
thanglian zel a, khawi lam chhuak nge <strong>kan</strong><br />
nih a, tute nge <strong>kan</strong> nu leh pate tih hriat <strong>kan</strong><br />
rawn chak ta a. Pianpui unau dang <strong>kan</strong> nei<br />
em? tih pawh <strong>kan</strong> hre chak hle. Kan nu leh<br />
pate u, <strong>kan</strong> hmangaih che u, <strong>kan</strong> mumang<strong>ah</strong><br />
<strong>kan</strong> hmu fo thin a che u. Kan dem lo a che u.<br />
Nunna min pek avangin lawmthu <strong>kan</strong> hrilh a<br />
che u," tiin.<br />
He mite unau hi Bonnie chuan Clyde tih<br />
leh Riley tiin an hming a phu<strong>ah</strong>.n<br />
Degree Offer-te:<br />
1. G.Th<br />
2. B.Th<br />
3. M.Min<br />
Ngaihven duh tan:<br />
1. TMEF Office<br />
2. TBCS Office<br />
3. Faculty te hnen<strong>ah</strong> ngaihven<br />
theih a ni.
8 | TAHANTIMES ceLebrity 31 May 2012 Thursday | Vol.1 No.23<br />
MILEY CYRUS:<br />
KUM 14 NIH LAIA<br />
THINLAI NA TUAR TAWH<br />
A bialpa hlui Nick Jonas nena an inthen tum kha a thin nat ber tum a ni tiin<br />
Miley Cyrus chuan thukhawchang a sawi.<br />
'Hann<strong>ah</strong> Montana' star chuan kum 14 lek a nih lai khan Jonas Brothers<br />
singer nen an in-date thin a, an han inthen leh ta mai kha chhungril tak<strong>ah</strong><br />
a tuar na hle a ni tih a sawi chhuak. Cyrus chuan, 'He pa hi ka hmangaih a,<br />
tha famkim ka ti tawp a. A mak lutuk. Ka thinlung hi a puak darh vek ni mai<br />
hian ka hria. Khami hnu kha chuan ka nun hi a ngui zo vek. A chhan chu min<br />
hmangaih let ve tlat lo a ni," a ti.<br />
"Hmeltha min ti lova, tichuan ka hmel a tha ta lova. Hun khawhralpui<br />
tlak<strong>ah</strong> min ngai lova, tichuan tu tan m<strong>ah</strong> hun khawhralpui tlak ka ni ta lova,<br />
chutiang chu a ni mai,”<br />
LOL actress chu a inpuang ta zel a, thla khat chhung mittui nen a khawsa<br />
a ni awm e. A pa Billy Ray Cyrus chuan am<strong>ah</strong> hnem nan 'a liam ve leh<br />
mai ang,' a lo ti a ni awm e. Cyrus chuan tihian a han belhch<strong>ah</strong> a. "Chuvangin,<br />
'a liam ve leh mai ang' tih hi hre phawt mai ila, khawvel tawpna a lo<br />
ni hauh lo. Kal zel mai rawh. Engpawh nise hriatreng tlak 'enge emaw' lian<br />
tham tak chu a ni ve e."<br />
He kum 19 lanu hi Hunger Games star Lim Hemsworth nen an inchhar<br />
leh tawh a, Cyrus chuan Lim Hemsworth chu, 'boyfriend serious tak'-<strong>ah</strong> a<br />
ngai a ni awm e.n<br />
SHAKIRA FAN<br />
MTD. 50 AN CHUANG<br />
Columbia singer Shakira Facebook-a dawr-tute chu May<br />
17 nia chhiar dan chuan mtd 50 chuang an awm a ni.<br />
'Facebook' chuan Facebook site-a tam ber No.1 a nih thu<br />
a puang. Singer Shakira mimal chanchin Facebook-<strong>ah</strong><br />
tarlan a ni a. Shakira lem lian fe mai a intar bawk a.<br />
T<strong>ah</strong> chuan 'mtd 50' tih a inziak a ni. Am<strong>ah</strong> lawmtu<br />
fan mtd 50 chuang a nei tih sawi nan ama lem nen<br />
a private website-<strong>ah</strong> an tar a ni. Shakira hi Latin<br />
America-a zaithiamte zing<strong>ah</strong> a hmingthang<br />
ber a. Thla kal ta khan Bill Board chuan<br />
Latin America-a Artist hmingthang ber<br />
chawimawina a hlan nghe nghe.n<br />
RIHANNA<br />
A CHE PUI LEH TA<br />
Rihanna chuan a hnute-<strong>ah</strong> tak 'aw-le vun tial' ang ngeiin lemziak thiam a<br />
zi<strong>ah</strong>tir pek a nih chu! A zam lo kher mai le. Make-up artist-ten 'aw-le vun design'<br />
ngei mai chu a (saruak) awm<strong>ah</strong> leh hnungzang lam<strong>ah</strong> an belsak a. Hei<br />
hi a video chhu<strong>ah</strong> hnuhnung bera mi tur a ni.<br />
'The talk That Talk' star Rihanna hi chirh dum atanga a lo chhuak lai a<br />
lang dawn a. A single thar 'Where Have You Been'-a a lan dan tur a ni.<br />
Ram palailenga lak he video-<strong>ah</strong> hian Rihanna chu sam dum sei tak te,<br />
luruh, thinga siam ngun, ke bun te leh thi hraw pui pui nen <strong>kan</strong> hmu ang.<br />
Kar kal ta khan 'behind-the-scenes' tih puanzar phen thil minute 2 daih an<br />
ti lang a. T<strong>ah</strong> chuan he video lak nana rehearsal an beih lai, a thawh h<strong>ah</strong> dan<br />
te a lang a. Hei ringawt pawh hian a fan-te mit<strong>ah</strong> chuan a invawrh sang leh<br />
hle a ni.n<br />
'mOTheR'S DaY'-<strong>ah</strong> SiNGeR BeYONCe ChuaN<br />
a Nu ChaWimaWiNa Thu a ThaWN<br />
Khawvel zaithiam lar Beyonce chuan 'Mother's Day' khan ama nu chawimawi<br />
nan rilru leh tih tak zetin a website atangin lehkha a thawn. Rimawi khawvela<br />
chanchinbu te chuan Beyonce (30)-in a website atangin a nu chawimawina<br />
lehkha a thawn thu chanchin an tarlang hlawm a ni. A lehkha<strong>ah</strong> chuan,<br />
"Ka hmangaih em em, ka nu..i mi enkawlna leh zirtirnaa ka lo sei lian hi<br />
ka lawm tak zet a ni. Ka lawm lehzualna ber chu zaithiam ni tura min lo hring<br />
hi a ni. Ka nu, ka lawm hli<strong>ah</strong> hli<strong>ah</strong> asin" te a ti a.<br />
"Tun<strong>ah</strong> chuan keipawh nu ka ni ve ta a, i hlutna zawng zawng ngaihhlut<br />
nachang ka lo hre thiam chho ve zel tawh a. 'Mother's Day'-<strong>ah</strong> hian hlim taka<br />
i awm ka beiseiin ka tawngtai asin," ti tein Beyonce chuan a ziak bawk a ni<br />
awm e.n<br />
aDele alBum hRalh zaT<br />
hRalh Thei aWm Ve Tak maW<br />
Zai thiam Adele chuan ni kum khan a album siam<br />
chu a hralh chhuak tam hle a. Khawvela album hralh<br />
chhu<strong>ah</strong> tam ber record a siam a nih kha. Released<br />
a nih atanga kar 67 chhungin a album (21) chu<br />
copy maktaduai 18 chuang meuh a hralh hman a ni.<br />
A album hralh zawng zawng zinga 1.6% chauh a la ni<br />
lehnghal. Brits chuan kum 5 liam ta vel<strong>ah</strong> khan album<br />
hralh chhu<strong>ah</strong> lam<strong>ah</strong> hma a hruai hle a. Amy Winehouse,<br />
Coldplay leh Susan Boyle te pawh top ten-<strong>ah</strong> an lang pha<br />
reng a ni. n
31 May 2012 Thursday | Vol.1 No.23<br />
entertAinment<br />
CANNES INTERNATIONAL FILM FESTIVAL 65-NA AN HMANG<br />
'Festival de Cannes' an tih, Cannes International Film Festival 65-na chu May ni 16 khan hman tan a ni. '2012<br />
Cannes Film Festival' hi French <strong>ram</strong> Paris khawpuia hman a ni. Ni 16 atanga tanin May 27 thleng hman tur a ni.<br />
A hawn nan Director Wes Anderson film lak 'Moonrise Kingdom' an chhu<strong>ah</strong> a. He film hi 1960 vela nula<br />
tlangval inkawpte chanchin a ni. Cannes International Film Festival kharna atan erawh chuan 'Therese Desqueyroux'<br />
film an hmang thung ang.<br />
Cannes International Film Festival endiktute chu Italian film director Nanni Moretti-an a ho ang. A tha filawr<br />
thlan chhu<strong>ah</strong> film 22 a awm a, chung zinga mi chu lawmman dawng tur an thlang chhuak dawn a ni.<br />
Chung film 22 zing<strong>ah</strong> chuan 'In another country' leh 'The Taste of Money' <strong>South</strong> <strong>Korea</strong> film p<strong>ah</strong>nih a tel a.<br />
Japan film pakhat, ‘In Love’ pawh a tel bawk. A dang zawng chu America, Britain, French, Denmark, Mexico,<br />
Germany, Sweden, Australia, Russia, Egypt, Netherland leh Belarus <strong>ram</strong> chhuak film te a ni hlawm.n<br />
Bee GeeS leGeND ROBiN GiBB Chu kum 62 mi NiiN Thi<br />
Hman zan mai khan Robin Gibb chu a nupui leh fate bul<strong>ah</strong> a thi ta. A chhungte chuan Robin Gibb (kum 62) chu<br />
rilpui hnuai lam cancer natna avangin a thi ta tih lungchhe takin an puang. "May 20, 2012 Sunday dar 10:46<br />
p.m khan Robin Gibb (Bee Gees) chu cancer natna avangin a thi ta," tiin an tarlang hlawm.<br />
An chhungte pawh mi dangin bawr buai lo turin an ngen nghal bawk. Chelsea Hospital-a enkawl a ni a, a<br />
bul<strong>ah</strong> hian a fapa Robin-John leh Spencer, a fanu Meliss leh a nupui Dwina te an awm thap.<br />
Robin Gibb hi British music history-a hming dai tawh lo tur a ni nghe nghe. Hla phu<strong>ah</strong> thiam lam<strong>ah</strong> a thiam<br />
ber pawla an ngaih a ni bawk. He band hian album maktaduai 200 chuang meuh khawvel hmun hrang hrang<strong>ah</strong><br />
an hralh chhuak a. How Deep Is Your Love, Stayin' Alive leh Night Fever te chu an lar hle. An sam a sei a, Suits<br />
var tawt tak an ha, an aw ki a sang hle thin a nih kha.n<br />
The TOEFL & IELTS Specialist<br />
international english language proficiency<br />
ETs TOeFl [PBT]<br />
Cambridge ielTS<br />
• Special class/Regular class ျဖင့္<br />
တစ္ႏွစ္ပတ္လံုး<br />
သင္ယူႏိုင္သည္။<br />
IELC, T<strong>ah</strong>an Times အေနာက္ဘက္ကပ္ရပ္<br />
တာဟန္းေစ်း အေရွ႕ေတာင္ဘက္၊ 'A' Group<br />
test preparation course<br />
TAHANTIMES | 9<br />
TOP 10 BOXOFFICE<br />
1 Men in Black III $70M<br />
2 Think Like a Man $524M<br />
3 Battleship $47M<br />
4 The Dictator $44M<br />
5 Dark Shadows $65M<br />
6 Chernobyl Diaries $9M<br />
7 What to Expect When You're Expt. $24M<br />
8 The Best Exotic Marigold Hotel $18M<br />
9 The Hunger Games $396M<br />
10 Think Like a Man $89M<br />
TOP 10 MusIC aLBuMs<br />
1 Trespassing Adam Lambert<br />
2 21 Adele<br />
3 Blown Away Carrie Underwood<br />
4 Rize of the Fenix Tenacious D<br />
5 ...Little Broken Hearts Nor<strong>ah</strong> Jones<br />
6 NOW 42 Various Artists<br />
7 Bloom Beach House<br />
8 Glee:TheMusic: Sea 3 Soundtrack<br />
9 Tuskegee Lionel Richie<br />
10 Up All Night One Direction<br />
Website: www.t<strong>ah</strong>antimes.com<br />
E-mail: t<strong>ah</strong>antime@gmail.com<br />
xl;jcm;csuf<br />
Test ေျဖမည့္သူမ်ားကို<br />
စာရင္းသြင္းေပးသည္။<br />
Scoring system ျဖင့္<br />
ရမွတ္ကို<br />
ခန္႔မွန္းေပးသည္။<br />
Test section တိုင္းကို<br />
audio CD + Past paper ျဖင့္<br />
ေလ့က်င့္ေပးသည္။<br />
ဆရာကိုယ္တိုင္<br />
2012 ခုႏွစ္တြင္ TOEFL-610, IELTS-8.0 ႏွင့္<br />
Test of Written English fullmark 6 မွ 5.5 ရထားၿပီး ျမန္မာတစ္ႏိုင္ငံလံုး<br />
Top Ten စာရင္း၀င္ျဖစ္သည္။<br />
• trSwfaumif;&csif&if trSwfjrifhjrifh&xm;wJh q&mxH oif,lyg •
10 | TAHANTIMES Cover Story 31 May 2012 Thursday | Vol.1 No.23<br />
ANANDA HMINGTHANSANGI: "KA HMANGAIH CHE"<br />
Lelte Artiste Huang-in "Mi i<br />
hmuhin an englai hi nge i<br />
thlir hmasak thin?" tia zawhna<br />
"Mi ka hmuhin ka thlir hmasak<br />
ber chu an KE hi a ni. Ke<br />
nalh hi ka ngaisang a ni ang.<br />
Miin ke fai tak a neih chuan a<br />
nalh.." tia rin loh zawng daiha<br />
chhangtu hi tu dang a ni lo ve.<br />
Mizo<strong>ram</strong> Music Award vawi<br />
21-na "Lelte Award 2012"<br />
'Best Music Video (Lengzem/<br />
Lenglawng) award dawngtu,<br />
'Ka hmangaih che' Ananda<br />
Hmingthansangi ngei kha<br />
a ni.<br />
'Ananda' tih chu koh nuam<br />
tak, m<strong>ah</strong>se veng dang rim a<br />
nam em tih tur a ni a. M<strong>ah</strong>se<br />
a nam tak tak awzawng lo.<br />
Chaltlang Mualvenga Pu<br />
Khawlianthanga leh Pi Vanlaltluangi<br />
te fanu mal a ni a,<br />
Aizawl Civil Hospital<strong>ah</strong> December<br />
31-a piang a lo ni. A<br />
pian lai hi <strong>India</strong>n model lar<br />
'Ananda' lar lai tak a lo ni a,<br />
am<strong>ah</strong> lawm em emtu an monu<br />
hian a hming hi 'Ananda' tiin<br />
a lo sa ve a, a Mizo hming<br />
'Hmingthansangi' bo lek lek<br />
khawpin 'Ananda' tia koh a lo<br />
hlawh ta a ni awm e.<br />
Nikum October thla<br />
laihawl vel<strong>ah</strong> 'Ka hmangaih<br />
che' music video a la a. LPS<br />
Channel one leh ZONET<br />
'Zawlbuk'-<strong>ah</strong> te a chhuak<br />
zauh zauh na a, hmeh<br />
chhu<strong>ah</strong> turin khawi Demand<br />
Channel-<strong>ah</strong> m<strong>ah</strong> d<strong>ah</strong> a la ni<br />
lo. He "Ka Hmangaih Che"<br />
hla phu<strong>ah</strong>tu leh video producer<br />
Pu MJ Zakunga hian a<br />
hla phu<strong>ah</strong>te collection album<br />
tihchhu<strong>ah</strong> a tum avangin, a<br />
common palh hlauvin demand<br />
channel-<strong>ah</strong> d<strong>ah</strong> a la<br />
phal lo a ni.<br />
M<strong>ah</strong>se LPS leh ZONET<strong>ah</strong><br />
a khat tawka he music<br />
video hi chhu<strong>ah</strong> a nih reng<br />
avangin ngaihven a hlawh<br />
hle a, zai a thiam mai <strong>bak</strong><strong>ah</strong><br />
a hmel leh zai inrem vang<br />
te, music video direct dan a<br />
chang<strong>kan</strong>g, an uluk duhtuizia<br />
avang tein mi ngaihven<br />
a hlawh hle a. Shooting-a lo<br />
lang <strong>ram</strong> palai lenga khumpui<br />
chunga thu lai lang tur hian a<br />
buaithlakin hna a hautak hle<br />
a, sum sen a thathnem rualin<br />
music video hian mi hlut<br />
a hlawh hle thung ta a<br />
ni. Video thla la<br />
tur hian Ananda leh Pu M J-a<br />
te hi an duhtui dun hle a, Pu<br />
B. Zosanga ngat an sawm<br />
a, a hla nena inrem tur hian<br />
Ananda hian a direct m<strong>ah</strong><br />
zawk a ni.<br />
Demand Channel-a d<strong>ah</strong><br />
ni kher lo m<strong>ah</strong> se, hetianga<br />
uluk deuh, duhtui taka<br />
lak a nih avang hian "Ka<br />
Hmangaih Che" music video<br />
leh a satu hi a lar tho tho<br />
ta mai a, Best Music Video<br />
Award a dawng ta hial reng<br />
a ni.<br />
Ananda hian nuta pathum<br />
a nei a, a ni hi a upa ber dawt<br />
a ni. Aizawla lehkha zir tluan<br />
chhuak zak a ni a. Salvation<br />
Army-a awm an ni. Naupan<br />
lai atanga zai thin, tleirawl<br />
hnu-a thiante nen a ruala zai<br />
chho, 2007 kum Red Ribbon<br />
Youth Icon-a top 20-a<br />
inhlangkai ve hman a ni. A<br />
hnu-<strong>ah</strong> Art & Culture Department<br />
sawmnain Goa, Delhi<strong>ah</strong><br />
te zai turin a zin chhuak<br />
ta nual. Phai<br />
lam<strong>ah</strong><br />
vawi ruk lai 'zaia zin' ve tawh<br />
a ni. Sap hla leh Mizo hla a<br />
sa kawp thin a ni awm e.<br />
2001 May-a a lak, Pu Zirsangzela<br />
Hnamte hla 'Ka<br />
hmang ral leh thin' kha a video<br />
hmasa ber a ni.<br />
Pu M J-a hla p<strong>ah</strong>nih, 'Ka<br />
hmangaih che' leh 'Ram ka<br />
duh ber' te a siam leh a.<br />
A hnuhnung ber<strong>ah</strong> 'Lungrun<br />
ka dawn thin che' tih F.<br />
Vanlalhriatrenga hla a siam<br />
thar leh bawk. He Music<br />
Video, Pu Vanlalruata Tochhawng<br />
produce hi chu demand<br />
channel-<strong>ah</strong> pek a ni<br />
tawh nghe nghe.<br />
'Ananda' hi zai lama lar<br />
chho mek a ni a. A lar lohna<br />
lam<strong>ah</strong> pawh 'ti ve tak' a lo ni.<br />
Hla za chuang a lo phu<strong>ah</strong><br />
hman der tawh! A tam zawk<br />
chu a thluk la siam loh an<br />
ni. Am<strong>ah</strong> pawhin a la sa lar<br />
hman lova, hla thluk siam<br />
thiam thenkhat te pawhin a<br />
thluk siam<strong>ah</strong> an dil nual a, tum<strong>ah</strong><br />
erawh a la pe lo.<br />
Mizo hla<strong>ah</strong> Vanlalruati te,<br />
Daduhi te hla a ngaithla tam<br />
a, Sap hla<strong>ah</strong> chuan Celine<br />
Dion leh Sap hla dang Sentimental<br />
lam hla a ngaina. Infiamna<br />
lam<strong>ah</strong> Volley-ball leh<br />
TT khelh nuam a ti. Lehkha<br />
chhiar mi a ni a, Mafaa zi<strong>ah</strong><br />
a chhiar fo.<br />
Inchei nan chuan a rawng<br />
duh zawng chu 'a dum' a ni<br />
thung.<br />
Mizo<strong>ram</strong> chhim lam<strong>ah</strong><br />
Concert Tour nei turin Biakmuana,<br />
P C Lalremruata leh<br />
mi dang dangte nen an ru<strong>ah</strong>man<br />
mek a ni awm e.<br />
Mizo hmeichhia-<strong>ah</strong> chuan<br />
nu tawk tak, pian thiam tak,<br />
mitmeng fi<strong>ah</strong> tak, inkhaithli<br />
zan mai Ananda hian a theih<br />
chuan zai chhoh zel a tum a,<br />
ei zawnna tak tak atana a tuina<br />
ber chu sumdawnna lam<br />
a ni tlat. Tuna an chhungkaw<br />
ei zawnna ber pawh 'Furniture<br />
Workshop' a ni.n<br />
Ref:Lelte Weekly
31 May 2012 Thursday | Vol.1 No.23<br />
TAHANTIMES | 11<br />
Kan <strong>ram</strong><strong>ah</strong> <strong>South</strong> <strong>Korea</strong> PreSident<br />
<strong>Lee</strong> myung-baK Lo zin: Kum 20 chhunga<br />
<strong>South</strong> <strong>Korea</strong> hruaitu Lo zin hmaSa ber a ni<br />
May 14 khan <strong>South</strong> <strong>Korea</strong> president<br />
<strong>Lee</strong> <strong>Myung</strong>-<strong>bak</strong> chu <strong>kan</strong> <strong>ram</strong><strong>ah</strong> a<br />
lo zin a. Kum 30 chhunga <strong>kan</strong> <strong>ram</strong>a<br />
<strong>South</strong> <strong>Korea</strong> hruaitu lo zin hmasa ber<br />
a ni. Kan <strong>ram</strong> insingsak dan chungchang<br />
sawiin <strong>kan</strong> <strong>ram</strong> president U<br />
Thein Sein leh NLD hruaitu Daw<br />
Aung San Suu Kyi te nen an inkawm<br />
a. Kum 1983 hnu lama <strong>South</strong> <strong>Korea</strong><br />
president lo zin hmasa ber a ni.<br />
Kan <strong>ram</strong>a a lo zin thu-<strong>ah</strong> venhimna<br />
lam pawh an lo inbuatsaih nasa<br />
a, a lo thlen hma atangin venhimna<br />
hi an lo uluk sa hle a ni. In sumdawn<br />
tawnna lama thawh dun dan tur tha<br />
zawk sawi ho a ni a, <strong>kan</strong> <strong>ram</strong> president<br />
U Thein Sein leh Daw Aung San<br />
Suu Kyi te chu a hrangin a kawm ve<br />
ve.<br />
May 15 khan Yangon-a Sedona<br />
perSpeCtive<br />
Hotel-<strong>ah</strong> NLD president Daw Aung<br />
San Suu Kyi chu a kawm a, chanchinbu<br />
mite zawhna pawh an chhang ve<br />
ve. <strong>Lee</strong> <strong>Myung</strong>-<strong>bak</strong> chuan, "Myanmar<br />
hian hun thar duhawm tak in<br />
hmang chho mek a, Daw Aung San<br />
Suu Kyi nena <strong>kan</strong> inkawmna atangin<br />
Myanmar <strong>ram</strong> dinhmun pawh ka<br />
hriat chian ph<strong>ah</strong> hle a ni" a ti. "<strong>South</strong><br />
<strong>Korea</strong> <strong>ram</strong> hi democracy <strong>ram</strong> <strong>kan</strong> ni<br />
a, khawvelin <strong>ram</strong> chang<strong>kan</strong>g<strong>ah</strong> min<br />
pawm. Chuti ang deuh chuan Myanmar<br />
pawh hi in kal mek a ni, <strong>kan</strong> <strong>ram</strong><br />
ang chi<strong>ah</strong> hi in rawn nih chhoh ka<br />
beisei" a ti bawk.<br />
May 14 khan <strong>kan</strong> <strong>ram</strong> president<br />
U Thein Sein nen inkawmin thu<br />
pawimawh tak tak an sawi dun a. UN<br />
Security Council thu chhuak bawh<br />
pelhtu North <strong>Korea</strong> nena <strong>kan</strong> <strong>ram</strong><br />
chu inkungkaihna nei mi<strong>ah</strong> lo turin<br />
<strong>Lee</strong> <strong>Myung</strong>-<strong>bak</strong> hian a fuih bawk.<br />
Daw Aung San Suu Kyi nena an<br />
inkawmna<strong>ah</strong> zirna pawimawhzia an<br />
sawi dun ber a, <strong>South</strong> <strong>Korea</strong> <strong>ram</strong>in<br />
hlawhtling taka Democracy a kalpui<br />
theih chhan zing<strong>ah</strong> chatlak lova zirna<br />
tha a kalpui vang a nih thu te leh<br />
hmasawnna hnar democracy leh human<br />
rights chu hloh a pawizia thu-<strong>ah</strong><br />
<strong>Lee</strong> <strong>Myung</strong>-<strong>bak</strong> leh Daw Aung San<br />
Suu Kyi-te chu an lungrual hle.<br />
Daw Aung San Suu Kyi chuan<br />
hmasawnna, zalenna leh dikna chu<br />
<strong>kan</strong> duh, mipuite-<strong>ah</strong> tih phalna leh<br />
tih theihna a awm chauhvin democracy<br />
hi a awm a, sawrkar chu mipui<br />
kuta awm a nihzia mipuiten an hriat<br />
chauhvin democracy dik tak chu a<br />
awm dawn a ni a ti.<br />
SOuTh kORea PReSiDeNT lee mYuNG-Bak-aN maRTaR-Te ThlaN a TlaWh<br />
Kum 1985 hnu lama a vawi khatna<br />
atan <strong>South</strong> <strong>Korea</strong> Foreign Minister<br />
chu May 1,2 khan <strong>kan</strong> <strong>ram</strong><strong>ah</strong> a<br />
rawn zin tawh a, <strong>kan</strong> <strong>ram</strong> president<br />
U Thein Sein leh Foreign Minister<br />
U Wunna Maung Lwin te chu a<br />
hrangin a kawm ve ve a nih kha.<br />
Kum 1975 khan <strong>kan</strong> <strong>ram</strong> leh<br />
<strong>South</strong> <strong>Korea</strong> hi an inzawm tan a.<br />
<strong>South</strong> <strong>Korea</strong> company 100 vel chu<br />
<strong>kan</strong> <strong>ram</strong><strong>ah</strong> an rawn lut a, a tam ber<br />
chu puan than siam leh thui lam<br />
titu company-te an ni a. Kan <strong>ram</strong><strong>ah</strong><br />
presi-dent hna U Thein Sein-an a<br />
thawh tan atang khan <strong>ram</strong> chu a inthlak<br />
danglam hle a, <strong>ram</strong> hrang hrang<br />
hruaitute pawh an rawn lut chur chur<br />
a, min hrekna tam tak an hlip tawh<br />
nghe nghe.n[Weekly Eleven/NLM]<br />
1983-<strong>ah</strong> North <strong>Korea</strong>n-hovin an bomb hnua an chei that leh Martarte thlan chu <strong>South</strong> <strong>Korea</strong> <strong>President</strong> <strong>Lee</strong> <strong>Myung</strong>-<strong>bak</strong> leh a minister ten z<strong>ah</strong>derna chibai<br />
an va buk. He martarte thlan hi 1983 khan North <strong>Korea</strong>n-hovin an bomb chhia a, a hmun ngai<strong>ah</strong> a tharin din that leh a ni a.<br />
1983 khan Kawl<strong>ram</strong>a rawn zin, sawrkar khual lian, <strong>South</strong> <strong>Korea</strong> <strong>President</strong> Chun Doo-hwan th<strong>ah</strong> tumin Yangon-a Hnam Pa Bogyoke Aung San leh<br />
hruaitu dang martarte thlan ceiling-<strong>ah</strong> North <strong>Korea</strong>n-hovin bomb an kam a, an tihpu<strong>ah</strong> tak avangin martarte thlan pawh a darh chhe vek a. <strong>South</strong> <strong>Korea</strong><br />
<strong>President</strong> Chun Doo-hwan chu vanneihthlak takin a him hlauh a. Myanmar sawrkar khual lian minister-te telin mi (21)-in nunna an chan a. Hliam na tak tak<br />
pawh an awm. Myanmar <strong>ram</strong> leilunga hetianga <strong>South</strong> <strong>Korea</strong> <strong>President</strong> th<strong>ah</strong> tuma North <strong>Korea</strong>-in a phiar hi <strong>ram</strong> leh hnam inz<strong>ah</strong> lohna lian tak, in-pawisak<br />
lohna lantirna a ni a. 1983 atang khan North <strong>Korea</strong> sawrkar nen Embassy-a inzawmna pawh chhut ch<strong>ah</strong> hmi<strong>ah</strong> a ni na a, Senior General Than Shwe hun<br />
khan North <strong>Korea</strong> chu a lo dawngsawng tha leh a ni. North <strong>Korea</strong> sawrkar hian 1983-a martarte thlan bomb chhiat thu-<strong>ah</strong> tun thleng hian Myanmar sawrkar<br />
hi ngaihdam a la dil hauh lo.<br />
Daw Aung San Suu Kyi nen an inkawmna<strong>ah</strong>, 'North <strong>Korea</strong> nena inkungkaihna siam hi UN Security Council rorel bawhchhiatna a ni tih Myanmar<br />
sawrkar hian a hriat chian a beisei thu te, Myanmar sawrkar nen thawhho an tum thu leh Myanmar democracy tundinna kawng<strong>ah</strong> a letin thlawp zel an tum<br />
thu' te <strong>South</strong> <strong>Korea</strong> <strong>President</strong> <strong>Lee</strong> <strong>Myung</strong>-<strong>bak</strong> hian a sawi a. Myanmar <strong>ram</strong> hian hmasawn leh chang<strong>kan</strong> a duh ang chi<strong>ah</strong> hian remna muanna leh intluktlanna<br />
te a mamawh thu, mipuiten kawng hrang hrang<strong>ah</strong> zalen taka hma an lak theih hi democracy dik leh changtlung<strong>ah</strong> chuan a pawimawh em em thu<br />
leh mipuite hian an 'nakin hun' hi anm<strong>ah</strong>ni ko-a innghat a ni tih an hriat thiam a pawimawh hle thu te Daw Aung San Suu Kyi chuan a sawi. n
12 | TAHANTIMES<br />
artiCle 31 May 2012 Thursday | Vol.1 No.23<br />
VAL upA THLARAu WORLD<br />
PAHLIRA<br />
Val upa tih tawngkam hi tunlai<br />
chuan lam a khat ta em a, a awmzia<br />
leh nihna hre mang lo pawh <strong>kan</strong><br />
awm nual tawh awm e. A chhan chu<br />
thalai inhruainaa <strong>kan</strong> hman tak loh<br />
vang a ni a. M<strong>ah</strong>se Zonun <strong>kan</strong> sawi<br />
dawn chuan Zawlbuk te, tlawmngaihna<br />
te, val upa tihte hi sawi<br />
hmaih theih hauh lova pawimawh,<br />
Zonun lailum lu<strong>ah</strong>tute an ni a. Chu<br />
tak chuan huaisenna te, dikna leh<br />
rinawmna te, taihmakna te, rem<br />
hriatna te, mi khawngaih theihna te,<br />
thuhnuairawlhna te, hloh leh chan<br />
ngamna te, mi tana inpekna te leh<br />
aia upa z<strong>ah</strong>na te a tel vek a.<br />
Val upa hi hmanlai Mizo khawtlang<br />
thalai hruaitu nihna hming<br />
a ni a, hmanlai chuan Mizo khawtlang<strong>ah</strong><br />
val upa tluka mipuiin an<br />
z<strong>ah</strong> leh ngaihsan rawn an awm lo.<br />
Chutiang dinhmuna ding chu tunlai<br />
boruak atanga zuk thlir chuan thalai<br />
pungkhawmten lungrual taka ban<br />
phara an thlan ni ngei turin <strong>kan</strong> ring<br />
awm e. M<strong>ah</strong>se hmanlai deuh tak<br />
taka val upate chu chutianga thlan<br />
zuk ni hauh lova. Thlan lohvin engtin<br />
nge chutia val upa an nih theih<br />
<strong>kan</strong> ti mai thei.<br />
He val upa ni tur hian tuten emaw<br />
a nihtir tuma sawi mawia nominate a<br />
ni lova, m<strong>ah</strong>ni ngei pawhin nih tuma<br />
beih leh khelh chi pawh a ni hek lo.<br />
He mite chhung hi an chhungkua an<br />
hunga buh leh bal<strong>ah</strong> an hausa thei<br />
sia tih emaw, ani hi a pumrua a lianin<br />
a chak a, thupui hlapui han vai<br />
vel pawh a tlin bawka tih emaw, a<br />
huaisena ral lu pawh a la tam bawk<br />
tih emaw pawh a ni lova, a pawnlam<br />
lang thei lam atanga teh a ni lo ti ila<br />
a dik ber awm e. A nih leh chutiang<br />
chu lo ni se eng chuan nge val upa<br />
nihtir ta a? Val upa nihtirtu chu a<br />
chhungril nun hlutna lo par chhuak<br />
kha a ni. A chhungril lam nun hlutna<br />
chu eng ang nge? Nun hlu chu<br />
mite tan a nun chenfakawm, am<strong>ah</strong><br />
avanga tuten emaw h<strong>ah</strong>damna leh<br />
chhanchhu<strong>ah</strong>na, rilru lam<strong>ah</strong> leh<br />
taksa lama an lo dawn te, mi harsa<br />
leh chhum chhia, hmeithaite am<strong>ah</strong><br />
avanga an lo thlamuan ve a, harsatna<br />
leh buai mangan tawktute tana<br />
thlamuanpui awm, am<strong>ah</strong> pantu tute<br />
tan pawha pan n<strong>ah</strong>awm, mipui thla-<br />
vang hauh ngam, kawng engkima<br />
lal leh khawtlangin an muanpui,<br />
dikna leh hmangaihnaa ding nghet<br />
thlawhhma lak leh eibar zawnna<br />
kawng leh chhungkaw kaihhruaina<br />
kawnga entawn tlak, uang lo, chapo<br />
lo, tum<strong>ah</strong> hmusit ngai lo, itsikna leh<br />
elrelna nei lo, milian mi te thliar leh<br />
enhranna nei mi<strong>ah</strong> lo, nun hawihhawm,<br />
nun z<strong>ah</strong>awm, midangte tana<br />
malsawmna nun leh <strong>kan</strong> han sawi<br />
tak te hi nun hlu chu a ni phawt mai<br />
a. Chutiang nun neitute an nun lo par<br />
chhuak atang chuan mite thinlung<strong>ah</strong><br />
lungrual takin val upa nihna a rawn<br />
piang a, lal pawhin a khawnbawl upa<br />
leh mipui hma<strong>ah</strong> 'ka val upa' tiin a ko<br />
a, tuma hnial rual loh, au chhu<strong>ah</strong>pui<br />
bawk si lovin tupawhina val upa tia<br />
koh a kai ta thin a ni.<br />
Tunlai<strong>ah</strong> chuan hmanlai val upa<br />
ang hi an awm ta lo, awm reng theih<br />
pawh a ni hauh lo ve, <strong>kan</strong> khawsak<br />
leh ei-in zawn dan leh nunphung a<br />
danglam tawhin <strong>kan</strong> khawtlang dan<br />
leh inkaihhruai dante pawh a danglam<br />
tawh. M<strong>ah</strong>se Zofate khawtlang<br />
hi chu tuan leh mang atanga thalai<br />
kuta awm a ni a, thalaite tel lo hian<br />
engm<strong>ah</strong> <strong>kan</strong> ti thei lova, <strong>kan</strong> kal thei<br />
lo a ni a, chutiang a nih avang chuan<br />
khawi veng leh khua<strong>ah</strong> pawh thalai<br />
insuihkhawm an deldulna leh an tanrual<br />
lohna apiang kha a hrehawm a<br />
ni mai a. M<strong>ah</strong>se Mizo hi Mizo nih reng<br />
<strong>kan</strong> tum a, Mizo khawtlang nuna nun<br />
<strong>kan</strong> tum reng dawn chuan thalaite<br />
pawimawhna hi engtik<strong>ah</strong> m<strong>ah</strong> a nep<br />
dawn lova, hruaitute pawimawhna te<br />
hi a bo dawn tawp lo. Tunlai thiamna<br />
leh hriatna lam<strong>ah</strong> engtiang pawhin<br />
tlan chakin hmasawn ila, Mizo nula<br />
tlangval <strong>kan</strong> nihna hi a bo chuang<br />
dawn lova <strong>kan</strong> chhiatni thatni insawngbawl<br />
dan te, <strong>kan</strong> hlimho duh<br />
dan leh <strong>kan</strong> nunphung leh khawsak<br />
dan zawng zawngte hi hnam dang<br />
tih dan<strong>ah</strong> <strong>kan</strong> kai thei dawn lova,<br />
chuvang chuan hmanlai angin val<br />
upa hmang tawh lo m<strong>ah</strong> ila <strong>kan</strong> tih<br />
dan leh nih dan ang ang<strong>ah</strong> hian <strong>kan</strong><br />
rawn inlar tharin rawn chhem nung<br />
reng se, chu chuan <strong>kan</strong> tlawmngaihna<br />
mei hi mit lovin a chhem nung<br />
zel ang a, t<strong>ah</strong> chuan <strong>kan</strong> damna leh<br />
chakna a awm a ni.<br />
n<br />
K hawvela<br />
ENVIRONMENT<br />
<strong>ram</strong> ngaw tha tak takte<br />
tihchereu a nih hlawm avang leh<br />
boruak (gas) tha lo tak tak <strong>kan</strong> tihchhu<strong>ah</strong><br />
nasat luat avangin khawvel<br />
sik leh sa te a suakpak zo va,<br />
khawvelin a tuar mek a ni.<br />
Harsatna kawng hrang hrangin<br />
<strong>kan</strong> tawk. Khua a lum zual avangin<br />
chhim leh hmar tawp vur te a<br />
tuiral tial tial a, chu chuan tuifinriat<br />
tui a tipun a. Tuipui luan dan te a<br />
danglam zo va, Tuipui luan dan a<br />
danglam deuh hret vang ringawtin<br />
thli tleh dan thli kawng a danglam<br />
ve leh hrat a. Chu chuan sik leh<br />
sa, ru<strong>ah</strong> sur dan khaw lum dan a<br />
tidanglam chho ta zel a ni. Tichuan<br />
a vawh leh vawt lutuk, a lum leh<br />
lum lutuk ang tein boruak hrang<br />
hrang <strong>kan</strong> hip ta a ni.<br />
Khawvelin harsatna namen lo<br />
a tawh chhoh zel avangin UNO<br />
huaihawtna-in 1972-<strong>ah</strong> <strong>ram</strong> 113a<br />
palai 1200 chuang Sweden <strong>ram</strong><br />
Stockholm-<strong>ah</strong> an intawk khawm ta<br />
a. Chu khawmpui chuan, "mihringte<br />
hian <strong>kan</strong> chheh vel (environment)<br />
tha leh thianghlim tak neih <strong>kan</strong> phu<br />
a ni," tih thu an chhu<strong>ah</strong> a.<br />
Tichuan United Nations Environment<br />
Prog<strong>ram</strong>me (UNEP) a din<br />
ta a, khawvel <strong>ram</strong> zawng zawng<br />
deuhthawin hma lak dan turte an<br />
duang a, 'environment tha' <strong>kan</strong><br />
neih leh theih nan hma an la ta<br />
theuh a. Chuta tang chuan kumtin<br />
June ni 5 chu 'World Environment<br />
Day' atan ruat a ni nghal ta a ni.<br />
UNEP hian kawng thum lian<br />
tak tak hmalakna a nei a. Khawvel<br />
venhim, environment lam zir chian<br />
a, thiamna hriatna theh darh, hriselna<br />
leh <strong>kan</strong> chhehvel khawih<br />
pawi thei chemical hriat chhu<strong>ah</strong>a<br />
tarlan te a ni a. Kan <strong>ram</strong> pawh hi<br />
UNEP member <strong>kan</strong> ni ve a, chuvangin<br />
sawrkar hian Foreign Ministry<br />
hnuai<strong>ah</strong> Environment chung-<br />
DAY(June 5 )<br />
chang hi kawng hrang hrangin hma<br />
a la ve mek a ni.<br />
Mihirng khawsak <strong>kan</strong> hautak<br />
tial tial a, mamawh avangin lei leh<br />
a chhunga thil awmte <strong>kan</strong> khawhral<br />
hiau hiau a. Khur chhuak thil te <strong>kan</strong><br />
lai a, thing leh mau te <strong>kan</strong> kit chereu<br />
zo va. Chung chuan sik leh sa a ti<br />
danglam zo va, heng zawng zawng<br />
leh nungchate hi inkunglaihna nei<br />
vek <strong>kan</strong> nih avangin <strong>kan</strong> nitin khawsak<br />
phung<strong>ah</strong> kawng hrang hrangin<br />
<strong>kan</strong> tuar ta hlawm a ni.<br />
Tichuan thing leh mau te phun<br />
that leh a, khawvel hi <strong>ram</strong> ngaw-a<br />
tihring leh turin <strong>ram</strong>tinin m<strong>ah</strong>ni theih<br />
ang angin hma an la mek a ni. Hetih<br />
rual hian heng <strong>ram</strong> ngaw-a khawsa<br />
nungcha tinreng te hi humhalh a<br />
tul em em bawk. Nungcha tam tak<br />
chu khawmuala khawsa an ni a,<br />
tuia cheng nungcha pawh tam tak<br />
an awm. 'Environment', <strong>kan</strong> chheh<br />
vel siam tha leh turin thing leh mau<br />
ringawt ni lo, khawmual leh tuia<br />
nungcha te <strong>kan</strong> humhalh hi tih makmawh<br />
a ni.<br />
Hetih rual hian boruak leh tui<br />
thianghlim neihna kawng<strong>ah</strong> pawh<br />
inthl<strong>ah</strong>d<strong>ah</strong> loh a tul a. Boruak <strong>kan</strong><br />
tih bawlhhlawh vangin van lama min<br />
tuamtu boruak ozone, ni eng laka<br />
min vengtu ber pawh <strong>kan</strong> tikhawlo<br />
zo a. Chuvangin <strong>ram</strong> te hian boruaka<br />
gas tha lo te, mawtawr meikhu,<br />
factory meikhu tihchhu<strong>ah</strong> zat tur te<br />
a theih chen chen an inbithli<strong>ah</strong>sak<br />
ta a ni. Chutiang zel chuan tui, lui<br />
tui, tuifinriat titawp zawnga thil tha<br />
lo leh bawlhhlawh paih mai maina<br />
kawng<strong>ah</strong> pawh invawng thianghlim<br />
turin <strong>ram</strong>tin an inphut a, a theih ang<br />
angin hma an la suau suau a ni.<br />
World Environment Day-<strong>ah</strong> hian<br />
<strong>ram</strong> ang, sawrkar ang chauh ni lo,<br />
mimal te hian m<strong>ah</strong>ni theih ang tawk<br />
theuha heng thu hi pawisa taka <strong>kan</strong><br />
hawiharh ve a hun ta hle. n
31 May 2012 Thursday | Vol.1 No.23<br />
hRiSel Theih DaN TuR kaWNG 7<br />
Tunlai<strong>ah</strong> hi chuan taksa<br />
hriselna hi <strong>kan</strong> ei leh in leh<br />
awm dan nen a inkungkaih<br />
hle a. Chu vangin nimin aia<br />
vawiina <strong>kan</strong> lo hrisel zawk<br />
theih nan ei in leh awm dan<br />
tur tha tlem lo tarlang ila.<br />
1. 20%-in i thil ei titlem rawh<br />
Italy, Japan, Greece<br />
leh California-a chengte-<strong>ah</strong><br />
hian kum 100 chuang dam<br />
hi an th<strong>ah</strong>nem fe a. Heng<br />
mite hian an thil ei thin chu<br />
20%-in an titlem thin. Chaw<br />
ei dawh<strong>kan</strong><strong>ah</strong> ei tur an<br />
chhawp rui ngai lo.<br />
2. Thlai hn<strong>ah</strong>/r<strong>ah</strong> ei uar tur<br />
Thlai hn<strong>ah</strong>/r<strong>ah</strong>-<strong>ah</strong> hian<br />
anti-oxidant a tel tam mai<br />
<strong>bak</strong><strong>ah</strong> vitamin tha a tel nual<br />
avangin chuti ang ei tamte<br />
taksa chu a thau lu<strong>ah</strong> ngai<br />
lo. Kum 100 chuang dam<br />
thin Okinawa hnamho ei<br />
thin chaw thleng khat<strong>ah</strong><br />
hian America-ho ei thin<br />
chaw thleng khata tel Calorie<br />
hmun 5-a then hmun<br />
khat chauh a tel. Bean, thei<br />
pil sak leh thlai hn<strong>ah</strong>/r<strong>ah</strong> ei<br />
tam hi a tha em em a ni.<br />
3. I taksa tana tha ei in<br />
chu ngaina rawh<br />
Strawberry, Blueberry,<br />
Toh-hu leh tuipuia thing<br />
hn<strong>ah</strong>te hi an tui a, taksa<br />
tan an tha. America mite<br />
hian hriak, chi leh chinite hi<br />
an ei nasa hle a. Hei hi thil<br />
siamsa ei an uar vang a ni<br />
a. Heti anga siamsa (ready<br />
made) eiin ei tam hian vitamin<br />
a thlen tlem <strong>bak</strong><strong>ah</strong><br />
taksa hrisel nan a tha lo<br />
tih hmuh chhu<strong>ah</strong> a ni. Kan<br />
taksa tana tha chauh ei in a<br />
tha.<br />
4. Thu chungin muang<br />
changin ei rawh<br />
Thil <strong>kan</strong> ei hian TV en<br />
chung leh motor khalh p<strong>ah</strong>a<br />
ei lovin, chaw ei dawh<strong>kan</strong>a<br />
thu chunga muang changa<br />
ei a tha. Chaw bar khat hi<br />
vawi 10 tal thial tur a ni, chu<br />
mi hnu<strong>ah</strong> chauh lem tur.<br />
Minute 20 chhung tal chaw<br />
ei thin tur a ni.<br />
5. Ding la, kea kal uar<br />
rawh<br />
Dam reite reng reng<br />
hian taksa sawizawi hi thil<br />
ho te-<strong>ah</strong> an ruat ngai lo.<br />
Ni khata tih ngei ngei tur<br />
hna pakhat<strong>ah</strong> an ngai zel.<br />
France <strong>ram</strong> hmeichhiate<br />
hi chaw ei kham apiangin<br />
kein an kal zi<strong>ah</strong> thin. Hei hi<br />
HealtH<br />
hriselna atan a tha hle. Chuti<br />
anga <strong>kan</strong> ti thei lo a nih<br />
pawhin in lam hna sekrek<br />
<strong>kan</strong> thawk tur a ni.<br />
6. Leng chhuak rawh<br />
Dam rei apiangte hian<br />
mi kawm an thiam bik a,<br />
chhungkua<strong>ah</strong> pawh inhmangaih<br />
takin an khawsa<br />
thin. In lam<strong>ah</strong> hlim taka an<br />
awm <strong>bak</strong><strong>ah</strong> pawn lama<br />
an thian thate an kawm a,<br />
taksa hriselna tur lam uar<br />
an nih vek avangin a tha<br />
hle. Sakhuana lam pawl<strong>ah</strong><br />
emaw khawtlang thil tihhonaa<br />
phur taka tel thin hi dam<br />
reina chi khat a ni.<br />
7. Chawl h<strong>ah</strong>dam rawh<br />
Khawvela mi hrisel ber<br />
berte pawh a chang chuan<br />
an rilru a ipik ve thin. M<strong>ah</strong>se,<br />
a tihreh dan an hria. Pathian<br />
biak te, tlan te leh thiante<br />
nena zanri<strong>ah</strong> kil tih ang chi<br />
hi rilru ipikna a chhawk thin.<br />
Rilru h<strong>ah</strong>dam taka d<strong>ah</strong> thin<br />
hi a tha hle a nih chu.n<br />
TAHANTIMES | 13<br />
'zeNG ThuT' laka iNVeN NaN Thil PaRuk<br />
1. Sangha ei rawh<br />
Harvard mithiamte sawi danin chawlhkar khata sangha vawi<br />
khat tal i ei khan i 'zeng thut' (Stroke) tur zaa sawmnga-in<br />
a tl<strong>ah</strong>niam dawn a ni. Sanghaa awm Omega-3 Fatty acid-te<br />
hian thisen dawt vung leh puam tur hi a veng thei a. Thisen<br />
dawta vun chuan thisen a hnang sauh a, thi khar te te a insiam<br />
a, chung chuan thisen zam dawt a hnawhpin chuan <strong>kan</strong><br />
zeng thut thin ta a ni.<br />
2. Tui in tam rawh<br />
Nitin tui no ruk i in ringawt pawhin i zeng thut tur zaa sawmnga-<strong>ah</strong><br />
a tl<strong>ah</strong>niam thei. Tui i in tam khan i thisen a tiril deuh ang<br />
a, thluak thisen zam te tea hnawhpin a awl dawn tawh lo a ni.<br />
3. 'Fibre' tel tam deuh deuh ei rawh<br />
Vaimim <strong>kan</strong> pu<strong>ah</strong> nitin no khat chauh pawh ei la, i zeng thut<br />
tur zaa sawmli pathum a tl<strong>ah</strong>niam ang. Boston-a nurse-ho zir<br />
chhu<strong>ah</strong> a ni. Vaimim <strong>kan</strong>pu<strong>ah</strong>a tel 'fibre' te chuan cholestrol<br />
tha lo chi a tihniam thei a, thisen a thianghlim a ni. Thisen khal<br />
tur a veng a ni nghal bawk.<br />
4. Grape r<strong>ah</strong> ro ei rawh<br />
Potassium (K) tel tamna grape r<strong>ah</strong> ro emaw thei r<strong>ah</strong> dang<br />
engpawh ni khat hmun lia then hmun khat hu tal i ei chuan i<br />
zeng thut tur zaa sawmhnih panga emaw a aia tam emaw-in a<br />
tlakhniam ph<strong>ah</strong> ang. Potassium hi thisen dawt tichhetu thisen<br />
sang tur a veng thei a ni.<br />
5. Ke-in kal tam rawh (Walk)<br />
Hmeichhia 35,000 an zir chiang a, nitin minute 17 ke-a kal<br />
thinte hi zeng thut lak<strong>ah</strong> 100-a 30 velin an tl<strong>ah</strong>niam thei a ni<br />
awm e. Ti ti p<strong>ah</strong> pawhin a kal theih a.<br />
6. Dandelion thingpui in rawh<br />
He thingpui hi nitin no hnih in zi<strong>ah</strong> la, taksaa tui chuang pound<br />
5 vel a tichhuak a, thisen sang pawh a tihniam thin a ni.n
14 | TAHANTIMES<br />
TuNLAI TAHAN BORuAK<br />
Tunlai T<strong>ah</strong>ana titi tam ber chu khaw lum thu hi a ni. A lum mai ni<br />
lovin a satin a sa em em ringawt mai a. Ru<strong>ah</strong> a sur khat hle a,<br />
khua a lum em em bawk si a, m<strong>ah</strong>ni ina awm thei lo, in dai nuam<br />
deuh pan an tam hle.<br />
Fur a hnaih chhoh tawh avangin lei let pa chuan thingtuai an<br />
la leh tan tawh a. A theih ang angin an inbuatsaih chho leh ta.<br />
Badam seng hun lai a ni a, T<strong>ah</strong>an leh a chheh vela badam neiten<br />
badam an pawt leh char char tawh, hengte hi hriak<strong>ah</strong> an chantir<br />
leh hlawm ang.<br />
Bazar lam<strong>ah</strong> tomato leh bawkbawn tam vang lai a ni a, a man<br />
pawh a tlawm hle. Thlai hn<strong>ah</strong>/r<strong>ah</strong> dang tharlam tak tak lei tur a<br />
awm reng. Kohhran lam<strong>ah</strong> chuan MYA lam chuan May 14-20<br />
khan Thalaite hapta an hmang. Kohhran pui lam<strong>ah</strong> chuan thawm<br />
langsar lutuk a awm lem lo.<br />
Man to tak taka lei thin motor rate a tla hle mai a, heti ang zel<br />
hi a nih chuan motor tha tak tak nei an pung zel ang. GSM (hand<br />
phone) hmang an pung tual tual a, hna tha pangngai tak nei tan<br />
chuan lei mai pawh a awlsam ta hle niin a lang.<br />
Secular leh Bible School lam pawh June thla tir atanga hawn<br />
tan leh a ni a. Zirlaiten theih tawp chhu<strong>ah</strong>in lehkha an zir leh tan<br />
ta. Hna hrang hrang thawktute pawhin tluang takin hna an thawk<br />
thei zel a, bazar lama thil zuartute pawhin an thil zawrhte an<br />
hralh tluang zel.<br />
Mitthi an awm deuh zeuh zeuh a, dam lo erawh an tam lutuk<br />
lem lo. T<strong>ah</strong>an leh a chheh vel<strong>ah</strong> hian specialist doctor an awm<br />
nual a, dam lo tan an tangkai a, sum pawh an hai lut nasa hle.<br />
May 27, 28 khan ru<strong>ah</strong> a rawn sur ta a, khaw lum lutuk pawh a<br />
ziaawm ph<strong>ah</strong> deuh.n<br />
aRTui mak DaNGlam Tak Chu<br />
Artui Mawitea <strong>kan</strong> tih mai Pu Lalhmingmawia hian T<strong>ah</strong>an F Group<strong>ah</strong><br />
ar a vulh a, tun<strong>ah</strong> hian ar 1000 vel a vulh mek. Chuti chuan<br />
14.5.2012 khan he ar vulhna<strong>ah</strong> hian artui mak danglam zet mai chu<br />
ar nu pakhatin a tui tlat mai le! He artui hi a sei zawng inches 2 vel<br />
a ni a. Artui hi a tung sawl deuh a nih avangin a vang zawng (a len<br />
zawng) hi teh theih pawh a ni lo. A lai<strong>ah</strong> a khuar a, artui hi a dup<br />
bawk a, Alu (Potato) nen a inang hle. A hmutu apiangten mak an tih<br />
thu a neitu, artui Mawitea hnen atangin thu <strong>kan</strong> dawng.n<br />
local news<br />
31 May 2012 Thursday | Vol.1 No.23<br />
YOuTh Week DeNChheNiN VeNGPui uNiT<br />
mYa-Te aN hNaTlaNG<br />
May 16, 2012 khan Vengpui Unit MYA-te chu T<strong>ah</strong>an A Group leh B Group kawng<br />
thian faiin an hnatlang a. MYA member mi 20 chuang an hnatlang. Kawng sir vela<br />
bawlhhlawh, palastic-te an chhar khawm a, veng chhunga kawngte an tithianghlim<br />
tha hle. T<strong>ah</strong>an Times Chanchinbu Office awmnaa pa-dauk kung pawh a mawi tawk<br />
tein an hlawi bawk. Heti anga veng chhung then thianghlim hnatlang an nei hi a<br />
venga chengte pawhin tha tiin an fak hle a, zawng chhang tlak tak a nih thu an Unit<br />
hruaitu Pu History Thanga hnen atangin thu <strong>kan</strong> dawng.n<br />
zaWlBuk TlaWmNGai PaWl (TaNPui NGaiTe TaNPui)<br />
Pathian kaihhruaina zar<strong>ah</strong> 'ZAWLBUK' rawngbawlna pawh a kal tluang zel a, a<br />
lawmawm hle. Rethei damlo mangangte tanpui duh mite tan Zawlbuk<strong>ah</strong> member a<br />
nih theih reng a ni. Luh fee Ks.500/- leh thlatin fee Ks.500/- aia tlem lo thun zi<strong>ah</strong> tur<br />
a ni. Thla tin fee hi thawktuin a rawn khawn thin ang. Thla tina Ks.500/- i lo pek khan<br />
dam lo mangang, retheite i tanpui reng tihna a ni.<br />
Zawlbuk chuan Oxygen bur hawh chhu<strong>ah</strong> leh thisen pek chhu<strong>ah</strong> chauh ni lovin,<br />
harsa zualte chhawmdawlna tan tiin 'mitthi kuang' siam sa a thlawnin <strong>kan</strong> pe chhuak<br />
(tanpui) thei ta a, a lawmawm hle a ni. Mitthi kuang hman dan tur<strong>ah</strong> hian 'harsa,<br />
rethei' <strong>kan</strong> tih chin a inang lo ngei ang. Chuvangin kohhran leh khawtlangin tanpui<br />
ngai an ni an tih chauhte tan a ni ang. Tanpui ngai an nih dawn chuan kohhran hruaitute<br />
emaw khawtlang hruaitute emaw hriatpuina lehkha nen ngei Pu Lalchhawnzova<br />
(<strong>President</strong>) leh Pu Lalhmingmawia (Secretary) te hnen<strong>ah</strong> pek luh tur a ni.<br />
Tin, kuang siam hman lo khawpa inphum ngai emaw, an khua lama phurh haw<br />
ngai emaw an nih chuan a hmang duh apiang tan hman theih a ni a, mitthi kuang<br />
pakhat<strong>ah</strong> Ks.20000/- (Singhnih)-a lei theih a ni.<br />
Tin, Zawlbuk rawngbawlna ngai pawimawhtute hnen atang leh kohhran hrang<br />
hrang (nuho) atang sum leh paia tanpuina <strong>kan</strong> dawng fo va, <strong>kan</strong> lawm tak meuh<br />
meuh a ni. Oxygen bur hi dam lo mamawhtuten damdawi in<strong>ah</strong> emaw, m<strong>ah</strong>ni in<strong>ah</strong><br />
emaw a thlawnin a hman theih reng a ni. Zawlbuk<br />
tana sum petu zawng zawng leh oxygen bur petu<br />
zawng zawngte hnen<strong>ah</strong> thinlung takin lawmthu<br />
<strong>kan</strong> sawi a, Lalpan a tharin malsawm zel che u<br />
rawh se.<br />
Hre chiang duh leh ngaihven duhte tan:<br />
Lalchhawnzova<br />
<strong>President</strong><br />
Zawlbuk Tlawmngai Pawl<br />
Ph: 400309183<br />
Baibul Skul Kal Turte Tan<br />
UNION BIBLICAL SEMINARY (YANGON)<br />
UBS hian mi 340 te hnen<strong>ah</strong> degree hrang hrang a hlan tawh.<br />
Kai duhte tan:<br />
1. Kum 2012-13 Academic year tan zirlai 50 vel chauh lain sikul hawn chhunzawm leh tur a ni.<br />
2. Kum dang ang lo deuhvin Tawngtai leh Bible chang by-heart hmanga thlarau lam nun tihchak<br />
tum a ni.<br />
3. Kum khat chhung<strong>ah</strong> Bible chang a tlemna ber<strong>ah</strong> 100 vel tal an thiam a ngai ang a, UBS-<strong>ah</strong><br />
chuan tawngtaina khup ngawt lo chuan degree an la thei lo vang.<br />
4. Rawngbawlnaa tui mi te, saptawng thiam leh zai thiamte duhsak an ni ang.<br />
5. Matric Passed leh failed te tan B.Th., Degree nei tawhte tan M.A. or M.Div. te a zir theih reng e.<br />
6. Entrance exam a awm ang. Sikul fee leh tul zawng zawng kum khat tan Ks. 100,000 a ni. Kum<br />
2012 June 1-<strong>ah</strong> UBS hawn a ni leh ang.<br />
Dean, UBS Yangon<br />
Phone: 095071877; 0949321393; 01-638306
31 May 2012 Thursday | Vol.1 No.23<br />
1991 NOBel PRize hlaN iNkhaWm aNG<br />
BuaTSaih lehiN DaW auNG SaN Suu kYi<br />
aN lO laWm DaWN<br />
June thla lo awm tur<strong>ah</strong> Daw Aung<br />
San Suu Kyi hian Norway-a zin<br />
a tum a. Norway <strong>ram</strong> chuan Oslo<br />
khawpui<strong>ah</strong> 1991 kum Nobel Prize<br />
hlan inkhawmna ang chi<strong>ah</strong> buatsaih<br />
lehin ropui taka lo lawm a tum<br />
thu Nobel Committee puipa pakhatin<br />
April 1 khan a sawi a ni awm e.<br />
"Aung San Suu Kyi hi <strong>ram</strong><br />
pawna a vawi khat zin chhu<strong>ah</strong>na<br />
tur a ni a, Norway <strong>ram</strong> a tlawh thei<br />
tur hi <strong>kan</strong> inchhuang tak zet a ni.<br />
Am<strong>ah</strong> lawmna inkhawm<strong>ah</strong> hian<br />
Nobel Prize thuch<strong>ah</strong> a sawi dawn<br />
a ni," tiin chu puipa chuan NRK2<br />
Norway TV Prog<strong>ram</strong>me-<strong>ah</strong> a sawi.<br />
Chu inkhawm chu June hapta<br />
thumna vela neih a beiseiawm a,<br />
Norway lal leh lal chhungkua te an<br />
tel ngei ang a, international khual<br />
leh Nobel Prize dawng tawhte pawh<br />
an tel hlawm ngei a beiseiawm a ni.<br />
He inkhawm, Daw Aung San Suu<br />
Kyi-i tan liau liaua buatsaih<strong>ah</strong> hian<br />
zai leh rimawi te pawh ngaithlak<br />
tur a awm ang. Hei <strong>bak</strong><strong>ah</strong> Oslo leh<br />
Bergen prog<strong>ram</strong> te pawh a tel.<br />
Hetianga mimal tana a hran<br />
taka inkhawm buatsaih nawn hi thil<br />
awm ngai lo a ni. 1991-a ama ina<br />
tang Myanmar Democracy hruaitu<br />
Daw Aung San Suu Kyi, 'Nobel<br />
Peace Prize' an hlan pawh kha Nobel<br />
Prize history-a la awm ngai lo<br />
a ni bawk. Tang mek hnen<strong>ah</strong> an la<br />
hlan ngai lo. Am<strong>ah</strong> a kal theih loh<br />
avangin a pasal Michael Eris leh<br />
a faten chawimawina chu an va<br />
dawng a nih kha.<br />
1994-a a tan lai khan Ameri-<br />
domeStiC digeSt<br />
can Congress-man Bill Richardson<br />
hnen<strong>ah</strong> Daw Aung San Suu Kyi<br />
khan, "Norway <strong>ram</strong> hi Myanmar democracy<br />
tana theih tawp chhu<strong>ah</strong>a<br />
pui thintu a ni a. Remchang<strong>ah</strong> <strong>ram</strong><br />
pawn ka chhu<strong>ah</strong> theih chuan Norway<br />
<strong>ram</strong> hi ka tlawh hmasa ang," a<br />
lo ti tawh a ni. Tun hi 1998 atanga<br />
kum 24 chhunga a vawi khat <strong>ram</strong><br />
pawn chhu<strong>ah</strong>na tur a ni.<br />
Alfred Nobel-a'n 1895-a a<br />
thurochhiaa a ziak ang ngeiin 1901<br />
atangin Physics, Chemistry, Phy-<br />
siology emaw Medicine emaw,<br />
Literature leh Peace (remna leh<br />
muanna) chawimawina te hi hlan<br />
tan a ni.<br />
Nobel Peace Prize dang zawng<br />
chu Stockholm-a hlan thin a ni<br />
thung. Prize zawng zawng<strong>ah</strong> Nobel<br />
Peace Prize hi a z<strong>ah</strong>awm bera<br />
ngaih a ni. He prize dawngtu tur hi<br />
Norwegian Nobel Committee-in a<br />
thlang thin.<br />
Nobel Prize in Physics, Nobel<br />
Prize in Chemistry leh Nobel Memorial<br />
Prize in Economic Sciences<br />
te hi Royal Swedish Academy<br />
of Science-in a hlan thung. Nobel<br />
Prize in Physiology or Medicine erawh<br />
chu Karolinska Institute-a 'Nobel<br />
Assembly'-in a hlan a ni. 'Nobel<br />
Prize in Literature' chu 'Swedish<br />
Academy'-in a pek a ni ve leh bawk.<br />
Heng Nobel Prize-te hian gold<br />
medal, diploma leh sum a keng tel<br />
a, an pek kuma Nobel Foundation<br />
sum dinhmun azira a zat tur tuk thin<br />
a ni. 2011 khan Prize pakhatin USD<br />
mtd 1.6 a keng a ni awm e.n<br />
axmufyHhaMu; avQmufxm;vdkolrsm;twGuf<br />
ေဆးဘက္ဆိုင္ရာကၽြမ္းက်င္<br />
(Medical Techonology)<br />
သင္တန္းတက္ေရာက္သူ/မည့္သူမ်ားအတြက္<br />
၀ယ္စလီေဆး႐ံုမွ<br />
သင္တန္းေထာက္ပံ့ေၾကးကို<br />
ေလွ်ာက္ထားႏိုင္ေၾကာင္း<br />
သတင္းေကာင္းပါးလိုက္ပါသည္။<br />
အေသးစိတ္သိရွိလုိပါက<br />
လူကိုယ္တိုင္ျဖစ္ေစ<br />
တယ္လီဖုန္းနံပါတ္ (၀၇၃-၂၂၇၇၉၊ ၀၇၃-၂၁၂၈၃၊ ၀၇၃-၂၂၀၂၄) သို႔ျဖစ္ေစ<br />
ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းႏိုင္ပါသည္။<br />
ameRiCa PReSiDeNT<br />
BaRaCk OBama ChuaN<br />
kaN Ram<strong>ah</strong> uS Sum-<br />
DaWNGTuTe luh PhalSak<br />
May 17 khan America Company tam<br />
tak chu <strong>kan</strong> <strong>ram</strong>a luh phalna an neih<br />
tak thu Obama chuan a sawi a. Kum<br />
22 chhunga America Ambassador<br />
hmasa ber ni turin Derek Mitchell<br />
chu ruat a ni a. Hei hi <strong>kan</strong> <strong>ram</strong> inthlak<br />
danglamna r<strong>ah</strong> chhu<strong>ah</strong> a ni.<br />
Derek Mitchell hi US <strong>ram</strong> Senatein<br />
a nemngheh phawt a la tul. US-a<br />
<strong>kan</strong> <strong>ram</strong> Ambassador atan U Than<br />
Swe d<strong>ah</strong> a nih tur thu pawh <strong>kan</strong> <strong>ram</strong><br />
Foreign Minister U Wunna Maung<br />
Lwin chuan a sawi ve bawk. America<br />
hotute chuan an <strong>ram</strong> mi, economics<br />
lam buaipuitute chu <strong>kan</strong> <strong>ram</strong>a luh a<br />
phalsak tawh a. "Hei hi hmasawnna<br />
duhawm tak a ni. Ram p<strong>ah</strong>nih inkar<strong>ah</strong><br />
insumdawn tawnna tha zawk a<br />
lo piang ang a, hei hian <strong>ram</strong> hmasawnna<br />
duhtute a tanpui a ni nghal<br />
ang," tiin America mi, an hotu pakhat<br />
chuan a sawi.<br />
US <strong>President</strong> Obama chuan<br />
Myanmar <strong>ram</strong> insiam thatna kal zel<br />
atan hrekna dan thenkhat chu kalpui<br />
zel a ni ang a ti a. May 17-a Washington<br />
khawpuia Clinton-i leh U Wunna<br />
Maung Lwin te inkawmna<strong>ah</strong> Clinton<br />
chuan Politics avanga lung in tangte<br />
chhu<strong>ah</strong> zalen turin <strong>kan</strong> <strong>ram</strong> hruaitute<br />
chu a ngen nawn leh bawk. U Wunna<br />
Maung Lwin pawn a hun taka chhu<strong>ah</strong><br />
zalen an tum thuin a chhang a ni<br />
awm e. n<br />
Ram DaNGa khaWSa kaN<br />
Ram miTe kaN Rama lO<br />
kiR leh TuRiN PReSiDeNTiN<br />
a SaWm<br />
11.5.2012 ni khan <strong>President</strong> office-<strong>ah</strong><br />
<strong>kan</strong> <strong>ram</strong>a hmasawnna (economics<br />
lam<strong>ah</strong>) a thlen theih dan tur sawihona<br />
hun hman a ni a. Het<strong>ah</strong> hian <strong>kan</strong><br />
<strong>ram</strong> president chuan thuch<strong>ah</strong> a sawi<br />
a. A thuch<strong>ah</strong><strong>ah</strong> chuan chhan hrang<br />
hrang avanga <strong>ram</strong> danga kal chhuak<br />
<strong>kan</strong> <strong>ram</strong> mite chu englai pawha <strong>ram</strong>in<br />
a welcome reng thu a sawi chhuak<br />
a. Tun hi <strong>ram</strong> insiam that hun a ni a,<br />
hmun dang danga mi thiam khawsate<br />
chu <strong>ram</strong> hmasawnna atan Myanmara<br />
lo kir leh turin a sawm a ni.<br />
Ward leh village awptute leh<br />
mipuite indawr chungchang<strong>ah</strong> tha<br />
leh dik taka indawr a tul tawh thu<br />
te, eirukna leh inthamna thu<strong>ah</strong> pawh<br />
I harsatna <strong>kan</strong> pui thei reng che<br />
TAHANTIMES | 15<br />
dik lo taka chet a hun tawh loh thu te,<br />
Reform Strategy buatsaihna<strong>ah</strong> <strong>ram</strong><br />
puma hmasawnna a thlen theih nan<br />
May thla ral hmaa tih dan tur theuh<br />
puan chhu<strong>ah</strong> a tul thu a sawi a. Least<br />
Developing Country (LDC) dinhmun<br />
atanga tal chhu<strong>ah</strong> dan tha ber chu<br />
dik taka dan zawm a ni a, tun<strong>ah</strong> hian<br />
policy tha tak duan chhu<strong>ah</strong> a ni tawh<br />
a, policy tha m<strong>ah</strong> se, mihring <strong>kan</strong> that<br />
loh chuan a hlawhtlin theih loh va,<br />
hun liam taa policy hlui la vuan nghet<br />
burtute chu <strong>kan</strong> kalsan a tul thu te,<br />
hun thara <strong>kan</strong> chuankai tawh avangin<br />
economics thu<strong>ah</strong> pawh a dik thei<br />
ang bera kal a tul thu president hian<br />
a sawi a ni.n<br />
TaiWaN-a aWm hTC COmPa-<br />
NY CeO Chu a PiaNNa khua<br />
maNDalaY-<strong>ah</strong> lO ziN<br />
Taiwan <strong>ram</strong>a awm HTC Company<br />
CEO Peter Chou (Kawl tawnga a<br />
hming chu U Win Than) chu a pianna<br />
khua Mandalay-<strong>ah</strong> lo zinin a pianna<br />
khuaa mite nen inhmuh khawmna an<br />
buatsaih.<br />
He inhmuhkhawmna hi Mandalay-a<br />
Computer lam hruaitute buatsaih<br />
a ni. He inhmuhkhawmna<strong>ah</strong> hian<br />
Mobile phone lama lar em em HTC<br />
Company CEO Peter Chou chuan a<br />
naupan laia hun a hman dante a sawi<br />
chhuak a. HTC Company history tlem<br />
a sawi bawk.<br />
U Win Than hi <strong>kan</strong> <strong>ram</strong>a piang<br />
China hnam a ni a. Mandalay-a a awm<br />
laiin KMD dintu U Thaung Tin, MC PA<br />
(Mandalay) hruaitu hlun U Thein Htut<br />
te nen college an kaiho thin a, college<br />
kum 2-na a zir zawh<strong>ah</strong> Taiwan<br />
<strong>ram</strong><strong>ah</strong> hian a awm ta a ni. Mandalaya<br />
a awm lai hian Radio chhe siamna<br />
dawr pawh a lo hawng tawh thin.<br />
Taiwan-a a luh hnu hian a hna tui<br />
zawng tak Electronic designer hna<br />
a thawk a, khawvela Mini Computer<br />
lian ber dawttu siam chhuaktu Digital-<strong>ah</strong><br />
Computer System Architect<br />
design ziaktu hna kum 4 chhung a<br />
thawk leh a.<br />
Kum 1997 khan mi pathumin tuna<br />
HTC hi an din ta a, kum 2004-<strong>ah</strong><br />
CEO-<strong>ah</strong> a kai ta a ni. Ani hi May 12<br />
khan Mandalay a rawn lut a, May 16<br />
khan Nay Pyi Taw-<strong>ah</strong> a kal a, Yangon<br />
te pawh a tlawh kual, Mandalay-a a<br />
cham chhung hian a chhung khat<br />
lainate leh thenrual thate a kawm<br />
bawk.n<br />
u hRaNG NaWN kaP (uyfoJ)<br />
လွ်ပ္စစ္ ကၽြမ္းက်င္မႈအဆင့္-၂<br />
(ဒု/၃၂၄)<br />
အစိုးရအသိမွတ္ျပဳ<br />
Electirc, Battery, Solar vu<strong>ah</strong> (fit) leh (a tha lut tlem)<br />
ti ang chi <strong>kan</strong> siamsak thei reng e.<br />
ဆက္သြယ္ရန္<br />
tvif;opf<br />
လွ်ပ္စစ္ပစၥည္း၊ ဘကၳရီ၊ TV မ်ိဳးစံု<br />
ေရာင္း၀ယ္ေရး<br />
ပန္းသီးတိုက္မ်က္ေစာင္းထိုး၊<br />
ကိမ္းတိုက္<br />
ေဆးဆိုင္အနီး<br />
ဗိုလ္ခ်ဳပ္လမ္း၊<br />
တာဟန္း၊ ကေလးျမိဳ႕။ Tel.09400464974
16 | TAHANTIMES politics 31 May 2012 Thursday | Vol.1 No.23<br />
INDIA pRIME MINISTER DR MANMOHAN SINGH LEH A THIANNu<br />
<strong>President</strong> U Thein Sein leh a thiannu<br />
sawmna ngai pawimawhin <strong>India</strong><br />
Prime Minister Dr Manmohan Singh<br />
leh a thiannute chu <strong>ram</strong> p<strong>ah</strong>nihte<br />
inkawmngeih zual nan Myanmar-<strong>ah</strong><br />
an rawn zin a, May 27 tlai dar 6:45<br />
khan Special Flight-in Nay Pyi Taw<br />
International Airport an lo thleng.<br />
<strong>India</strong> Prime Minister leh a thiannute<br />
chu Foreign Ministry Union<br />
Minister U Wunna Maung Lwin leh a<br />
thiannu te, mawhphurhna nei mi dangte<br />
leh <strong>India</strong>n Embassy-a thawktuten<br />
an lo hmuak hlawm a, Shwe Nandaw<br />
hotel an panpui nghal a ni tiin Myanmar<br />
Radio and Television atanga thu<br />
dawn a ni.<br />
<strong>India</strong> Prime Minister Dr Manmohan<br />
Singh hi May 27 atang 29 thleng<br />
Myanmar-<strong>ah</strong> a cham ang. May 28<strong>ah</strong><br />
<strong>President</strong> U Thein Sein nen an<br />
inkawm ang. May 29-<strong>ah</strong> NLD Party<br />
<strong>President</strong>, Pyithu Hluttaw palai, Daw<br />
Aung San Suu Kyi nen an inhmu<br />
bawk ang.<br />
<strong>India</strong> Prime Minister Rajiv Ghandi<br />
kha 1987 khan Myanmar-<strong>ah</strong> a<br />
rawn zin tawh a. Khami hnu-<strong>ah</strong> Dr<br />
Manmohan Singh hi Prime Minister<br />
lo kal hmasa ber a ni.<br />
<strong>India</strong> Prime Minister lo zin hian<br />
Myanmar-in <strong>India</strong> laka leiba a neih<br />
USD mtd 500 chuang hi a rulh hun<br />
tur a sawn hlatsak dawn ni awmin<br />
The <strong>India</strong>n Express chanchinbu<br />
chuan a tarlang. Heng <strong>bak</strong><strong>ah</strong> Manipur<br />
khawpui Imphal leh Mandalay<br />
inkar Bus Service thu te, Myanmar<strong>ah</strong><br />
<strong>India</strong> Bank branch office hawn<br />
thu te pawh rawtna a siam dawn ni<br />
awm takin chanchinbu te chuan an<br />
tarlang.<br />
Thil dang, (border trade) <strong>ram</strong>ri insumdawn<br />
tawnna hawn thar thu te,<br />
Myanmar <strong>ram</strong> chhung<strong>ah</strong> Hta-man-ti<br />
leh Shwe-zar-yi hydel project bawhzui<br />
thu, Tamu-Kalewa-Kambo kawnga<br />
lei 76 cheibawl that thu te leh Myanmar<br />
leh <strong>India</strong> sumdawn tawnna<br />
atana tangkai tak tur The Union Bank<br />
of <strong>India</strong> leh Bank of <strong>India</strong> branch office<br />
hawn thu te a tel bawk ang.<br />
<strong>India</strong> sawrkar hian tun<strong>ah</strong> hian<br />
Imphala Raj Bhavan leh Mandalay<br />
inkar, Thawhtan ni apianga Bus Service<br />
tir turin ru<strong>ah</strong>manna an siam mek<br />
a, a kawng tur pawh an thlang tawh<br />
ni awm tak a ni. <strong>India</strong> lam kawng<br />
chu a fur a thalin a kal theih reng a,<br />
Myanmar lam kawng hmun thuma<br />
then hmun khat chu thal lai chauha<br />
mawtawr kal theihna a nih avangin<br />
Myanmar lama Monywa-Kalewa<br />
inkar kawng bik chu <strong>India</strong> lamin siam<br />
that hna thawk turin a inngaihtu<strong>ah</strong><br />
mek a ni.<br />
'News Track <strong>India</strong>' chanchinbu-in<br />
May 26 nia a sawi danin Prime Minister<br />
cham chhung ngei hian inhriatthiamna<br />
lehkha (MoU) an zi<strong>ah</strong> tlan<br />
Heng a hnuai lam a hna te a awm e...<br />
MALAYSIA<br />
Mamawh zat Hlawh Zat [Nikhat]<br />
1. Construction workers... 15 (Mipa) 35 RM + OT<br />
(Note 450000Ks. thun a thl<strong>ah</strong>lawh cut in <strong>kan</strong> kal tir thei e...)<br />
2. Factory workers 10 (Mipa) 21 RM + OT<br />
3. Electronic workers 5 (Hmeichhia) 21 RM + OT<br />
theih ngei a beiseiawm hle a ni tiin<br />
<strong>India</strong> Foreign Ministry-a thuneitu pakhat<br />
chuan a sawi.<br />
Myanmar-<strong>ah</strong> hian <strong>India</strong> bul tumin<br />
Hta-man-ti Hydro Project leh Kaladan<br />
lui Multi Modal Transit Transport<br />
Project te a awm a, heng project<br />
te hi <strong>ram</strong> tana tangkai tak tak a nih<br />
mipuiten an beisei.<br />
Chindwin luia Hta-man-ti hydel<br />
project hi Ministry of Electric Power<br />
(1) leh <strong>India</strong> National Hydroelectric<br />
Power Corporation Limited (NHPC)<br />
ten 2008 September 19 khan lungrualin<br />
thu an thlung a. He project<br />
hi electric tha megawatt 1200 siam<br />
chhu<strong>ah</strong> theihna tur a ni.<br />
Tun<strong>ah</strong> tak hian Chindwin lui hnar<br />
lam<strong>ah</strong> <strong>ram</strong> ngawte a chereu a, lei<br />
hnuai khur chhuak an laih nasat<br />
vangin leh lui kuang humhalhna a<br />
that tawk loh vangin lui luan dan te<br />
a inthlak danglam zo va, lui tuite a<br />
tlem ph<strong>ah</strong> a, lui dunga khawsa, luia<br />
ei zawngte nunphung a khawih pawi<br />
zel an hlau ru hle a ni awm e.<br />
Hta-man-ti hydel project hi Naga<br />
bial laili-a awm a ni a, he project<br />
vang hian mi 45,000 lai insawn a tul<br />
ph<strong>ah</strong> mai thei a ni.<br />
Kaladan Multi-Modal Transit<br />
Transport Project pawh hi <strong>India</strong> sawrkar<br />
leh Myanmar sawrkar te tangrualin<br />
2009 atanga tanin hmalak mek<br />
a ni. He project tan hian <strong>ram</strong> 196.75<br />
APEX CHIN DWIN<br />
Contact to...<br />
Apex Chin Dwin Service Co.Ltd (Lic. 1783 /2011-2012)<br />
Ph. 095105071 / 0973173910<br />
hector sam fai vek a ngai a, mi sang<br />
tam tak awm hmun sawnsak an ni<br />
leh ngei bawk ang. Kaladan Project<br />
hi <strong>India</strong> sawrkar chuan 2013-a zawh<br />
fel a beisei a, USD mtd 120 chuang<br />
senna tur a ni awm a. Project hi 'Essa<br />
Company'-in mawh la-in a thawk a ni<br />
awm e.<br />
Sittwe khawtual pa pakhat<br />
chuan, "He project hi <strong>kan</strong> kalh chu<br />
a ni hran lo. Am<strong>ah</strong>erawh chu helai<br />
<strong>ram</strong>a mite hian project chanchin hi<br />
a mik a mak <strong>kan</strong> hre lo lutuk a. Kan<br />
tana a thathnem dan tur emaw, a<br />
pawi dan tur emaw, a enga m<strong>ah</strong> <strong>kan</strong><br />
hre lo a ni. Kan hamthatna lai ve tur<br />
hriat a chakawm hle mai," a ti vawng<br />
vawng a.<br />
Engpawh ni se heng Htamanti<br />
hydel project r<strong>ah</strong> lo chhuak tur electric<br />
tha te hi a siamtu <strong>ram</strong> (<strong>India</strong>)-in<br />
th<strong>ah</strong>nem tawk tak a hui (lei) lehnghal<br />
ang a, a kuangbang zut tur tlem chu<br />
a awm thei ngei ang.<br />
Kaladan Project pawh hi <strong>ram</strong><br />
p<strong>ah</strong>nih insumdawn tawnna kawng<br />
thar turte a ni na a, hmalakna a<br />
zawiawi ang reng a.<br />
Dr Manmohan Singh Myanmara<br />
lo zin hian <strong>ram</strong> inthenawm te<br />
inkawmngeih chungchang<strong>ah</strong> te, intanpuina<br />
kawng<strong>ah</strong> te leh sumdawn<br />
tawnna lam<strong>ah</strong> te hmasawnna tha tak<br />
a thlen ngei dawn a, thil lawmawm<br />
tak a ni.n<br />
SINGAPORE<br />
Mamawh zat Hlawh Zat [thla khat]<br />
1. Driver (S Pass) 5 (Mipa) 1500 S$<br />
(Note .Sorkhar Degree leh Motor khalt License nei tawh tan chauh)<br />
2. Cleaning Service (S Pass) 5 (Mipa/Hmeichhia) 1500 S$ + OT<br />
(Note. Sorkhar Degree Ng<strong>ah</strong> tawh tan chauh a ni)<br />
3. Cashier 3 (Hmeichhia) 1500 S$<br />
(Note. Sorkhar Degree+ LCCI level 3 ng<strong>ah</strong> tawh tan chauh a ni)<br />
A.G.T.I / B Tech / B.E la tawh tan pawh hna <strong>kan</strong> zawn sak thei reng e...
31 May 2012 Thursday | Vol.1 No.23<br />
aleXaNDRa BuRke NeNa<br />
aN iNBaNSaN aVaNGiN<br />
JeRmaiN DeFOe Chu luNG leNG hle<br />
Football season tawp an hmanna party-<strong>ah</strong> Jermain Defoe<br />
chu a hlim lo viau niin an ngai. Spurs striker Defoe (kum 29)<br />
hi Movida nightclub-<strong>ah</strong> footballer Emmanuel Adebayor leh<br />
rapper 50 cent te nen an awmho a. X Factor winner Alexandra<br />
Burke nen an inbansan avang nge ni Defoe chu a hmel<br />
a hlim lem lo hle niin an sawi.<br />
Alex (kum 23) hi Defoe hian vawi 2-3 lai a bum tawh<br />
niin an tarlang a, an inbansan ta a ni. Defoe hi model Laura<br />
Brown (kum 23) nen an lo hirha deuh a ni m<strong>ah</strong>na. Alex<br />
chu a rilru a na hle a, m<strong>ah</strong>se pangngai taka nun hman a<br />
tum. Thil chu a liam vek tawh. Defoe chu ngaihdam a duh,<br />
m<strong>ah</strong>se am<strong>ah</strong>a khawsak a thlang zawk niin an tarlang. Defoe<br />
hi Kirsty (kum 26) nen pawh nuam an lo chen dun niin thu a<br />
thang nasa hle bawk. He nu hi sex hmanpui atan Defoe hian<br />
a lo sawm ni awm tak a ni. Kirsty chuan, "Defoe tan ka inhlan<br />
a, heti anga <strong>kan</strong> awm dun hi ka at vang niin ka ngai," a ti.n<br />
laS VeGaS NiGhT CluB-<strong>ah</strong> ziNG lam DaR 3 ThleNG<br />
ROONeY-aN Nuam TaWl<br />
Thal chawlh hmang mek Rooney te nupa chu America <strong>ram</strong> Las Vegas-<strong>ah</strong> hun an<br />
hmang mek a. A nupui mutthilh hlanin hmeichhe sexy tak takte nen night club-<strong>ah</strong><br />
Rooney chuan nuam a lo chen ni awm tak a ni.<br />
A dik tak chuan he nu nen hian a tir ata an lo lam dun a, a rukin an lo ti ti a, zu<br />
te an lo in dun daih tawh. Club-a pawisa khelhnaa inchhar an ni nghe nghe. Night<br />
Club hmangtu zinga pakhat chuan, 'Zing dar 1 vel atang khan Rooney te hi pawisa<br />
khelhna<strong>ah</strong> an intawng a. Chu hmeichhe bula awm chu Rooney hian nuam a tih<br />
hmel khawp mai. Hmeichheho zinga awm chu nuam a ti hle a ni ang, zing lam dar<br />
3 vel<strong>ah</strong> chauh a haw leh a ni," a ti.<br />
Rooney hian a nupui <strong>bak</strong><strong>ah</strong> a fapa pawh Las Vegas-<strong>ah</strong> hian a hruai tel a, Euro<br />
2012 tan hmain chawlh laiin Las Vegas-<strong>ah</strong> hian an zin a ni. Heti anga Party girl<br />
nena nuam an tawl lai hian Rooney nupui chu a fapa nen an lo chawl h<strong>ah</strong>dam ve<br />
thung a ni.n<br />
JaVeliN khaWh Thiam PaRaGuaY Nula<br />
London Olympics-<strong>ah</strong> a khawh tha ngei ang. Javelin (fei<br />
khawh) thiam lanu hmeltha Leryn Franco chuan Olympic<br />
Games tana a inpu<strong>ah</strong>ch<strong>ah</strong>nate chawlhsan rih lawkin bikini<br />
var inbelin nilum a ai rih a ni awm e. Kum 29 a ni a, national<br />
champion a ni. 2006-<strong>ah</strong> Miss Paraguay contest-<strong>ah</strong> runner up<br />
a ni pha a. 'Bronze' chauh hlawh thin Leryn hi 'gold' hmu tur<br />
chuan beisei a kai lem lo. 2008 Beijing Olympics-<strong>ah</strong> khan 51na<br />
a nih kha! M<strong>ah</strong>se a fan-te chuan kumin chu 'podium'-<strong>ah</strong> a<br />
chuankai ve an beisei hle a ni. n<br />
TAHANTIMES | 17<br />
euRO 2012<br />
Fri 8 June 2012<br />
Poland 10:30 Greece<br />
sat 9 June 2012<br />
Russia 1:15 Czech<br />
Netherlands 10:30 Denmark<br />
sun 10 June 2012<br />
Germany 1:15 Portugal<br />
Spain 10:30 Italy<br />
Mon 11 June 2012<br />
Ireland 1:15 Croatia<br />
France 10:30 England<br />
Tue 12 June 2012<br />
Ukraine 1:15 Sweden<br />
West Brom 10:30 Czech<br />
Wed 13 June 2012<br />
Poland 1:15 Russia<br />
Denmark 10:30 Portugal<br />
Thu 14 June 2012<br />
Netherlands 1:15 Germany<br />
Italy 10:30 Croatia<br />
Fri 15 June 2012<br />
Spain 1:15 Ireland<br />
Sweden 10:30 England<br />
sat 16 June 2012<br />
Ukraine 1:15 Russia<br />
Chief editor<br />
Ni Lian Sang-a<br />
editorS<br />
F. Lalbiakmawia<br />
Zalianthanga<br />
C. Zaithankhuma<br />
MeMberS<br />
Sapselthanga The Rengs<br />
Lalengkima Laldinthari<br />
Zothankhuma Lalhruaithangi<br />
PatronS<br />
Lalsawmliana [LPS-Mizo<strong>ram</strong>]<br />
Vanlal Zawma [UAE]<br />
B. Zarzoliana [Malaysia]<br />
Vanlal Dika [Canada]<br />
Pachhunga [Yangon]<br />
Vanlawmsanga [Germany]<br />
Lalrinsanga [Mandalay]<br />
Lalremsanga [Australia]<br />
Zo<strong>ram</strong>chhana [Singapore]<br />
Lallawmthara [New Zealand]<br />
Hriselna leh tui thianghlim i mamawh a nih chuan သမာဓိ rawn pan mai rawh.<br />
့<br />
့<br />
• ေခတ္မီစက္ယႏ ၱယား(၀ါးတားဂ်က္)မ်ား အသံုးျပဳျခင္း<br />
• ျမန္ဆန္ လိုအပ္သည္<br />
(ေပ၊ လကၼ) ရရွိျခင္း<br />
• ေရဘံုဘိုင္၊<br />
ေရေမာ္တာစသည္ အသံုးေဆာင္မ်ား<br />
တပ္ဆင္ေပးျခင္း<br />
• အခက္အခဲမ်ား တာ၀န္ယူေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ ေစ်းႏႈန္းခ်ိဳသာျခင္း<br />
TZR ေဘာ္ဒါေဆာင္အေရွ႕၊ အလွၾကြယ္ Beauty Salon၊ တာဟန္း။ Tel. 09-400457749
18 | TAHANTIMES soccer sport 31 May 2012 Thursday | Vol.1 No.23<br />
euRO 2012 maTCh TiNa Chak zaWk TuR Chu<br />
VaWk DaNGlam Deuh PakhaTiN RiNG (PuaNG)<br />
ThiN DaWN<br />
Kum 2010 World Cup-<strong>ah</strong> khan a chak zawk tur leh chak lo zawk tur kha Octopus<br />
(Paul) khan a lo hre lawk thei riau mai a. Kumin Euro result tur pawh<br />
vawk pakhatin a result tur a lo ring lawk thin dawn a ni. He vawk hi Ukraine<br />
<strong>ram</strong>a mi a ni a. Football lam thu<strong>ah</strong> thil eng emaw hriat theih riau mai a nei<br />
ni awm tak a ni. He vawk danglam tak hian Euro 2012 football match result<br />
a lo ring lawk thin dawn niin Ukraine <strong>ram</strong>a Kiev khaw hotuten an sawi.<br />
Magdalena an tih lu hnih nei satel chuan Slovekia <strong>ram</strong>a an buatsaih vura<br />
Hokey an khelha (World Cup) Champion tur pawh dik takin a lo ring dik tawh<br />
bawk. Germany <strong>ram</strong>a awm Heidi an tih sanaupua te chi pakhat pawhin kum<br />
2012-a Oscar dawng turte a lo ring dik tawh bawk.n<br />
Ru<strong>ah</strong>iN iTaliaN OPeN TeNNiS TiBuai<br />
Italian Open Tennis final chu<br />
Novak Djokovic leh Rafael Nadal<br />
ten an khel a, an khelh laia<br />
ru<strong>ah</strong> a sur tak avangin inkhelh<br />
chu chawlhtir a ni a, fan-ho<br />
thinrim chuan plastic umtein<br />
an inkhelhna hmun chu an<br />
vawm vel ni awm tak a ni. An<br />
inkhelhna hi Foro Itaico's stadium<br />
a ni nghe nghe. Tournament<br />
director Sergio Palmieri<br />
chuan match chu a hun sawn<br />
a nih thu a puang.<br />
Nu sang leh hmel tha Maria Sharapova chuan Roland Garros-<strong>ah</strong> Li Na<br />
chu hnehin pakhatna a ni a. Ni kum French Open Champion Li Na nena final<br />
an khelh chhung hi a rei hle a, Sharapova chuan 4-6, 6-4, 7-6-in a hneh ta a<br />
ni. Pakhatna la hian US dollar 350,000 an dawng a, p<strong>ah</strong>nihna hian pakhatna<br />
dawn zatve vel an dawng bawk.n<br />
DaViD haYe leh ChiSORa TeN heaVYWeiGhT<br />
kaWNGhReN aN iNChuh DaWN<br />
Khawvela boxer lar David Haye leh Dereck Chisora te chu 2012 July 14 khian<br />
London khawpui Upton Park-<strong>ah</strong> heavy weight champion kawnghren lian<br />
chu inchuhin an inbei dawn.<br />
He British heavy weight boxer te p<strong>ah</strong>nih hi Munich khawpuia Vitali<br />
Klitschko-an Chisora a hnek hneh tuma insualnaa tel ve ve te kha an ni<br />
a. Khatia an insual kha British Boxing Board of Control khan an chungthu<br />
engm<strong>ah</strong> a ngaihtu<strong>ah</strong> chuang lo. Tichuan tun July thla lo awm tur<strong>ah</strong> hian British<br />
heavyweight champion inchuhin an inhmachhawn dawn a. David Haye<br />
hi Germany <strong>ram</strong> Humberg khua<strong>ah</strong> WBA kawnghren inchuhin Wladimir nen<br />
an inbei a, a tlawm zawk a, nikum October thla atang khan boxing khawvel<br />
atangin a chawl ta rih kha a ni a. Tun<strong>ah</strong> hian boxing ring chhung<strong>ah</strong> a zuang<br />
lut leh dawn ta a ni.n<br />
KUM 2012 UEFA CHAMpIONS LEAGUE-AH<br />
A VAWI KHATNA ATAN CHELSEA CHAMpION<br />
Kan hriat theuh tawh angin Ram hrang hranga club inkhelhna sang bera<br />
champion leh an hnuaia club-te inkhelhna champions league hi a ropui hle<br />
a. Mite ngaihven em em a ni. Kum 2012 champions league final chu May<br />
19 khan Germany <strong>ram</strong> khuaa Allianz Arena stadium-<strong>ah</strong> Bayern Munich<br />
Club leh Chelsea Club-ten an khel a, pelnaty shoot-<strong>ah</strong> Chelsea-in an hneh<br />
a, a vawi khatna atan an Champion ta a ni. Minute 90 chhungin goal 1 ve<br />
ve-in an inhneh tawk a. Extra-time minute 30 an khelh leh hnu<strong>ah</strong> pawh an<br />
la indraw zel avangin penalty an pet ta a, Chelsea chuan 4-3-in a hneh ta<br />
a ni. Bayern Munich hian an home-a an khelh avangin Chelsea lam<strong>ah</strong> an<br />
nawr nasa thei hle a. Chelsea chuan defensive tak takin an khel a ni ber<br />
mai. M<strong>ah</strong>se Bayern Munich lamin goal an thun lut thei bik lo. Chelsea lam<strong>ah</strong><br />
Lampard, Michael leh Drogba-ten an khel tha a. Chelsea goal keeper pawh<br />
a che tha thei hle. Chelsea defender Louise chu foul ngun hle m<strong>ah</strong>se,<br />
C<strong>ah</strong>ill-a nen an inkawp fuh hle. Bayern Munich lamin Ribery chu an chhawr<br />
hle a, Robin leh Muller–ate an che kual deuh sek bawk. Minute 83-<strong>ah</strong> Bayern<br />
Munich tan Muller–an a head lut ta. M<strong>ah</strong>se Minute 88-<strong>ah</strong> Corner an<br />
rawn kick chu Drogba-an a head goal ve leh. Extra time minute 5-<strong>ah</strong> Bayern<br />
lamin penalty an hmu a, Robin-an a thun goal ta tlat lo. Penalty an kick a,<br />
Chelsea an champion ta. Nakum Champions League-<strong>ah</strong> an tling sa ta a,<br />
Premier League-a palina Spurs chu Europa League chauh an khel pha ta<br />
a ni.n<br />
maNCheSTeR CiTY-a PlaYeR P<strong>ah</strong>Nih kuTa BeNG,<br />
hNek BaWkTu JOeY BaRTON Chu Fa ChuaN<br />
maTCh 12 Tel Thei lO TuRiN a hRem<br />
QPR team player Joey Barton chu<br />
tun Premier League match hnuhnung<br />
bera Manchester nen an inhmachhawn<br />
tum khan Man City player Tevez<br />
leh Aguero te chu kut hnung lamin a<br />
ben ve ve <strong>bak</strong><strong>ah</strong> a hnek bawk avangin<br />
inkhelh lai la laa red card hmuh a nih<br />
<strong>bak</strong><strong>ah</strong> England Football Association<br />
chuan record siam hialin match 12<br />
khelh a khapsak hmi<strong>ah</strong> bawk.<br />
Chuvangin QPR team chuan team Captain Joey Barton chu, a player<br />
list theh luh tur (25) zing atangin chawh reh tur a ni phawt dawn a, season<br />
lo awm tura Premier League-<strong>ah</strong> a hmel <strong>kan</strong> hmuh hmel ta loh a ni. Reserve<br />
team vel<strong>ah</strong> a infiam mai mai dawn niin a lang.<br />
QPR neitupa pawhin Joey Barton chet dan mawi lo leh z<strong>ah</strong>puiawm tak<br />
chu club chhung<strong>ah</strong> chik lehzuala zawt fi<strong>ah</strong> turin a ti a ni awm e. QPR leh<br />
Barton te contract hi kum 4 lai a la awh dawn a, kum khata Pound mtd 4<br />
senna tur a ni si a, engtia tih tur nge an ngaihtu<strong>ah</strong> mek a ni.<br />
QPR coach Marc Bircham l<strong>ah</strong> chuan Barton hmel hi field-<strong>ah</strong> a hmu duh<br />
tawh lo a ni awm e. M<strong>ah</strong>se 'kum khat chhungin team hniha insawn theih loh'<br />
tih dan a awm a, Barton tan chuan January lo awm leh tur hmain khawi<strong>ah</strong><br />
m<strong>ah</strong> a pakai theih dawn loh a ni. Tin, kartin Pound 75,000 Barton pek zi<strong>ah</strong><br />
chu tuman an chak lo. Barton hi nikum August thla khan New Castle atanga<br />
a thlawna rawn pakai tawp a ni awm e. n
12 May 2012 Saturday | Vol.1 No.22<br />
Tel: 21262, 0949239735, 094004574477<br />
advertisement<br />
tdrfaqmufypönf;a&mif;0,fa&;<br />
at;csrf;rIESifh &omaumif;wdkY pkpnf;&m<br />
uaz; ႏွင့္<br />
tat;qdkif<br />
Customer rsm; pdwfwdkif;us rSm,lEdkifygonf/<br />
အလွဴ၊ မဂၤလာေဆာင္မ်ားအတြက္ ေအာ္ဒါမ်ားလက္ခံသည္။<br />
ု<br />
a&cJrkefY ေကာ္ဖီေအး<br />
ႏွင္းပုလဲ သီးစံုေဖ်ာ္ရည္<br />
ဘလူးဘယ္ရီ ႀကံရည္<br />
စေတာ္ဘယ္ရီ စပ်စ္<br />
ပိန္းဥ စေတာ္ဘယ္ရီ<br />
ေခ်ာကလက္ ေပါင္မုန္႔ေရခဲညွပ္<br />
tat; rpf½Idwf<br />
ဒိန္ခ်ဥ္ စေတာ္ဘယ္ရီ<br />
ဖလူဒါ ပိန္းဥ<br />
ဒိုမီႏိ<br />
သခြား<br />
ေထာပတ္ လိေမၼာ္<br />
သံပုရာ ဘလူးဘယ္ရီ<br />
နာနတ္ ေခ်ာကလက္<br />
သေဘၤာ<br />
ဖရဲ pm;p&m<br />
သေဘၤာသံပုရာ ေက်ာက္ပြင့္သုပ္<br />
ေရႊရင္ေအး ေက်ာက္ပြင့္သုပ္<br />
BIKE SALES & SERVICE<br />
TAHANTIMES | 19<br />
In sakna bungraw chi hrang hrang, Rangva (Plain sheet/ေျပာင္သြပ္ feet 6 atang feet 12 thleng) Perek chi kim,<br />
Cement (Triple A/Aသသံုးလံုးသa<br />
buk tling), Thirtlawn (နန္းႀကိဳး), Chinai (ေရႊေတာင္ထံုး၊<br />
ကေလးထံုး),<br />
Rangva kilhna (Washer telin) te<br />
a rate dik takin <strong>kan</strong> zuar reng e.<br />
Duhsak taka min rawn dawr ve turin mi zawng zawng <strong>kan</strong> ngen a che u.<br />
ADDRESS:<br />
Pu Thangdailova & Pi Zarzoliani<br />
အိမ္နံပါတ္ ၃/၁၉၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္လမ္း၊<br />
စမ္းၿမိဳ႕ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေရွ႕<br />
စမ္းၿမိဳ႕ရပ္ကြက္၊ ကေလးၿမိဳ႕။ Ph: 073-21451<br />
Cherry Maung Soe + Sayama Ringi<br />
Hei le! Kan mi leh sate rinchhanin “Bike” thar tha, “Che Koung” (Mu,facgifxkwf) packing ngat<br />
tlawm takin <strong>kan</strong> zuar ve ta.<br />
Duhsaka min rawn dawrtute hnen<strong>ah</strong> present eng emaw pek zel in ni ang.<br />
Tlawmngaia rawn kawhhmuh emaw, a lei tur rawn hruaitute tan pawh lawmman (yGJc)<br />
buatsaihsak in ni ang.<br />
တံတားဦးအနီး၊ျမသီတာကုန္စံုဆိုင္ေဘး၊ဗုိလ္ခ်ဳပ္လမ္း၊ကေလးၿမိဳ႕။ဖံုး-၂၁၈၃၈၊၀၉-၄၇၀၇၃၅၆၂၊၀၉-၆၄၇၂၈၄၈<br />
Ta Da Oo kiang, Sky Net dawr bul, Bogyoke Street, Pinlong, Kalaymyo.<br />
Tel: 073-21838, 09-47073562, 09-6472848<br />
ခါခ်က္ဥသုပ္<br />
ခရမ္းခ်ဥ္သီးသုပ္<br />
ၾကက္သားသုပ္<br />
၀က္သားသုပ္<br />
ျမင္းခြာရြက္သုပ္<br />
သေဘၤာသီးေထာင္း<br />
ဖက္ထုပ္ေၾကာ္<br />
ဖက္ထုပ္ေပါင္း<br />
ၾကက္ဥပူတင္း<br />
မုန္႔ဟင္းခါး<br />
မႏၱေလးနန္းႀကီးသုပ္<br />
ေခါက္ဆြဲသုပ္<br />
သွ်မ္းေခါက္ဆြဲ<br />
ေျမအုိးၿမွီးရွည္<br />
ထမင္းဆီဆမ္း<br />
ထမင္းေၾကာ္<br />
Coffee မ်ိဳးစုံႏွင့္<br />
မုန္႔မ်ဳိးစံု<br />
လိပ္စာ - အိမ္အမွတ္ ၂/၂၉ ဗိ ုလ္ခ်ဳပ္လမ္း၊ စမ္းၿမိဳ႕ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေရွ႕