13.12.2012 Views

Flavious Josephus sample.pdf - Kristian Thalai

Flavious Josephus sample.pdf - Kristian Thalai

Flavious Josephus sample.pdf - Kristian Thalai

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

|HEN KHATNA<br />

JUDATE HMASANG CHANCHIN<br />

(Jewish Antiquities)<br />

BUNG 1<br />

THIL |OBULTE<br />

Hmasang chanchin ziaktuten chhan leh tum hrang<br />

hrang neiin an ziak \hin a. He lehkhabu hi ka lehkha ziak<br />

thiamzia lantirna atan te, hmingthan nan te emaw mi<br />

thiltitheite tihlawm nan emawa ziak a ni lova, he lehkhabu<br />

chhunga thil thlengte mita hmu vetu ka nihna azarah,<br />

thudik dâwta chantir a, thil pawimawh chinchang hre lote<br />

laka thang\hat lak tumte hnial dan hi ka ziah chhan a ni.<br />

He bu hian kan hnam chanchin pum pui - Judate<br />

lo in\an dan, vanneihna an dawn thu te, dan siamtu ropui,<br />

\hatna leh sakhaw ngaihsak dan zirtirtu chanchin te leh<br />

Rom-ho nen indona hnuhnung leh tawp ber an beih hma<br />

kum tam tak chhung an indona zawng zawng thute a<br />

huam vek a ni. Kan thusawi tum hian a huap zau em<br />

avangin a hnuhnung lam chu a bu hranin “Indona” tih<br />

hming puin ka ziak a ni. He lehkhabu a\anga zirlai thupui<br />

ber chu : Pathian thu zawmtute an hmuingilin an lawm<br />

a, a Dan kalsantute erawh chu chhiatnain an tawp \hin<br />

tih hi a ni.<br />

Kan dan min petu Mosia chu kum 2,000 lai kal tawha<br />

piang a ni a. A dante a siam chhuah laiin midangte tih<br />

danin, thawnthu a zui lova, mihring zalenna thu a\angin<br />

a \an nghal hek lo, an ngaihtuahnate chu Pathian lamah<br />

chawisangin thilsiam thu lamah a hruai zawk a ni. Thilsiam<br />

chungchang thu Mosian a sawi, lehkhabu thianghlima ziak


ka hmuh ka sawi hmasa ber dawn a ni.<br />

Thilsiam thu<br />

A tirin Pathianin lei leh van a siam a. Lei chu thim<br />

chhah takin a tuam a, Pathianin êng lo awm rawh se tiin<br />

thu a pe a. Eng chu thim nen a \hen hrang a, zân a vuah<br />

a, a hmasa zawk chu chhûn a vuah a. Ni hnihnaah chuan<br />

lei leh van (universe) chungah van kum pharh duai a siam<br />

a, vûrin a hual veltir a, chu chuan lei a tihnâwngin ruah<br />

a surtir a. Ni thum niah chuan lei a siam a, lei chungah<br />

chuan hnimte leh thil chi te a lo \o va, a velin tuipui a<br />

hualtir a. Ni linaah chuan ni te, thla te leh arsi te a<br />

remkhawm a, hun te hriat nan an her vel dan tur leh an<br />

kawng tur te a siam fel a. Ni nganaah chuan tui thûk taka<br />

hleuha kal tur te, boruaka thlawk tur te, anmahni chi ang<br />

zela inthlah pung turin a piantir a. Ni ruknaah chuan, a<br />

nu leh pa awmin, rannung ke pali nei te a siam a, hemi<br />

ni vek hian mihring pawh a siam bawk a. Ni sarih niah<br />

chuan Pathian chuan thilsiam chu a chawlhsan ta a,<br />

chuvang chuan chu ni chu chawlh nan kan hmang ve ta<br />

a, Sabbath kan vuah a, a awmzia chu Hebrai \awngin<br />

“Chawl” tihna a ni.<br />

Mosia chuan mihring siam dan chu hetiangin a sawi<br />

: “Pathian chuan leia vaivutin mihring a siam a, amahah<br />

thlarau leh nunna a thaw lut a,” tiin. Chu mihring chu<br />

Adama a vuah a, Hebrai \awnga ‘sen’ tihna a ni, lei sen<br />

a\anga siam a nih avangin a sen rawng chu lei rawng a<br />

ni si a. Adama chu Pathianin rannung, a nu leh pa te,<br />

a entir hlawm a, tun thlenga an hming ni ta te hi a<br />

phuahsak a ni. Adama chuan a nu, kawppui tur a nei ve<br />

lova, rannung kawppui neite chu mak ti takin a en \hin<br />

avangin Pathian chuan Adama nâkruh pakhat a muthilh<br />

hlana la chhuakin hmeichhiaah a siam a. Hebrai \awng


chuan hmeichhia chu essa (issha) tih a ni a, mahse hmeichhe<br />

hmasa ber chu Evi tih a ni. “Nunna nei zawng zawngte<br />

nu” tihna a ni.<br />

Khawchhak lama hmun nuam (park) a siamah chuan<br />

Pathianin Adama leh a nupui chu awmtirin finna thing rah<br />

tih chauh loh chu thing dang zawng zawng rah ei a phalsak<br />

a, finna thing chu a khawiha an khawih chauh pawhin<br />

tihboral an ni ang, tiin a vau lawk a. Chutih lai chuan<br />

thilnung zawng zawngin \awng thuhmun an hmang a,<br />

mahse rûl pakhatin Pathian ang maia nuamsa taka awm<br />

theihna tur a ni zawk tiin thing rah chu ei turin hmeichhia<br />

chu vervek takin a thlemthlu ta mai a. Thei rah chu a tem<br />

a, a pasal Adama pawh tem ve turin a thlemthlu ve leh<br />

a. An ei veleh saruaka awm an nih an lo hre ta a, theipui<br />

hnah tein an inthuam ta a. Huana Pathian a lo kal chuan<br />

Adama chuan amah insawithiamin Evi mawhphurhtir a<br />

tum a. Evi chuan rûl a puh ve thung a. Pathian chuan<br />

Adama hnenah chuan hah taka a thawhrim rah bak chu<br />

leiin ama thuin engmah a chhuahsak dawn tawh lo tih a<br />

hrilh a. Evi chu nau hrin na tuar turin ânchhia a lawh a,<br />

rûl chu a \awng theihna a chhuhsak a, a lei hnuaiah tûr<br />

a dahsak a, a ke a thlawnsak bawk a, lei chunga a tlenga<br />

tleng turin a ti a. Pathian chuan Evi leh Adama chu huan<br />

a\ang chuan hmun danga cheng turin a hnawtchhuak ta<br />

a. Kaina a hring a, a hming awmzia chu “nei” tihna a ni<br />

a, Abela pawh an nei bawk a, a awmzia chu “engmahlo”<br />

tihna a ni. Fanute pawh an nei. Abela, an fapa naupang<br />

zawk chu mi dik a ni a, beram vengtu a ni a. Kaina thung<br />

chu mi khaw lo leh duhâm mai a ni a, lei a let \hin a. Kaina<br />

chuan Pathian hnenah inthawina atan lei rahte a rawn la<br />

a. Abela chuan hnute tui leh a ran rual zinga a piang<br />

hmasate a hlân a, a inthawina chu Pathianin a lawm zawk<br />

a, mihring remruatnaa siam chhuah ni lo, leilungin amaha<br />

a chhuahte an nih avangin a lawm a ni. Pathianin Abela


inthawina a lawm zawk avang chuan Kaina chu a thinur<br />

a, a unaupa chu a that ta mai a, a ruang chu a thukru ta<br />

a. Pathianin a thil sual tihin Kaina chu a hmachhawn ta<br />

a, chhuan sarih thleng ânchhia a lawh a, chu ram a\ang<br />

chuan a nupui nen a hnawtchhuak ta a. Chhinchhiahna<br />

a siamsak a, mi emaw sain emaw an tina reng reng lovang,<br />

tiin a tiam a.<br />

Ram hla takah Kaina chu a nupui nen hmun pakhat<br />

Nod an tihah chuan an awm ta a, tah chuan fate an nei<br />

a. Sualna leh tharum thawhna chi tinrengah a inhmang a,<br />

a lo hausa ta hle a, tehna leh buknate siamchhuakin nun<br />

tluangtlam mâwl tak chu a lo tiharsa zo ta a ni. Amah chu<br />

ramrite khama khawpui din hmasa bertu a ni a, a chite<br />

chu kulh chhungah a chen luihtir a. Chu khawpui chu a<br />

fapa upa ber hming chawiin Anocha a vuah a, a thlahte<br />

pawh mi sual bawk an ni.<br />

Adama chuan fate a lo duh leh ta a, kum 230 a nihin<br />

Setha a nei a, fa dang tam tak nen. Setha thlah mi dikte<br />

chuan arsi chanchin zir thiamna an hmuchhuak a. Adaman<br />

tuilet leh kangmei lo thleng tur laka an thil hmuhchhuah<br />

chu a boral lohna turin ban pahnih, pakhat leirawhchana<br />

siam leh pakhat lunga siamah a ziak a. A hnuhnung zawk<br />

hi tun thlengin Seiris ramah a la awm a ni.<br />

Nova leh tuilet<br />

Chhuan sarihna thlengin heng mite hian Pathian chu<br />

lei leh van thuneitu angin an la ring zel a, chumi hnuah<br />

chuan sualna leh khawlohnaah an tlu lut ta a ni. |henkhat,<br />

angelte leh hmeichhiate inneiin fa an hrinte chuan Grik<br />

thawnthua mi lian huaisente an ang hle a. Nova chuan an<br />

nunte siam \ha turin a fuih \hin a, mahse an thah a hlauh<br />

avangin a chhungte nen chu ram chu an chhuahsan a.<br />

Pathianin mihring chu tihboral veka sualna laka fihlim


hnam dang din a tum ta a, an damchhung kum pawh kum<br />

120-a tihtlemsak a tum ta a. Nova hnenah chuan Pathianin<br />

lawng chhâwng li nei tawng 300 a sei, tawng 50 a zau,<br />

tawng 30 a sang tuk thiamna a pe a. A chhungte leh<br />

rannung tinreng, a nu leh pa tuak khat zel nen, a \hen<br />

tuak sarih nen lawngah chuan a lut ta a. Lawng bangte<br />

chu rinawm tak a ni a, a chungte pawh; Adama pian a\anga<br />

kum 2262 kum, Nova pawh kum 600 a nih kumin chhiatpui<br />

a lo thleng ta a.<br />

Ni 40 chhung hân miah lovin ruah a sur tluk tluk<br />

a, lei chu tawng 15 laiin a chim pil a. Ruahpui a bân hnu<br />

pawhin ni 150 chhung tui a la lêt a, thla sarihna ni sarih<br />

ni a\angin tui chim chin pawh a lo hniam \an ta a. Armenia<br />

rama tlâng pakhatah lawng chu a innghat a, Nova chuan<br />

lei khawi lai emaw tuilêtin a kâmsan a awm em tih en turin<br />

choak a thlawh chhuahtir a, mahse choak chu a lo kir leh<br />

mai a. Kar khat hnuah chuan \hûro a thlawh chhuahtir leh<br />

a, lei kai berh liaiin a hmuia olive thing \ang puin a lo kir<br />

leh a. Ni sarih hnuah Nova chuan ramsa zawng zawng chu<br />

lawng a\angin a chhuahtir a, Pathian hnenah a inthawi a,<br />

an chhungin ruai an \heh a. Armenia-ho chuan chu hmun<br />

chu “Lawng kaina hmun” an ti a, tun thlengin a hnuhma<br />

pawh mi an la kawhhmuh \hin.<br />

He lawng chung thu hi Kaldai mi Berosusa pawhin<br />

hetiangin a ziak : “Lawng them hi Armenia rama Cordyaeans<br />

tlangah a awm reng a, alkatara nawi (lawng chârna) pawh<br />

miin vanduaina laka invenna thil atan an la darh a ni,” tiin.<br />

Damaska khuaa Nikolas pawhin hetiang hian a ziak: “Armenia<br />

ramah chuan tlang sang tak Baris an tih hi a awm<br />

a, tuilêt laiin mi tam takin chu hmunah chuan himna an<br />

hmu a, mi pakhat lawnga chuang hi a tlang chhipah a kai.<br />

A lawng thingte chu hun rei tak a \ha,” tiin.<br />

Pathianin kum tinin khawvel chu tuilian a chimtir ang


tih a hlauh avangin Nova hâlral thil hlan nen a inthawi<br />

a, a \awng\ai bawk a, Pathianin “Tuilêtin khawvel hi a khuh<br />

leh tawh ngai lo vang. Mihring thisen chhuah lo tur leh<br />

chutiang thil sual tite chu hrem turin ka fuih a che. Ei tlak<br />

i tih apiang rannung dangte hi i ei thei ang - an vaia hotuah<br />

ka siam tawh a che - an thisen erawh chu i ei tur a ni<br />

lo, a chhungah nunna a awm si a. Chu bakah kan inremna<br />

tihngheh nan chhimbâl ka zâmtir ang,” tiin a chhang a.<br />

Tuilêt hnuah Nova chu hlim takin kum 350 a la dam<br />

a, kum 950 a nihin a thi.<br />

Babel In sang<br />

Tuilêt hma kum 100 a piang Nova fapa pathum, Shema,<br />

Japheta leh Hama chu tlâng a\anga phaia chhuk hmasa ber<br />

an ni a, tuilêt hlauva tlang sânga khawtângte pawhin an<br />

tih dan chu entawnah an nei a. Sinar phai zawlah awmhmun<br />

an khuar a, an lo tam em avangin Pathian chuan ram thar<br />

zuana pêm \hen turin thu a râwn a. A thu an awih duh<br />

loh avangin Pathian chuan anmahni \hen darha hmelmate<br />

hneh awlsam tur siam tumah an ngai tlat nia ! Tichuan<br />

Hama tupa, hnehchhiah taka roreltu, Pathianin tui a tihlêt<br />

pawha eng tuilian mahin a chim phak loh tura in sâng satu<br />

chu an zui ta zawk a.<br />

An kut rual bawk a, in sâng nghet tak, zau tak mai,<br />

leirawhchana rem, alkataraa chârin an sa ta a. Mahse<br />

Pathianin an zingah \awng chi hrang hranga \awngtirin<br />

inlungrual lohna a rawn thlen a, an \awng an inhretawn<br />

thei ta hauh lo mai a. |awng thua an buai tak avangin in<br />

sâng an sakna hmun chu tunah chuan Babulon an ti.<br />

Hebrai-hovin buaina kan tih “babel” an tih avangin.<br />

Zawlneinu Sibyl-i pawhin hetiang hian a nemnghet a.<br />

“Mihringin \awng thuhmun an hman vek laiin mi \henkhatin<br />

vana lawn tumin in sâng tak an sa a. Mahse Pathianten


thlipui an tir a, a chhem thlu a, mi tin \awng chi hrang<br />

bik a pe ta a ni !” tiin.<br />

Chuta chin chu ram thar zuanin hmun hran hranah<br />

tihdarhin an awm ta a, Pathianin a hruaina lam apiangah<br />

an darh a, \henkhat chuan lawng lianin tuipuite kânin<br />

thliarkar te an thleng a, Nova fapa Japhetha fapa 7 te chu<br />

Tanais (Don) luikam ram leh Europe tluanin Gadeira (Cadiz)<br />

thlengin an awm a. Hama thlahte chuan Suria leh Lebanon<br />

ram a\angin Judai ram hrûtin Africa thleng an luah a,<br />

tuipui (Mediterranean) kam hrûl ramte nen. Hama fapa<br />

Kanana thlahte chuan vawi khat Haman a pa Nova zurui<br />

mu sual a hmuh a, a nuihsan avangin ânchhia an dawng<br />

a.<br />

Nova fapa Shema chuan fapa 5 a nei a, Euphrates<br />

lui a\anga Indian Ocean thlengin Asia ramah awmhmun<br />

an khuar a. A tu-tu-tu leh chu Hebera a ni a, a hming<br />

chawiin Judate chuan Hebrai an ti ta a ni. Hebera tu-tutu-tu<br />

leh chhawng fapa chu Tera a ni a, Kaldai rama beram<br />

venga eizawng \hin a ni a, kum 70 a nih kuma Abrahama<br />

hringtu chu.<br />

Abrahama<br />

BUNG 2<br />

THLAHTU BULTE<br />

Nova a\anga thlah 10-naah, tuilêt a\anga kum 992-ah<br />

Abrahama a lo piang a. Unau pahnih, Nahora leh Harana<br />

a nei a, mahse Harana chu a thi a, Kaldai-ho khua Ur an<br />

tihah chuan an phûm a. Fapa pakhat Lota leh fanu pahnih<br />

Sari leh Milkaii a thihsan a. Nahora chuan a unaunu Milkaii


nupuiah a nei a, fa tam tak an nei a. Abrahama chuan Sari<br />

a nei a, fapa a neih loh avangin a unau fa Lota chu fa atan<br />

a chawm a.<br />

Harana a thih avangin Kaldai ram chu ningin Tera<br />

leh a chhungte chu Mesopotamia rama Haran-ah an pem<br />

a, chutah chuan Tera chu a thi a, an phum a, kum 205<br />

a ni. Mosia lo pian thlengin mihring damchhung chu a<br />

tlem tial tial a, Pathianin mihring damchhung tur chu kum<br />

120, Mosia dam chen a tuk a. Kum 75 a nihin Abrahama<br />

chuan Pathian thupekin Kaldai ram a chhuahsan a, ram<br />

dang pakhat Kanan an tih-ah chuan a kal a. Amah chu<br />

lei leh van siamtu Pathian pakhat chauh a ni a, ni te,<br />

thla te leh arsi te khian anmahniin ênna an nei lo tih huai<br />

taka puang hmasa bertu a ni. Heng ngaihdan avang hian<br />

Kaldaiho a lakah an hel a, chutichuan Pathian \anpuiin<br />

Kanan ramah a pêm ta a. Berosus-a chuan heti hian a sawi<br />

: “Tuilêt hnu chhuan 10-naah Kaldaiho zinga mi ropui tak<br />

leh dik tak, van lam chanchin pawh hre tak a awm,” tiin.<br />

Damaska khuaa Nikolas-a pawhin ti hian a ziak bawk :<br />

“Abrahaman Damaska khuaah ro a rel, amah chu Kaldai<br />

ram a\anga rûntu a ni. Mahse rei lo te hnuah Kanan rama<br />

pem turin a kal a, a awm nghet ta a ni. Damaska khaw<br />

bula khaw tê pakhat pawh a hming chawiin ‘Abrama<br />

Chenna’ an ti,” tiin.<br />

Abrahama chu kum rei tak muang leh hausa takin<br />

a awm a. Mahse \âm a lo tla ta a. Abrahama chuan Aigupta<br />

ram an hnianghnâr tih a hriatin Sari hruaiin a kal a. Aigupta<br />

rama a awm lai chuan puithiamte leh mi dangte titipuiin<br />

pathian dik lote an biak avanga an tihsual a hrilh \hin.<br />

Kaldai rama a awm laia an thil zir thiam tam tak chhiarkawp<br />

te leh arsi chanchin chhuina finna te a zirtir \hin, a hnuah<br />

chuan Aiguptaho chuan chung thiamna (Science) te chu<br />

Grik-ho an hrilh lehchhawng a.


Kanan rama \âm a dam veleh Abrahama chu a kir<br />

leh ta a. An ran tlatna tur phûl chungchang thuah a<br />

chhiahhlawhte leh Lota chhiahhlawhte an inhnial buai fo<br />

avangin Abrahama chuan dik taka ram insem zai a rel ta<br />

a. Lota hnenah chuan a duhthlan ram lama kal turin a hrilh<br />

a, a kal lohna chu keimahin ka nei ang tiin a hrilh a. Lota<br />

chuan Sodom bul, Jordan lui kam ram a thlang a, Abrahama<br />

chu Hebron-ah a insawn a, a bul vel ram zawng chu a nei<br />

ta a.<br />

Chûng hnuah chuan Assuria mite chuan Sodom mite<br />

an bei a, an hneh a, mi tam tak an ram lamah salah an<br />

hruai a. Chung zingah chuan Lota pawh a tel ve a, Sodom<br />

mite nena \anghovin a lo bei ve si a. Chu thu chu Abrahaman<br />

a lo hriatin anmahni \anpui a tum ta tlat a. Ni nga an ûm<br />

hnuin Asuriaho chu zanah Dan an tih hmunah an va<br />

nangching a. Nuam an lo chen nasa a, a rui lo pawh an<br />

lo muhil a. Abrahama leh a chhiahhlawh 318 chuan an bei<br />

a, an that \euh a, an thah bâng chu an tlanchhe ta vek<br />

a. An sal mante chu a chhuah a, hlim takin an haw leh<br />

ta a. An haw kawngah chuan Salem lal, Pathian puithiam<br />

ni bawk Melkisedeka chu anmahni hmuak turin a lo kal<br />

a. Abrahama leh a sipaite chu ei tur te a lo pe a, an eia<br />

an in lai chuan Abrahama chu a fak a, mal a sawm a.<br />

Abrahama chuan râllâk sum sawma pakhat a pe a,<br />

Melkisedeka chuan thilpekte chu a pawmsak a.<br />

Sodom lal chuan salte leh râllâk nena Abrahama lo<br />

haw chu a hmuhin, anmahni in \heuha an haw theihna<br />

turin salte chu a hnena pe turin a ngen a, râllâk sumte chu<br />

Abrahaman nei vek se a ti a. Abrahama chuan chu chu<br />

hnialin a tan engmah a la dawn lo tih a hrilh a.<br />

Pathian chuan Abrahama chu a bia a, a thiltih avang<br />

chuan a chawimawi a, “I \hatnain a phu ve reng lawmman<br />

engmah i chan tawp lovang,” a ti a.


Abrahama chuan “Chung lawmmante chu ka tan eng<br />

nge sawt ang, ka thih hnuah chentu tur tumah ka nei si<br />

lova?” a ti a. Abrahama chuan fa a nei lo reng a.<br />

Pathian chuan fapa pek a tiam a, a thlahte chu arsi<br />

zatin an la pung ang tiin a tiam a, Pathianin thu a pek angin<br />

inthawina a hlan a : bawng lâ leh kelpui leh berâm pa a<br />

la a - \huro leh parva nen, savate tih chauh lo chu a phel<br />

vek a. Maicham a siam a, inthawinate chu a halral laiin aw<br />

a hria a, aw chuan a thlahte chu tihduhdah turin kum 400<br />

Aigupta ramah an awm ang a, chumi hnuah chuan Kanan<br />

ram nei turin ropui takin an kir leh ang tih a hrilh a.<br />

Kum tam tak a liam hnuah pawh Abrahama leh Sari<br />

chuan fa an la nei lova. Pathian thupekin Sari chuan Aigupta<br />

bawihnu a neihte zinga pakhat chu a tan fa hrinsak turin<br />

Abrahama khumah a hruai a. Nau a lo pai chuan chaltlai<br />

takin Sari chu a tiduhdahin pawngpawrh takin a lakah a<br />

khawsa ta mai a. Abrahama chuan Sari hnenah a bawihnu<br />

chu hrem turin a pe a, mahse Hagari thlalerah a tlanbo<br />

a, a thi \helh nge nghe a. Pathian Vantirhkohin kir leh turin<br />

a ti a, chumi hnu lawkah chuan Ismaela a hring a.<br />

Sodom mite chu mihring lakah an chapovin Pathian<br />

hmuhah an thianghlim ta lova. An chapona avangin Pathian<br />

a thinur a, tihboral vek a tum a.<br />

Ni khat chu Mamre sasaw thing hnuaia a puan in<br />

kawngkaa a \hut laiin mikhual pathum lo kal a hmu a. A<br />

tho a, chibai a buk a, chawl hahdam tur leh ei tur a hluite<br />

ei turin a sawm a. An remtih veleh sebâwngno a talh a,<br />

a hem hmin a, ei turin a hlui a, an ei laiin Abrahama hnenah<br />

a nupui Sari khaw nge a awm tih an zawt a. Puan in<br />

chhungah a awm tih a hrilh chuan anni chuan an lo kal<br />

leh hunah chuan fa a lo nei tawh ang tih an hrilh a. Sari<br />

chu a nuih a za a, fa ka pai thei tawh hlei nem a ti rilru

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!