13.12.2012 Views

South Korea President Lee Myung-bak kan ram ah... India ... - Zoin.Info

South Korea President Lee Myung-bak kan ram ah... India ... - Zoin.Info

South Korea President Lee Myung-bak kan ram ah... India ... - Zoin.Info

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

VOL.1 NO.23 BI-WEEKLY JOURNAL 31 MAY 2012 THURSDAY<br />

<strong>South</strong> <strong>Korea</strong> <strong>President</strong><br />

<strong>Lee</strong> <strong>Myung</strong>-<strong>bak</strong> <strong>kan</strong> <strong>ram</strong> <strong>ah</strong>...<br />

<strong>India</strong> Prime Minister<br />

Dr Manmohan Singh leh a thiannu<br />

an rawn zin<br />

Poland Foreign Minister leh<br />

Daw Aung San Suu Kyi te<br />

an inkawm<br />

Cover Story<br />

inside


2 | TAHANTIMES domestic news 31 May 2012 Thursday | Vol.1 No.23<br />

meizial leh a khu<br />

World Health Organization chuan kumtin May 31 hi 'Khawvel Zial Zuk<br />

Loh Ni'-<strong>ah</strong> a puang a. Chutiang zel chuan hriselna lama hmalaknaa<br />

a bul thut pawimawh meizialin a khawih pawi laka inven hi sawrkar tin<br />

deuh thaw hian an ngai pawimawh hle a, hma an la nasa.<br />

Meizial leh vaihlo atanga siam thil hrang hrangte hian mihringte<br />

hriselna a khawih chhe thei hle a. Vaihlo hian <strong>kan</strong> khawsak phung, <strong>kan</strong><br />

economics leh <strong>kan</strong> hriselna a khawih pawi thei hle a ni. WHO puan<br />

danin kumtin mi mtd 5 chuang hian meizial, vaihlo leh a kaihhnawih<br />

atanga natna veiin nunna an chan a, 2020-<strong>ah</strong> phei chuan meizial vaihlo<br />

kaihhnawih natna hi thih chhan bul ber a la ni mai thei a ni.<br />

Zial leh vaihlo atanga siam thilte hian a zutu chauh ni lovin a khu<br />

lo hiptu tan pawh thil pawi a thlen vek a. Lung thisen dawt zim, chuap<br />

leh thawkna kawng natna, pumpui na, chaw kawng cancer,chuap cancer,<br />

thli dawt cancer, phing cancer, kal cancer, pumpui na leh zeng thut<br />

(stroke) te a thlen thei a , hun lo taka thihna thlentu a ni thei a ni.<br />

Nuin nau pai laia zial a zuk chuan nau chhiat, thla kim lova nau hrin,<br />

nau te thisaa piang, nau pangngai lo, zang em em hrin te a thlen thei.<br />

Nu-in zial a zuk chuan a fa chu naupang thang thei lo, thluak muang tak,<br />

lehkha zirtir pawha thiam thei lov<strong>ah</strong> an chhuak duh bik.<br />

Zial hi zu lo m<strong>ah</strong> ila, a khu hip ringawt pawh hi tha lo tak a ni. Zial<br />

zu-in a thawk chhu<strong>ah</strong> khu a awm a, a meizial <strong>kan</strong>g khu a awm bawk a.<br />

A enga pawh hi a tha lo ve ve a. Chuvangin school, damdawi in, office,<br />

bus stand, rail station, bus, lawng leh puipunna-<strong>ah</strong> reng reng zial an zuk<br />

chuan sira mi tan a khu lo hip luh ve a ngai a, a duhawm lo hle a. Chuvangin<br />

heng hmun<strong>ah</strong> te hian zial zuk an khap tlat tawh.<br />

Naupang<strong>ah</strong> phei chuan nute zial zuk vang leh mawtawr chuannaa<br />

zial khu hip luh ve avang ringawt pawhin 'zun in na tak' an vei thei tih<br />

(May 23) New Light of Myanmar chanchinbu-<strong>ah</strong> tarlan a ni. Heng hi naupang<br />

zun kawng fel loho an zir chianna atanga an hmuh chhu<strong>ah</strong> a ni.<br />

Heti ang a nih avang hian WHO hmalakna hnuai<strong>ah</strong> <strong>kan</strong> <strong>ram</strong> pawh<br />

hian kum 2006 May 4 khan meizial leh vaihlo kaihhnawih control-na dan<br />

5/2006 a chhu<strong>ah</strong> tawh a. Meizial zu ve lem lovin a khu an hip loh nan zial<br />

zuk phal lohna hmun bikte a ruat a, meizial fakna reng reng pawh media<br />

lama chhu<strong>ah</strong> loh tur a ti a. Tihchhu<strong>ah</strong> a khap tlat a ni. Naupang kum tling<br />

lo hnena zial hralh pawh khap a ni a, meizial packing-<strong>ah</strong> 'hriselna atana<br />

a tha lo' tih warning tar ngei ngei turin thupek a chhuak tha thar leh bawk<br />

a.<br />

Chuvangin hriselna vawng tha tur hian zial nghei a pawimawh hle<br />

a, zulo thei lo <strong>kan</strong> nih pawhin inthiar fihlim nachang hria ila, puipunna ni<br />

lo-<strong>ah</strong>, a fal emaw, a hmun bik emaw-a zuk h<strong>ram</strong> h<strong>ram</strong> a tha ber.<br />

Thuziak pakhat<strong>ah</strong> chuan , " I khawhral a nih rau rau pawhin nangma<br />

hun chauh kha khawhral la, mi hun chu khawhral sak suh ang che," a<br />

tih ang deuhin "Zial i zu rau rau a nih pawhin i hriselna khawih pawi tur<br />

chauhin zu la, mi dang hriselna khawih pawi tir kher suh ang che," i ti<br />

mai teh ang.<br />

I zial khu-a mimal boruak <strong>ram</strong> va tibawlhhlawh kher lo turin fimkhur<br />

la a tha ber ngei ang.n<br />

ViCe PReSiDeNT-iN BaN a Dil Tih hi Thu Dik<br />

Eleven Media Group-in a chhungte bulhnai<br />

deuh an zawh fi<strong>ah</strong>na atanga an hriat<br />

danin Vice <strong>President</strong> Thiha Thura U Tin<br />

Aung Myint Oo-an sawrkar hna atanga<br />

banna a dil tih hi thu dik a ni awm e.<br />

Sakhaw thila inserh hrang rih tura a<br />

kal hma May ni 3 khan a chawlh dilna<br />

lehkha chu <strong>President</strong> leh mawhphurhna<br />

neite hnen<strong>ah</strong> a thehlut a ni awm e. Heng<br />

hi Singapore-<strong>ah</strong> damdawi lama a zu inentir<br />

hnua thil thleng a ni. A hriselna that<br />

tawk loh vanga hetianga chawlh dil hi a<br />

ni awm e.<br />

Chuvangin Vice <strong>President</strong> Thiha<br />

Thura U Tin Aung Myint Oo, hrisel lohna<br />

avanga a hna atanga ban a dil thu hi thu<br />

dik a ni a, a banna theh luh chu pawm a nih leh nih loh erawh a la hriat chian<br />

theih loh a ni. Thiha Thura U Tin Aung Myint Oo hi Officer Cadet (12)-na a mi<br />

a ni a, Tatmadaw-<strong>ah</strong> 'General' thleng a kai a, State Peace and Development<br />

Council-<strong>ah</strong> Secretary-I a ni thin. Mi rilru inhneh tak a ni a, a thutlukna siam<br />

tawh chu a sawn mai mai ngai lo a ni awm e.n<br />

kaN Ram PReSiDeNT-iN SOuTh kORea PReSiDeNT<br />

lee mYuNG-Bak leh a ThuihhRuaiTe kaWm<br />

May 14, tlai lam dar 5:20 khan <strong>President</strong> U Thein Sein chuan Nay Pyi Taw-a<br />

cham mek <strong>South</strong> <strong>Korea</strong> <strong>ram</strong> president <strong>Lee</strong> <strong>Myung</strong>-<strong>bak</strong> leh a thuihruaite chu<br />

president resident-a mikhual kawmna hall-<strong>ah</strong> a lo kawm. He inkawmna<strong>ah</strong><br />

hian Ministry of Home Affair Union Minister Lt. General Ko Ko, Ministry of<br />

Industry Union Minister U Soe Thein, Ministry of the <strong>President</strong> Office Union<br />

Minister U Soe Maung, National Planning Ministry Union Minister U Tin Naing<br />

Thein, Foreign Deputy Minister U Maung Myint, <strong>South</strong> <strong>Korea</strong> <strong>ram</strong>a <strong>kan</strong> <strong>ram</strong><br />

ambassador U Nyunt Hlaing leh department hrang hranga hotute an tel<br />

a. <strong>South</strong> <strong>Korea</strong> president hian Foreign Ministry and Trade and Commerce<br />

Minister H. E. Er. Kim Sung-Hwan, Economics Minister H.E.Mr. Hong Suk<br />

Woo, <strong>kan</strong> <strong>ram</strong>a <strong>South</strong> <strong>Korea</strong> ambassador H.E.Mr. Kim Haeyoung leh hotu<br />

thenkhat a hruai tel bawk. He inhmuhkhawmna<strong>ah</strong> hian <strong>South</strong> <strong>Korea</strong>-in <strong>kan</strong><br />

<strong>ram</strong> a tanpui theih dan tur te, economics lama thawhho dan tur te, kawng<br />

hrang hranga thawhho dan turte chu sawiho a ni.n<br />

POlaND FOReiGN miNiSTeR leh<br />

NaTiONal leaGue FOR DemOCRaCY PReSiDeNT<br />

DaW auNG SaN Suu kYi Te aN iNkaWm<br />

Poland Foreign Minister Radoslaw Sikorski chu May ni 10 tlai khan National<br />

League for Democracy <strong>President</strong> Daw Aung San Suu Kyi in<strong>ah</strong> a va leng a,<br />

chanchinbu mite nen a rualin an inkawmho.<br />

Foreign Minister Sikorski chuan Myanmar democracy sualtu hruaitu Daw<br />

Aung San Suu Kyi nena an inhmuh theih avanga a lawm thu, Myanmar-<strong>ah</strong><br />

Hluttaw changtlung taka a lo din tak avanga a lawmpui thu te, by-election<strong>ah</strong><br />

Daw Aung San Suu Kyi leh National League for Democracy te hnehna<br />

a lawmpui thu, democracy-a inhlankai tum hi thil samkhai tak a nih mai loh<br />

thu, Myanmar <strong>ram</strong> intundin chhohna zel<strong>ah</strong> thlawp an tum thu, Daw Aung San<br />

Suu Kyi chu Poland-a zin ngei tura a duh thu te a sawi hmasa a.<br />

Tun tum hi Foreign Minister Sikorski ang Poland sawrkara thuneihna<br />

sang tak chelhtu-in a vawi khat rawn tlawh hmasakna ber a ni. An <strong>ram</strong>in<br />

kum 20 chhung <strong>ram</strong> inlumleh nana hun an lo paltlang tawh tawnhriat tam tak<br />

Myanmar te hrilh hriat a inbeisei a.<br />

Foreign Minister Sikorski lo zin hian school leh medical instrument lam<br />

tanpuina a rawn keng a. Geology lam hawi science leh research thawhhona<br />

turte an sawiho a. Myanmar Geologist-te Ph.D zirna Scholarship turte<br />

Poland hian a ngaihtu<strong>ah</strong>sak dawn a ni.<br />

Foreign Minister rual hian economic lam palaite an lo kal ve a, lei hnuai<br />

khur chhuak thil laih hna, lawng tuk hna, railways lam leh financial lam palai<br />

dang dangte an tel bawk a ni awm e.n


31 May 2012 Thursday | Vol.1 No.23<br />

LocAL news<br />

mODel NuRSeRY SChOOl-iN GRaDuaTiON<br />

eXeRCiSe VaWi 5-Na a BuaTSaih<br />

Model Nursery School (MNS) hi T<strong>ah</strong>an Venglai Presbyterian kohhran din a ni a. Kum 2007,<br />

March 8 khan hawn tan a ni.<br />

Chuti chuan May 18, 2012 Zirtawpni zing dar 8 khan the 5th Graduation Exercise chu<br />

Presbyterian kohhran T<strong>ah</strong>an Venglai Hall-<strong>ah</strong> buatsaih a ni a. Kumina zir chhuak (degree la)<br />

zawng zawng chu mi 25 an ni a, zirlai naupang zawng zawng zat chu 75 an ni. MNS atang<br />

hian naupang 112-in an zir chhuak tawh a.<br />

A tlangpui thuin naupang kum 3 mi an nih vel atangin MNS-<strong>ah</strong> hian an lut tan a. School<br />

a naupangte an luh dawn kum<strong>ah</strong> degree an pe thin. MNS hi kum tluana hawn a ni a. Tun<strong>ah</strong><br />

hian kar 2 vel an chawl ang a, June thla<strong>ah</strong> an lut tan leh ang.<br />

MNS-<strong>ah</strong> hian zirtirtu 4 an awm. An hotunu chu Pi K. Rohlupuii a ni a. MNS hian 'Early<br />

Childhood Care Development' (ECCD) a zawm a. He pawl hi <strong>kan</strong> <strong>ram</strong>a Nursery insuihkhawm<br />

pawl an ni a. UNICEF hnuaia naupang tana rawngbawlna nei an ni. UNICEF lam<br />

hian naupang infiamna bungrua leh technology (naupang enkawl dan) lam<strong>ah</strong> a tanpui<br />

thin. Kalaymyo-<strong>ah</strong> pawh tawng hman azirin zirtirtu bik (instructor) an nei a, Mizo tawng<br />

hmangtute tana zirtirtu chu Pi K. Rohlupuii hi a ni nghe nghe.<br />

MNS luh fee hi kum 1 tan Ks. 2000/- a ni a, thla khat fee chu Ks. 2000/- a ni thin a, June<br />

thla atangin Ks. 2500/- a ni dawn. Naupangte hian form an nei a, Thawhtanni, Nilaini leh Zirtawpni<strong>ah</strong><br />

te an ha thin. Ei-in lam thu<strong>ah</strong> chuan ni tin sawhchiar an pe thin a. Thawhtanni-<strong>ah</strong><br />

bean sawhchiar, Thawhlehni-<strong>ah</strong> vegetable (thlai hn<strong>ah</strong>/r<strong>ah</strong>) sawhchiar, taksa hriselna atan a<br />

that hle thu Pi. K. Rohlupuii hnen atangin thu <strong>kan</strong> dawng.n<br />

ThalaiTe haPTa DeNChheNiN miSSiON VeNG<br />

uNiT mYa-Te Bike SiliN aN hNaTlaNG<br />

May 15, 2012 Nilaini khan Mission Veng Unit MYA chuan thalaite hapta (Youth Week)<br />

denchhenin Centenary Hall-<strong>ah</strong> bike silin an hnatlang. Hnatlanga kal MYA member-te hi<br />

an th<strong>ah</strong>nem hle a, mi 40 chuang an ni. Bike 50 chuang an sil a, bike pakhat sil man hi Ks.<br />

500/- a ni a, Ks. 500/- aia tam pe pawh an awm. MYA hian kum tin Conference MYA huapin<br />

Thalaite Hapta hi chhun leh zanin an hmang zi<strong>ah</strong> a, thalaiten an hlawkpui thu an Unit hruaitu<br />

Pu Vanlalthlengliana hnen atangin thu <strong>kan</strong> dawng.n<br />

TAHANTIMES | 3<br />

hiV/aiDS Vei TaN ‘aRT’ DamDaWi<br />

mOReh-<strong>ah</strong> a lak Theih Ta!<br />

ART damdawi mamawh tan<br />

Monywa, Aizawl, Imphal,<br />

Lamka kal a ngai tawh lo.<br />

Moreh-<strong>ah</strong> 'Medicines Sans<br />

Frontires' NGO chuan free<br />

clinic an rawn hawng thar<br />

tawh tih Pu Steven Hrinsanga,<br />

PLHA Gospel Team<br />

<strong>President</strong> hnen atanga thu<br />

dawn a ni.<br />

HIV /AIDS vei tan tunhma chuan Imphal emaw, Lamka<br />

emaw pana inenkawl a ngai a. Tun<strong>ah</strong> chuan a mamawhtute<br />

samkhai dan tur zawngin anm<strong>ah</strong>ni bawk chu 'Moreh'-<strong>ah</strong> an<br />

inhawng thar a ni. Ram chhunga luh a remchan loh vang a<br />

ni ber. He clinic hawngtu MSF (Medicines Sans Frontires) hi<br />

Belgium NGO an ni. Free clinic a ni a, dam lo an kuta thleng<br />

an enkawl reng reng chu a thlawn vek a ni ber mai. An hnena<br />

awm lo damdawi, pawn lama lei a nih pawhin voucher felfai<br />

tak hmanga dil theih a ni awm e.<br />

Moreh-<strong>ah</strong> hian Project Co-ordinator d<strong>ah</strong> a ni a, Moreh<br />

Ward No.2-<strong>ah</strong> clinic hi hawn a ni. Kumin 2012 April thla<br />

atanga hawn tan a ni. Hmanrua pawh resistant neih that leh<br />

that loh hriat nana 'thisen var' chhiarna khawl te chenin an<br />

nei a, an changtlung hle a ni tih Pu Hrinsanga hnen atangin<br />

<strong>kan</strong> lo hria. Pu Steven Hrinsanga te hi Kalay General Hospital<br />

ART Center-a in-volunteer an ni a, mi 8-in an in-voulunteer<br />

a, an thawk mek a ni. Heng ‘Self Help Group’ te hian<br />

damlo chu Moreh-<strong>ah</strong> an hruai thei reng a. An kaihhruaina<br />

zar zo mi tam tak an awm tawh a ni. Kalkawng senso erawh<br />

chu a mamawhtu-in a thawh a tul thung ang.<br />

Harsatna nei, mamawh chuan Pu Steven Hrinsanga hi<br />

contact theih reng a ni a. T<strong>ah</strong>an 'G' group, 'A-Khuaia border<br />

[YCW]' kawt lawka cheng a ni. n<br />

PYiNkhONe R<strong>ah</strong>Nal (BaWRhSaiaBe)<br />

Pyinkhone khua hi Kalay-Kabaw phaia khaw hlun tak mai a<br />

ni a. Thlai ching pawh an awm ve nual thin. An khua<strong>ah</strong> hian<br />

November thla vel<strong>ah</strong> r<strong>ah</strong>nal hi an ching tan thin a. January ni<br />

10 chho vel atangin an lo tan a, May thla tawp thleng vel an<br />

lo tlangpui. An lawh tirh lam<strong>ah</strong> chuan a man pawh a tam ve<br />

deuh thin a, tunlai hi chuan pum khat<strong>ah</strong> cheng hnih leh duli<br />

vel a ni. R<strong>ah</strong>nal hi thlai r<strong>ah</strong> hrisel leh tui tak a ni a, taksa tan<br />

pawh tha tak a ni. A leitute hian a tlangpuiin an <strong>kan</strong>g ber a,<br />

bai<strong>ah</strong> te an thlak bawk a, hel deuh saka pum chhum pawhin<br />

a tui hle a ni.n<br />

Bike kaN ChhaR<br />

14 May, 2012 khan Vutbuak khua<strong>ah</strong> 125 bike <strong>kan</strong> chhar a.<br />

Engine number emaw f<strong>ram</strong>e number emaw dik taka sawifi<strong>ah</strong>tute<br />

hnen<strong>ah</strong> pek leh <strong>kan</strong> duh. Bike bo ten rawn ngaihven<br />

rawh u le.<br />

Pu Lalsangmura<br />

Mawsi (Vutbuak Lal)<br />

Ph. 0947212928<br />

n


4 | TAHANTIMES internAtionAL news<br />

FaCeBOOk DiNTu PlaYBOY SiNGaPORe-<strong>ah</strong><br />

‘Facebook dintu zinga pakhat Edmando Saverin chuan<br />

US khua leh tui a nihna chu a thl<strong>ah</strong> ta,’ tiin Internal<br />

Revenue Service chuan a report. Hei hi company-in 'initial<br />

public offering' a puan hma daih<strong>ah</strong> a ni.<br />

May 2 nd week vel khan Bloomberg-<strong>ah</strong> he chanchin<br />

hi chhu<strong>ah</strong> a ni a, Internal Revenue Service-in 'tute hi<br />

nge <strong>ram</strong> pawna khawsa' tih mihring hming a puan 'notice',<br />

April thla nawi lama chhuak behchhana zi<strong>ah</strong> a ni.<br />

Facebook hian USD billion 10.6 lai IPD-<strong>ah</strong> tihpun a tum<br />

a, chu chuan company hlutna USD billion 96 -<strong>ah</strong> a hlang<br />

kai ang. Company-a 5 percent chan ai lo nei Saverin<br />

chuan sum tam tak a hui luh ph<strong>ah</strong> ang, tax chawi ngai si<br />

lovin. Saverin hian a Facebook chan ai enge maw chen<br />

a hralh tawh avangin company-a 5 percent leh a aia tam<br />

chan tur neite list tarlanna IPO document list-<strong>ah</strong> a hming<br />

a lang ve ta lo va.<br />

Saverin thupuangtu chuan, "Edmando hian Singapore-<strong>ah</strong> resident anga awm law law hi<br />

a fuhin a hria. Hun eng emaw ti chhung chuta chen chu a tum tho si a," a ti a ni. US chhu<strong>ah</strong>san<br />

a tum hi IPO lo sang tur nen inkungkaihna a nei lo va, 'tax' lam thil nen pawh engm<strong>ah</strong><br />

inzawmna a nei lo a ti zui. Tax expert pakhat chuan 'The Los Angeles Times'-a, a sawi danin<br />

'tax chawisawn' ang a ni a, billion tam takin a hlawk ph<strong>ah</strong> ang' a ti. Tichuan Facebook-a a<br />

chan tur chu IPO zawh<strong>ah</strong> USD billion 4 vel a la ni ang. IPO tihfel zawh chuan, Facebook<br />

dintu Mark Zuckerberg erawh chuan USD 1 billion vel tax a chawi hmel a ni.n[NLM]<br />

PhiliPPiNeS-<strong>ah</strong> kaNGmei RaPThlak!<br />

May 9 <strong>ah</strong> Phillipines khawpui Manila-a Tondo district-<strong>ah</strong> <strong>kan</strong>gmei nasa tak a chhuak a. Mi<br />

tam takin in sak leh nana hman tur thing <strong>kan</strong>g bung leh thing tumte an khawm laiin pa pakhat<br />

erawh chuan a bungrua chhar khawm tumin nghawng thleng thlenga tui daiin a inham<br />

buai em em thung.<br />

He <strong>kan</strong>gmei chhuak<strong>ah</strong> hian mi p<strong>ah</strong>nih an bo a, mi 10,000 chuangin in leh lo an chan. Mi<br />

tam tak chu an nun him nan Manila Bay-<strong>ah</strong> (tui-<strong>ah</strong>) an zuang thla hlawm a ni awm e. A tam<br />

zawk chu thlam leh buk te-<strong>ah</strong> te an khawsa mek a. A hma zan kha chuan <strong>kan</strong>gmei tuarte hi<br />

Sports Complex-<strong>ah</strong> te an d<strong>ah</strong> lailawk a ni.n<br />

Time maGaziNe-iN BuaiNa TaWk<br />

Chanchinbu z<strong>ah</strong>awm tak Time magazine chuan a kawm<strong>ah</strong> nau hnute pe lai lem a chuantir avangin buaina a tawk a ni<br />

awm e.<br />

Time director Rick Stengel chuan he an lem tar hi nu pakhatin a fapa kum 3 mi hnute a hnektir lai lem a ni tiin a<br />

thiam thu a sawi ve bawk. "He lem hi mi hip thei tak lem a ni a, mite hnen<strong>ah</strong> thil ngaihtu<strong>ah</strong> tur pawimawh em em a thlen<br />

a ni," tiin Rick Stengel chuan a sawi. "Mi thenkhatin ropui an tih em em laiin thenkhat chuan an do thung, eng emaw ti<br />

takin mi a tawngtir a ni," a ti bawk.<br />

He Time Magazine May 21 issue-<strong>ah</strong> hian Dr Bill Sears thu ziak a tel a, a kawm<strong>ah</strong> kum 26-a upa Jamie Lynne<br />

Grumet-in a fapa A<strong>ram</strong> hnute a pe lai lantir a ni.<br />

Grumet chuan kum 6 a nih thleng hnute a hnek thu a sawi a. "Ka len thlengin rei fe hnute ka hne a, ka fate pawh<br />

chuti anga sei lentir chu ka tum," a ti. "Mite pawhin thil pangngai<strong>ah</strong> an ngaih ka ring. Mi tam zawkin thil pangngai tak<strong>ah</strong><br />

an ruat a ni. Chu chu ka beisei a, an hmuh ngei pawh ka duh," a ti bawk. He thlalak hi MSNBC leh ABC-te thlan a ni<br />

nghe nghe.n[Digital Spy]<br />

31 May 2012 Thursday | Vol.1 No.23<br />

GeNDeR Thlak, miSS uNiVeRSe<br />

CaNaDa CONTeSTaNT a TliNG Ta lO!<br />

Gender thlak, Miss Universe<br />

Canada thlannaa tel hmasa ber<br />

chuan May ni 19 khan inelna tual<br />

zawl<strong>ah</strong> a tawp ber dawttu atan<br />

zei takin a intheh thil kual vel a.<br />

Hei hi 'Miss tittle' a chan teuh lai<br />

ber a ni awm e.<br />

Jenna Talackova (23) hi mi<br />

dang 61 te nen an inel a, mi 12<br />

thlitfim<strong>ah</strong> pawh a la tel chho zel.<br />

M<strong>ah</strong>se a lehpek panga thlan<strong>ah</strong> chuan a tla ta a ni. S<strong>ah</strong>ar<br />

Biniaz (26) chuan Miss Universe 'lukhum mawi' chu a khum<br />

ta zawk a. Hei hi December thlaa thil thleng a ni. Talackova<br />

chu 'Miss Congeniality' pali zinga pakhat a ni ta a. A tir<strong>ah</strong><br />

ani hi mipaa piang a ni. Kum li kal ta khan a sex a thlak a,<br />

hmeichhia-<strong>ah</strong> a chang ta a ni.<br />

A tir tea hmeichhiaa piang a nih loh vangin he British<br />

Columbia, Vancouver nula hi inelnaa a tel an remti lo phawt<br />

kha a ni a. M<strong>ah</strong>se Donal Trump, he Miss Universe Organization<br />

enkawltu ber chuan thla kal ta khan an hnialna chu a<br />

hnawl hmi<strong>ah</strong> a ni.<br />

He nula feet 6 leh inch 1-a sang, inkhaithli tak mai hi<br />

a khingpuiho chung<strong>ah</strong> a lawr zu<strong>ah</strong> mai a. Bikini leh formal<br />

wear-a an inel tum, Inrinni zan<strong>ah</strong> phei chuan mi zawng<br />

zawng mit la ber a ni a, stage-a a rawn inlan tawh chuan 'au<br />

ri' leh 'h<strong>ah</strong>um' thawm a nasa thei hle a ni awm e.n<br />

lal Thl<strong>ah</strong> ChhaWNG Tam TakiN aN<br />

lO kaWl ThiN TaWh 'ROYal DiamOND'<br />

uSD mTD 9.7-iN aN hRalh<br />

Switzerland Geneva-<strong>ah</strong><br />

khawvela hmanlai ber leh lar<br />

ber royal diamond 'Beau Sancy'<br />

chu lilam a ni a, a man an<br />

chhiar tanna let hnih, USD mtd<br />

9.7-in an hralh thei a ni awm e.<br />

He diamond hi French lal<br />

Henry IV nupui p<strong>ah</strong>nihna Marie<br />

Medicis, lalnu lukhum an hlanna<br />

inkhawm 1610-a an buatsaih<br />

tuma mi tawh a ni. Am<strong>ah</strong>erawh<br />

chu a leitu tak hian a<br />

hming a thup tlat.<br />

He diamond 'Pear' thei r<strong>ah</strong> ang tak mai hi thil vang lutuk<br />

tak a ni. Heti anga lilamna hmuna a rawn inlar chhuak ta mai<br />

hi hlu tak, vanneih thlak tak a ni a, an lilamna-<strong>ah</strong> pawh an<br />

inlan zak zak mai a, an thawm a tha hle a ni tih Geneva-a<br />

Sotheby lilamtute chuan an sawi.<br />

Lalnu Marie de Medicis chuan a lal lukhum<strong>ah</strong> he diamond<br />

hi a tar a, a tuk<strong>ah</strong> a pasal lal Henry chu th<strong>ah</strong> a ni. Hei<br />

hi 1610-a thil thleng a ni a. He lal chhungkaw diamond hi lal<br />

thl<strong>ah</strong>te <strong>bak</strong><strong>ah</strong> mi naran kut<strong>ah</strong> a la thleng ngai lo. 'Beau Sancy'<br />

diamond hi sawisel bo-a tha a ni a, lunghlu lam zi<strong>ah</strong>na bu<br />

apianga an telh hmaih ngai loh 'royal diamond' a ni.<br />

Tun tum<strong>ah</strong> erawh chuan tu tih hriat theih lohin a chang ta tlat<br />

mai. Lal thl<strong>ah</strong> a ni nge ni lo tuman an sawi thei lo a ni.n


31 May 2012 Thursday | Vol.1 No.23<br />

internAtionAL news<br />

YemeN SiPaiTeN al-QaeDa PaWl kaP<br />

Yemen sawrkar sipaite chuan mi firfiak pawl al-<br />

Qaeda-te chu an tawm rukna hmun, <strong>ram</strong> chhim<br />

lam<strong>ah</strong> kalin an kap. He an k<strong>ah</strong> thu hi sawrkar<br />

lamin nemnghet m<strong>ah</strong> se, muang changa bei an<br />

nih thu an sawi. A chhan chu al-Qaeda pawl<br />

hian kawng chin an hriat em avangin rin loh<br />

takin sipaite hi an beih let leh thut thin vang a<br />

ni. Sipaite hi indo thlawhna leh laipui lamin an<br />

lo puih reng avangin hma an sawn thei zel a.<br />

Abyan hmun an la let thei a nih chuan al-Qaeda<br />

pawl tan thil pawi tak a ni ang. Ni kum khan he<br />

khua hi al-Qaeda pawl hian an la kha a ni a. Yemen sipaite hian mi firfiak pawl hi a theih ang<br />

angin kawng hrang hrangin an bei reng a.<br />

Yemen president thar Abd al-Rab Mansur al-Hadi chu America <strong>ram</strong>in a theih dan danin a<br />

tanpui char char a. Hadi hian al-Qaeda pawl hi nasa taka beih a tiam tawh a. US lamin thlalera<br />

an buatsaih Air Base atangin a theih dan danin a pui reng a. Thlawhna leh laipui hmangin<br />

firfiak pawl hi an lo kap reng a ni.n<br />

SYRia Ram Chu SiPai ChakNa hmaNGiN aN Bei lOVaNG: NaTO<br />

Syria <strong>ram</strong> tual chhung buaina chu sipai chakna<br />

hmanga chin fel an tum loh thu NATO hruaitute<br />

chuan an sawi. EU, Arab League-hote nen<br />

tangrualin inbiakna hmanga chin fel an tum<br />

thu Ivo Daalder chuan a sawi. Libya anga sipai<br />

chakna hman a theih loh chhan chu Syria<br />

sipaite leh mipuite hi an inawm pawlh nuk vang<br />

a ni a, eptute an tanpui vak chuan tual chhung<br />

indona rapthlak tak a chhu<strong>ah</strong> ph<strong>ah</strong> ngei dawn<br />

niin Daalder chuan a sawi bawk.n[CNN]<br />

hOula khua<strong>ah</strong> mi 90 ChuaNG Th<strong>ah</strong> aN Ni: SYRia SaWRkaR<br />

ePTuTe SaWRkaR Bei leT TuRiN Fuih<br />

May 25 khan Houla khua<strong>ah</strong> sawrkar sipaite<br />

chuan mi 90 chuang an that a. Houla khua<br />

hi Syria <strong>ram</strong> laili lama awm a ni a. He thihna<br />

avang hian sawrkar sipai, hel lama tangte insuihkhawm<br />

pawl 'Free Syrian Army' (FSA) hotu<br />

pakhat chuan Syria sawrkar sipaite bei let turin<br />

fuihna thu a sawi.<br />

UNO Secretary General hlui Kofi Annan<br />

ru<strong>ah</strong>man, remna awm dan tur kawng pawh<br />

Houla-a thil thleng avang hian tihchhiat a nih thu<br />

FSA chuan an sawi. May 25-a th<strong>ah</strong>ho zing<strong>ah</strong><br />

naupang 32 an tel a, an chhung theuhte nen<br />

chuan mi 90 chuang an thi. Sawrkar sipaite hian<br />

Kofi Annan-a ru<strong>ah</strong>manna chu dik lo taka hmangin pawisawi lo civil mi hei zat hi an that ta a.<br />

Hei hian Kofi Annan-a ru<strong>ah</strong>manna zui theih a nih tawh loh thu eptu lama sipai hruaitu Colonel<br />

Edney chuan a sawi. April thla khan Kofi Annan ru<strong>ah</strong>man remna thuthlung chu sawrkar leh<br />

eptute hian an duh thu puang tawh m<strong>ah</strong> se, hemi hnua thi ngawt pawh mi 1635 chuang an<br />

tling. Edney chuan UN Security Council phalnain <strong>ram</strong> hrang hrang sipaite insuihkhawmin van<br />

sang atanga Syria sawrkar sipai hmun pawimawhte beih a that a rin thu a sawi. Heti anga tum<br />

khata mihring inth<strong>ah</strong>na thleng avang hian tual chhung indona a chhu<strong>ah</strong> an rin thu UN lam<br />

hotute huan an sawi bawk. UN Security Council Meeting thut a nih thuai theih nan Britain <strong>ram</strong><br />

Foreign Minister Willian Haig chuan hotute nawr a tum thu a puang.n[CNN]<br />

ameRiCaN-hOViN BiN laDeN aN k<strong>ah</strong> hlum TheihNa TuRa<br />

lO PuiTu DOCTOR Chu PakiSTaN SaWRkaRiN kum 33 luNG<br />

iN TaNTiR<br />

Osama bin Laden awmna an chhuinaa CIA lo puitu Pakistan<br />

mi doctor chu <strong>ram</strong> phatsana puhin kum 33 chhung lung<br />

in an tantir dawn ta. Nikum khan sawrkar doctor a nihna ata<br />

an lo ban tawh Dr. Shakil Afridi chu an hnam dan kalh<strong>ah</strong><br />

an puh a nih chu. Khyber district-a awm hnam hlawm khat<br />

rorel dan atangin thiam loh an chantir ta a ni. Dollar 3500 an<br />

chawitir bawk. Afridi hian bin Laden awmna tihchian nana<br />

bin Laden awmpuite DNA saple lak khawm nana invenna<br />

chiu vel thu<strong>ah</strong> CIA hi a lo pui a ni. Nikum May thla khan bin<br />

Laden chu he a chenna<strong>ah</strong> ngei hian US sipaiten an kap<br />

hlum a nih kha. He doctor hi dan an lek kawh em emna<br />

hmun ni lo he Khyber district-<strong>ah</strong> hian kum rei tak chhung<br />

doctor hna hi a lo thawk a ni. A chung thu an rel lai hian<br />

rorelna hmun<strong>ah</strong> am<strong>ah</strong> pawh a awm lova, thiam thu sawina chance pawh a nei lo a ni.n [CNN]<br />

TAHANTIMES | 5<br />

CameRON leh OBama Te'N<br />

G8 SummiT hNukhaWi<strong>ah</strong> PhiaRRuk<br />

hNa aN ChhuNzaWm<br />

David Cameron leh Barack Obama te chu nimin khan in-<br />

fiamna<strong>ah</strong> an inhmu fal a, Germany, luhlul tak chu Eurozone<br />

chungchang hmanhmawh taka bawhzui ngai<strong>ah</strong> hian engtia<br />

han nawr kal tur nge tih an phiar ru nasa mai a ni awm<br />

e. Prime Minister hi Camp David-<strong>ah</strong> US <strong>President</strong> zing infiamna<br />

gym-<strong>ah</strong> a va kal ve tih thu dawn a ni. Zan lam<strong>ah</strong> EU<br />

crisis chungchang, engtia kal zel tur nge tih sawihona ipik<br />

tak an neih hnu darkar thum lek<strong>ah</strong> hetiang hian an inhmu<br />

fal ta a ni. Thu awih lo deuh German hruaitu Angela Merkel<br />

chuan 'currency mal', tihngheh nana an <strong>ram</strong> tangka hlutnaa<br />

lo do <strong>kan</strong> chu a duh tlat lo a ni.<br />

Nim<strong>ah</strong>sela nimin khan Prime Minister, Mr Obama,<br />

France-a Francois Hollande leh Italy Mario Monti-te chuan<br />

Mrs Merkel chu hmin tumin an bei nasa hle a. A hnuk<br />

chelhtu niin an hria a ni. EU Chiefs Herman van Rompuy<br />

leh Manuel Barroso te nen dawh<strong>kan</strong> khat an kilho a, he thu<br />

harsa hi an khel hlawm a ni.<br />

Mr Cameron chuan eurozone boss-te chu fiak deu<br />

takin a tihkhum a, 'Bank tihchak te, inawpna tha, mipuite<br />

hnena information thlen zung zung – heng zawng zawng hi<br />

a rang thei ang bera a awm a tul lutuk,' tiin.<br />

European Central Bank pawh a kheng na. European<br />

Central Bank hi Germany control-na hnuai veka awm tih<br />

theih deuh thaw a ni a. Greece leh spain chhawmdawl<br />

chungchang<strong>ah</strong> an thawh beitham lutuk a ti a ni.<br />

Mr Cameron leh Mr Hollande te chuan Mrs Merkel hian<br />

sum dehchhu<strong>ah</strong> nana 'bonds' system pakhat khat chher hi<br />

rem ti sela an duh a, heng hian euro <strong>ram</strong> tan an beih mek<br />

infrastructure project hrang hrang tan sum sihchhu<strong>ah</strong> tur a<br />

lo awm thei dawn a ni. Hruaitute chuan Greece chu 'Euro'-a<br />

tel zel turin an duh a, an <strong>ram</strong> than lenna atana a tul tul ti turin<br />

intiam se an phut. M<strong>ah</strong>se ti hian an sawi, "a tawk chi<strong>ah</strong><br />

<strong>kan</strong> tih hi keim<strong>ah</strong>ni theuh<strong>ah</strong> pawh a inchen hauh lovang,"<br />

tiin. US <strong>President</strong> chawlh h<strong>ah</strong>damna Maryland hmuna G8<br />

te annual meeting thuchhuak<strong>ah</strong> chuan Mrs Merkel nawrna<br />

leh phutna hlir a khat a ni ber.<br />

Tihian an ziak: "Euro Area hruaituten Eurozone-a harsatnate<br />

a hun tak<strong>ah</strong> rintlak takin leh rinawmna, ngialnghehna<br />

leh thanlenna te nena inthlung tlata chingfel tura an<br />

thu tlukna hi <strong>kan</strong> thlawp" tiin.<br />

Hruaitute hian oil man tihtlak nan, m<strong>ah</strong>ni oil kawl thatte<br />

hralh chhu<strong>ah</strong> deuh ni se tih thute pawh an sawi tlang.n<br />

SiNGaPORe Ram BY-eleCTiON-<strong>ah</strong><br />

ePTu lam Chak<br />

Singapore <strong>ram</strong>a labour party<br />

lama MP pakhat chu party<br />

atanga an hnawh chhu<strong>ah</strong><br />

avangin a aiawh tur thlan a<br />

ni a, eptu party lam an chak.<br />

He By-Election hi Hougang<br />

District-a buatsaih a ni a,<br />

eptu party candidate Png<br />

Eng Huat chuan vote 62.9%<br />

a hmu a, rorel lai party (People's<br />

Action Party – PAP) candidate Desmond Choo chuan<br />

vote 37.9% a hmu. An ban tak Yaw Shin Leong (MP) chu<br />

hmeichhe lam thua a hming chhiat avanga ban an ni nghe<br />

nghe. Kum 50 dawn lai chu tuna rorel lai party hian ro an<br />

rel a, inthlanpui an neih hnuhnun ber<strong>ah</strong> khan rorel lai party<br />

chu an che chhe hle a nih kha.n


6 | TAHANTIMES worLd crime 31 May 2012 Thursday | Vol.1 No.23<br />

FaCeBOOk-a a ThiaNiN a PaWNGSual<br />

Kum 22-a upa Australia mi hmeichhe pakhat chu Facebook-a<br />

a hmelhriatin a pawng sual tlat mai. Facebook<br />

atanga a hriat dan chuan he pa hi 'Sammy Sidhana' a<br />

ni a, he hmeichhe chenna hotel-<strong>ah</strong> a pawngsual ta a ni.<br />

Party an neihna<strong>ah</strong> a lo che full deuh a ni ang. Engm<strong>ah</strong><br />

hre lova a awm laiin he pa hian a lo pawngsual ta a<br />

ni. He hmeichhia a lo harh hian chumi ni chauhva facebook<br />

atanga a hmelhriat, am<strong>ah</strong> pawngsualtu chu a bul<strong>ah</strong><br />

a lo la awm reng nghe nghe. Police-ten an sawi danin<br />

he pa nen hian hun rei tawh tak ata Facebook atangin an<br />

lo inhmelhriat tawh ni awm tak a ni. Hmeichhe nu hian a<br />

awmna hmun pawh a lo hrilh thin a ni awm e.n<br />

malaYSiaN Pa PakhaT Chu PaWNGSual Thu-<strong>ah</strong><br />

kum 14 luNG iN TaNG DaWN<br />

Sh<strong>ah</strong> Alam Court chuan Thai hmeichhe pawngsual a, ni<br />

kum lama car rutu Malaysia mi chu kum 14 lung in tang<br />

tur leh vawi 8 vuak tuar turin a chungthu a rel ta.<br />

He pa hi G.Thanaraj a ni a, a pawngsual nu hi fa 4<br />

nei, kum 42-a upa a ni a, ama Perokua Viva Car-<strong>ah</strong> ngei<br />

a pawngsual a ni. He car hi Serend<strong>ah</strong> Golf Club hnunga<br />

d<strong>ah</strong> a ni a, nikum November 7 zing lam dar 6-7 khan a<br />

pawngsual ta a ni.<br />

Hemi avang hian kum 14 chhung jail bang a zut ang<br />

a, vawi 8 vuak a tuar bawk ang. He misual pa hian thian<br />

Suhairi Mohd Sani (kum 24 mi) a nei a, he pa nen hian<br />

car, passport, rangkachak thi leh zungbun, mobile<br />

phone-te an ru niin an hria. Mohd hian kum 9 lung in a<br />

tang ang a, vawi 5 vuak a tuar ve bawk ang.n<br />

'SeX' Thil aTaN kum 12 Rual lek a Veh kual!<br />

United Kingdom-a pa pakhat chuan kum 12 rual lek naupang<br />

te nawhchizuar hna thawhtir turin a veh kual!<br />

Carlisle Court procecutor Tim Evans chuan, "A<br />

thlem dan chu taima tak a ni, a kar a kar, a thla a thla-in<br />

hmeichhe naupangte chu a zui a. Hmaichhan a nih loh<br />

leh phone-in a dawr a. A hlauhawmna chu, enthla zuia<br />

an in thleng a zui thin hi a ni. Hmeichhe thenkhat chuan<br />

sum leh pai avangin am<strong>ah</strong> chu sex an hmanpui ta thin a<br />

ni.<br />

Azad Mi<strong>ah</strong> (44) chuan a chang chuan chung hmeichhe<br />

naupangte chu ama anpui te hnen<strong>ah</strong> a hruai a,<br />

pound 100 lai te-in a hralh thin a ni.<br />

He pa hian a mi chharte chu drug leh zu te a pe p<strong>ah</strong><br />

a, "Kan <strong>ram</strong><strong>ah</strong> chuan kum bithli<strong>ah</strong> a awm hlei nem," a ti<br />

ta mai thin.<br />

Hmeichhe pakhat phei chu kum 14 a nih atangin sex<br />

a hmanpui a, tangka a pe thin a, kum li chhung zet a<br />

khuaikhem a ni. Nupui nei tawh, he sex addict-a hian<br />

hmeichhia kum 20 rualte, 30 rual, in leh lo nei lo emaw,<br />

drug addict emaw te pawh a tinzawn thin tho.<br />

Naupang te sex hmanpuia a service-tir thin thu te, kum 12 leh 16 inkar rual lek nawhchizuara<br />

buk hawnpui tura a thlem thu te hi Mi<strong>ah</strong> chuan a pha ve tlat.n[Daily Chilli]<br />

SP BAKERY<br />

International Level-a chhang siam thiam senior-ten ni tina tharlam taka an siam<br />

cake, chhang thawp leh chhang chi hrang hrang a lei theih reng e.<br />

Thiltihhona chi hrang hrang, inneih, party tih ang chi atan pawh a order theih a,<br />

ni 3 advance-a order tur a ni.<br />

MIN RAWN DAWR VE RAWH LE!<br />

Pu Ralmanthanga<br />

ပိေတာက္ၿမိဳင္လမ္း၊ တာဟန္း(A)<br />

Ph: 09 400307754<br />

khaWVel hi!<br />

China <strong>ram</strong> Guangzhon bial Baiyun district-a chengte chuan<br />

he nu hi an hmu fo va. Thla tam a ni ta. Chu hmeichhia, rilru<br />

kim lo, in leh lo pawh nei lo chu Longgui Food Market vel<strong>ah</strong><br />

a vak ruai ruai a, tanpui beiseiin a tei kual vel a ni. A dul a<br />

tilang vek a, hai rual a ni lo, a rai a lo ni! Rei lote-<strong>ah</strong>, khuaa<br />

mite an mengphawk nasa ta mai le!.<br />

Market-<strong>ah</strong> a rawn lang leh hlawl mai a. Nausen te hi a<br />

pawm a, a lai hrui la <strong>ah</strong> loh a ni lehnghal! Han en mai pawhin<br />

he nu hi a rilru a kim lo tih a lang reng. M<strong>ah</strong>se damdawi ina<br />

kal erawh a duh hauh lo. Puih a duh lo tlat.<br />

'Beijing Shots'–in a report danin he nu hi he nausen<br />

pawm hian km 6 lai a vak kual tawh a ni. A tawp<strong>ah</strong> market<strong>ah</strong><br />

tho chuan sakawr<strong>bak</strong>chehin nau lai hrui chu a chhat a.<br />

Nausen hi a piantirh ata eng thawmhnaw m<strong>ah</strong> a la bel lo.<br />

A tui hala a hriat leh nausen chu lei<strong>ah</strong>, chirh<strong>ah</strong> pawh<br />

ni se a d<strong>ah</strong> tawp a, kawng kama tui chu plastic ip-in a va<br />

thal mai a ni. Naute chaw a hrai leh hrai loh pawh hi inhnial<br />

tham a tling. Hospital thawktu pakhatin naute chaw pek a<br />

tum pawh a lo hnial.<br />

A tawp<strong>ah</strong> chu mi ang lo chuan ama chenna, vantlang<br />

inthiarna, bazar bul lawk<strong>ah</strong> chuan a hawpui ta a ni awm e.n<br />

NauSeN TiSa RaWT DiPa<br />

Siam CaPSule<br />

<strong>South</strong> <strong>Korea</strong> chuan China siam damdawi capsule, a chhunga<br />

mihring tisa dip inbeng <strong>ram</strong> chhunga tawlh ruk chungchang<strong>ah</strong><br />

Custom Official ten uluk taka an endik thin thu a<br />

puang a. <strong>Korea</strong>n Customs Service chuan Thawhtan (May 7)<br />

khan nikum August leh tun inkara chuti ang capsule 17,450<br />

lak luh an tum vawi 35 lai an lo dan thu an puang a. Heng<br />

capsule hi mihring chakna tana thil tha tak anga sawi a ni.<br />

Customs officialte sawi danin nausen thi leh nau piang<br />

hlim tisa atanga siamin heng capsule te hi China <strong>ram</strong><br />

hmarchhak lama cheng, <strong>Korea</strong> miten <strong>Korea</strong> <strong>ram</strong><strong>ah</strong> tawlh luh<br />

ruk an tum thin a ni.<br />

Mi thenkhatin heng capsule-te hi damdawi atan tha hle<strong>ah</strong><br />

an sawi a. M<strong>ah</strong>se chik taka en chuan super bacteria hrik<br />

tha lo leh mihring tana pawi thei eng eng emaw a lo tel teuh<br />

a ni.n[Daily Chilli]


31 May 2012 Thursday | Vol.1 No.23<br />

TleiRaWl PakhaT, Thluaka ThiSeN<br />

PuT aVaNGa Thi TaiN a TakSa PeNGTe<br />

hmaNGiN mi 8 NuNNa a ChhaNhim<br />

Kum 13 mi hmeichhe tleirawl pakhat chu thluaka thisen put<br />

avangin a thi a, a thih hma hian a taksa pengte chu mi dang<br />

tan a pe a, chumi azar<strong>ah</strong> mi 8-te nunna chu a chhanchhuak<br />

ta a ni.<br />

He tleirawl hi Jemima Layzell a ni a, a nu leh pate hnen<strong>ah</strong> a<br />

taksa pengte mi dang hnena hlana mi nunna chhan a duh<br />

thu a hrilh a, ti hian a hlan ta a ni. He tleirawl hi Horton,<br />

Somerset-a khawsa a ni a, an in<strong>ah</strong> ti hian thluaka thisen put<br />

nasat avangin a tlu a, damdawi in<strong>ah</strong> a thi ta a ni. A nu leh<br />

pate hian am<strong>ah</strong> chawimawi nan a duh ang ngeiin a taksa<br />

pengte chu mi dang hnen<strong>ah</strong> an hlan ta a.<br />

A lung chu mipa naupang kum 5 mi an pe a, a chuap<br />

chu kum 40 mi pa pakhat hnen<strong>ah</strong> an hlan a. A thin chu mipa<br />

nausen p<strong>ah</strong>nih thla 10 leh thla 5 miten an insem thung. Kum<br />

19 mi leh 24 mi p<strong>ah</strong>nihin a kal (kidney) an chang a, kum 40<br />

mi pa pakhatin a pancreas (la) changin a rilpui pawh he nu<br />

ril hmanga tihdanglamsak a ni. Lehkha ziaktu nih chak em<br />

em Jemima mit tissue pawh mi p<strong>ah</strong>nihte mit enkawl nan pek<br />

a ni bawk.<br />

Jemima pa hi thlalatu Harvey (kum 43) a ni a, a nu chu<br />

Sophie (kum 38) a ni. An fanu hi March 14 khan a thi a,<br />

hman ni lawk khan am<strong>ah</strong> chawimawina hun pawh hman a ni<br />

nghe nghe.<br />

A nu leh pate chuan, "Kan fanu hi a duhawm hle a, a fel a,<br />

a hlim thei, mi a khawngaih theiin a thluak a tha hle. Arts lam<br />

tuiin lehkha ziaktu nih tum a ni a, poem, hla leh thawnthute<br />

pawh eng emaw zat a lo ziak tawh a, ama nunkhua hi a<br />

chhut nasa hle thin a, khawvela buainate pawh a zir nasa<br />

thin a ni," an ti.<br />

A thi mai dawn a ni tih a inhriat chuan a duhthusam ang<br />

ngeiin a taksa pengte hi mi dang hnen<strong>ah</strong> an hlan ta a ni. Mi<br />

pariatin damna an lo chan ph<strong>ah</strong> a, a taksa peng dang tha<br />

tak takte chu hlu taka hman a lo ni ta. Lo dam lehte zing<strong>ah</strong><br />

hian naupang 5 an tel nghe nghe an ti bawk. A nu birthday<br />

March 10-a lo thleng tur lawmna atana a inbuatsaih mek<br />

lai chuan Jemima hi a tlu thut ta a ni. A lu a na em em a,<br />

engm<strong>ah</strong> hre lovin a awm zui a. Bristol Royal Hospital for<br />

Children-<strong>ah</strong> March 14 (4:30 p.m) khan a thi ta a ni.n<br />

generAL knowledge<br />

Hmeichhe naupang p<strong>ah</strong>nih chu US-a nu<br />

pakhatin a fa atan a la a. A lak p<strong>ah</strong>nihte hi<br />

chhungkaw hrana mi chhan hrang hrang<br />

avanga adopted center-a an d<strong>ah</strong> a ni. China<br />

<strong>ram</strong><strong>ah</strong> hian hmeichhe naupang tam tak chu<br />

nausen an nih laiin an nu leh paten an paih<br />

(tlan san) daih thin. He hmeichhe naupang<br />

p<strong>ah</strong>nih latu hi US-a khawsa a ni a, a hming<br />

chu Bonnie a ni. IT lama thawktu a ni nghe<br />

nghe. He nu hian hmun hran ve ve-<strong>ah</strong> he<br />

hmeichhe p<strong>ah</strong>nih hi Adopted Center-<strong>ah</strong> a<br />

hmu a, a fa atan a la ta a ni. Bonnie hian China<br />

hi a ngaina hrim hrim a, a zin fo thin bawk.<br />

Kum 1998-a a zin tumin Hunan Province-a<br />

awm Changde City-a adoption center ata<br />

hmeichhe pakhat zawk hi a la a.<br />

A nausen lak hi a ngaina hle a, a hming<br />

chu Chang Aijie-i a ni. Mit lian mawi tak a nei<br />

a, sam erawh a nei lo. Tichuan US-a hawnin<br />

doctor a enkawltir ta a ni. Kum thum hnu<strong>ah</strong><br />

China-<strong>ah</strong> a zin leh a, adoption center-<strong>ah</strong><br />

bawk kalin kum 1 mi hmeichhe naupang chu<br />

a hmu leh a, he naupang hi a kal hma ni 10-a<br />

he center hi thleng a ni nghe nghe.<br />

An rawn thang lian zel a, Bonnie chuan<br />

unau piang tlang ang maia hmel inang an<br />

rawn ni tih a hre ta a. Bonnie chuan an DNA<br />

TAHANTIMES | 7<br />

uS-a Pa SaNG BeRiN BOOT maN TuR $25,000 DaWNG<br />

United States-a Minnesota Bial Rochester-a cheng Igor<br />

Vovkivinskiy chu US-<strong>ah</strong> pa sang ber a la ni a. Feet 7 leh<br />

inches 8-a sang a ni. Am<strong>ah</strong> hi College Student a ni a. Boot<br />

special tak a bun loh chuan ke-a kal hi a harsat a. Reebok-a<br />

official-te chuan size 26 shoes special-a siam turin<br />

$15,000 sen a ngai ang an ti a ni.<br />

Vovkivinskiy hi Ukraine atanga United States-a pem<br />

a ni a. A thianten web page siam a, thilpek khawn turin<br />

an rawn a. WCO-TV-in a chanchin an tihchhu<strong>ah</strong> avangin<br />

tun<strong>ah</strong> chuan $25,000 chuang a nei tawh a ni.<br />

Online-<strong>ah</strong> Vovkivinskiy chuan, "Minnesota mipuite u in<br />

chung<strong>ah</strong> ka lawm tak zet e. In ngilneihna, in vophalna, in<br />

tanpuina zawng zawngte avangin in chung<strong>ah</strong> ka lawm hle<br />

a ni," tiin a 'post'.n<br />

HRIATTIRNA<br />

v Mi thiam leh mi tha, mi ropui chherchhu<strong>ah</strong>na School, The Truth Biblical College & Seminary (TBCS) 2012-2013 Academic Year tan school<br />

hawn a ni leh dawn ta.<br />

v Kohhran hrang hrang leh hnam tinte angkhata tuallenna school TBCS chu June 1, 2012 khian hawn tan a ni leh dawn ta. Nu leh paten in<br />

nula tlangvalte mi thiam, mi ropui leh hman tlaka chher chhu<strong>ah</strong> in duh chuan he school (TBCS) hi pan tlak a ni e, tiin chanchin lawmawm<br />

<strong>kan</strong> inhriattir a ni e.<br />

He school-<strong>ah</strong> hian:<br />

1. Theology leh Kristian nun uluk takin <strong>kan</strong> inzirtir.<br />

2. Special English Class buatsaih a ni bawk.<br />

3. Newzeland <strong>ram</strong> atangin English zirtirtu mithiam bik (Sap mi ngei) ten<br />

thlatin an rawn zirtir thin ang.<br />

4. Hostel-a awm te, rethei harsate tan ei leh in a thlawna pek a ni ang.<br />

In rawngbawlpui,<br />

(Hmingliana Vulmawi)<br />

Secretary<br />

Board of Trustees, TBCS<br />

T<strong>ah</strong>an<br />

mi Fa aN lak (aDOPTeD) hmeiChhe NauPaNG<br />

P<strong>ah</strong>Nih Chu uNau PiaNG hmuN aN lO Ni<br />

a test-tir a, unau dik tak, piang tlang an lo ni<br />

tlat mai! Tun<strong>ah</strong> hian a upa zawk hi kum 15 mi<br />

a ni tawh a. Muang changa tlan leh a sang<br />

zawnga zuan hi a nuam tih zawng tak a ni. A<br />

naupang zawk hi kum 11-a upa a ni tawh a,<br />

tennis khelh leh school-a violin zir chu a tui<br />

ber a ni.<br />

"An hrisel hle. Inhauh pawh an nei lo, an<br />

inkawmngaih em em, ka chhuang hle thin,"<br />

tiin Bonnie chuan a sawi. He mite unau hi<br />

khawi lam atanga rawn kal nge, khawi lam<br />

chhuak nge an nih hriat an duh. He an duhna<br />

hi tihlawhtling turin Bonnie chu China-<strong>ah</strong><br />

a zin a, an nu leh pate chu zawn chhu<strong>ah</strong> a<br />

tum ta a. Pengchui (or) Dianjiang district vela<br />

awm an nih ngei a ring. Tichuan an nu leh<br />

pate chu a va hmu chhuak ta ngei a. Bonnie<br />

chuan, "Fanu p<strong>ah</strong>nih an neih avangin an<br />

chung<strong>ah</strong> ka lawm a ni," a ti. Hmeichhe unaute<br />

pawhin an nu leh pate hnen<strong>ah</strong> lehkha<br />

an thawn ve bawk.<br />

"Kan nu leh pate, <strong>kan</strong> la dam tih in hriatna<br />

hian a tibuai che u a nih chuan rilru takin<br />

ngaihdam <strong>kan</strong> dil a che u. Kum tam tak liam<br />

ta<strong>ah</strong> khan mi thar p<strong>ah</strong>nih in kalsan a. In rilru<br />

a nat viau pawh <strong>kan</strong> ring. Min ngaihtu<strong>ah</strong> ve<br />

pawh <strong>kan</strong> ring hle. Min hmuh in chak <strong>kan</strong><br />

ring e, US-a chhungkaw pakhatin faa min la<br />

hi <strong>kan</strong> vannei a ni. Kan hlim lutuk, <strong>kan</strong> rawn<br />

thanglian zel a, khawi lam chhuak nge <strong>kan</strong><br />

nih a, tute nge <strong>kan</strong> nu leh pate tih hriat <strong>kan</strong><br />

rawn chak ta a. Pianpui unau dang <strong>kan</strong> nei<br />

em? tih pawh <strong>kan</strong> hre chak hle. Kan nu leh<br />

pate u, <strong>kan</strong> hmangaih che u, <strong>kan</strong> mumang<strong>ah</strong><br />

<strong>kan</strong> hmu fo thin a che u. Kan dem lo a che u.<br />

Nunna min pek avangin lawmthu <strong>kan</strong> hrilh a<br />

che u," tiin.<br />

He mite unau hi Bonnie chuan Clyde tih<br />

leh Riley tiin an hming a phu<strong>ah</strong>.n<br />

Degree Offer-te:<br />

1. G.Th<br />

2. B.Th<br />

3. M.Min<br />

Ngaihven duh tan:<br />

1. TMEF Office<br />

2. TBCS Office<br />

3. Faculty te hnen<strong>ah</strong> ngaihven<br />

theih a ni.


8 | TAHANTIMES ceLebrity 31 May 2012 Thursday | Vol.1 No.23<br />

MILEY CYRUS:<br />

KUM 14 NIH LAIA<br />

THINLAI NA TUAR TAWH<br />

A bialpa hlui Nick Jonas nena an inthen tum kha a thin nat ber tum a ni tiin<br />

Miley Cyrus chuan thukhawchang a sawi.<br />

'Hann<strong>ah</strong> Montana' star chuan kum 14 lek a nih lai khan Jonas Brothers<br />

singer nen an in-date thin a, an han inthen leh ta mai kha chhungril tak<strong>ah</strong><br />

a tuar na hle a ni tih a sawi chhuak. Cyrus chuan, 'He pa hi ka hmangaih a,<br />

tha famkim ka ti tawp a. A mak lutuk. Ka thinlung hi a puak darh vek ni mai<br />

hian ka hria. Khami hnu kha chuan ka nun hi a ngui zo vek. A chhan chu min<br />

hmangaih let ve tlat lo a ni," a ti.<br />

"Hmeltha min ti lova, tichuan ka hmel a tha ta lova. Hun khawhralpui<br />

tlak<strong>ah</strong> min ngai lova, tichuan tu tan m<strong>ah</strong> hun khawhralpui tlak ka ni ta lova,<br />

chutiang chu a ni mai,”<br />

LOL actress chu a inpuang ta zel a, thla khat chhung mittui nen a khawsa<br />

a ni awm e. A pa Billy Ray Cyrus chuan am<strong>ah</strong> hnem nan 'a liam ve leh<br />

mai ang,' a lo ti a ni awm e. Cyrus chuan tihian a han belhch<strong>ah</strong> a. "Chuvangin,<br />

'a liam ve leh mai ang' tih hi hre phawt mai ila, khawvel tawpna a lo<br />

ni hauh lo. Kal zel mai rawh. Engpawh nise hriatreng tlak 'enge emaw' lian<br />

tham tak chu a ni ve e."<br />

He kum 19 lanu hi Hunger Games star Lim Hemsworth nen an inchhar<br />

leh tawh a, Cyrus chuan Lim Hemsworth chu, 'boyfriend serious tak'-<strong>ah</strong> a<br />

ngai a ni awm e.n<br />

SHAKIRA FAN<br />

MTD. 50 AN CHUANG<br />

Columbia singer Shakira Facebook-a dawr-tute chu May<br />

17 nia chhiar dan chuan mtd 50 chuang an awm a ni.<br />

'Facebook' chuan Facebook site-a tam ber No.1 a nih thu<br />

a puang. Singer Shakira mimal chanchin Facebook-<strong>ah</strong><br />

tarlan a ni a. Shakira lem lian fe mai a intar bawk a.<br />

T<strong>ah</strong> chuan 'mtd 50' tih a inziak a ni. Am<strong>ah</strong> lawmtu<br />

fan mtd 50 chuang a nei tih sawi nan ama lem nen<br />

a private website-<strong>ah</strong> an tar a ni. Shakira hi Latin<br />

America-a zaithiamte zing<strong>ah</strong> a hmingthang<br />

ber a. Thla kal ta khan Bill Board chuan<br />

Latin America-a Artist hmingthang ber<br />

chawimawina a hlan nghe nghe.n<br />

RIHANNA<br />

A CHE PUI LEH TA<br />

Rihanna chuan a hnute-<strong>ah</strong> tak 'aw-le vun tial' ang ngeiin lemziak thiam a<br />

zi<strong>ah</strong>tir pek a nih chu! A zam lo kher mai le. Make-up artist-ten 'aw-le vun design'<br />

ngei mai chu a (saruak) awm<strong>ah</strong> leh hnungzang lam<strong>ah</strong> an belsak a. Hei<br />

hi a video chhu<strong>ah</strong> hnuhnung bera mi tur a ni.<br />

'The talk That Talk' star Rihanna hi chirh dum atanga a lo chhuak lai a<br />

lang dawn a. A single thar 'Where Have You Been'-a a lan dan tur a ni.<br />

Ram palailenga lak he video-<strong>ah</strong> hian Rihanna chu sam dum sei tak te,<br />

luruh, thinga siam ngun, ke bun te leh thi hraw pui pui nen <strong>kan</strong> hmu ang.<br />

Kar kal ta khan 'behind-the-scenes' tih puanzar phen thil minute 2 daih an<br />

ti lang a. T<strong>ah</strong> chuan he video lak nana rehearsal an beih lai, a thawh h<strong>ah</strong> dan<br />

te a lang a. Hei ringawt pawh hian a fan-te mit<strong>ah</strong> chuan a invawrh sang leh<br />

hle a ni.n<br />

'mOTheR'S DaY'-<strong>ah</strong> SiNGeR BeYONCe ChuaN<br />

a Nu ChaWimaWiNa Thu a ThaWN<br />

Khawvel zaithiam lar Beyonce chuan 'Mother's Day' khan ama nu chawimawi<br />

nan rilru leh tih tak zetin a website atangin lehkha a thawn. Rimawi khawvela<br />

chanchinbu te chuan Beyonce (30)-in a website atangin a nu chawimawina<br />

lehkha a thawn thu chanchin an tarlang hlawm a ni. A lehkha<strong>ah</strong> chuan,<br />

"Ka hmangaih em em, ka nu..i mi enkawlna leh zirtirnaa ka lo sei lian hi<br />

ka lawm tak zet a ni. Ka lawm lehzualna ber chu zaithiam ni tura min lo hring<br />

hi a ni. Ka nu, ka lawm hli<strong>ah</strong> hli<strong>ah</strong> asin" te a ti a.<br />

"Tun<strong>ah</strong> chuan keipawh nu ka ni ve ta a, i hlutna zawng zawng ngaihhlut<br />

nachang ka lo hre thiam chho ve zel tawh a. 'Mother's Day'-<strong>ah</strong> hian hlim taka<br />

i awm ka beiseiin ka tawngtai asin," ti tein Beyonce chuan a ziak bawk a ni<br />

awm e.n<br />

aDele alBum hRalh zaT<br />

hRalh Thei aWm Ve Tak maW<br />

Zai thiam Adele chuan ni kum khan a album siam<br />

chu a hralh chhuak tam hle a. Khawvela album hralh<br />

chhu<strong>ah</strong> tam ber record a siam a nih kha. Released<br />

a nih atanga kar 67 chhungin a album (21) chu<br />

copy maktaduai 18 chuang meuh a hralh hman a ni.<br />

A album hralh zawng zawng zinga 1.6% chauh a la ni<br />

lehnghal. Brits chuan kum 5 liam ta vel<strong>ah</strong> khan album<br />

hralh chhu<strong>ah</strong> lam<strong>ah</strong> hma a hruai hle a. Amy Winehouse,<br />

Coldplay leh Susan Boyle te pawh top ten-<strong>ah</strong> an lang pha<br />

reng a ni. n


31 May 2012 Thursday | Vol.1 No.23<br />

entertAinment<br />

CANNES INTERNATIONAL FILM FESTIVAL 65-NA AN HMANG<br />

'Festival de Cannes' an tih, Cannes International Film Festival 65-na chu May ni 16 khan hman tan a ni. '2012<br />

Cannes Film Festival' hi French <strong>ram</strong> Paris khawpuia hman a ni. Ni 16 atanga tanin May 27 thleng hman tur a ni.<br />

A hawn nan Director Wes Anderson film lak 'Moonrise Kingdom' an chhu<strong>ah</strong> a. He film hi 1960 vela nula<br />

tlangval inkawpte chanchin a ni. Cannes International Film Festival kharna atan erawh chuan 'Therese Desqueyroux'<br />

film an hmang thung ang.<br />

Cannes International Film Festival endiktute chu Italian film director Nanni Moretti-an a ho ang. A tha filawr<br />

thlan chhu<strong>ah</strong> film 22 a awm a, chung zinga mi chu lawmman dawng tur an thlang chhuak dawn a ni.<br />

Chung film 22 zing<strong>ah</strong> chuan 'In another country' leh 'The Taste of Money' <strong>South</strong> <strong>Korea</strong> film p<strong>ah</strong>nih a tel a.<br />

Japan film pakhat, ‘In Love’ pawh a tel bawk. A dang zawng chu America, Britain, French, Denmark, Mexico,<br />

Germany, Sweden, Australia, Russia, Egypt, Netherland leh Belarus <strong>ram</strong> chhuak film te a ni hlawm.n<br />

Bee GeeS leGeND ROBiN GiBB Chu kum 62 mi NiiN Thi<br />

Hman zan mai khan Robin Gibb chu a nupui leh fate bul<strong>ah</strong> a thi ta. A chhungte chuan Robin Gibb (kum 62) chu<br />

rilpui hnuai lam cancer natna avangin a thi ta tih lungchhe takin an puang. "May 20, 2012 Sunday dar 10:46<br />

p.m khan Robin Gibb (Bee Gees) chu cancer natna avangin a thi ta," tiin an tarlang hlawm.<br />

An chhungte pawh mi dangin bawr buai lo turin an ngen nghal bawk. Chelsea Hospital-a enkawl a ni a, a<br />

bul<strong>ah</strong> hian a fapa Robin-John leh Spencer, a fanu Meliss leh a nupui Dwina te an awm thap.<br />

Robin Gibb hi British music history-a hming dai tawh lo tur a ni nghe nghe. Hla phu<strong>ah</strong> thiam lam<strong>ah</strong> a thiam<br />

ber pawla an ngaih a ni bawk. He band hian album maktaduai 200 chuang meuh khawvel hmun hrang hrang<strong>ah</strong><br />

an hralh chhuak a. How Deep Is Your Love, Stayin' Alive leh Night Fever te chu an lar hle. An sam a sei a, Suits<br />

var tawt tak an ha, an aw ki a sang hle thin a nih kha.n<br />

The TOEFL & IELTS Specialist<br />

international english language proficiency<br />

ETs TOeFl [PBT]<br />

Cambridge ielTS<br />

• Special class/Regular class ျဖင့္<br />

တစ္ႏွစ္ပတ္လံုး<br />

သင္ယူႏိုင္သည္။<br />

IELC, T<strong>ah</strong>an Times အေနာက္ဘက္ကပ္ရပ္<br />

တာဟန္းေစ်း အေရွ႕ေတာင္ဘက္၊ 'A' Group<br />

test preparation course<br />

TAHANTIMES | 9<br />

TOP 10 BOXOFFICE<br />

1 Men in Black III $70M<br />

2 Think Like a Man $524M<br />

3 Battleship $47M<br />

4 The Dictator $44M<br />

5 Dark Shadows $65M<br />

6 Chernobyl Diaries $9M<br />

7 What to Expect When You're Expt. $24M<br />

8 The Best Exotic Marigold Hotel $18M<br />

9 The Hunger Games $396M<br />

10 Think Like a Man $89M<br />

TOP 10 MusIC aLBuMs<br />

1 Trespassing Adam Lambert<br />

2 21 Adele<br />

3 Blown Away Carrie Underwood<br />

4 Rize of the Fenix Tenacious D<br />

5 ...Little Broken Hearts Nor<strong>ah</strong> Jones<br />

6 NOW 42 Various Artists<br />

7 Bloom Beach House<br />

8 Glee:TheMusic: Sea 3 Soundtrack<br />

9 Tuskegee Lionel Richie<br />

10 Up All Night One Direction<br />

Website: www.t<strong>ah</strong>antimes.com<br />

E-mail: t<strong>ah</strong>antime@gmail.com<br />

xl;jcm;csuf<br />

Test ေျဖမည့္သူမ်ားကို<br />

စာရင္းသြင္းေပးသည္။<br />

Scoring system ျဖင့္<br />

ရမွတ္ကို<br />

ခန္႔မွန္းေပးသည္။<br />

Test section တိုင္းကို<br />

audio CD + Past paper ျဖင့္<br />

ေလ့က်င့္ေပးသည္။<br />

ဆရာကိုယ္တိုင္<br />

2012 ခုႏွစ္တြင္ TOEFL-610, IELTS-8.0 ႏွင့္<br />

Test of Written English fullmark 6 မွ 5.5 ရထားၿပီး ျမန္မာတစ္ႏိုင္ငံလံုး<br />

Top Ten စာရင္း၀င္ျဖစ္သည္။<br />

• trSwfaumif;&csif&if trSwfjrifhjrifh&xm;wJh q&mxH oif,lyg •


10 | TAHANTIMES Cover Story 31 May 2012 Thursday | Vol.1 No.23<br />

ANANDA HMINGTHANSANGI: "KA HMANGAIH CHE"<br />

Lelte Artiste Huang-in "Mi i<br />

hmuhin an englai hi nge i<br />

thlir hmasak thin?" tia zawhna<br />

"Mi ka hmuhin ka thlir hmasak<br />

ber chu an KE hi a ni. Ke<br />

nalh hi ka ngaisang a ni ang.<br />

Miin ke fai tak a neih chuan a<br />

nalh.." tia rin loh zawng daiha<br />

chhangtu hi tu dang a ni lo ve.<br />

Mizo<strong>ram</strong> Music Award vawi<br />

21-na "Lelte Award 2012"<br />

'Best Music Video (Lengzem/<br />

Lenglawng) award dawngtu,<br />

'Ka hmangaih che' Ananda<br />

Hmingthansangi ngei kha<br />

a ni.<br />

'Ananda' tih chu koh nuam<br />

tak, m<strong>ah</strong>se veng dang rim a<br />

nam em tih tur a ni a. M<strong>ah</strong>se<br />

a nam tak tak awzawng lo.<br />

Chaltlang Mualvenga Pu<br />

Khawlianthanga leh Pi Vanlaltluangi<br />

te fanu mal a ni a,<br />

Aizawl Civil Hospital<strong>ah</strong> December<br />

31-a piang a lo ni. A<br />

pian lai hi <strong>India</strong>n model lar<br />

'Ananda' lar lai tak a lo ni a,<br />

am<strong>ah</strong> lawm em emtu an monu<br />

hian a hming hi 'Ananda' tiin<br />

a lo sa ve a, a Mizo hming<br />

'Hmingthansangi' bo lek lek<br />

khawpin 'Ananda' tia koh a lo<br />

hlawh ta a ni awm e.<br />

Nikum October thla<br />

laihawl vel<strong>ah</strong> 'Ka hmangaih<br />

che' music video a la a. LPS<br />

Channel one leh ZONET<br />

'Zawlbuk'-<strong>ah</strong> te a chhuak<br />

zauh zauh na a, hmeh<br />

chhu<strong>ah</strong> turin khawi Demand<br />

Channel-<strong>ah</strong> m<strong>ah</strong> d<strong>ah</strong> a la ni<br />

lo. He "Ka Hmangaih Che"<br />

hla phu<strong>ah</strong>tu leh video producer<br />

Pu MJ Zakunga hian a<br />

hla phu<strong>ah</strong>te collection album<br />

tihchhu<strong>ah</strong> a tum avangin, a<br />

common palh hlauvin demand<br />

channel-<strong>ah</strong> d<strong>ah</strong> a la<br />

phal lo a ni.<br />

M<strong>ah</strong>se LPS leh ZONET<strong>ah</strong><br />

a khat tawka he music<br />

video hi chhu<strong>ah</strong> a nih reng<br />

avangin ngaihven a hlawh<br />

hle a, zai a thiam mai <strong>bak</strong><strong>ah</strong><br />

a hmel leh zai inrem vang<br />

te, music video direct dan a<br />

chang<strong>kan</strong>g, an uluk duhtuizia<br />

avang tein mi ngaihven<br />

a hlawh hle a. Shooting-a lo<br />

lang <strong>ram</strong> palai lenga khumpui<br />

chunga thu lai lang tur hian a<br />

buaithlakin hna a hautak hle<br />

a, sum sen a thathnem rualin<br />

music video hian mi hlut<br />

a hlawh hle thung ta a<br />

ni. Video thla la<br />

tur hian Ananda leh Pu M J-a<br />

te hi an duhtui dun hle a, Pu<br />

B. Zosanga ngat an sawm<br />

a, a hla nena inrem tur hian<br />

Ananda hian a direct m<strong>ah</strong><br />

zawk a ni.<br />

Demand Channel-a d<strong>ah</strong><br />

ni kher lo m<strong>ah</strong> se, hetianga<br />

uluk deuh, duhtui taka<br />

lak a nih avang hian "Ka<br />

Hmangaih Che" music video<br />

leh a satu hi a lar tho tho<br />

ta mai a, Best Music Video<br />

Award a dawng ta hial reng<br />

a ni.<br />

Ananda hian nuta pathum<br />

a nei a, a ni hi a upa ber dawt<br />

a ni. Aizawla lehkha zir tluan<br />

chhuak zak a ni a. Salvation<br />

Army-a awm an ni. Naupan<br />

lai atanga zai thin, tleirawl<br />

hnu-a thiante nen a ruala zai<br />

chho, 2007 kum Red Ribbon<br />

Youth Icon-a top 20-a<br />

inhlangkai ve hman a ni. A<br />

hnu-<strong>ah</strong> Art & Culture Department<br />

sawmnain Goa, Delhi<strong>ah</strong><br />

te zai turin a zin chhuak<br />

ta nual. Phai<br />

lam<strong>ah</strong><br />

vawi ruk lai 'zaia zin' ve tawh<br />

a ni. Sap hla leh Mizo hla a<br />

sa kawp thin a ni awm e.<br />

2001 May-a a lak, Pu Zirsangzela<br />

Hnamte hla 'Ka<br />

hmang ral leh thin' kha a video<br />

hmasa ber a ni.<br />

Pu M J-a hla p<strong>ah</strong>nih, 'Ka<br />

hmangaih che' leh 'Ram ka<br />

duh ber' te a siam leh a.<br />

A hnuhnung ber<strong>ah</strong> 'Lungrun<br />

ka dawn thin che' tih F.<br />

Vanlalhriatrenga hla a siam<br />

thar leh bawk. He Music<br />

Video, Pu Vanlalruata Tochhawng<br />

produce hi chu demand<br />

channel-<strong>ah</strong> pek a ni<br />

tawh nghe nghe.<br />

'Ananda' hi zai lama lar<br />

chho mek a ni a. A lar lohna<br />

lam<strong>ah</strong> pawh 'ti ve tak' a lo ni.<br />

Hla za chuang a lo phu<strong>ah</strong><br />

hman der tawh! A tam zawk<br />

chu a thluk la siam loh an<br />

ni. Am<strong>ah</strong> pawhin a la sa lar<br />

hman lova, hla thluk siam<br />

thiam thenkhat te pawhin a<br />

thluk siam<strong>ah</strong> an dil nual a, tum<strong>ah</strong><br />

erawh a la pe lo.<br />

Mizo hla<strong>ah</strong> Vanlalruati te,<br />

Daduhi te hla a ngaithla tam<br />

a, Sap hla<strong>ah</strong> chuan Celine<br />

Dion leh Sap hla dang Sentimental<br />

lam hla a ngaina. Infiamna<br />

lam<strong>ah</strong> Volley-ball leh<br />

TT khelh nuam a ti. Lehkha<br />

chhiar mi a ni a, Mafaa zi<strong>ah</strong><br />

a chhiar fo.<br />

Inchei nan chuan a rawng<br />

duh zawng chu 'a dum' a ni<br />

thung.<br />

Mizo<strong>ram</strong> chhim lam<strong>ah</strong><br />

Concert Tour nei turin Biakmuana,<br />

P C Lalremruata leh<br />

mi dang dangte nen an ru<strong>ah</strong>man<br />

mek a ni awm e.<br />

Mizo hmeichhia-<strong>ah</strong> chuan<br />

nu tawk tak, pian thiam tak,<br />

mitmeng fi<strong>ah</strong> tak, inkhaithli<br />

zan mai Ananda hian a theih<br />

chuan zai chhoh zel a tum a,<br />

ei zawnna tak tak atana a tuina<br />

ber chu sumdawnna lam<br />

a ni tlat. Tuna an chhungkaw<br />

ei zawnna ber pawh 'Furniture<br />

Workshop' a ni.n<br />

Ref:Lelte Weekly


31 May 2012 Thursday | Vol.1 No.23<br />

TAHANTIMES | 11<br />

Kan <strong>ram</strong><strong>ah</strong> <strong>South</strong> <strong>Korea</strong> PreSident<br />

<strong>Lee</strong> myung-baK Lo zin: Kum 20 chhunga<br />

<strong>South</strong> <strong>Korea</strong> hruaitu Lo zin hmaSa ber a ni<br />

May 14 khan <strong>South</strong> <strong>Korea</strong> president<br />

<strong>Lee</strong> <strong>Myung</strong>-<strong>bak</strong> chu <strong>kan</strong> <strong>ram</strong><strong>ah</strong> a<br />

lo zin a. Kum 30 chhunga <strong>kan</strong> <strong>ram</strong>a<br />

<strong>South</strong> <strong>Korea</strong> hruaitu lo zin hmasa ber<br />

a ni. Kan <strong>ram</strong> insingsak dan chungchang<br />

sawiin <strong>kan</strong> <strong>ram</strong> president U<br />

Thein Sein leh NLD hruaitu Daw<br />

Aung San Suu Kyi te nen an inkawm<br />

a. Kum 1983 hnu lama <strong>South</strong> <strong>Korea</strong><br />

president lo zin hmasa ber a ni.<br />

Kan <strong>ram</strong>a a lo zin thu-<strong>ah</strong> venhimna<br />

lam pawh an lo inbuatsaih nasa<br />

a, a lo thlen hma atangin venhimna<br />

hi an lo uluk sa hle a ni. In sumdawn<br />

tawnna lama thawh dun dan tur tha<br />

zawk sawi ho a ni a, <strong>kan</strong> <strong>ram</strong> president<br />

U Thein Sein leh Daw Aung San<br />

Suu Kyi te chu a hrangin a kawm ve<br />

ve.<br />

May 15 khan Yangon-a Sedona<br />

perSpeCtive<br />

Hotel-<strong>ah</strong> NLD president Daw Aung<br />

San Suu Kyi chu a kawm a, chanchinbu<br />

mite zawhna pawh an chhang ve<br />

ve. <strong>Lee</strong> <strong>Myung</strong>-<strong>bak</strong> chuan, "Myanmar<br />

hian hun thar duhawm tak in<br />

hmang chho mek a, Daw Aung San<br />

Suu Kyi nena <strong>kan</strong> inkawmna atangin<br />

Myanmar <strong>ram</strong> dinhmun pawh ka<br />

hriat chian ph<strong>ah</strong> hle a ni" a ti. "<strong>South</strong><br />

<strong>Korea</strong> <strong>ram</strong> hi democracy <strong>ram</strong> <strong>kan</strong> ni<br />

a, khawvelin <strong>ram</strong> chang<strong>kan</strong>g<strong>ah</strong> min<br />

pawm. Chuti ang deuh chuan Myanmar<br />

pawh hi in kal mek a ni, <strong>kan</strong> <strong>ram</strong><br />

ang chi<strong>ah</strong> hi in rawn nih chhoh ka<br />

beisei" a ti bawk.<br />

May 14 khan <strong>kan</strong> <strong>ram</strong> president<br />

U Thein Sein nen inkawmin thu<br />

pawimawh tak tak an sawi dun a. UN<br />

Security Council thu chhuak bawh<br />

pelhtu North <strong>Korea</strong> nena <strong>kan</strong> <strong>ram</strong><br />

chu inkungkaihna nei mi<strong>ah</strong> lo turin<br />

<strong>Lee</strong> <strong>Myung</strong>-<strong>bak</strong> hian a fuih bawk.<br />

Daw Aung San Suu Kyi nena an<br />

inkawmna<strong>ah</strong> zirna pawimawhzia an<br />

sawi dun ber a, <strong>South</strong> <strong>Korea</strong> <strong>ram</strong>in<br />

hlawhtling taka Democracy a kalpui<br />

theih chhan zing<strong>ah</strong> chatlak lova zirna<br />

tha a kalpui vang a nih thu te leh<br />

hmasawnna hnar democracy leh human<br />

rights chu hloh a pawizia thu-<strong>ah</strong><br />

<strong>Lee</strong> <strong>Myung</strong>-<strong>bak</strong> leh Daw Aung San<br />

Suu Kyi-te chu an lungrual hle.<br />

Daw Aung San Suu Kyi chuan<br />

hmasawnna, zalenna leh dikna chu<br />

<strong>kan</strong> duh, mipuite-<strong>ah</strong> tih phalna leh<br />

tih theihna a awm chauhvin democracy<br />

hi a awm a, sawrkar chu mipui<br />

kuta awm a nihzia mipuiten an hriat<br />

chauhvin democracy dik tak chu a<br />

awm dawn a ni a ti.<br />

SOuTh kORea PReSiDeNT lee mYuNG-Bak-aN maRTaR-Te ThlaN a TlaWh<br />

Kum 1985 hnu lama a vawi khatna<br />

atan <strong>South</strong> <strong>Korea</strong> Foreign Minister<br />

chu May 1,2 khan <strong>kan</strong> <strong>ram</strong><strong>ah</strong> a<br />

rawn zin tawh a, <strong>kan</strong> <strong>ram</strong> president<br />

U Thein Sein leh Foreign Minister<br />

U Wunna Maung Lwin te chu a<br />

hrangin a kawm ve ve a nih kha.<br />

Kum 1975 khan <strong>kan</strong> <strong>ram</strong> leh<br />

<strong>South</strong> <strong>Korea</strong> hi an inzawm tan a.<br />

<strong>South</strong> <strong>Korea</strong> company 100 vel chu<br />

<strong>kan</strong> <strong>ram</strong><strong>ah</strong> an rawn lut a, a tam ber<br />

chu puan than siam leh thui lam<br />

titu company-te an ni a. Kan <strong>ram</strong><strong>ah</strong><br />

presi-dent hna U Thein Sein-an a<br />

thawh tan atang khan <strong>ram</strong> chu a inthlak<br />

danglam hle a, <strong>ram</strong> hrang hrang<br />

hruaitute pawh an rawn lut chur chur<br />

a, min hrekna tam tak an hlip tawh<br />

nghe nghe.n[Weekly Eleven/NLM]<br />

1983-<strong>ah</strong> North <strong>Korea</strong>n-hovin an bomb hnua an chei that leh Martarte thlan chu <strong>South</strong> <strong>Korea</strong> <strong>President</strong> <strong>Lee</strong> <strong>Myung</strong>-<strong>bak</strong> leh a minister ten z<strong>ah</strong>derna chibai<br />

an va buk. He martarte thlan hi 1983 khan North <strong>Korea</strong>n-hovin an bomb chhia a, a hmun ngai<strong>ah</strong> a tharin din that leh a ni a.<br />

1983 khan Kawl<strong>ram</strong>a rawn zin, sawrkar khual lian, <strong>South</strong> <strong>Korea</strong> <strong>President</strong> Chun Doo-hwan th<strong>ah</strong> tumin Yangon-a Hnam Pa Bogyoke Aung San leh<br />

hruaitu dang martarte thlan ceiling-<strong>ah</strong> North <strong>Korea</strong>n-hovin bomb an kam a, an tihpu<strong>ah</strong> tak avangin martarte thlan pawh a darh chhe vek a. <strong>South</strong> <strong>Korea</strong><br />

<strong>President</strong> Chun Doo-hwan chu vanneihthlak takin a him hlauh a. Myanmar sawrkar khual lian minister-te telin mi (21)-in nunna an chan a. Hliam na tak tak<br />

pawh an awm. Myanmar <strong>ram</strong> leilunga hetianga <strong>South</strong> <strong>Korea</strong> <strong>President</strong> th<strong>ah</strong> tuma North <strong>Korea</strong>-in a phiar hi <strong>ram</strong> leh hnam inz<strong>ah</strong> lohna lian tak, in-pawisak<br />

lohna lantirna a ni a. 1983 atang khan North <strong>Korea</strong> sawrkar nen Embassy-a inzawmna pawh chhut ch<strong>ah</strong> hmi<strong>ah</strong> a ni na a, Senior General Than Shwe hun<br />

khan North <strong>Korea</strong> chu a lo dawngsawng tha leh a ni. North <strong>Korea</strong> sawrkar hian 1983-a martarte thlan bomb chhiat thu-<strong>ah</strong> tun thleng hian Myanmar sawrkar<br />

hi ngaihdam a la dil hauh lo.<br />

Daw Aung San Suu Kyi nen an inkawmna<strong>ah</strong>, 'North <strong>Korea</strong> nena inkungkaihna siam hi UN Security Council rorel bawhchhiatna a ni tih Myanmar<br />

sawrkar hian a hriat chian a beisei thu te, Myanmar sawrkar nen thawhho an tum thu leh Myanmar democracy tundinna kawng<strong>ah</strong> a letin thlawp zel an tum<br />

thu' te <strong>South</strong> <strong>Korea</strong> <strong>President</strong> <strong>Lee</strong> <strong>Myung</strong>-<strong>bak</strong> hian a sawi a. Myanmar <strong>ram</strong> hian hmasawn leh chang<strong>kan</strong> a duh ang chi<strong>ah</strong> hian remna muanna leh intluktlanna<br />

te a mamawh thu, mipuiten kawng hrang hrang<strong>ah</strong> zalen taka hma an lak theih hi democracy dik leh changtlung<strong>ah</strong> chuan a pawimawh em em thu<br />

leh mipuite hian an 'nakin hun' hi anm<strong>ah</strong>ni ko-a innghat a ni tih an hriat thiam a pawimawh hle thu te Daw Aung San Suu Kyi chuan a sawi. n


12 | TAHANTIMES<br />

artiCle 31 May 2012 Thursday | Vol.1 No.23<br />

VAL upA THLARAu WORLD<br />

PAHLIRA<br />

Val upa tih tawngkam hi tunlai<br />

chuan lam a khat ta em a, a awmzia<br />

leh nihna hre mang lo pawh <strong>kan</strong><br />

awm nual tawh awm e. A chhan chu<br />

thalai inhruainaa <strong>kan</strong> hman tak loh<br />

vang a ni a. M<strong>ah</strong>se Zonun <strong>kan</strong> sawi<br />

dawn chuan Zawlbuk te, tlawmngaihna<br />

te, val upa tihte hi sawi<br />

hmaih theih hauh lova pawimawh,<br />

Zonun lailum lu<strong>ah</strong>tute an ni a. Chu<br />

tak chuan huaisenna te, dikna leh<br />

rinawmna te, taihmakna te, rem<br />

hriatna te, mi khawngaih theihna te,<br />

thuhnuairawlhna te, hloh leh chan<br />

ngamna te, mi tana inpekna te leh<br />

aia upa z<strong>ah</strong>na te a tel vek a.<br />

Val upa hi hmanlai Mizo khawtlang<br />

thalai hruaitu nihna hming<br />

a ni a, hmanlai chuan Mizo khawtlang<strong>ah</strong><br />

val upa tluka mipuiin an<br />

z<strong>ah</strong> leh ngaihsan rawn an awm lo.<br />

Chutiang dinhmuna ding chu tunlai<br />

boruak atanga zuk thlir chuan thalai<br />

pungkhawmten lungrual taka ban<br />

phara an thlan ni ngei turin <strong>kan</strong> ring<br />

awm e. M<strong>ah</strong>se hmanlai deuh tak<br />

taka val upate chu chutianga thlan<br />

zuk ni hauh lova. Thlan lohvin engtin<br />

nge chutia val upa an nih theih<br />

<strong>kan</strong> ti mai thei.<br />

He val upa ni tur hian tuten emaw<br />

a nihtir tuma sawi mawia nominate a<br />

ni lova, m<strong>ah</strong>ni ngei pawhin nih tuma<br />

beih leh khelh chi pawh a ni hek lo.<br />

He mite chhung hi an chhungkua an<br />

hunga buh leh bal<strong>ah</strong> an hausa thei<br />

sia tih emaw, ani hi a pumrua a lianin<br />

a chak a, thupui hlapui han vai<br />

vel pawh a tlin bawka tih emaw, a<br />

huaisena ral lu pawh a la tam bawk<br />

tih emaw pawh a ni lova, a pawnlam<br />

lang thei lam atanga teh a ni lo ti ila<br />

a dik ber awm e. A nih leh chutiang<br />

chu lo ni se eng chuan nge val upa<br />

nihtir ta a? Val upa nihtirtu chu a<br />

chhungril nun hlutna lo par chhuak<br />

kha a ni. A chhungril lam nun hlutna<br />

chu eng ang nge? Nun hlu chu<br />

mite tan a nun chenfakawm, am<strong>ah</strong><br />

avanga tuten emaw h<strong>ah</strong>damna leh<br />

chhanchhu<strong>ah</strong>na, rilru lam<strong>ah</strong> leh<br />

taksa lama an lo dawn te, mi harsa<br />

leh chhum chhia, hmeithaite am<strong>ah</strong><br />

avanga an lo thlamuan ve a, harsatna<br />

leh buai mangan tawktute tana<br />

thlamuanpui awm, am<strong>ah</strong> pantu tute<br />

tan pawha pan n<strong>ah</strong>awm, mipui thla-<br />

vang hauh ngam, kawng engkima<br />

lal leh khawtlangin an muanpui,<br />

dikna leh hmangaihnaa ding nghet<br />

thlawhhma lak leh eibar zawnna<br />

kawng leh chhungkaw kaihhruaina<br />

kawnga entawn tlak, uang lo, chapo<br />

lo, tum<strong>ah</strong> hmusit ngai lo, itsikna leh<br />

elrelna nei lo, milian mi te thliar leh<br />

enhranna nei mi<strong>ah</strong> lo, nun hawihhawm,<br />

nun z<strong>ah</strong>awm, midangte tana<br />

malsawmna nun leh <strong>kan</strong> han sawi<br />

tak te hi nun hlu chu a ni phawt mai<br />

a. Chutiang nun neitute an nun lo par<br />

chhuak atang chuan mite thinlung<strong>ah</strong><br />

lungrual takin val upa nihna a rawn<br />

piang a, lal pawhin a khawnbawl upa<br />

leh mipui hma<strong>ah</strong> 'ka val upa' tiin a ko<br />

a, tuma hnial rual loh, au chhu<strong>ah</strong>pui<br />

bawk si lovin tupawhina val upa tia<br />

koh a kai ta thin a ni.<br />

Tunlai<strong>ah</strong> chuan hmanlai val upa<br />

ang hi an awm ta lo, awm reng theih<br />

pawh a ni hauh lo ve, <strong>kan</strong> khawsak<br />

leh ei-in zawn dan leh nunphung a<br />

danglam tawhin <strong>kan</strong> khawtlang dan<br />

leh inkaihhruai dante pawh a danglam<br />

tawh. M<strong>ah</strong>se Zofate khawtlang<br />

hi chu tuan leh mang atanga thalai<br />

kuta awm a ni a, thalaite tel lo hian<br />

engm<strong>ah</strong> <strong>kan</strong> ti thei lova, <strong>kan</strong> kal thei<br />

lo a ni a, chutiang a nih avang chuan<br />

khawi veng leh khua<strong>ah</strong> pawh thalai<br />

insuihkhawm an deldulna leh an tanrual<br />

lohna apiang kha a hrehawm a<br />

ni mai a. M<strong>ah</strong>se Mizo hi Mizo nih reng<br />

<strong>kan</strong> tum a, Mizo khawtlang nuna nun<br />

<strong>kan</strong> tum reng dawn chuan thalaite<br />

pawimawhna hi engtik<strong>ah</strong> m<strong>ah</strong> a nep<br />

dawn lova, hruaitute pawimawhna te<br />

hi a bo dawn tawp lo. Tunlai thiamna<br />

leh hriatna lam<strong>ah</strong> engtiang pawhin<br />

tlan chakin hmasawn ila, Mizo nula<br />

tlangval <strong>kan</strong> nihna hi a bo chuang<br />

dawn lova <strong>kan</strong> chhiatni thatni insawngbawl<br />

dan te, <strong>kan</strong> hlimho duh<br />

dan leh <strong>kan</strong> nunphung leh khawsak<br />

dan zawng zawngte hi hnam dang<br />

tih dan<strong>ah</strong> <strong>kan</strong> kai thei dawn lova,<br />

chuvang chuan hmanlai angin val<br />

upa hmang tawh lo m<strong>ah</strong> ila <strong>kan</strong> tih<br />

dan leh nih dan ang ang<strong>ah</strong> hian <strong>kan</strong><br />

rawn inlar tharin rawn chhem nung<br />

reng se, chu chuan <strong>kan</strong> tlawmngaihna<br />

mei hi mit lovin a chhem nung<br />

zel ang a, t<strong>ah</strong> chuan <strong>kan</strong> damna leh<br />

chakna a awm a ni.<br />

n<br />

K hawvela<br />

ENVIRONMENT<br />

<strong>ram</strong> ngaw tha tak takte<br />

tihchereu a nih hlawm avang leh<br />

boruak (gas) tha lo tak tak <strong>kan</strong> tihchhu<strong>ah</strong><br />

nasat luat avangin khawvel<br />

sik leh sa te a suakpak zo va,<br />

khawvelin a tuar mek a ni.<br />

Harsatna kawng hrang hrangin<br />

<strong>kan</strong> tawk. Khua a lum zual avangin<br />

chhim leh hmar tawp vur te a<br />

tuiral tial tial a, chu chuan tuifinriat<br />

tui a tipun a. Tuipui luan dan te a<br />

danglam zo va, Tuipui luan dan a<br />

danglam deuh hret vang ringawtin<br />

thli tleh dan thli kawng a danglam<br />

ve leh hrat a. Chu chuan sik leh<br />

sa, ru<strong>ah</strong> sur dan khaw lum dan a<br />

tidanglam chho ta zel a ni. Tichuan<br />

a vawh leh vawt lutuk, a lum leh<br />

lum lutuk ang tein boruak hrang<br />

hrang <strong>kan</strong> hip ta a ni.<br />

Khawvelin harsatna namen lo<br />

a tawh chhoh zel avangin UNO<br />

huaihawtna-in 1972-<strong>ah</strong> <strong>ram</strong> 113a<br />

palai 1200 chuang Sweden <strong>ram</strong><br />

Stockholm-<strong>ah</strong> an intawk khawm ta<br />

a. Chu khawmpui chuan, "mihringte<br />

hian <strong>kan</strong> chheh vel (environment)<br />

tha leh thianghlim tak neih <strong>kan</strong> phu<br />

a ni," tih thu an chhu<strong>ah</strong> a.<br />

Tichuan United Nations Environment<br />

Prog<strong>ram</strong>me (UNEP) a din<br />

ta a, khawvel <strong>ram</strong> zawng zawng<br />

deuhthawin hma lak dan turte an<br />

duang a, 'environment tha' <strong>kan</strong><br />

neih leh theih nan hma an la ta<br />

theuh a. Chuta tang chuan kumtin<br />

June ni 5 chu 'World Environment<br />

Day' atan ruat a ni nghal ta a ni.<br />

UNEP hian kawng thum lian<br />

tak tak hmalakna a nei a. Khawvel<br />

venhim, environment lam zir chian<br />

a, thiamna hriatna theh darh, hriselna<br />

leh <strong>kan</strong> chhehvel khawih<br />

pawi thei chemical hriat chhu<strong>ah</strong>a<br />

tarlan te a ni a. Kan <strong>ram</strong> pawh hi<br />

UNEP member <strong>kan</strong> ni ve a, chuvangin<br />

sawrkar hian Foreign Ministry<br />

hnuai<strong>ah</strong> Environment chung-<br />

DAY(June 5 )<br />

chang hi kawng hrang hrangin hma<br />

a la ve mek a ni.<br />

Mihirng khawsak <strong>kan</strong> hautak<br />

tial tial a, mamawh avangin lei leh<br />

a chhunga thil awmte <strong>kan</strong> khawhral<br />

hiau hiau a. Khur chhuak thil te <strong>kan</strong><br />

lai a, thing leh mau te <strong>kan</strong> kit chereu<br />

zo va. Chung chuan sik leh sa a ti<br />

danglam zo va, heng zawng zawng<br />

leh nungchate hi inkunglaihna nei<br />

vek <strong>kan</strong> nih avangin <strong>kan</strong> nitin khawsak<br />

phung<strong>ah</strong> kawng hrang hrangin<br />

<strong>kan</strong> tuar ta hlawm a ni.<br />

Tichuan thing leh mau te phun<br />

that leh a, khawvel hi <strong>ram</strong> ngaw-a<br />

tihring leh turin <strong>ram</strong>tinin m<strong>ah</strong>ni theih<br />

ang angin hma an la mek a ni. Hetih<br />

rual hian heng <strong>ram</strong> ngaw-a khawsa<br />

nungcha tinreng te hi humhalh a<br />

tul em em bawk. Nungcha tam tak<br />

chu khawmuala khawsa an ni a,<br />

tuia cheng nungcha pawh tam tak<br />

an awm. 'Environment', <strong>kan</strong> chheh<br />

vel siam tha leh turin thing leh mau<br />

ringawt ni lo, khawmual leh tuia<br />

nungcha te <strong>kan</strong> humhalh hi tih makmawh<br />

a ni.<br />

Hetih rual hian boruak leh tui<br />

thianghlim neihna kawng<strong>ah</strong> pawh<br />

inthl<strong>ah</strong>d<strong>ah</strong> loh a tul a. Boruak <strong>kan</strong><br />

tih bawlhhlawh vangin van lama min<br />

tuamtu boruak ozone, ni eng laka<br />

min vengtu ber pawh <strong>kan</strong> tikhawlo<br />

zo a. Chuvangin <strong>ram</strong> te hian boruaka<br />

gas tha lo te, mawtawr meikhu,<br />

factory meikhu tihchhu<strong>ah</strong> zat tur te<br />

a theih chen chen an inbithli<strong>ah</strong>sak<br />

ta a ni. Chutiang zel chuan tui, lui<br />

tui, tuifinriat titawp zawnga thil tha<br />

lo leh bawlhhlawh paih mai maina<br />

kawng<strong>ah</strong> pawh invawng thianghlim<br />

turin <strong>ram</strong>tin an inphut a, a theih ang<br />

angin hma an la suau suau a ni.<br />

World Environment Day-<strong>ah</strong> hian<br />

<strong>ram</strong> ang, sawrkar ang chauh ni lo,<br />

mimal te hian m<strong>ah</strong>ni theih ang tawk<br />

theuha heng thu hi pawisa taka <strong>kan</strong><br />

hawiharh ve a hun ta hle. n


31 May 2012 Thursday | Vol.1 No.23<br />

hRiSel Theih DaN TuR kaWNG 7<br />

Tunlai<strong>ah</strong> hi chuan taksa<br />

hriselna hi <strong>kan</strong> ei leh in leh<br />

awm dan nen a inkungkaih<br />

hle a. Chu vangin nimin aia<br />

vawiina <strong>kan</strong> lo hrisel zawk<br />

theih nan ei in leh awm dan<br />

tur tha tlem lo tarlang ila.<br />

1. 20%-in i thil ei titlem rawh<br />

Italy, Japan, Greece<br />

leh California-a chengte-<strong>ah</strong><br />

hian kum 100 chuang dam<br />

hi an th<strong>ah</strong>nem fe a. Heng<br />

mite hian an thil ei thin chu<br />

20%-in an titlem thin. Chaw<br />

ei dawh<strong>kan</strong><strong>ah</strong> ei tur an<br />

chhawp rui ngai lo.<br />

2. Thlai hn<strong>ah</strong>/r<strong>ah</strong> ei uar tur<br />

Thlai hn<strong>ah</strong>/r<strong>ah</strong>-<strong>ah</strong> hian<br />

anti-oxidant a tel tam mai<br />

<strong>bak</strong><strong>ah</strong> vitamin tha a tel nual<br />

avangin chuti ang ei tamte<br />

taksa chu a thau lu<strong>ah</strong> ngai<br />

lo. Kum 100 chuang dam<br />

thin Okinawa hnamho ei<br />

thin chaw thleng khat<strong>ah</strong><br />

hian America-ho ei thin<br />

chaw thleng khata tel Calorie<br />

hmun 5-a then hmun<br />

khat chauh a tel. Bean, thei<br />

pil sak leh thlai hn<strong>ah</strong>/r<strong>ah</strong> ei<br />

tam hi a tha em em a ni.<br />

3. I taksa tana tha ei in<br />

chu ngaina rawh<br />

Strawberry, Blueberry,<br />

Toh-hu leh tuipuia thing<br />

hn<strong>ah</strong>te hi an tui a, taksa<br />

tan an tha. America mite<br />

hian hriak, chi leh chinite hi<br />

an ei nasa hle a. Hei hi thil<br />

siamsa ei an uar vang a ni<br />

a. Heti anga siamsa (ready<br />

made) eiin ei tam hian vitamin<br />

a thlen tlem <strong>bak</strong><strong>ah</strong><br />

taksa hrisel nan a tha lo<br />

tih hmuh chhu<strong>ah</strong> a ni. Kan<br />

taksa tana tha chauh ei in a<br />

tha.<br />

4. Thu chungin muang<br />

changin ei rawh<br />

Thil <strong>kan</strong> ei hian TV en<br />

chung leh motor khalh p<strong>ah</strong>a<br />

ei lovin, chaw ei dawh<strong>kan</strong>a<br />

thu chunga muang changa<br />

ei a tha. Chaw bar khat hi<br />

vawi 10 tal thial tur a ni, chu<br />

mi hnu<strong>ah</strong> chauh lem tur.<br />

Minute 20 chhung tal chaw<br />

ei thin tur a ni.<br />

5. Ding la, kea kal uar<br />

rawh<br />

Dam reite reng reng<br />

hian taksa sawizawi hi thil<br />

ho te-<strong>ah</strong> an ruat ngai lo.<br />

Ni khata tih ngei ngei tur<br />

hna pakhat<strong>ah</strong> an ngai zel.<br />

France <strong>ram</strong> hmeichhiate<br />

hi chaw ei kham apiangin<br />

kein an kal zi<strong>ah</strong> thin. Hei hi<br />

HealtH<br />

hriselna atan a tha hle. Chuti<br />

anga <strong>kan</strong> ti thei lo a nih<br />

pawhin in lam hna sekrek<br />

<strong>kan</strong> thawk tur a ni.<br />

6. Leng chhuak rawh<br />

Dam rei apiangte hian<br />

mi kawm an thiam bik a,<br />

chhungkua<strong>ah</strong> pawh inhmangaih<br />

takin an khawsa<br />

thin. In lam<strong>ah</strong> hlim taka an<br />

awm <strong>bak</strong><strong>ah</strong> pawn lama<br />

an thian thate an kawm a,<br />

taksa hriselna tur lam uar<br />

an nih vek avangin a tha<br />

hle. Sakhuana lam pawl<strong>ah</strong><br />

emaw khawtlang thil tihhonaa<br />

phur taka tel thin hi dam<br />

reina chi khat a ni.<br />

7. Chawl h<strong>ah</strong>dam rawh<br />

Khawvela mi hrisel ber<br />

berte pawh a chang chuan<br />

an rilru a ipik ve thin. M<strong>ah</strong>se,<br />

a tihreh dan an hria. Pathian<br />

biak te, tlan te leh thiante<br />

nena zanri<strong>ah</strong> kil tih ang chi<br />

hi rilru ipikna a chhawk thin.<br />

Rilru h<strong>ah</strong>dam taka d<strong>ah</strong> thin<br />

hi a tha hle a nih chu.n<br />

TAHANTIMES | 13<br />

'zeNG ThuT' laka iNVeN NaN Thil PaRuk<br />

1. Sangha ei rawh<br />

Harvard mithiamte sawi danin chawlhkar khata sangha vawi<br />

khat tal i ei khan i 'zeng thut' (Stroke) tur zaa sawmnga-in<br />

a tl<strong>ah</strong>niam dawn a ni. Sanghaa awm Omega-3 Fatty acid-te<br />

hian thisen dawt vung leh puam tur hi a veng thei a. Thisen<br />

dawta vun chuan thisen a hnang sauh a, thi khar te te a insiam<br />

a, chung chuan thisen zam dawt a hnawhpin chuan <strong>kan</strong><br />

zeng thut thin ta a ni.<br />

2. Tui in tam rawh<br />

Nitin tui no ruk i in ringawt pawhin i zeng thut tur zaa sawmnga-<strong>ah</strong><br />

a tl<strong>ah</strong>niam thei. Tui i in tam khan i thisen a tiril deuh ang<br />

a, thluak thisen zam te tea hnawhpin a awl dawn tawh lo a ni.<br />

3. 'Fibre' tel tam deuh deuh ei rawh<br />

Vaimim <strong>kan</strong> pu<strong>ah</strong> nitin no khat chauh pawh ei la, i zeng thut<br />

tur zaa sawmli pathum a tl<strong>ah</strong>niam ang. Boston-a nurse-ho zir<br />

chhu<strong>ah</strong> a ni. Vaimim <strong>kan</strong>pu<strong>ah</strong>a tel 'fibre' te chuan cholestrol<br />

tha lo chi a tihniam thei a, thisen a thianghlim a ni. Thisen khal<br />

tur a veng a ni nghal bawk.<br />

4. Grape r<strong>ah</strong> ro ei rawh<br />

Potassium (K) tel tamna grape r<strong>ah</strong> ro emaw thei r<strong>ah</strong> dang<br />

engpawh ni khat hmun lia then hmun khat hu tal i ei chuan i<br />

zeng thut tur zaa sawmhnih panga emaw a aia tam emaw-in a<br />

tlakhniam ph<strong>ah</strong> ang. Potassium hi thisen dawt tichhetu thisen<br />

sang tur a veng thei a ni.<br />

5. Ke-in kal tam rawh (Walk)<br />

Hmeichhia 35,000 an zir chiang a, nitin minute 17 ke-a kal<br />

thinte hi zeng thut lak<strong>ah</strong> 100-a 30 velin an tl<strong>ah</strong>niam thei a ni<br />

awm e. Ti ti p<strong>ah</strong> pawhin a kal theih a.<br />

6. Dandelion thingpui in rawh<br />

He thingpui hi nitin no hnih in zi<strong>ah</strong> la, taksaa tui chuang pound<br />

5 vel a tichhuak a, thisen sang pawh a tihniam thin a ni.n


14 | TAHANTIMES<br />

TuNLAI TAHAN BORuAK<br />

Tunlai T<strong>ah</strong>ana titi tam ber chu khaw lum thu hi a ni. A lum mai ni<br />

lovin a satin a sa em em ringawt mai a. Ru<strong>ah</strong> a sur khat hle a,<br />

khua a lum em em bawk si a, m<strong>ah</strong>ni ina awm thei lo, in dai nuam<br />

deuh pan an tam hle.<br />

Fur a hnaih chhoh tawh avangin lei let pa chuan thingtuai an<br />

la leh tan tawh a. A theih ang angin an inbuatsaih chho leh ta.<br />

Badam seng hun lai a ni a, T<strong>ah</strong>an leh a chheh vela badam neiten<br />

badam an pawt leh char char tawh, hengte hi hriak<strong>ah</strong> an chantir<br />

leh hlawm ang.<br />

Bazar lam<strong>ah</strong> tomato leh bawkbawn tam vang lai a ni a, a man<br />

pawh a tlawm hle. Thlai hn<strong>ah</strong>/r<strong>ah</strong> dang tharlam tak tak lei tur a<br />

awm reng. Kohhran lam<strong>ah</strong> chuan MYA lam chuan May 14-20<br />

khan Thalaite hapta an hmang. Kohhran pui lam<strong>ah</strong> chuan thawm<br />

langsar lutuk a awm lem lo.<br />

Man to tak taka lei thin motor rate a tla hle mai a, heti ang zel<br />

hi a nih chuan motor tha tak tak nei an pung zel ang. GSM (hand<br />

phone) hmang an pung tual tual a, hna tha pangngai tak nei tan<br />

chuan lei mai pawh a awlsam ta hle niin a lang.<br />

Secular leh Bible School lam pawh June thla tir atanga hawn<br />

tan leh a ni a. Zirlaiten theih tawp chhu<strong>ah</strong>in lehkha an zir leh tan<br />

ta. Hna hrang hrang thawktute pawhin tluang takin hna an thawk<br />

thei zel a, bazar lama thil zuartute pawhin an thil zawrhte an<br />

hralh tluang zel.<br />

Mitthi an awm deuh zeuh zeuh a, dam lo erawh an tam lutuk<br />

lem lo. T<strong>ah</strong>an leh a chheh vel<strong>ah</strong> hian specialist doctor an awm<br />

nual a, dam lo tan an tangkai a, sum pawh an hai lut nasa hle.<br />

May 27, 28 khan ru<strong>ah</strong> a rawn sur ta a, khaw lum lutuk pawh a<br />

ziaawm ph<strong>ah</strong> deuh.n<br />

aRTui mak DaNGlam Tak Chu<br />

Artui Mawitea <strong>kan</strong> tih mai Pu Lalhmingmawia hian T<strong>ah</strong>an F Group<strong>ah</strong><br />

ar a vulh a, tun<strong>ah</strong> hian ar 1000 vel a vulh mek. Chuti chuan<br />

14.5.2012 khan he ar vulhna<strong>ah</strong> hian artui mak danglam zet mai chu<br />

ar nu pakhatin a tui tlat mai le! He artui hi a sei zawng inches 2 vel<br />

a ni a. Artui hi a tung sawl deuh a nih avangin a vang zawng (a len<br />

zawng) hi teh theih pawh a ni lo. A lai<strong>ah</strong> a khuar a, artui hi a dup<br />

bawk a, Alu (Potato) nen a inang hle. A hmutu apiangten mak an tih<br />

thu a neitu, artui Mawitea hnen atangin thu <strong>kan</strong> dawng.n<br />

local news<br />

31 May 2012 Thursday | Vol.1 No.23<br />

YOuTh Week DeNChheNiN VeNGPui uNiT<br />

mYa-Te aN hNaTlaNG<br />

May 16, 2012 khan Vengpui Unit MYA-te chu T<strong>ah</strong>an A Group leh B Group kawng<br />

thian faiin an hnatlang a. MYA member mi 20 chuang an hnatlang. Kawng sir vela<br />

bawlhhlawh, palastic-te an chhar khawm a, veng chhunga kawngte an tithianghlim<br />

tha hle. T<strong>ah</strong>an Times Chanchinbu Office awmnaa pa-dauk kung pawh a mawi tawk<br />

tein an hlawi bawk. Heti anga veng chhung then thianghlim hnatlang an nei hi a<br />

venga chengte pawhin tha tiin an fak hle a, zawng chhang tlak tak a nih thu an Unit<br />

hruaitu Pu History Thanga hnen atangin thu <strong>kan</strong> dawng.n<br />

zaWlBuk TlaWmNGai PaWl (TaNPui NGaiTe TaNPui)<br />

Pathian kaihhruaina zar<strong>ah</strong> 'ZAWLBUK' rawngbawlna pawh a kal tluang zel a, a<br />

lawmawm hle. Rethei damlo mangangte tanpui duh mite tan Zawlbuk<strong>ah</strong> member a<br />

nih theih reng a ni. Luh fee Ks.500/- leh thlatin fee Ks.500/- aia tlem lo thun zi<strong>ah</strong> tur<br />

a ni. Thla tin fee hi thawktuin a rawn khawn thin ang. Thla tina Ks.500/- i lo pek khan<br />

dam lo mangang, retheite i tanpui reng tihna a ni.<br />

Zawlbuk chuan Oxygen bur hawh chhu<strong>ah</strong> leh thisen pek chhu<strong>ah</strong> chauh ni lovin,<br />

harsa zualte chhawmdawlna tan tiin 'mitthi kuang' siam sa a thlawnin <strong>kan</strong> pe chhuak<br />

(tanpui) thei ta a, a lawmawm hle a ni. Mitthi kuang hman dan tur<strong>ah</strong> hian 'harsa,<br />

rethei' <strong>kan</strong> tih chin a inang lo ngei ang. Chuvangin kohhran leh khawtlangin tanpui<br />

ngai an ni an tih chauhte tan a ni ang. Tanpui ngai an nih dawn chuan kohhran hruaitute<br />

emaw khawtlang hruaitute emaw hriatpuina lehkha nen ngei Pu Lalchhawnzova<br />

(<strong>President</strong>) leh Pu Lalhmingmawia (Secretary) te hnen<strong>ah</strong> pek luh tur a ni.<br />

Tin, kuang siam hman lo khawpa inphum ngai emaw, an khua lama phurh haw<br />

ngai emaw an nih chuan a hmang duh apiang tan hman theih a ni a, mitthi kuang<br />

pakhat<strong>ah</strong> Ks.20000/- (Singhnih)-a lei theih a ni.<br />

Tin, Zawlbuk rawngbawlna ngai pawimawhtute hnen atang leh kohhran hrang<br />

hrang (nuho) atang sum leh paia tanpuina <strong>kan</strong> dawng fo va, <strong>kan</strong> lawm tak meuh<br />

meuh a ni. Oxygen bur hi dam lo mamawhtuten damdawi in<strong>ah</strong> emaw, m<strong>ah</strong>ni in<strong>ah</strong><br />

emaw a thlawnin a hman theih reng a ni. Zawlbuk<br />

tana sum petu zawng zawng leh oxygen bur petu<br />

zawng zawngte hnen<strong>ah</strong> thinlung takin lawmthu<br />

<strong>kan</strong> sawi a, Lalpan a tharin malsawm zel che u<br />

rawh se.<br />

Hre chiang duh leh ngaihven duhte tan:<br />

Lalchhawnzova<br />

<strong>President</strong><br />

Zawlbuk Tlawmngai Pawl<br />

Ph: 400309183<br />

Baibul Skul Kal Turte Tan<br />

UNION BIBLICAL SEMINARY (YANGON)<br />

UBS hian mi 340 te hnen<strong>ah</strong> degree hrang hrang a hlan tawh.<br />

Kai duhte tan:<br />

1. Kum 2012-13 Academic year tan zirlai 50 vel chauh lain sikul hawn chhunzawm leh tur a ni.<br />

2. Kum dang ang lo deuhvin Tawngtai leh Bible chang by-heart hmanga thlarau lam nun tihchak<br />

tum a ni.<br />

3. Kum khat chhung<strong>ah</strong> Bible chang a tlemna ber<strong>ah</strong> 100 vel tal an thiam a ngai ang a, UBS-<strong>ah</strong><br />

chuan tawngtaina khup ngawt lo chuan degree an la thei lo vang.<br />

4. Rawngbawlnaa tui mi te, saptawng thiam leh zai thiamte duhsak an ni ang.<br />

5. Matric Passed leh failed te tan B.Th., Degree nei tawhte tan M.A. or M.Div. te a zir theih reng e.<br />

6. Entrance exam a awm ang. Sikul fee leh tul zawng zawng kum khat tan Ks. 100,000 a ni. Kum<br />

2012 June 1-<strong>ah</strong> UBS hawn a ni leh ang.<br />

Dean, UBS Yangon<br />

Phone: 095071877; 0949321393; 01-638306


31 May 2012 Thursday | Vol.1 No.23<br />

1991 NOBel PRize hlaN iNkhaWm aNG<br />

BuaTSaih lehiN DaW auNG SaN Suu kYi<br />

aN lO laWm DaWN<br />

June thla lo awm tur<strong>ah</strong> Daw Aung<br />

San Suu Kyi hian Norway-a zin<br />

a tum a. Norway <strong>ram</strong> chuan Oslo<br />

khawpui<strong>ah</strong> 1991 kum Nobel Prize<br />

hlan inkhawmna ang chi<strong>ah</strong> buatsaih<br />

lehin ropui taka lo lawm a tum<br />

thu Nobel Committee puipa pakhatin<br />

April 1 khan a sawi a ni awm e.<br />

"Aung San Suu Kyi hi <strong>ram</strong><br />

pawna a vawi khat zin chhu<strong>ah</strong>na<br />

tur a ni a, Norway <strong>ram</strong> a tlawh thei<br />

tur hi <strong>kan</strong> inchhuang tak zet a ni.<br />

Am<strong>ah</strong> lawmna inkhawm<strong>ah</strong> hian<br />

Nobel Prize thuch<strong>ah</strong> a sawi dawn<br />

a ni," tiin chu puipa chuan NRK2<br />

Norway TV Prog<strong>ram</strong>me-<strong>ah</strong> a sawi.<br />

Chu inkhawm chu June hapta<br />

thumna vela neih a beiseiawm a,<br />

Norway lal leh lal chhungkua te an<br />

tel ngei ang a, international khual<br />

leh Nobel Prize dawng tawhte pawh<br />

an tel hlawm ngei a beiseiawm a ni.<br />

He inkhawm, Daw Aung San Suu<br />

Kyi-i tan liau liaua buatsaih<strong>ah</strong> hian<br />

zai leh rimawi te pawh ngaithlak<br />

tur a awm ang. Hei <strong>bak</strong><strong>ah</strong> Oslo leh<br />

Bergen prog<strong>ram</strong> te pawh a tel.<br />

Hetianga mimal tana a hran<br />

taka inkhawm buatsaih nawn hi thil<br />

awm ngai lo a ni. 1991-a ama ina<br />

tang Myanmar Democracy hruaitu<br />

Daw Aung San Suu Kyi, 'Nobel<br />

Peace Prize' an hlan pawh kha Nobel<br />

Prize history-a la awm ngai lo<br />

a ni bawk. Tang mek hnen<strong>ah</strong> an la<br />

hlan ngai lo. Am<strong>ah</strong> a kal theih loh<br />

avangin a pasal Michael Eris leh<br />

a faten chawimawina chu an va<br />

dawng a nih kha.<br />

1994-a a tan lai khan Ameri-<br />

domeStiC digeSt<br />

can Congress-man Bill Richardson<br />

hnen<strong>ah</strong> Daw Aung San Suu Kyi<br />

khan, "Norway <strong>ram</strong> hi Myanmar democracy<br />

tana theih tawp chhu<strong>ah</strong>a<br />

pui thintu a ni a. Remchang<strong>ah</strong> <strong>ram</strong><br />

pawn ka chhu<strong>ah</strong> theih chuan Norway<br />

<strong>ram</strong> hi ka tlawh hmasa ang," a<br />

lo ti tawh a ni. Tun hi 1998 atanga<br />

kum 24 chhunga a vawi khat <strong>ram</strong><br />

pawn chhu<strong>ah</strong>na tur a ni.<br />

Alfred Nobel-a'n 1895-a a<br />

thurochhiaa a ziak ang ngeiin 1901<br />

atangin Physics, Chemistry, Phy-<br />

siology emaw Medicine emaw,<br />

Literature leh Peace (remna leh<br />

muanna) chawimawina te hi hlan<br />

tan a ni.<br />

Nobel Peace Prize dang zawng<br />

chu Stockholm-a hlan thin a ni<br />

thung. Prize zawng zawng<strong>ah</strong> Nobel<br />

Peace Prize hi a z<strong>ah</strong>awm bera<br />

ngaih a ni. He prize dawngtu tur hi<br />

Norwegian Nobel Committee-in a<br />

thlang thin.<br />

Nobel Prize in Physics, Nobel<br />

Prize in Chemistry leh Nobel Memorial<br />

Prize in Economic Sciences<br />

te hi Royal Swedish Academy<br />

of Science-in a hlan thung. Nobel<br />

Prize in Physiology or Medicine erawh<br />

chu Karolinska Institute-a 'Nobel<br />

Assembly'-in a hlan a ni. 'Nobel<br />

Prize in Literature' chu 'Swedish<br />

Academy'-in a pek a ni ve leh bawk.<br />

Heng Nobel Prize-te hian gold<br />

medal, diploma leh sum a keng tel<br />

a, an pek kuma Nobel Foundation<br />

sum dinhmun azira a zat tur tuk thin<br />

a ni. 2011 khan Prize pakhatin USD<br />

mtd 1.6 a keng a ni awm e.n<br />

axmufyHhaMu; avQmufxm;vdkolrsm;twGuf<br />

ေဆးဘက္ဆိုင္ရာကၽြမ္းက်င္<br />

(Medical Techonology)<br />

သင္တန္းတက္ေရာက္သူ/မည့္သူမ်ားအတြက္<br />

၀ယ္စလီေဆး႐ံုမွ<br />

သင္တန္းေထာက္ပံ့ေၾကးကို<br />

ေလွ်ာက္ထားႏိုင္ေၾကာင္း<br />

သတင္းေကာင္းပါးလိုက္ပါသည္။<br />

အေသးစိတ္သိရွိလုိပါက<br />

လူကိုယ္တိုင္ျဖစ္ေစ<br />

တယ္လီဖုန္းနံပါတ္ (၀၇၃-၂၂၇၇၉၊ ၀၇၃-၂၁၂၈၃၊ ၀၇၃-၂၂၀၂၄) သို႔ျဖစ္ေစ<br />

ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းႏိုင္ပါသည္။<br />

ameRiCa PReSiDeNT<br />

BaRaCk OBama ChuaN<br />

kaN Ram<strong>ah</strong> uS Sum-<br />

DaWNGTuTe luh PhalSak<br />

May 17 khan America Company tam<br />

tak chu <strong>kan</strong> <strong>ram</strong>a luh phalna an neih<br />

tak thu Obama chuan a sawi a. Kum<br />

22 chhunga America Ambassador<br />

hmasa ber ni turin Derek Mitchell<br />

chu ruat a ni a. Hei hi <strong>kan</strong> <strong>ram</strong> inthlak<br />

danglamna r<strong>ah</strong> chhu<strong>ah</strong> a ni.<br />

Derek Mitchell hi US <strong>ram</strong> Senatein<br />

a nemngheh phawt a la tul. US-a<br />

<strong>kan</strong> <strong>ram</strong> Ambassador atan U Than<br />

Swe d<strong>ah</strong> a nih tur thu pawh <strong>kan</strong> <strong>ram</strong><br />

Foreign Minister U Wunna Maung<br />

Lwin chuan a sawi ve bawk. America<br />

hotute chuan an <strong>ram</strong> mi, economics<br />

lam buaipuitute chu <strong>kan</strong> <strong>ram</strong>a luh a<br />

phalsak tawh a. "Hei hi hmasawnna<br />

duhawm tak a ni. Ram p<strong>ah</strong>nih inkar<strong>ah</strong><br />

insumdawn tawnna tha zawk a<br />

lo piang ang a, hei hian <strong>ram</strong> hmasawnna<br />

duhtute a tanpui a ni nghal<br />

ang," tiin America mi, an hotu pakhat<br />

chuan a sawi.<br />

US <strong>President</strong> Obama chuan<br />

Myanmar <strong>ram</strong> insiam thatna kal zel<br />

atan hrekna dan thenkhat chu kalpui<br />

zel a ni ang a ti a. May 17-a Washington<br />

khawpuia Clinton-i leh U Wunna<br />

Maung Lwin te inkawmna<strong>ah</strong> Clinton<br />

chuan Politics avanga lung in tangte<br />

chhu<strong>ah</strong> zalen turin <strong>kan</strong> <strong>ram</strong> hruaitute<br />

chu a ngen nawn leh bawk. U Wunna<br />

Maung Lwin pawn a hun taka chhu<strong>ah</strong><br />

zalen an tum thuin a chhang a ni<br />

awm e. n<br />

Ram DaNGa khaWSa kaN<br />

Ram miTe kaN Rama lO<br />

kiR leh TuRiN PReSiDeNTiN<br />

a SaWm<br />

11.5.2012 ni khan <strong>President</strong> office-<strong>ah</strong><br />

<strong>kan</strong> <strong>ram</strong>a hmasawnna (economics<br />

lam<strong>ah</strong>) a thlen theih dan tur sawihona<br />

hun hman a ni a. Het<strong>ah</strong> hian <strong>kan</strong><br />

<strong>ram</strong> president chuan thuch<strong>ah</strong> a sawi<br />

a. A thuch<strong>ah</strong><strong>ah</strong> chuan chhan hrang<br />

hrang avanga <strong>ram</strong> danga kal chhuak<br />

<strong>kan</strong> <strong>ram</strong> mite chu englai pawha <strong>ram</strong>in<br />

a welcome reng thu a sawi chhuak<br />

a. Tun hi <strong>ram</strong> insiam that hun a ni a,<br />

hmun dang danga mi thiam khawsate<br />

chu <strong>ram</strong> hmasawnna atan Myanmara<br />

lo kir leh turin a sawm a ni.<br />

Ward leh village awptute leh<br />

mipuite indawr chungchang<strong>ah</strong> tha<br />

leh dik taka indawr a tul tawh thu<br />

te, eirukna leh inthamna thu<strong>ah</strong> pawh<br />

I harsatna <strong>kan</strong> pui thei reng che<br />

TAHANTIMES | 15<br />

dik lo taka chet a hun tawh loh thu te,<br />

Reform Strategy buatsaihna<strong>ah</strong> <strong>ram</strong><br />

puma hmasawnna a thlen theih nan<br />

May thla ral hmaa tih dan tur theuh<br />

puan chhu<strong>ah</strong> a tul thu a sawi a. Least<br />

Developing Country (LDC) dinhmun<br />

atanga tal chhu<strong>ah</strong> dan tha ber chu<br />

dik taka dan zawm a ni a, tun<strong>ah</strong> hian<br />

policy tha tak duan chhu<strong>ah</strong> a ni tawh<br />

a, policy tha m<strong>ah</strong> se, mihring <strong>kan</strong> that<br />

loh chuan a hlawhtlin theih loh va,<br />

hun liam taa policy hlui la vuan nghet<br />

burtute chu <strong>kan</strong> kalsan a tul thu te,<br />

hun thara <strong>kan</strong> chuankai tawh avangin<br />

economics thu<strong>ah</strong> pawh a dik thei<br />

ang bera kal a tul thu president hian<br />

a sawi a ni.n<br />

TaiWaN-a aWm hTC COmPa-<br />

NY CeO Chu a PiaNNa khua<br />

maNDalaY-<strong>ah</strong> lO ziN<br />

Taiwan <strong>ram</strong>a awm HTC Company<br />

CEO Peter Chou (Kawl tawnga a<br />

hming chu U Win Than) chu a pianna<br />

khua Mandalay-<strong>ah</strong> lo zinin a pianna<br />

khuaa mite nen inhmuh khawmna an<br />

buatsaih.<br />

He inhmuhkhawmna hi Mandalay-a<br />

Computer lam hruaitute buatsaih<br />

a ni. He inhmuhkhawmna<strong>ah</strong> hian<br />

Mobile phone lama lar em em HTC<br />

Company CEO Peter Chou chuan a<br />

naupan laia hun a hman dante a sawi<br />

chhuak a. HTC Company history tlem<br />

a sawi bawk.<br />

U Win Than hi <strong>kan</strong> <strong>ram</strong>a piang<br />

China hnam a ni a. Mandalay-a a awm<br />

laiin KMD dintu U Thaung Tin, MC PA<br />

(Mandalay) hruaitu hlun U Thein Htut<br />

te nen college an kaiho thin a, college<br />

kum 2-na a zir zawh<strong>ah</strong> Taiwan<br />

<strong>ram</strong><strong>ah</strong> hian a awm ta a ni. Mandalaya<br />

a awm lai hian Radio chhe siamna<br />

dawr pawh a lo hawng tawh thin.<br />

Taiwan-a a luh hnu hian a hna tui<br />

zawng tak Electronic designer hna<br />

a thawk a, khawvela Mini Computer<br />

lian ber dawttu siam chhuaktu Digital-<strong>ah</strong><br />

Computer System Architect<br />

design ziaktu hna kum 4 chhung a<br />

thawk leh a.<br />

Kum 1997 khan mi pathumin tuna<br />

HTC hi an din ta a, kum 2004-<strong>ah</strong><br />

CEO-<strong>ah</strong> a kai ta a ni. Ani hi May 12<br />

khan Mandalay a rawn lut a, May 16<br />

khan Nay Pyi Taw-<strong>ah</strong> a kal a, Yangon<br />

te pawh a tlawh kual, Mandalay-a a<br />

cham chhung hian a chhung khat<br />

lainate leh thenrual thate a kawm<br />

bawk.n<br />

u hRaNG NaWN kaP (uyfoJ)<br />

လွ်ပ္စစ္ ကၽြမ္းက်င္မႈအဆင့္-၂<br />

(ဒု/၃၂၄)<br />

အစိုးရအသိမွတ္ျပဳ<br />

Electirc, Battery, Solar vu<strong>ah</strong> (fit) leh (a tha lut tlem)<br />

ti ang chi <strong>kan</strong> siamsak thei reng e.<br />

ဆက္သြယ္ရန္<br />

tvif;opf<br />

လွ်ပ္စစ္ပစၥည္း၊ ဘကၳရီ၊ TV မ်ိဳးစံု<br />

ေရာင္း၀ယ္ေရး<br />

ပန္းသီးတိုက္မ်က္ေစာင္းထိုး၊<br />

ကိမ္းတိုက္<br />

ေဆးဆိုင္အနီး<br />

ဗိုလ္ခ်ဳပ္လမ္း၊<br />

တာဟန္း၊ ကေလးျမိဳ႕။ Tel.09400464974


16 | TAHANTIMES politics 31 May 2012 Thursday | Vol.1 No.23<br />

INDIA pRIME MINISTER DR MANMOHAN SINGH LEH A THIANNu<br />

<strong>President</strong> U Thein Sein leh a thiannu<br />

sawmna ngai pawimawhin <strong>India</strong><br />

Prime Minister Dr Manmohan Singh<br />

leh a thiannute chu <strong>ram</strong> p<strong>ah</strong>nihte<br />

inkawmngeih zual nan Myanmar-<strong>ah</strong><br />

an rawn zin a, May 27 tlai dar 6:45<br />

khan Special Flight-in Nay Pyi Taw<br />

International Airport an lo thleng.<br />

<strong>India</strong> Prime Minister leh a thiannute<br />

chu Foreign Ministry Union<br />

Minister U Wunna Maung Lwin leh a<br />

thiannu te, mawhphurhna nei mi dangte<br />

leh <strong>India</strong>n Embassy-a thawktuten<br />

an lo hmuak hlawm a, Shwe Nandaw<br />

hotel an panpui nghal a ni tiin Myanmar<br />

Radio and Television atanga thu<br />

dawn a ni.<br />

<strong>India</strong> Prime Minister Dr Manmohan<br />

Singh hi May 27 atang 29 thleng<br />

Myanmar-<strong>ah</strong> a cham ang. May 28<strong>ah</strong><br />

<strong>President</strong> U Thein Sein nen an<br />

inkawm ang. May 29-<strong>ah</strong> NLD Party<br />

<strong>President</strong>, Pyithu Hluttaw palai, Daw<br />

Aung San Suu Kyi nen an inhmu<br />

bawk ang.<br />

<strong>India</strong> Prime Minister Rajiv Ghandi<br />

kha 1987 khan Myanmar-<strong>ah</strong> a<br />

rawn zin tawh a. Khami hnu-<strong>ah</strong> Dr<br />

Manmohan Singh hi Prime Minister<br />

lo kal hmasa ber a ni.<br />

<strong>India</strong> Prime Minister lo zin hian<br />

Myanmar-in <strong>India</strong> laka leiba a neih<br />

USD mtd 500 chuang hi a rulh hun<br />

tur a sawn hlatsak dawn ni awmin<br />

The <strong>India</strong>n Express chanchinbu<br />

chuan a tarlang. Heng <strong>bak</strong><strong>ah</strong> Manipur<br />

khawpui Imphal leh Mandalay<br />

inkar Bus Service thu te, Myanmar<strong>ah</strong><br />

<strong>India</strong> Bank branch office hawn<br />

thu te pawh rawtna a siam dawn ni<br />

awm takin chanchinbu te chuan an<br />

tarlang.<br />

Thil dang, (border trade) <strong>ram</strong>ri insumdawn<br />

tawnna hawn thar thu te,<br />

Myanmar <strong>ram</strong> chhung<strong>ah</strong> Hta-man-ti<br />

leh Shwe-zar-yi hydel project bawhzui<br />

thu, Tamu-Kalewa-Kambo kawnga<br />

lei 76 cheibawl that thu te leh Myanmar<br />

leh <strong>India</strong> sumdawn tawnna<br />

atana tangkai tak tur The Union Bank<br />

of <strong>India</strong> leh Bank of <strong>India</strong> branch office<br />

hawn thu te a tel bawk ang.<br />

<strong>India</strong> sawrkar hian tun<strong>ah</strong> hian<br />

Imphala Raj Bhavan leh Mandalay<br />

inkar, Thawhtan ni apianga Bus Service<br />

tir turin ru<strong>ah</strong>manna an siam mek<br />

a, a kawng tur pawh an thlang tawh<br />

ni awm tak a ni. <strong>India</strong> lam kawng<br />

chu a fur a thalin a kal theih reng a,<br />

Myanmar lam kawng hmun thuma<br />

then hmun khat chu thal lai chauha<br />

mawtawr kal theihna a nih avangin<br />

Myanmar lama Monywa-Kalewa<br />

inkar kawng bik chu <strong>India</strong> lamin siam<br />

that hna thawk turin a inngaihtu<strong>ah</strong><br />

mek a ni.<br />

'News Track <strong>India</strong>' chanchinbu-in<br />

May 26 nia a sawi danin Prime Minister<br />

cham chhung ngei hian inhriatthiamna<br />

lehkha (MoU) an zi<strong>ah</strong> tlan<br />

Heng a hnuai lam a hna te a awm e...<br />

MALAYSIA<br />

Mamawh zat Hlawh Zat [Nikhat]<br />

1. Construction workers... 15 (Mipa) 35 RM + OT<br />

(Note 450000Ks. thun a thl<strong>ah</strong>lawh cut in <strong>kan</strong> kal tir thei e...)<br />

2. Factory workers 10 (Mipa) 21 RM + OT<br />

3. Electronic workers 5 (Hmeichhia) 21 RM + OT<br />

theih ngei a beiseiawm hle a ni tiin<br />

<strong>India</strong> Foreign Ministry-a thuneitu pakhat<br />

chuan a sawi.<br />

Myanmar-<strong>ah</strong> hian <strong>India</strong> bul tumin<br />

Hta-man-ti Hydro Project leh Kaladan<br />

lui Multi Modal Transit Transport<br />

Project te a awm a, heng project<br />

te hi <strong>ram</strong> tana tangkai tak tak a nih<br />

mipuiten an beisei.<br />

Chindwin luia Hta-man-ti hydel<br />

project hi Ministry of Electric Power<br />

(1) leh <strong>India</strong> National Hydroelectric<br />

Power Corporation Limited (NHPC)<br />

ten 2008 September 19 khan lungrualin<br />

thu an thlung a. He project<br />

hi electric tha megawatt 1200 siam<br />

chhu<strong>ah</strong> theihna tur a ni.<br />

Tun<strong>ah</strong> tak hian Chindwin lui hnar<br />

lam<strong>ah</strong> <strong>ram</strong> ngawte a chereu a, lei<br />

hnuai khur chhuak an laih nasat<br />

vangin leh lui kuang humhalhna a<br />

that tawk loh vangin lui luan dan te<br />

a inthlak danglam zo va, lui tuite a<br />

tlem ph<strong>ah</strong> a, lui dunga khawsa, luia<br />

ei zawngte nunphung a khawih pawi<br />

zel an hlau ru hle a ni awm e.<br />

Hta-man-ti hydel project hi Naga<br />

bial laili-a awm a ni a, he project<br />

vang hian mi 45,000 lai insawn a tul<br />

ph<strong>ah</strong> mai thei a ni.<br />

Kaladan Multi-Modal Transit<br />

Transport Project pawh hi <strong>India</strong> sawrkar<br />

leh Myanmar sawrkar te tangrualin<br />

2009 atanga tanin hmalak mek<br />

a ni. He project tan hian <strong>ram</strong> 196.75<br />

APEX CHIN DWIN<br />

Contact to...<br />

Apex Chin Dwin Service Co.Ltd (Lic. 1783 /2011-2012)<br />

Ph. 095105071 / 0973173910<br />

hector sam fai vek a ngai a, mi sang<br />

tam tak awm hmun sawnsak an ni<br />

leh ngei bawk ang. Kaladan Project<br />

hi <strong>India</strong> sawrkar chuan 2013-a zawh<br />

fel a beisei a, USD mtd 120 chuang<br />

senna tur a ni awm a. Project hi 'Essa<br />

Company'-in mawh la-in a thawk a ni<br />

awm e.<br />

Sittwe khawtual pa pakhat<br />

chuan, "He project hi <strong>kan</strong> kalh chu<br />

a ni hran lo. Am<strong>ah</strong>erawh chu helai<br />

<strong>ram</strong>a mite hian project chanchin hi<br />

a mik a mak <strong>kan</strong> hre lo lutuk a. Kan<br />

tana a thathnem dan tur emaw, a<br />

pawi dan tur emaw, a enga m<strong>ah</strong> <strong>kan</strong><br />

hre lo a ni. Kan hamthatna lai ve tur<br />

hriat a chakawm hle mai," a ti vawng<br />

vawng a.<br />

Engpawh ni se heng Htamanti<br />

hydel project r<strong>ah</strong> lo chhuak tur electric<br />

tha te hi a siamtu <strong>ram</strong> (<strong>India</strong>)-in<br />

th<strong>ah</strong>nem tawk tak a hui (lei) lehnghal<br />

ang a, a kuangbang zut tur tlem chu<br />

a awm thei ngei ang.<br />

Kaladan Project pawh hi <strong>ram</strong><br />

p<strong>ah</strong>nih insumdawn tawnna kawng<br />

thar turte a ni na a, hmalakna a<br />

zawiawi ang reng a.<br />

Dr Manmohan Singh Myanmara<br />

lo zin hian <strong>ram</strong> inthenawm te<br />

inkawmngeih chungchang<strong>ah</strong> te, intanpuina<br />

kawng<strong>ah</strong> te leh sumdawn<br />

tawnna lam<strong>ah</strong> te hmasawnna tha tak<br />

a thlen ngei dawn a, thil lawmawm<br />

tak a ni.n<br />

SINGAPORE<br />

Mamawh zat Hlawh Zat [thla khat]<br />

1. Driver (S Pass) 5 (Mipa) 1500 S$<br />

(Note .Sorkhar Degree leh Motor khalt License nei tawh tan chauh)<br />

2. Cleaning Service (S Pass) 5 (Mipa/Hmeichhia) 1500 S$ + OT<br />

(Note. Sorkhar Degree Ng<strong>ah</strong> tawh tan chauh a ni)<br />

3. Cashier 3 (Hmeichhia) 1500 S$<br />

(Note. Sorkhar Degree+ LCCI level 3 ng<strong>ah</strong> tawh tan chauh a ni)<br />

A.G.T.I / B Tech / B.E la tawh tan pawh hna <strong>kan</strong> zawn sak thei reng e...


31 May 2012 Thursday | Vol.1 No.23<br />

aleXaNDRa BuRke NeNa<br />

aN iNBaNSaN aVaNGiN<br />

JeRmaiN DeFOe Chu luNG leNG hle<br />

Football season tawp an hmanna party-<strong>ah</strong> Jermain Defoe<br />

chu a hlim lo viau niin an ngai. Spurs striker Defoe (kum 29)<br />

hi Movida nightclub-<strong>ah</strong> footballer Emmanuel Adebayor leh<br />

rapper 50 cent te nen an awmho a. X Factor winner Alexandra<br />

Burke nen an inbansan avang nge ni Defoe chu a hmel<br />

a hlim lem lo hle niin an sawi.<br />

Alex (kum 23) hi Defoe hian vawi 2-3 lai a bum tawh<br />

niin an tarlang a, an inbansan ta a ni. Defoe hi model Laura<br />

Brown (kum 23) nen an lo hirha deuh a ni m<strong>ah</strong>na. Alex<br />

chu a rilru a na hle a, m<strong>ah</strong>se pangngai taka nun hman a<br />

tum. Thil chu a liam vek tawh. Defoe chu ngaihdam a duh,<br />

m<strong>ah</strong>se am<strong>ah</strong>a khawsak a thlang zawk niin an tarlang. Defoe<br />

hi Kirsty (kum 26) nen pawh nuam an lo chen dun niin thu a<br />

thang nasa hle bawk. He nu hi sex hmanpui atan Defoe hian<br />

a lo sawm ni awm tak a ni. Kirsty chuan, "Defoe tan ka inhlan<br />

a, heti anga <strong>kan</strong> awm dun hi ka at vang niin ka ngai," a ti.n<br />

laS VeGaS NiGhT CluB-<strong>ah</strong> ziNG lam DaR 3 ThleNG<br />

ROONeY-aN Nuam TaWl<br />

Thal chawlh hmang mek Rooney te nupa chu America <strong>ram</strong> Las Vegas-<strong>ah</strong> hun an<br />

hmang mek a. A nupui mutthilh hlanin hmeichhe sexy tak takte nen night club-<strong>ah</strong><br />

Rooney chuan nuam a lo chen ni awm tak a ni.<br />

A dik tak chuan he nu nen hian a tir ata an lo lam dun a, a rukin an lo ti ti a, zu<br />

te an lo in dun daih tawh. Club-a pawisa khelhnaa inchhar an ni nghe nghe. Night<br />

Club hmangtu zinga pakhat chuan, 'Zing dar 1 vel atang khan Rooney te hi pawisa<br />

khelhna<strong>ah</strong> an intawng a. Chu hmeichhe bula awm chu Rooney hian nuam a tih<br />

hmel khawp mai. Hmeichheho zinga awm chu nuam a ti hle a ni ang, zing lam dar<br />

3 vel<strong>ah</strong> chauh a haw leh a ni," a ti.<br />

Rooney hian a nupui <strong>bak</strong><strong>ah</strong> a fapa pawh Las Vegas-<strong>ah</strong> hian a hruai tel a, Euro<br />

2012 tan hmain chawlh laiin Las Vegas-<strong>ah</strong> hian an zin a ni. Heti anga Party girl<br />

nena nuam an tawl lai hian Rooney nupui chu a fapa nen an lo chawl h<strong>ah</strong>dam ve<br />

thung a ni.n<br />

JaVeliN khaWh Thiam PaRaGuaY Nula<br />

London Olympics-<strong>ah</strong> a khawh tha ngei ang. Javelin (fei<br />

khawh) thiam lanu hmeltha Leryn Franco chuan Olympic<br />

Games tana a inpu<strong>ah</strong>ch<strong>ah</strong>nate chawlhsan rih lawkin bikini<br />

var inbelin nilum a ai rih a ni awm e. Kum 29 a ni a, national<br />

champion a ni. 2006-<strong>ah</strong> Miss Paraguay contest-<strong>ah</strong> runner up<br />

a ni pha a. 'Bronze' chauh hlawh thin Leryn hi 'gold' hmu tur<br />

chuan beisei a kai lem lo. 2008 Beijing Olympics-<strong>ah</strong> khan 51na<br />

a nih kha! M<strong>ah</strong>se a fan-te chuan kumin chu 'podium'-<strong>ah</strong> a<br />

chuankai ve an beisei hle a ni. n<br />

TAHANTIMES | 17<br />

euRO 2012<br />

Fri 8 June 2012<br />

Poland 10:30 Greece<br />

sat 9 June 2012<br />

Russia 1:15 Czech<br />

Netherlands 10:30 Denmark<br />

sun 10 June 2012<br />

Germany 1:15 Portugal<br />

Spain 10:30 Italy<br />

Mon 11 June 2012<br />

Ireland 1:15 Croatia<br />

France 10:30 England<br />

Tue 12 June 2012<br />

Ukraine 1:15 Sweden<br />

West Brom 10:30 Czech<br />

Wed 13 June 2012<br />

Poland 1:15 Russia<br />

Denmark 10:30 Portugal<br />

Thu 14 June 2012<br />

Netherlands 1:15 Germany<br />

Italy 10:30 Croatia<br />

Fri 15 June 2012<br />

Spain 1:15 Ireland<br />

Sweden 10:30 England<br />

sat 16 June 2012<br />

Ukraine 1:15 Russia<br />

Chief editor<br />

Ni Lian Sang-a<br />

editorS<br />

F. Lalbiakmawia<br />

Zalianthanga<br />

C. Zaithankhuma<br />

MeMberS<br />

Sapselthanga The Rengs<br />

Lalengkima Laldinthari<br />

Zothankhuma Lalhruaithangi<br />

PatronS<br />

Lalsawmliana [LPS-Mizo<strong>ram</strong>]<br />

Vanlal Zawma [UAE]<br />

B. Zarzoliana [Malaysia]<br />

Vanlal Dika [Canada]<br />

Pachhunga [Yangon]<br />

Vanlawmsanga [Germany]<br />

Lalrinsanga [Mandalay]<br />

Lalremsanga [Australia]<br />

Zo<strong>ram</strong>chhana [Singapore]<br />

Lallawmthara [New Zealand]<br />

Hriselna leh tui thianghlim i mamawh a nih chuan သမာဓိ rawn pan mai rawh.<br />

့<br />

့<br />

• ေခတ္မီစက္ယႏ ၱယား(၀ါးတားဂ်က္)မ်ား အသံုးျပဳျခင္း<br />

• ျမန္ဆန္ လိုအပ္သည္<br />

(ေပ၊ လကၼ) ရရွိျခင္း<br />

• ေရဘံုဘိုင္၊<br />

ေရေမာ္တာစသည္ အသံုးေဆာင္မ်ား<br />

တပ္ဆင္ေပးျခင္း<br />

• အခက္အခဲမ်ား တာ၀န္ယူေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ ေစ်းႏႈန္းခ်ိဳသာျခင္း<br />

TZR ေဘာ္ဒါေဆာင္အေရွ႕၊ အလွၾကြယ္ Beauty Salon၊ တာဟန္း။ Tel. 09-400457749


18 | TAHANTIMES soccer sport 31 May 2012 Thursday | Vol.1 No.23<br />

euRO 2012 maTCh TiNa Chak zaWk TuR Chu<br />

VaWk DaNGlam Deuh PakhaTiN RiNG (PuaNG)<br />

ThiN DaWN<br />

Kum 2010 World Cup-<strong>ah</strong> khan a chak zawk tur leh chak lo zawk tur kha Octopus<br />

(Paul) khan a lo hre lawk thei riau mai a. Kumin Euro result tur pawh<br />

vawk pakhatin a result tur a lo ring lawk thin dawn a ni. He vawk hi Ukraine<br />

<strong>ram</strong>a mi a ni a. Football lam thu<strong>ah</strong> thil eng emaw hriat theih riau mai a nei<br />

ni awm tak a ni. He vawk danglam tak hian Euro 2012 football match result<br />

a lo ring lawk thin dawn niin Ukraine <strong>ram</strong>a Kiev khaw hotuten an sawi.<br />

Magdalena an tih lu hnih nei satel chuan Slovekia <strong>ram</strong>a an buatsaih vura<br />

Hokey an khelha (World Cup) Champion tur pawh dik takin a lo ring dik tawh<br />

bawk. Germany <strong>ram</strong>a awm Heidi an tih sanaupua te chi pakhat pawhin kum<br />

2012-a Oscar dawng turte a lo ring dik tawh bawk.n<br />

Ru<strong>ah</strong>iN iTaliaN OPeN TeNNiS TiBuai<br />

Italian Open Tennis final chu<br />

Novak Djokovic leh Rafael Nadal<br />

ten an khel a, an khelh laia<br />

ru<strong>ah</strong> a sur tak avangin inkhelh<br />

chu chawlhtir a ni a, fan-ho<br />

thinrim chuan plastic umtein<br />

an inkhelhna hmun chu an<br />

vawm vel ni awm tak a ni. An<br />

inkhelhna hi Foro Itaico's stadium<br />

a ni nghe nghe. Tournament<br />

director Sergio Palmieri<br />

chuan match chu a hun sawn<br />

a nih thu a puang.<br />

Nu sang leh hmel tha Maria Sharapova chuan Roland Garros-<strong>ah</strong> Li Na<br />

chu hnehin pakhatna a ni a. Ni kum French Open Champion Li Na nena final<br />

an khelh chhung hi a rei hle a, Sharapova chuan 4-6, 6-4, 7-6-in a hneh ta a<br />

ni. Pakhatna la hian US dollar 350,000 an dawng a, p<strong>ah</strong>nihna hian pakhatna<br />

dawn zatve vel an dawng bawk.n<br />

DaViD haYe leh ChiSORa TeN heaVYWeiGhT<br />

kaWNGhReN aN iNChuh DaWN<br />

Khawvela boxer lar David Haye leh Dereck Chisora te chu 2012 July 14 khian<br />

London khawpui Upton Park-<strong>ah</strong> heavy weight champion kawnghren lian<br />

chu inchuhin an inbei dawn.<br />

He British heavy weight boxer te p<strong>ah</strong>nih hi Munich khawpuia Vitali<br />

Klitschko-an Chisora a hnek hneh tuma insualnaa tel ve ve te kha an ni<br />

a. Khatia an insual kha British Boxing Board of Control khan an chungthu<br />

engm<strong>ah</strong> a ngaihtu<strong>ah</strong> chuang lo. Tichuan tun July thla lo awm tur<strong>ah</strong> hian British<br />

heavyweight champion inchuhin an inhmachhawn dawn a. David Haye<br />

hi Germany <strong>ram</strong> Humberg khua<strong>ah</strong> WBA kawnghren inchuhin Wladimir nen<br />

an inbei a, a tlawm zawk a, nikum October thla atang khan boxing khawvel<br />

atangin a chawl ta rih kha a ni a. Tun<strong>ah</strong> hian boxing ring chhung<strong>ah</strong> a zuang<br />

lut leh dawn ta a ni.n<br />

KUM 2012 UEFA CHAMpIONS LEAGUE-AH<br />

A VAWI KHATNA ATAN CHELSEA CHAMpION<br />

Kan hriat theuh tawh angin Ram hrang hranga club inkhelhna sang bera<br />

champion leh an hnuaia club-te inkhelhna champions league hi a ropui hle<br />

a. Mite ngaihven em em a ni. Kum 2012 champions league final chu May<br />

19 khan Germany <strong>ram</strong> khuaa Allianz Arena stadium-<strong>ah</strong> Bayern Munich<br />

Club leh Chelsea Club-ten an khel a, pelnaty shoot-<strong>ah</strong> Chelsea-in an hneh<br />

a, a vawi khatna atan an Champion ta a ni. Minute 90 chhungin goal 1 ve<br />

ve-in an inhneh tawk a. Extra-time minute 30 an khelh leh hnu<strong>ah</strong> pawh an<br />

la indraw zel avangin penalty an pet ta a, Chelsea chuan 4-3-in a hneh ta<br />

a ni. Bayern Munich hian an home-a an khelh avangin Chelsea lam<strong>ah</strong> an<br />

nawr nasa thei hle a. Chelsea chuan defensive tak takin an khel a ni ber<br />

mai. M<strong>ah</strong>se Bayern Munich lamin goal an thun lut thei bik lo. Chelsea lam<strong>ah</strong><br />

Lampard, Michael leh Drogba-ten an khel tha a. Chelsea goal keeper pawh<br />

a che tha thei hle. Chelsea defender Louise chu foul ngun hle m<strong>ah</strong>se,<br />

C<strong>ah</strong>ill-a nen an inkawp fuh hle. Bayern Munich lamin Ribery chu an chhawr<br />

hle a, Robin leh Muller–ate an che kual deuh sek bawk. Minute 83-<strong>ah</strong> Bayern<br />

Munich tan Muller–an a head lut ta. M<strong>ah</strong>se Minute 88-<strong>ah</strong> Corner an<br />

rawn kick chu Drogba-an a head goal ve leh. Extra time minute 5-<strong>ah</strong> Bayern<br />

lamin penalty an hmu a, Robin-an a thun goal ta tlat lo. Penalty an kick a,<br />

Chelsea an champion ta. Nakum Champions League-<strong>ah</strong> an tling sa ta a,<br />

Premier League-a palina Spurs chu Europa League chauh an khel pha ta<br />

a ni.n<br />

maNCheSTeR CiTY-a PlaYeR P<strong>ah</strong>Nih kuTa BeNG,<br />

hNek BaWkTu JOeY BaRTON Chu Fa ChuaN<br />

maTCh 12 Tel Thei lO TuRiN a hRem<br />

QPR team player Joey Barton chu<br />

tun Premier League match hnuhnung<br />

bera Manchester nen an inhmachhawn<br />

tum khan Man City player Tevez<br />

leh Aguero te chu kut hnung lamin a<br />

ben ve ve <strong>bak</strong><strong>ah</strong> a hnek bawk avangin<br />

inkhelh lai la laa red card hmuh a nih<br />

<strong>bak</strong><strong>ah</strong> England Football Association<br />

chuan record siam hialin match 12<br />

khelh a khapsak hmi<strong>ah</strong> bawk.<br />

Chuvangin QPR team chuan team Captain Joey Barton chu, a player<br />

list theh luh tur (25) zing atangin chawh reh tur a ni phawt dawn a, season<br />

lo awm tura Premier League-<strong>ah</strong> a hmel <strong>kan</strong> hmuh hmel ta loh a ni. Reserve<br />

team vel<strong>ah</strong> a infiam mai mai dawn niin a lang.<br />

QPR neitupa pawhin Joey Barton chet dan mawi lo leh z<strong>ah</strong>puiawm tak<br />

chu club chhung<strong>ah</strong> chik lehzuala zawt fi<strong>ah</strong> turin a ti a ni awm e. QPR leh<br />

Barton te contract hi kum 4 lai a la awh dawn a, kum khata Pound mtd 4<br />

senna tur a ni si a, engtia tih tur nge an ngaihtu<strong>ah</strong> mek a ni.<br />

QPR coach Marc Bircham l<strong>ah</strong> chuan Barton hmel hi field-<strong>ah</strong> a hmu duh<br />

tawh lo a ni awm e. M<strong>ah</strong>se 'kum khat chhungin team hniha insawn theih loh'<br />

tih dan a awm a, Barton tan chuan January lo awm leh tur hmain khawi<strong>ah</strong><br />

m<strong>ah</strong> a pakai theih dawn loh a ni. Tin, kartin Pound 75,000 Barton pek zi<strong>ah</strong><br />

chu tuman an chak lo. Barton hi nikum August thla khan New Castle atanga<br />

a thlawna rawn pakai tawp a ni awm e. n


12 May 2012 Saturday | Vol.1 No.22<br />

Tel: 21262, 0949239735, 094004574477<br />

advertisement<br />

tdrfaqmufypönf;a&mif;0,fa&;<br />

at;csrf;rIESifh &omaumif;wdkY pkpnf;&m<br />

uaz; ႏွင့္<br />

tat;qdkif<br />

Customer rsm; pdwfwdkif;us rSm,lEdkifygonf/<br />

အလွဴ၊ မဂၤလာေဆာင္မ်ားအတြက္ ေအာ္ဒါမ်ားလက္ခံသည္။<br />

ု<br />

a&cJrkefY ေကာ္ဖီေအး<br />

ႏွင္းပုလဲ သီးစံုေဖ်ာ္ရည္<br />

ဘလူးဘယ္ရီ ႀကံရည္<br />

စေတာ္ဘယ္ရီ စပ်စ္<br />

ပိန္းဥ စေတာ္ဘယ္ရီ<br />

ေခ်ာကလက္ ေပါင္မုန္႔ေရခဲညွပ္<br />

tat; rpf½Idwf<br />

ဒိန္ခ်ဥ္ စေတာ္ဘယ္ရီ<br />

ဖလူဒါ ပိန္းဥ<br />

ဒိုမီႏိ<br />

သခြား<br />

ေထာပတ္ လိေမၼာ္<br />

သံပုရာ ဘလူးဘယ္ရီ<br />

နာနတ္ ေခ်ာကလက္<br />

သေဘၤာ<br />

ဖရဲ pm;p&m<br />

သေဘၤာသံပုရာ ေက်ာက္ပြင့္သုပ္<br />

ေရႊရင္ေအး ေက်ာက္ပြင့္သုပ္<br />

BIKE SALES & SERVICE<br />

TAHANTIMES | 19<br />

In sakna bungraw chi hrang hrang, Rangva (Plain sheet/ေျပာင္သြပ္ feet 6 atang feet 12 thleng) Perek chi kim,<br />

Cement (Triple A/Aသသံုးလံုးသa<br />

buk tling), Thirtlawn (နန္းႀကိဳး), Chinai (ေရႊေတာင္ထံုး၊<br />

ကေလးထံုး),<br />

Rangva kilhna (Washer telin) te<br />

a rate dik takin <strong>kan</strong> zuar reng e.<br />

Duhsak taka min rawn dawr ve turin mi zawng zawng <strong>kan</strong> ngen a che u.<br />

ADDRESS:<br />

Pu Thangdailova & Pi Zarzoliani<br />

အိမ္နံပါတ္ ၃/၁၉၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္လမ္း၊<br />

စမ္းၿမိဳ႕ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေရွ႕<br />

စမ္းၿမိဳ႕ရပ္ကြက္၊ ကေလးၿမိဳ႕။ Ph: 073-21451<br />

Cherry Maung Soe + Sayama Ringi<br />

Hei le! Kan mi leh sate rinchhanin “Bike” thar tha, “Che Koung” (Mu,facgifxkwf) packing ngat<br />

tlawm takin <strong>kan</strong> zuar ve ta.<br />

Duhsaka min rawn dawrtute hnen<strong>ah</strong> present eng emaw pek zel in ni ang.<br />

Tlawmngaia rawn kawhhmuh emaw, a lei tur rawn hruaitute tan pawh lawmman (yGJc)<br />

buatsaihsak in ni ang.<br />

တံတားဦးအနီး၊ျမသီတာကုန္စံုဆိုင္ေဘး၊ဗုိလ္ခ်ဳပ္လမ္း၊ကေလးၿမိဳ႕။ဖံုး-၂၁၈၃၈၊၀၉-၄၇၀၇၃၅၆၂၊၀၉-၆၄၇၂၈၄၈<br />

Ta Da Oo kiang, Sky Net dawr bul, Bogyoke Street, Pinlong, Kalaymyo.<br />

Tel: 073-21838, 09-47073562, 09-6472848<br />

ခါခ်က္ဥသုပ္<br />

ခရမ္းခ်ဥ္သီးသုပ္<br />

ၾကက္သားသုပ္<br />

၀က္သားသုပ္<br />

ျမင္းခြာရြက္သုပ္<br />

သေဘၤာသီးေထာင္း<br />

ဖက္ထုပ္ေၾကာ္<br />

ဖက္ထုပ္ေပါင္း<br />

ၾကက္ဥပူတင္း<br />

မုန္႔ဟင္းခါး<br />

မႏၱေလးနန္းႀကီးသုပ္<br />

ေခါက္ဆြဲသုပ္<br />

သွ်မ္းေခါက္ဆြဲ<br />

ေျမအုိးၿမွီးရွည္<br />

ထမင္းဆီဆမ္း<br />

ထမင္းေၾကာ္<br />

Coffee မ်ိဳးစုံႏွင့္<br />

မုန္႔မ်ဳိးစံု<br />

လိပ္စာ - အိမ္အမွတ္ ၂/၂၉ ဗိ ုလ္ခ်ဳပ္လမ္း၊ စမ္းၿမိဳ႕ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေရွ႕

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!