019 Genderi da Politika
Tema VIII saxelmwifo politika genderuli da qalTa problemebis sferoSi bevri qveyana aRiarebs, rom arsebobs genderuli da qalTa problemebi, romelTa gadaWrac moiTxovs konkretuli strategiebis SemuSavebasa da specialuri zomebis ganxorcielebas. cxovrebis yvela sferoSi genderuli uTanasworobis problemis gadasaWrelad kompleqsuri da mizanmimarTuli politikis aucilebloba xazgasmiT aRiniSna pekinSi gamarTul qalTa msoflio konferenciazec. am Sexvedris erT-erT sakvanZo moTxovnas warmoadgenda mTavrobebis mier erovnuli strategiebisa da programebis SemuSaveba. qalTa da genderuli sakiTxebis mogvarebisadmi mimarTuli saxelmwifo programebi sxvadasxvagvari da mravalferovania, magram Tu Zalian ganvazogadebT SesaZlebelia gamovyoT msgavsi Semadgeneli nawilebi, rogoricaa: ⇒ srulyofili gederuli statistikis warmoeba; ⇒ problemebis yovelmxrivi samecniero Seswavla; ⇒ statistikuri monacemebisa da kvlevis Sedegebis farTod gavrceleba, sainformacio kampaniebis mowyoba, sazogadoebis codnis amaRleba qalTa da genderuli sakiTxebis sferoSi; ⇒ statistikur monacemebsa da kvlevebze dayrdnobiT genderuli da qalTa sakiTxebis mogvarebis erovnuli strategiis SemuSaveba; ⇒ sakanonmdeblo iniciativebis SemuSaveba kanonmdeblobis Semdgomi daxvewis mizniT; ⇒ saxelmwifo programiT dasaxuli RonisZiebebis institucionaluri safuZvlis Seqmna da ganviTareba (socialuri samsaxurebi, krizisuli centrebi, monitoringis samsaxurebi); ⇒ Tanasworobis sakiTxebze momuSave saxelmwifo struqturis Seqmna (magaliTad, saberZneTis Tanasworobis biuro, portugaliis Tanasworobisa da qalTa uflebebis komisia); ⇒ qalTa monacemTa bazebis Seqmna (1974 wels irlandiis mTavrobam Seqmna kvalificiur qalTa monacemTa baza, risi meSveobiT xdeba saxelmwifo samsaxurisaTvis Sesabamisi kandidaturebis moZieba. 1995 wels niderlandis mTavrobam daarsa organizacia `Toplinki~, romlis mizanic aris Seqmnas kvalificiur qalTa monacemTa baza, romelic daexmareba saxelmwifo saagentoebs, partiebs, kerZo kompaniebs moZebnon Sesabamisi kvalifikaciis qalebi). rogorc wesi, qalTa mdgomareobis gaumjobesebisaken mimarTuli saxelmwifo programebi aucileblad moicavs Semdeg sakiTxebs: ⇒ dedobisa da ojaxis daxmareba (ra xasiaTisaa da moculobis amgvari programebi, rogoria dafinanseba); ⇒ martoxela mSoblebisa da mravalSviliani ojaxebis daxmareba; ⇒ ojaxuri Zaladoba da Zaladoba qalis mimarT (rogoria kanonmdebloba, arsebobs Tu ara daxmarebis samsaxurebi, ra xarisxisa da moculobis momsaxurebis gaweva SeuZliaT, rogoria samarTaldamcav organoebSi Zaladobis SemTxvevebze reagirebisa da sasamarTlo saqmeebis warmoebis xarisxi, tardeba Tu ara prevenciuli zomebi); ⇒ gadawyvetilebis procesSi qalTa monawileobis gazrdis uzrunvelyofa; ⇒ trefikingi; ⇒ prostitucia; ⇒ jandacvis programebi _ orsulTa, axalSobilTa da mSobiareTa, bavSvTa 26
jandacva, reproduqciuli janmrTeloba, kontracefciisa da maT Soris, abortis sakixebi, qalur organoTa daavadebebi (maT Soris, simsivnuri). genderuli Tanasworobis xelSemwyobi kanonmdebloba litva 1998 wels litvam miiRo kanoni qalebisa da kacebis Tanabari SesaZleblobebis Sesaxeb da daawesa Tanabari SesaZleblobebis kontrolioris samsaxuri. es iyo postsabWoTa sivrceSi amgvari xasiaTis kanonis miRebis pirveli SemTxveva. kanoni moqmedebis sfero moicavs saswavlo, samecniero dawesebulebebs, saxelmwifo marTvis organoebs da sakuTrebis nebismieri formis dawesebulebebs. Tanabari SesaZleblobebis kontroliori ganixilavs saCivrebs genderuli diskriminaciisa da samuSao adgilze seqsualuri iZulebis Sesaxeb. kontroliors SeuZlia SemTxvevis Seswavlis Semdeg daawesos administraciuli jarima an sasamarTlos gadasces saqme. fuladi jarimebi midis saxelmwifos biujetSi da ara dazaralebul pirTan. kontroliors gamoZiebebs awarmoebs Tavisi iniciativiTac, aseve monitorings uwevs diskriminaciuli xasiaTis gancxadebebs presaSi, SeimuSavebs winadadebebs kanonmdeblobis daxvewis mizniT. kanonis miRebisa da kontrolioris samsaxuris gaCenis Semdeg latviis presaSi Semcirda diskriminaciuli xasiaTis gancxadebebi. 2000-2001 wlebSi, anu funqcionirebis pirvel wels qalisa da mamakacis Tanabari SesaZleblobebis kontrolioris samsaxurma ganixila 47 gancxadeba. saCivrebis ricxvi izrdeba da litvis rigiTi moqalaqeebi ufro xSirad mimarTaven Tanabari SesaZleblobebis kontroliors. estoneTi estoneTma 2000 wels xeli moawera evropis sabWos socialur qartias (Social Charter of Council of Europe). estoneTs hyavs Tavisi warmomadgeneli evropis sabWos qalisa da mamakacis Tanasworobis komitetSi (Steering Committee for Equality Between Women and Men). evropis sabWom miiRo daaxloebiT 20 dokumenti, genderuli Tanasworobis politikis gasaviTareblad evropis saxelmwifoebSi. estoneTma daiwyo Tavisi kanonmdeblobisa da evropis sabWos kanonmdeblobis SedarebiTi analizi. gamoCnda mniSvnelovani gansvlebi Tanasworobis evropul standartebsa da estoneTis kanonmdeblobas Soris. estoneTma aiRo valdebuleba miiRos genderuli Tanasworobis aqti. genderuli Tanasworobis kanonis miReba iqneba erT-erTi winapiroba estoneTis mierTebisa evropis kavSirisadmi. Tanasworobis kanonma unda Seqmnas samarTlebrivi bazisi genderuli Tanasworobisadmi mimarTuli saqmianobebis saxelmwifo doneze warsamarTavad. saxelmwifo politika ojaxuri Zaladobis sferoSi (kanadis magaliTi) kanada mowinave qveyanaa ojaxuri Zaladobis sferoSi efeqturi saxelmwifo politikis SemuSavebisa da ganxorcielebis TvalsazrisiT. kanadaSi kargad aris damuSavebuli federaluri da regionaluri kanonebi ojaxuri Zaladobis Sesaxeb da, aseve, arsebobs efeqturi socialuri programebi adgilobriv doneze. Seqmnilia ZaladobasTan brZolis erovnuli strategiis SemmuSavebeli komisia. 1988 wlidan moqmedebs ojaxuri Zaladobis samTavrobo programa. federaluri done sakiTxis Seswavla. qalis winaaRmdeg Zaladobis problemis kvleva kanadaSi 20 welze meti xania rac mimdinareobs. 1991-93 ww. Catarda msxvilmaStabiani 27
- Page 1 and 2: socialur mecnierebaTa seria genderi
- Page 3 and 4: s a r C e v i Tema I qalTa monawile
- Page 5 and 6: Tema IV. specialuri droebiTi zomebi
- Page 7 and 8: saSualo maCvenebeli regionebis mixe
- Page 9 and 10: gamoyofen politikaSi qalTa rolis ga
- Page 11 and 12: adgilobrivi sazogadoebrivi organiza
- Page 13 and 14: Tema IV specialuri droebiTi zomebi
- Page 15 and 16: norvegia norvegia Sidapartiuli kvot
- Page 17 and 18: municipalur doneze ki, sadac arCevn
- Page 19 and 20: norvegiis saxelisuflebo sistema sam
- Page 21 and 22: evri ram scenis miRma ganviTarda. b
- Page 23 and 24: genderulad neitraluri politika es p
- Page 25: presaSi qalebisa da qalTa sakiTxebi
- Page 29 and 30: wevris (qalebis, mamakacebis, bavSv
- Page 31 and 32: Tema X genderuli Tanasworobis uzrun
- Page 33 and 34: genderul sakiTxebze momuSave pasuxi
- Page 35 and 36: Tema XI genderuli politikis ganxorc
- Page 37 and 38: Tema 12 genderuli statistika _ poli
- Page 39 and 40: qorwinebis statusis mixedviT, eleqt
- Page 41 and 42: daisva sakiTxi, ra ufro swori da ef
- Page 43 and 44: SesaZloa nebismieri sferos genderul
- Page 45 and 46: damatebiTi literatura da sxva saswa
- Page 47 and 48: Topic III. Gender aspects of electo
Tema VIII<br />
saxelmwifo politika genderuli <strong>da</strong> qalTa problemebis sferoSi<br />
bevri qveyana aRiarebs, rom arsebobs genderuli <strong>da</strong> qalTa problemebi, romelTa<br />
ga<strong>da</strong>Wrac moiTxovs konkretuli strategiebis SemuSavebasa <strong>da</strong> specialuri<br />
zomebis ganxorcielebas.<br />
cxovrebis yvela sferoSi genderuli uTanasworobis problemis ga<strong>da</strong>saWrelad<br />
kompleqsuri <strong>da</strong> mizanmimarTuli politikis aucilebloba xazgasmiT aRiniSna<br />
pekinSi gamarTul qalTa msoflio konferenciazec. am Sexvedris erT-erT<br />
sakvanZo moTxovnas warmoadgen<strong>da</strong> mTavrobebis mier erovnuli strategiebisa <strong>da</strong><br />
programebis SemuSaveba.<br />
qalTa <strong>da</strong> genderuli sakiTxebis mogvarebisadmi mimarTuli saxelmwifo programebi<br />
sxva<strong>da</strong>sxvagvari <strong>da</strong> mravalferovania, magram Tu Zalian ganvazogadebT<br />
SesaZlebelia gamovyoT msgavsi Semadgeneli nawilebi, rogoricaa:<br />
⇒ srulyofili gederuli statistikis warmoeba;<br />
⇒ problemebis yovelmxrivi samecniero Seswavla;<br />
⇒ statistikuri monacemebisa <strong>da</strong> kvlevis Sedegebis farTod gavrceleba,<br />
sainformacio kampaniebis mowyoba, sazogadoebis codnis amaRleba qalTa <strong>da</strong><br />
genderuli sakiTxebis sferoSi;<br />
⇒ statistikur monacemebsa <strong>da</strong> kvlevebze <strong>da</strong>yrdnobiT genderuli <strong>da</strong> qalTa<br />
sakiTxebis mogvarebis erovnuli strategiis SemuSaveba;<br />
⇒ sakanonmdeblo iniciativebis SemuSaveba kanonmdeblobis Semdgomi <strong>da</strong>xvewis<br />
mizniT;<br />
⇒ saxelmwifo programiT <strong>da</strong>saxuli RonisZiebebis institucionaluri safuZvlis<br />
Seqmna <strong>da</strong> ganviTareba (socialuri samsaxurebi, krizisuli centrebi,<br />
monitoringis samsaxurebi);<br />
⇒ Tanasworobis sakiTxebze momuSave saxelmwifo struqturis Seqmna<br />
(magaliTad, saberZneTis Tanasworobis biuro, portugaliis Tanasworobisa<br />
<strong>da</strong> qalTa uflebebis komisia);<br />
⇒ qalTa monacemTa bazebis Seqmna (1974 wels irlandiis mTavrobam Seqmna kvalificiur<br />
qalTa monacemTa baza, risi meSveobiT xdeba saxelmwifo samsaxurisaTvis<br />
Sesabamisi kandi<strong>da</strong>turebis moZieba. 1995 wels niderlandis mTavrobam<br />
<strong>da</strong>arsa organizacia `Toplinki~, romlis mizanic aris Seqmnas kvalificiur<br />
qalTa monacemTa baza, romelic <strong>da</strong>exmareba saxelmwifo saagentoebs, partiebs,<br />
kerZo kompaniebs moZebnon Sesabamisi kvalifikaciis qalebi).<br />
rogorc wesi, qalTa mdgomareobis gaumjobesebisaken mimarTuli saxelmwifo<br />
programebi aucileblad moicavs Semdeg sakiTxebs:<br />
⇒ dedobisa <strong>da</strong> ojaxis <strong>da</strong>xmareba (ra xasiaTisaa <strong>da</strong> moculobis amgvari<br />
programebi, rogoria <strong>da</strong>finanseba);<br />
⇒ martoxela mSoblebisa <strong>da</strong> mravalSviliani ojaxebis <strong>da</strong>xmareba;<br />
⇒ ojaxuri Zaladoba <strong>da</strong> Zaladoba qalis mimarT (rogoria kanonmdebloba,<br />
arsebobs Tu ara <strong>da</strong>xmarebis samsaxurebi, ra xarisxisa <strong>da</strong> moculobis<br />
momsaxurebis gaweva SeuZliaT, rogoria samarTal<strong>da</strong>mcav organoebSi<br />
Zaladobis SemTxvevebze reagirebisa <strong>da</strong> sasamarTlo saqmeebis warmoebis<br />
xarisxi, tardeba Tu ara prevenciuli zomebi);<br />
⇒ ga<strong>da</strong>wyvetilebis procesSi qalTa monawileobis gazrdis uzrunvelyofa;<br />
⇒ trefikingi;<br />
⇒ prostitucia;<br />
⇒ jan<strong>da</strong>cvis programebi _ orsulTa, axalSobilTa <strong>da</strong> mSobiareTa, bavSvTa<br />
26