13.07.2015 Views

damtkicebulia saqarTvelos mTavrobis 2010 wlis 16 ivlisis # 965 ...

damtkicebulia saqarTvelos mTavrobis 2010 wlis 16 ivlisis # 965 ...

damtkicebulia saqarTvelos mTavrobis 2010 wlis 16 ivlisis # 965 ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

4 WTO- _ 2005 wels ganxorcielda standartizaciis, ser tifikaciisada metrologiis erovnuli organos _ `saqstandartis~reorganizeba or damoukidebel organod: ssip _akreditaciis erTiani erovnuli organo _ akreditaciiscentrad da ssip _ <strong>saqarTvelos</strong> standartizaciis, teqnikurireglamentebisa da metrologiis erovnul saagentod;_ sertifikacia gamocxadda nebayoflobiTad 2005wels `produqciis da momsaxurebis sertifika ciis Sesaxeb~<strong>saqarTvelos</strong> kanonSi Setanili cvlilebebis safuZvelze;


5_ <strong>saqarTvelos</strong> kanonma `produqciis da momsaxurebissertifikaciis Sesaxeb~ aseve gansazRvra, rom savaldebuloSesabamisobis Sefaseba unda Catardes mxolod ka noniskonkretuli moTxovnis safuZvelze;_ Sesabamisobis Sefasebas axorcieleben akredi tebuli/uflebamosiliorganoebi;_ miRebul iqna teqnikuri reglamentebi transportirebisada safrTxis Semcveli aRWurvilobebis sfe roebSi;_ <strong>saqarTvelos</strong> <strong>mTavrobis</strong> 2006 <strong>wlis</strong> #45 d adgenilebiTgamosayeneblad aRiarebul da daSvebul iqna saqar Tvelosteritoriaze evrokavSiris 25 qveynis, israe lisa daOECD-is 10 qveynis (avstralia, kanada, iaponia, islandia,samxreT korea, meqsika, axali zelandia, aSS, Sveicaria,norvegia) teqnikuri reglamentebi, maT Soris , evrokavSirisaxali da globaluri midgomis direqtivebi ;_ samrewvelo saqonlis bazarze zedamxedvelobaxorcieldeba teqnikuri da samSeneblo inspeqciis mier .am etapze kanonmdeblobaSi jer kidev arsebobs xarvezebida samrewvelo saqonlis sruli bazari ar aris moqce u-li Sesabamisi normatiuli bazis qveS;_ <strong>2010</strong> <strong>wlis</strong> aprilidan <strong>saqarTvelos</strong> teqnikuri zeda -mxedvelobis saxelmwifo inspeqciis a da arqiteqturisada mSeneblobis inspeqciis bazaze Seiqmna teqnikuri dasamSeneblo inspeqcia. institucionaluri reformis mi zania,Seqmnas fundamenturi baza bazarze zedamxedvel obisefeqtiani organos Camosayalibeblad, romelic et apobri-


8bankis jgufi saerTaSoriso laboratoriis akreditaciis Ta -namSromloba standartizaciis saerTaSoriso organizacia wundebul produqciaze pasuxismgeblobis di reqtiva dabali Zabvis direqtiva <strong>saqarTvelos</strong> ekonomikisa da mdgradi ganviTarebissaministro akreditaciis saerTaSoriso forumis ( IAF) mravalmxriviaRiarebis reJimi urTierTaRiarebis reJimi ekonomikuri TanamSromlobisa da ganviTarebisorganizacia iuridiuli metrologiis saerTaSoriso or ganizacia partniorobisa da TanamSromlobis SeTanxmeba informaciis myisieri gacvlis sistema regulirebis zemoqmedebis Sefaseba erTeulTa saerTaSoriso sistema teqnikuri daxmareba damoukidebel saxelmwifoTa Tanamegobrobisteqnikuri daxmareba teqnikuri daxmarebisa da informaciis gacvlisinstrumenti


9 dasadgenia teqnikuri barierebi vaWrobaSi vaWrobis satarifo da arasatarifo barierebi metrologiis saerTaSoriso leqsikoni msoflio savaWro organizacia msoflio savaWro organizaciis SeTanxmeba vaW -robis teqnikuri barierebis Sesaxeb .am gankargulebis miznebisaTvis teqstSi gamoye nebulterminebs aqvs Semdegi mniSvnelobebi: procedura, romlis meSveobiTac mesamemxare werilobiTi formiT amowmebs,rom produqti, procesi an momsaxurebaSeesabameba gansazRvrul moTxovnas(ISO) produqtis, procesis an momsaxurebismier gansazRvrul moTxovnasTan Se sabamisoba(ISO) nebismieri saqmianoba, romelic pir da-


10pir an arapirdapir exeba SesabamisimoTxovnebis dacvis dadgenas. kerZod,Sesabamisobis Sefaseba exeba pr ocesTasxvadasxvaobas, sadac gansazRvrulia,rom saqoneli an/da momsaxureba undaSeesabamebodes nebayoflobiT an sa -valdebulo standartebs an spe cifikacias(ISO)nebismieri procedura, romelic ga moiyenebateqnikuri reglamentis Sesabami-si moTxovnebis an standartebis Ses rulebisdasadgenad (ISO)erTi da imave saganTan dakavSirebiTstandartizaciis sxvadasxva organo smier damtkicebuli standarti, ro melicadgens produqciis, procesisa damomsaxurebis urTierTCanacvlebadobasan urTierTgagebas am standartebis Se -sabamisad ganxorcielebuli tes tebisSedegebTan an informaciasTan da kav-SirebiT (ISO) SeTanxmeba Sesabamisobis Sefasebis Se -degebis aRiarebis da gamoyenebis Sesaxeb(ISO) samTavrobo SeTanxmeba, importis ma Ra-


11NTBli tarifis garda, romelic aferxebsimports. vaWrobis arasatarifo ba rierissaxeebia: eqsportis subsidireba,valutis gacvliTi kursis mani pulaciebi,diskriminaciuli sabaJo sax delebi,droSi gaWimuli sabaJo proce durebi,importis minimaluri fasebis dad -gena, aramizanSewonili standartebi dainspeqtirebis procedurebi, importislicenzirebadokumenti, SemuSavebuli konsensusissafuZvelze da damtkicebuli aRiare -buli organos mier, romelic sayo vel-Tao da mravaljeradi gamoyenebisaTvisadgens wesebs, zogad principebs an ma -xasiaTeblebs sxvadasxva saxis saq mianobisaTu misi SedegebisaTvis da rom -lis mizania garkveul sferoS i optimalurimowesrigebis miRweva (ISO)teqnikuri standartis SeTanxmebis pro -cesi (ISO)saerTaSoriso SeTanxmeba, romelicmiznad isaxavs, rom:1. produqciis savaldebulo regu lireba;


122. produqciis nebayoflobiTi standartebida 3. Sesabamisobis Sefasebisprocedurebi (pro cedurebi, romlebiciTvaliswinebs produqciis testirebasmaTi savaldebulo reglamentebTan annebayoflobiT standartTan Sesa bamisobisdasadgenad) ar gaxdes usargeblowinaaRmdegoba saerTaSoriso vaWrobisaTvisda ar moxdes maTi gamoyenebavaWrobis Sesaferxeblad (UNCTAD)TBTerovnuli maregulirebeli procedura,romelic icavs adgilobriv mwar moeblebs(WTO)dokumenti, romelic ayalibebs pro duqciismaxasiaTeblebs an masTan dakavSirebulprocesebs da warmoebis me Todebs,Sesabamisi administraciuli moT -xovnebis CaTvliT, romelTa dacva sa -valdebuloa. is aseve SeiZleba eqs kluziuradmoicavdes an gansazRvravdesterminologias, simboloebs, SefuTvis,markirebis da etiketirebis moT xovnebs,romlebic vrceldeba produqtze,procesze an warmoebis meTodze ( WTO) teqnikuri operacia, romelic moicavs


13mocemuli produqtis, procesis an momsaxurebiserTi an ramdenime ma xasia-Teblis dadgenis process konkretuliproceduris Sesabamisad (ISO).standartizaciis, akreditaciis, Sesabamisobis Se fasebis,teqnikuri reglamentebisa da metrologiis st rategiismizans warmoadgens TBT-s gauqmebisaTvis mtkice safuZvlisSeqmna, teqnikuri reglamentebisa da xarisxis in -frastruqturis Tanamedrove sistemis Camoyalibeba , aseveadamianTa janmrTelobis, sicocxlisa da garemos dac visaTvisSesabamisi donis uz runvelyofa. is agreTve asaxavsevrokomisiis mosazrebebs da dakvirvebebs saq arTvelosmzadyofnasTan dakavSirebiT , awarmoos molaparakebebievrokavSirTan Rrma da yovlismomcveli TavisufalivaWrobis SeTanxmebis (DCFTA) farglebSi.evrokomisiis generalurma direqtoratma warmo adginarekomendaciebi evrokavSiris DCFTA-is Taobaze samomavlomolaparakebebis gamarTvis Sesaxeb, Tumca evro komisiamsruli strategiis dokumentis warmodgena mo iTxova.mogvianebiT <strong>saqarTvelos</strong> mTavrobam sawyis etapze ar-Cia standartizaciis, akreditaciis, Sesabamisobis Se fasebis,teqnikuri reglamentebisa da metrologiis sferos


14strategiis (SemdgomSi _ strategia) saxelmZRvanelo do -kumentad gamoyeneba, rac miznad isaxavs masSi moce muliprioritebebis efeqtianad da srulyofil ad Sesrulebas.strategia moicavs xuT ZiriTad da camet sa xelmZRvaneloprincips. dokumentSi aseve mocemulia SemdegkategoriebTan dakavSirebuli saxelmZRvanelo principebi,gamowvevebi, miznebi, meTodebi da statusi:• _ gansazRvrulia teqnikuriregulirebis procedurul i sakiTxebi saerTaSorisodaRiarebuli saukeTeso praqtikis Sesabamisad; gaTvalis winebuliakanonmdeblobis miReba, romlis mixedviTac dad -gindeba teqnikuri reglamentebis gansazRvrebebi, gav rcelebissfero da samarTlebrivi Zala; teqnikuri reglamentebisSeqmnaze pasuxismgebeli kompetenturi sam Tavrobostruqturisadmi uflebamosilebis miniWeba; sxva sa -xelmwifoebis teqnikuri reglamentebis (calmxri vad) cnobisprocedurebis Seqmna.• _ mocemulia xedva dais RonisZiebebi, romlebic uzrunvelyofs xarisxis infrastruqturisorganoebis institucionalur gaZli erebas,rac SesaZlebelia Sesabamisi seq toruli komitetebisSeqmnis gziT.• _moicavs ZiriTad gasatarebel RonisZiebebs, raTa moxdes<strong>saqarTvelos</strong> xarisxis infrastruqturis sistemis saer Ta-Sorisod cnoba. Sesabamisobis Sefasebis sistemebisa da


15GAC-isa da GEOSTM-is saerTaSoriso organizaciebTan integrireba.• _ ayalibebs im principebs,romelTac unda efuZnebodes bazarze z edamxedvelobissistema da gansazRvravs, rom sakiTxi detalurad un -da iqnes gawerili bazarze zedamxe dvelobis samTavrobostrategiaSi.• _ aRwers,Tu rogor unda aisaxos direqtivebis moTxovnebierovnul kanonmdeblobaSi.• –aRwers, Tu rogor unda moxdes direqtivis SemoReba er -ovnul kanonmdeblobaSi.• _ gansazRvravs,Tu rogor unda moxdes Sesabamisobis Se fasebissistemis Seqmna da saerTaSoriso standartebsa daprocedurebTan maTi SesabamisobaSi moyvana.• _ gansazRvravs standartizaciisprincipebs da uzrunvelyofs am standartebis xelmi sawvdomobasyvela dainteresebuli mxarisaTvis .• _ gansazRvravs gazomvebis mikvlevadobisuzrunvelyofis principebs da adgens samarTlebrivimetrologiis moqmedebis sferos da sazRvrebs.


<strong>16</strong>• Ria sabazro ekonomikisa da Tavisufali vaW robisuzrunvelyofa.• produqciis maRali xelmisawvdomoba minimaluririskiT.• simetriuli da aradiskriminaciuli pirobebi er-Ti da imave xarisxis produqtebisaTvis bazarze gansa-Tavseblad.• saerTaSoriso standartebis sistemuri upi ratesoba.• araviTari teqnikuri barieri sxva qveyanaSi war -moebuli produqciisTvis, sadac ganviTarebulia usaf rTxoebisada xarisxis infrastruqtura (evrokavSirisa daOECD-is qveynebi), aseve, araviTari damatebiTi SesabamisobisSefasebis moTxovnebi maTi qarTul bazarze gan TavsebisTvis.• janmrTelobisa da usafrTxoebis dacvasTan da -kavSirebuli yvela savaldebulo moTxovna dadgenil un -da iqnes teqnikuri reglamentiT an kanoniT .• teqnikuri reglamentebi miRebul unda iqnes mxo -lod <strong>saqarTvelos</strong> kanoniT, <strong>saqarTvelos</strong> prezidentis


17brZanebulebis an <strong>saqarTvelos</strong> <strong>mTavrobis</strong> dadgenilebissaxiT.• standartebi nebayoflobiTia da SemuSavebuliasaxelmwifos an/da nebismieri dainteresebuli mxaris, maTSoris, kerZo mxaris monawileobiT.• saqarTvelo Tavs Seikavebs erovnuli stan dartebisSemoRebisgan im sferoebSi, sadac arsebobs SesabamisisaerTaSoriso standartebi.• saqarTvelo saerTaSoriso standartebs miiRebs ,rogorc erovnul standartebs .• produqciis bazarze ganTavsebamde tes tirebisa-Tvis mesame mxaris sertifikaciis moTxovnis arasa valdebuloxasiaTi.• bazarze zedamxedvelobis organo ar aw armoebsSesabamisobis Sefasebas.• regulirebul sferoebSi Sesabamisobis Sefasebaganxorcieldeba teqnikurad kompetenturi organoebis mi -er.• mwarmoeblebs SeuZliaT gamoiyenon Sesa bamisobisSefasebis saerTaSorisod miRebuli formebi, maT So -ris, reglamentebis pirobebis d akmayofilebis TviTdeklarirebisCaTvliT da/an Sesabamis teqnikur reglamentebSimocemuli standartebis Sesabamisad .• ganviTarebuli usafrTxoebisa da xarisxis in -frastruqturis mqone qveynebSi (mag aliTad, evrokavSiri,OECD) akreditebuli/avtorizebuli mwar moeblebis/ momwo-


18deblebis/Sesabamisobis Semfasebeli organoebis mier ga -cemuli Sedegebis/dokumentebis aRiareba .• ar unda moiTxovebodes damatebiTi Sesa bamisobisSefaseba im produqciaze, romelzec mocemulia gan vi-Tarebuli usafrTxoebisa da xarisxis infrastruqturissistemebis aRniSvnebi (magaliTad, CE).• mesame pirTa Sesabamisobis Sefasebis orga noebis/saagentoebissistemuri institucionalu ri miukerZoeblobisuzrunvelyofa.• SeZlebisdagvarad kerZo-sajaro-partniorobismodelebis xelSewyoba bazarz e zedamxedvelobis da sxvasferoebSi (magaliTad, xarisxis infrastruqturis).• teqnikuri reglamentebi gansxvavdeba stan dartebisgan.• standartebi aris nebayoflobiTi da Seqmniliasaxelmwifo, kompetenturi organoebis da sxva dainteresebulimxaris, maT Soris, kerZo mxaris monawileobiT.• aRiarebuli teqnikuri reglamentebi gardaiqmnebaerovnuli kanonmdeblobis ganuyofel nawilad .• teqnikur reglamentebs Soris raime gansxvavebaar CaiTvleba Seusabamobad, aramed orive aqti iqneba Ta -nabrad aRsrulebadi.


19• arsebuli Seusabamobebi erovnul da aRiarebulteqnikur reglamentebs Soris praqtikaSi gamoyenebuliunda iqnes ise, rom aman ar imoqmedos TBT-ebis gazrdaze.• kanonmdebloba unda uzrunvelyof des teqnikurireglamentebis damtkicebis mkafio proce durebs damaT xelmisawvdomobas.• kanonmdeblobaSi standartebis sistemisa da teq -nikuri reglamentebis sferoSi definiciebis arsebuli va -kuumi.• teqnikuri reglamentebis damtkicebisaTvis mkafioprocedurebis ararseboba .• evrokavSiris zogierTi qveynis (mag aliTad, rumineTida bulgareTi) teqnikuri reglamentebi ar arisaRiarebuli.• SesaZlo kolizia erovnuli da aRiarebuliteqnikuri reglamentebis gamoyenebis SemTxvevaSi .• teqnikuri reglamentebis arseboba sxvadasxvanormatiul aqtebSi.• WTO TBT-is 6.1 punqtis mixedviT evrokavSiris 25 -ve qveynis, israelisa da OECD 10-ve saxelmwifos (av stralia,kanada, iaponia, islandia, samxreT korea, meqsika, ax -ali zelandia, aSS, Sveicaria, norvegia) teqnikuri regla-


20mentebis dokumentebis calmxrivi aRiareba im sferoebSi,romlebic regulirebulia <strong>saqarTvelos</strong> kanonmdeblobiT(`me-3 da me-4 punqtebis debulebebis gaTvaliswinebiT, wev -rebma SeZlebisdagvarad unda uzrunvelyon, rom Se sabamisobisSefasebis procedurebis Sedegebi miRebuli iyossxva wevrebis mier, im SemTxvevaSic, rodesac is pro cedurebigansxvavdebian maTive procedurebisagan, im pi robiT,rom is procedurebi sTavazoben Sesabamisobis ga rantiasSesabamisi teqnikuri regulirebebi sa an maTi procedurebisekvivalenturi standartebis Sesabamisad.~ ).• kanonmdeblobis daxvewa saukeTeso praqtikisa daSesabamisi qveprogramis SemuSavebis gziT.• teqnikuri reglamentebis miRebisaTvis mkafioprocedurebis SemuSaveba.• saerTaSorisod aRiarebuli saukeTeso pra qtikazedafuZnebuli teqnikuri reglamentebis procedurulisakiTxebis mowesrigeba da imgvari kanonmdeblobis Seqmna,romelic gansazRvravs teqnikuri reglamentebis daniS nulebas,gavrcelebis sferosa da iuridiul Zalas; teqnikurireglamentebis miRebis/SemuSavebis funqciis mi niWebakompetenturi samTavrobo organos aTvis; sxva qveynebisteqnikuri reglamentebis calmxrivad cnobis pro cedurebisgansazRvra da inkorporireba adgilobriv kanon mdeblobaSi;mkafio samarTlebrivi meqanizmis Seqmna, raTa


21Tavidan iqnes acilebuli/gadaiWras Seusabamoba adgi lobrivida aRiarebuli teqnikuri reglamentebis ga moyenebispirobebSi.• dainteresebul mxares unda gaaCndes ufleba , mimarTossasamarTlos im teqnikuri reglamentebisa Tustandartebis winaaRmdeg, romlebic ar Seesabamebian sa -erTaSorisod dadgenil saukeTeso praqtikas .• `produqciis usafrTxoebisa da Tavisufali mimoqceviskodeqsSi~ (saTauris samuSao varianti) teqnikurireglamentebis Sesaxeb Sesabamisi Tavis SemuSaveba, romelSicganisazRvreba teqnikuri reglamentis miRebis mkafioprecedurebi.• evrokavSiris 25 qveynis, israelisa da OECD-is10 saxelmwifos (avstralia, kanada, iaponia, islandia, sam -xreT korea, meqsika, axali zelandia, aSS, Sveicaria, nor -vegia) teqnikuri reglamentebi aRiarebulia ( WTO TBT Se-Tanxmebis 2.7 da 6.1. muxlebis Sesabamisad , `2.7 wevrebmapozitiurad unda ganixilon sxva wevri qveynebis teqnikurireglamentebi rogorc ekvivalenturi, im SemTxvevaSic,rodesac is reglamentebi gansxvavdebian sa kuTarisagan, impirobiT, rom is reglamentebi adek vaturad akmayofilebensakuTari reglamentebis miznebs.~).• teqnikuri reglamentebis Sesaxeb ` produqciisusafrTxoebisa da Tavisufali mimoqcevis kodeqsis~ Se-


22sabamisi Tavi SemuSavdeba zemoT mocemuli princ ipebisdacviT.• kanonmdeblobis daaxloebis zogadi qve programaSemuSavebuli iqneba samTavrobo programis farglebSi.• axali da globaluri midg omis direqtivebis SemoRebisqveprograma SemuSavda Sesabamisi axali mid gomisada globaluri midgomis direqtivebis prioritetulobasada dajgufebis principebze dayrdnobiT. Sedegad, er -ovnul kanonmdeblobaSi SemosaRebad identificirebuliadireqtivebis xuTi qvejgufi. aqedan axali da globalurimidgomis direqtivebis inkorporirebis qveprogramis pir -veli jgufisTvis vadebi ukve dadgenilia.• akreditacia xorcieldeba GAC-is mier, romelicwarmoadgens Sesabamisobis Sefasebis organoebis akre ditaciazepasuxismgebel ssip _ erovnuli akreditaciis saagentos.• GAC asrulebs akreditacias saerTaSoriso daevrokavSiris standartebisa da saxelmZRvanelo prin cipebisSesabamisad, rogorc regulirebul , ise nebayoflobiTsferoSi. akreditaciis procesi efuZneba eqspertTaSefasebis principebs.


23• GEOSTM warmoadgens erovnuli standartizaciisada metrologiis erovnul organos da, Sesabamisad,pasuxismgebelia standartizaciasa da metrologiaze.• GEOSTM-is struqturul erTeulebSi pasuxismgebelniarian:a) saxelmwifo gazomvebis standartebisa da stan -dartuli masalebis Senaxvaze, dakanonebuli gamzomisaSualebebis tipebis reestris warmoebaze ;b) standartebis SemuSavebaze, miRebasa da registraciaze,standartebis reestrisa da teqnikuri reg lamentebisSenaxvaze.• orive dawesebuleba imyofeba <strong>saqarTvelos</strong> eko -nomikisa da mdgradi ganviTarebis saministros saxel mwifokontrolis qveS.• orive dawesebuleba _ GAC da GEOSTM _ sargeblobsinstitucionaluri avtonomiiT .• GAC-isa da GEOSTM-is integrireba saerTaSorisoorganizaciebSi.• gazomvebis erovnuli standartebis bazis (eta -lonebi) simcire da maTi movlisa da SenaxvisaTvis sa Wiropirobebis ararseboba.


24• GAC-isa da GEOSTM-is institucionaluri miukerZoeblobisukmarisoba.• <strong>saqarTvelos</strong> Sesabamisobis Sefasebis sistemissaerTaSoriso aRiareba.• <strong>saqarTvelos</strong> Sesabamisobis Sefasebis orga noebismier gacemuli Sesabamisobis Sefasebis dokumentebi araris aRiarebuli saerTaSoriso doneze .• SezRuduli adamianuri resursebi .• miukerZoeblobis uzrunvelyofisaTvis saWiroyvela aucilebeli seqtoruli komitetis Se qmna standartizaciisada akreditaciis sferoSi.• GAC-isa da GEOSTM-is institucionaluri miu -kerZoeblobis uzrunvelyofa standartizaciisa da ak reditaciisseqtoruli komitetebis meSveobiT .• institucionaluri da adamianuri resursebis ga -zrda treningisa da teqnikuri daxmarebis gziT da a.S.• <strong>saqarTvelos</strong> Sesabamisobis Sefasebis sistemissaerTaSoriso aRiareba da GAC-isa da GEOSTM-is saerTa-Soriso organizaciebTan integrireba.• kompetenciebis da moqmedebis farglebis gan martebebisnaTlad Camoyalibeba.• seqtoruli komitetebis Seqmnis saWiroebisamebruzrunvelyofa.


25• regulirebul sferoebSi Sesabamisobis Sefa sebisSemsrulebeli organoebis teqnikuri kompetenturobisuzrunvelyofa.:• Sesabamisobis Sefasebis Sesaxeb `produqciis usafrTxoebisada Tavisufali mimoqcevis kod eqsis~ SesabamisiTavis proeqtis momzadeba, raTa gaZlierdes GAC-isada GEOSTM-is institucionaluri SesaZlebloba da miu -kerZoebloba da ganimartos orive dawesebulebis moq medebissferoebi da kompetenciebi .• gazomvebis erovnuli standartebis (etalonebi)bazis da maTi movlisa da SenaxvisaTvis saWiro Sesa bamisiinfrastruqturis gaumjobeseba .• `xarisxis sabWos~ Seqmna, romlis mizansac war -moadgens xarisxis infrastruqturis prioritetebis gansazRvrada maT gasaumjobeseblad rekomendaciebis Semu-Saveba.• standartizaciis komitetebis samuSao procesSikerZo seqtoris, biznesasociaciebis, arasamTavrobo orga -nizaciebisa da sxva dainteresebuli mxareebis mona wileobisda CarTulobis uzrunvelyofa .• <strong>saqarTvelos</strong> Sesabamisobis Sefasebis sistemisada <strong>saqarTvelos</strong> Sesabamisobis Semfasebeli organoebismier gacemuli dokumentebis saerTaSoriso aRiarebis mi -marTulebiT Sesabamisi zomebis miReba, raTa uzrunvelyo-


26fil iqnes metrologiuri mikvlevadobis SesaZleblobada Tanmimdevruli integracia EA-Si.• yvela aucilebeli seqtoruli komitetis Seqmnastandartizaciisa da akreditaciis sferoSi .• Sesabamisobis Sefasebis Taobaze `produqciisusafrTxoebisa da Tavisufali mimoqcevis kodeqsis ~ SesabamisiTavis proeqti momzadebulia. igi Caanacvlebs moqmedkanons `produqciisa da momsaxurebis sertifikaciisSesaxeb~ da ganmartavs Sesabamisobis Sefasebis yvelaformasa da proceduras, aseve Sesabamis modulebs .• kanonis safuZvelze Seiqmneba akreditaciis mud -mivi sabWo, romelic paritetula d Sedgeba <strong>saqarTvelos</strong><strong>mTavrobis</strong>, akreditaciis centris, mwarmoeblebis, Se sabamisobisSemfasebeli organoebis, arasamTavrobo or ganizaciebiswarmomadgenlebisgan da pasuxismgebeli iqnebaakreditaciisa da Sesabamisobis Sefasebis sferos poli -tikis sakiTxebSi rCevebis SemuSavebaze, aseve uz runvelyofsakreditaciis centris miukerZoeblobis Sesabamisdoneze dacvas, centris saqmianobis monitorings .• <strong>saqarTvelos</strong> mTavrobam 2009 <strong>wlis</strong> 18 seqtembersmiiRo #170 dadgenileba, romelSic mocemulia Setyobinebiswesebi standartebis, teqnikuri reglamentebis, Sesa -bamisobis Sefasebis procedureb isa da maTi proeqtebisTaobaze, raTa gaumjobesdes teqnikuri reglamentebis


27Setyobinebebis procesi. aRniSnuli dadgenilebis Se sabamisad,teqnikuri reglamentebis yvela pr oeqti unda waredginosWTO TBT-is mokvlevis erovnul sainformaciocentrs evropul da saerTaSoriso standartebTan Sesa bamisobisgasaanalizeblad, xolo Seusabamobis SemTxvevaSida maT miRebamde, Setanil unda iqnes saWiro koreqtirebebi,an warmodgenil unda iqnes axsna-ganmarteba da argumentaciamocemuli gansxvavebebisaTvis. 2009 wels er ovnulmasainformacio centrma WTO-is samdivnos gaugzavna40-ze meti Setyobineba.• standartizaciis sferoSi seqtoruli ko mitetebisSeqmnis procesi dawyebulia. `xarisxisa da SesabamisobisSefasebis~ teqnikuri komiteti da `eleqtroteqnikiskomitetis~ erovnuli komiteti Seiqmna 2009 wels.• 2009 <strong>wlis</strong> 19 oqtombers <strong>saqarTvelos</strong> ek onomikuriganviTarebis saministroSi, xarisxis infrastruqturissferoSi saqmianobis efeqtianobis amaRlebis mizniT, <strong>saqarTvelos</strong>ekonomikuri ganviTarebis ministris brZanebiTSeiqmna xarisxis erovnuli sabWo .• xarisxis infrastruqturis institutebis fun -qcionireba saerTaSoriso standartebisa da sa xelmZRvaneloprincipebis Sesabamisad .


28• xarisxis erovnuli infrastruqturis gan viTarebisadmindobis amaRleba saerTaSoriso da regionalurorganizaciebSi integrirebis gziT .• EA-s wevrebs SeuZliaT <strong>saqarTvelos</strong> te ritoriazeawarmoon akreditaciis saqmianoba EA-s pirobebis Sesabamisad.• GAC-is CarTuloba Sesabamisi saerTaSoriso daregionaluri organizaciebis teqnikuri komitetebis a dasxva struqturuli organoebis saqmianobaSi .• akreditaciis instrumentis g amoyeneba evropulida saerTaSoriso wesebis Sesabamisad .• GAC-is institucionaluri miukerZoeblobis uz -runvelyofa.• GEOSTM-is CarTuloba standartizaciisa da met -rologiis sferoSi arsebuli saerTaSoriso da re gionaluriorganizaciebis Sesabamisi komiteteb is da sxvastruqturuli organoebis saqmianobaSi .• Sesabamisobis Sefasebisa da bazarze zeda mxedvelobisinstitucionaluri sistemebi (produqciis usaf rTxoebisreglamentebis aRsruleba) ar aris saTanadod gan -viTarebuli da, Sedegad, SezRudulia maTi SesaZ leblobasaqarTveloSi momxmarebelTa dacvis adek vaturi donisuzrunvelyofis kuTxiT.


29• <strong>saqarTvelos</strong> mier gacemuli Sesabamisobis Sefa -sebis dokumentebi ar aris aRiarebuli saerTaSoriso do -neze, rac aferxebs <strong>saqarTvelos</strong> eqsports, maT Soris , evrokavSirSi.• teqnikuri reglamentebis, standartizaciis, met -rologiis, Sesabamisobis Sefasebis da bazarze ze damxedvelobissakiTxebSi erovnuli ins titucionaluri sistemebisCamoyalibebaSi progresis miRweva .• akreditaciis saerTaSoriso organizaciasa(ILAC) da evropis akreditaciisaTvis TanamSromlobasTan(EA) urTierTobis gaRrmaveba.• IEC-is rekomendaciis safuZvelze erovnuli teq -nikuri komitetis Seqmna.• saqarTveloSi gacemuli Sesabamisobis SefasebisSedegebis aRiarebis donis zrda saerTaSoriso mas StabiT.• OIML-Tan TanamSromloba.• IEC-sa da CENELEC-Tan TanamSromloba.• EA-sa da ILAC-is samuSao saqmianobaSi Semdgomimonawileoba, rac miznad unda isaxavdes am or ganizacieb-Si sruluflebian wevrobas .


30• akreditaciis teqnikuri komitetebis Seqmna saer-TaSoriso da evropaSi arsebuli praqtikis Sesabamisad .• GAC-s ar unda gaaCndes samarTlebrivi da admi -nistraciuli berketi, rom miiRos saerTaSoriso stan -dartebisagan gansxvavebuli axali we sebi, saxelmZRvaneloprincipebi im sferoebSi, romlebic regu lirebuliaSesabamisi saerTaSoriso dokumentebiT .• uzrunvelyofil iqnes GAC-is institucionalurimiukerZoebloba da Riaoba akreditaciis sabWoSi yve -la dainteresebuli mxaris CarTviT. es sabWo pasuxis mgebeliiqneba akreditaciisa da Sesabamisobis Sefaseb issferos politikasTan dakavSirebuli rekomendaciebis gawevaze,akreditaciis centrisTvis miukerZoeblobi s aucilebelidonis uzrunvelyofis xelSewyobasa da misisaqmianobis monitoringze.:• GEOSTM aris ISO-s wevr-korespondenti 2007 wlidan,CEN-is afilirebuli wevri 2009 wlidan da CENELECisafilirebuli wevri <strong>2010</strong> wlidan.• GEOSTM aseve aris GCPM-is (wonisa da ga zomvebisgeneraluri konferencia) asocirebuli wevri 2008wlidan da SeuerTda wonisa da gazomvaTa saerTaSoriso


31komitetis erovnuli metrologiis institutebis ( CIPMMRA) mier gacemuli gazomvaTa erovnul i standartebis,dakalibrebisa da gazomvebis sertifikatebis cnobis Se saxebSeTanxmebas.• GEOSTM aris evraziis erovnuli metrologiisinstitutebis (COOMET) sruluflebiani wevri.• <strong>2010</strong> <strong>wlis</strong> 19 Tebervlidan GEOSTM aris IEC-isasocirebuli wevri. IEC-Si gawevrianeba warmoadgendaCENELEC-Si gawevrianebis winapirobas .• 2003 <strong>wlis</strong> 24 noembers GEOSTM-ma miiRo `kargipraqtikis kodeqsi~.• GAC aris ILAC-is afilirebuli wevri 2006 wli -dan.• GAC-is xarisxis marTvis sistemis dokumentaciiscvlileba mimdinareobs ISO 17011 standartis, EA, ILAC daIAF saxelmZRvanelos Sesabamisad .• GAC-is mier 2009 <strong>wlis</strong> maisSi EA-s mravalmxriviSeTanxmebis sabWoSi ( MAC) Setanili ganacxadis gan -xilvis Sedegad, GAC-sa da EA-s Soris TanamSromlobiskontraqti gaformda 2009 <strong>wlis</strong> noemberSi.


33• bazarze zedamxedvelobis zomebi Seexeba im pro -duqcias, romelic ganTavsdeba bazarze misi ma regulirebelikanonmdeblobisa da teqnikuri reglamentebis miRebisSemdgom (e.w. regulirebuli sferoebi) .• riskze dafuZnebuli inspeqtireba Seexeba improduqciis jgufebs/seqtorebs, romelTa arCevac moxdebaetapobrivi midgomiT.• bazarze zedamxedvelobis procesSi SeZlebis dagvaradmoxdes sajaro-kerZo-partniorobis modelebis gamoyeneba.• teqnikuri reglamentis moTxovnebis darRvevisa-Tvis Sesabamisi dajarimebis wesis SemoReba. jarimebi un -da iyos efeqtiani, proporciuli da aRmkveTi xasiaTis .• sferoebi, sadac ar aris Sesabamisi teqnikurireglamentebi, zedamxedvelobis miznebisTvis gamoiyenebaproduqciis zogadi usafrTxoebisa da wundebuli produqciispasuxismgeblobis moTxovnebi .• bazarze zedamxedvelobis ganxorcielebisas ga -moiyeneba ISO/IEC `saxelmZRvanelo 67“.• dasaxvewia bazarze zedamxedvelobis ganma xorcielebeliorganoebis instituciona luri formebi dauflebamosilebis delegireba.


35• miRebul iqnes, ganviTardes da ganxorcieldesriskze dafuZnebuli bazarze zedamxedvelobis meqanizmi .• bazarze zedamxedvelobis sistemis organizebaganxorcieldeba WTO-s principebis safuZvelze, maT Soris,`produqciis usafrTxoebisa da Ta visufali gadaadgilebiskodeqsis~ miRebiT; ganisazRvreba safrTxis Sem -cveli teqnika-danadgarebi da saqmianoba; Seiqmneba ad ekvaturisistema saxelmwifo kontrolisa da mesame pirTamier inspeqtirebis warmoebisaTvis .• SerCeuli seqtorebis, produqciisa da meTodebisjgufebis bazarze zedamxedvelobis etapobrivad gan xorcieleba:a) pirveli etapi _ reaqtiuli bazarze zedamxedvelobisganxorcieleba;b) meore etapi _ proaqtiuli bazarze zedamxed velobisganxorcieleba.• proeqtis Sedegad, 2011 <strong>wlis</strong> bolosTvis undaSemuSavdes <strong>saqarTvelos</strong>Tvis misaRebi bazarze zedamxed -velobis strategia, Catardes aucilebeli instituci onalurirestruqturizacia EU-s moTxovnebisa da saukeTesopraqtikis safuZvelze. amave proeqtis farglebSi, mesameqveynebidan importirebuli produqciis Sesabamisobis Se -faseba unda ganxorcieldes `mesame qveynebidan importirebuliproduqciis usafrTxoebis moT xovnebTan Sesabami-


39• evrokavSiris produqciis usafrTxoebis zogadimoTxovnebi srulad aisaxeba <strong>saqarTvelos</strong> kanon mdebloba-Si. momavalSi qmedebebi mimar Tuli iqneba konkretul sferoebSiusafrTxoebis moTxovnebis uzrun velyofisaken.• RAPEX-is sistemis etapobrivi implementacia, ro -melic efuZneba sazogadoebis swrafi informaciis mar -Tvis sistemas ( RAPEX) da direqtiva 2001/95/EC me-11 muxl-Si mocemuli Setyobinebebis saxelmZRvanelos.• GPSD srulad aisaxeba <strong>saqarTvelos</strong> kanon mdeblobaSi`produqciis usafrTxoebisa da Tavisufali mimoqceviskodeqsis~ miRebis Semdgom.samarTlebrivma analizma aCvena, rom GPSD-is moTxovnebiTiTqmis srulad aisaxa <strong>saqarTvelos</strong> kanonmdeblobaSi(rogorc amas moiTxovs GPSD-is qveprograma).LDPD-is moTxovnebis srulad asaxva saqar TveloskanonmdeblobaSi.


40samarTlebrivma analizma aCvena, rom LDPD-is moTxovnebiZiriTadad asaxulia <strong>saqarTvelos</strong> kanonmdeblobaSi,kerZod, <strong>saqarTvelos</strong> samoqalaqo kodeqsSi, `momxmarebelTauflebebis dacvis Sesaxeb ~ <strong>saqarTvelos</strong> kanonsada `produqciisa da momsaxurebis sertifikaciis Se saxeb~<strong>saqarTvelos</strong> kanonSi.samarTlebrivma analizma aCvena, rom LDPD-is moTxovnebisrulad asaxulia <strong>saqarTvelos</strong> kanonmdeblobaSi(rogorc amas moiTxovs LDPD-is qveprograma). • SeirCes prioritetuli ekonomikuri seqtorebi/-produqcia multikriteriumebiani analizis safuZvelze(magaliTad, eqsportis potenciali, safrTxis maCve nebeli/done,ganviTarebuli xarisxis infrastruqturis mqoneqveynebidan importis wili, Sesabamisobis Sefasebis pro -cedurebi, bazarze zedamxedvelobis procedurebi) da et -apobrivad SemoRebul iqnes Sesabamisi axali da globalurimidgomis direqtivebi am seqtore bisaTvis/produqciisaTvis.


41• axali regulirebis SemoRebam unda uzrun velyosRia da liberaluri sabazro ekon omikis saTanadofunqcionireba.• axali regulirebis, maT Soris, evrokavSirisharmonizebuli direqtivebis SemoRebis paralelurad,sasurvelia reglamentebis gavlenis Sefasebis Sedegebis(RIA) mxedvelobaSi miReba.• direqtivebis moTxovnebis sr ulmasStabiani ganxorcielebaSedarebiT mokle vadaSi .• evrokavSiris harmonizebuli direqtivebis Se mo-Rebam SesaZloa gamoiwvios am direqtivebis mixedviT war -moebuli produqciis asimetriuli upiratesoba im pro -duqciis mimarT, romelic warmoebulia usafrTx oebisa daxarisxis infrastruqturiT gansxvavebul qveyanaSi .• harmonizebuli saerTaSoriso standartebi araris daregistrirebuli <strong>saqarTvelos</strong> erovnuli stan dartebissaxiT, rac arTulebs maT gamoyenebas adgilobrivimwarmoeblebis/momxmareblebis mier.• axali da globaluri midgomis direqtivebis et -apobrivi SemoReba sasurvelia , daeyrdnos regulirebisgavlenis Sefasebas ( RIA) SerCeuli seqtorebisa da seq torebismixedviT produqciis jgufebisaTvis .


42• bazarze gansaTavseblad barierebi ar unda arsebobdesim produqciisaTvis, romelic warmoebulia ga nvi-Tarebuli usafrTxoebisa da xarisxis infrastruqturismqone qveyanaSi da ar unda iqnes dawesebuli raime da matebiTiSesabamisobis Sefasebis moTxovnebi maT qarTulbazarze gansaTavseblad.• „TavsarTi furclis meTodis“ ( Cover Page Method)gamoyeneba evrokavSirisa da saerTaSoriso harmonizebulistandartebis SemoRebisaTvis/registraciisaTvis .• Seiqmnas qveprograma SerCeuli axali da globalurimidgomis direqtivebis adgilobriv kanon mdeblobaSiinkorporirebisa da ganxorcielebisaTvis.• qveprogramis ganxorcielebis as Ria da liberalurisabazro ekonomikis mTavari principebi mxedveloba-Si unda iqnes miRebuli.• qveprogramis ganxorcielebisas regulirebisgavlenis Sefasebis ( RIA) Sedegebi mxedvelobaSi unda iqnesmiRebuli.• axali da globaluri midgomis direqtivebis wi -naswari kvleva da Sesabamisi analizi Catarda samuSaojgufisa da adgilobrivi eqspertebis mier .


43• prioritetul dargebSi direqtivebis iden tificirebismizniT gamoyenebul iqna rangirebisa da dajgufebismeTodi, romelic dafuZnebuli iyo eqspertTa mosazrebazeda regulirebis gavlenis winaswari Sefasebis(RIA) meTodze.• eqspertebisa da samuSao jgufis wevrebis mieridentificirebul iqna eqvsi kriteriumi, TiToeul kri teriumsmieniWa Sesabamisi wona. direqtiv is zemoaRniSnulkriteriumebTan mimarTebiT, analizis safuZvelze, TiToeulidireqtivis rangireba moxda im rigiTobiT, romelicmocemuli iqneba axali da globaluri midgomis direqtivebismiRebis samTavrobo prog ramaSi.• `axali da globaluri midgomis dir eqtivebis miRebisqveprogramaSi~ mocemuli evrokavSiris axali mid gomisdireqtivebis miRebis rigiTobis analizi Catarda Sem -degnairad:_ Catarda ramdenime qveynis magaliTis analizi ax -ali midgomis direqtivebis miRebis mixedviT._ Seswavlil iqna axali midgomis direqtivebisSesabamisi harmonizebuli standartebi , raTa SemowmebuliyoTanxvedra da momxdariyo s xvadasxva direqtivaSimocemuli msgavsi standartebis identificireba.meore meTodis safuZvelze miRebulma Sed egma aCvena,rom qveprogramis pirvel jgufSi mocemul direqtivebsar aqvT mWidro urTierTdamokidebuleba sxva direqtiveb-Tan, iseT zogad direqtivebTanac ki, rogorebicaa: LVD an


44EMC. dadginda, rom pirveli jgufidan mxolod direq tivas_ 95/<strong>16</strong>/EC liftebis Taobaze aqvs 2 saerTo standarti,erTi saerTo standarti direqtivasTan _ 2004/108(89/336) EMC da 98/37/EC meqanizmebis Taobaze; xolo me oressaerTo hqonda mxolod direqtivasTan _ 98/37/EC meqanizmebisTaobaze.identificirebuli saerTo standartebis Semdgomi analiziaCvenebs, rom es standartebi specifi kur produqciasSeexeba, anu konkretulad liftebs da ar gaaCniaTzogadi xasiaTi. Sesabamisad, `axali da globaluri midgomisdireqtivebis miRebis qveprogramaSi direqtivebismocemuli rigiTobis mixedviT gadmo tana, praqtikuliTvalsazrisiT, qmediT amocanas warmoadgens.• gamovlinda direqtivis xuTi jgufi: dayofilia sam qvejgufad da moicavseqvs direqtivas. pirveli qvejgufi: adamianTa gadasayvanadgamiznuli sabagiro mowyobilobebi 2000/9/ EC; liftebi95/<strong>16</strong>/EC; meore qvejgufi: wnevis qveS momuSave mow yobilobebi97/23/EC; margi qmedebis moTxovnebi Txevadi an gazissawvavze momuSave cxeli wylis axali boilerebisaTvis92/42/EEC; Cveulebrivi wnevis WurWeli 87/404 /EEC; mesameqvejgufi: rekreaciuli mowyobilobebi 94/25/EC. dayofilia or qvejgufad da moicavsxuT direqtivas. pirveli qvejgufi: samoqalaqo da niSnulebisfeTqebadi masalebi 93/15 /EEC; feTqebad atmosfero-


45Si gamosayenebeli mowyobilobebi (ATEX) 94/9/EC; meoreqvejgufi: radioteqnikis mowyobilobebi da telekomuni kaciebisterminalis mowyobilobebi , maTi Sesabamisobis SefasebisurTierTaRiareba 1999/ 5/EC; eleqtromagnituriTavsebadoba (EMC) 2004/108/EC; dabali Zabva 2006/95/EC. Sedgeba sami direqtivisagan: samedicinomowyobilobebi 93/42/EEC; invitro diagnostikuri samedi -cino mowyobilobebi 98/79/EC; aqtiurad implantirebadisamedicino mowyobilobebi 90/385/EEC. Sedgeba sami direqtivisagan: airadsawvavze momuSave mowyobilobebi 90/396 /EEC; personaluridacvis aRWurviloba (PPE) 89/686/EEC; mowyobiloba/meqanizmebi98/37/EC. Sedgeba oTxi direqtivisagan: saTama-Soebis usafrTxoeba 88/378/EEC; samSeneblo masalebi89/106/EEC; araavtomaturi sawoni instrumentebi 90/384/ EEC;gamzomi instrumentebi 2004/22/EC.• pirveli jgufis direqtivebis inkorpor ireba/miRebaunda moxdes samTavrobo programis miRebidan pirvel36 TveSi.• sxva jgufebis miReba moxdeba pirveli jgufissrulad inkorporirebis/miRebis Semdeg da ufro deta luradgaiwereba axali da gl obaluri midgomis direqtivebismiRebis qveprogramaSi.


46• akreditacia xorcieldeba saerTaSoriso da ev -ropuli standartebis Sesabamisad .• akreditacia nebayoflobiTia, garda im SemTxve -visa, rodesac kanoniT regulirebuli sferosaTvis akre -ditacia savaldebulo moTxovnas warmoadgens .• ganviTarebuli xarisxis infrastruqturis mqoneqveynebSi akreditebul laboratoriebs aqvT ufleba , imoqmedon<strong>saqarTvelos</strong> teritoriaze, im SemTxvevaSi , Tu eslaboratoriebi Seesabameba saerTaSoriso da evrokavSirismoTxovnebs.• <strong>saqarTvelos</strong> ar aqvs saSualeba, iqonios SesabamisobisSefasebis organoebi ( CAB) yvela sferoSi, sadacamgvar Sefasebas moiTxovs bazari .• gazomvebis mikvlevadobis saTanado donis miRweva.• akreditaciis procedurebi srulad ar Seesa bamebaISO 17011-s.ormxrivi da mravalmxrivi SeTanxmebebi, Sesabami sobisSefasebis Sedegebis aRiarebis mizniT.


47• CAB-is sistemis Semdgomi ganviTareba saer TaSorisoddadgenili saukeTeso praqtikis Sesabamisad .• ISO 17011-is Sesabamisad adgilobrivi akredi taciisprocedurebis kritikuli gadaxedva da ganaxleba .• imis uzrunvelyofa, rom importirebuli produ q-cia, procesebi da momsaxureba sargeblobs imave uflebebiT,romlebiTac erovnuli produqcia, procesebi da mom -saxureba standartebisa da teqnikuri regulirebis sfe -roSi. es ukanaskneli ar unda warmoadgendes SeferxebassaerTaSoriso vaWrobisaTvis, rodesac saimporto pro -duqcia Seesabameba importiori qveynis standartebsa dateqnikur reglamentebs, an rodesac isini Seesabamebianufro mkacr standartebsa da teqnikur reglamentebs, vid -re es dadgenilia importiori qveynis mier.• Sesabamisobis Sefasebis procedurebi unda Cata -rdes saqarTveloSi akreditebuli CAB-ebis meSveobiT, iseverogorc EA/ILAC/IAF/MRA/MLA xelmomweri saxelmwifoebisCAB-ebis meSveobiT.• sakanonmdeblo doneze Sesabamisobis SefasebisiseTi procedurebis SemuSaveba, romlebic srulad SeesabamebasaerTaSorisod dadgenil saukeTeso praqtikas .• ISO-s Sesabamisobis Sefasebis komitetis ( CASCO)saqmianobaSi monawileoba.


48• samomavlod DC FTA-s farglebSi, saqarTveloacxadebs mzadyofnas, daTanxmdes EU-s Setyobinebebisprocedurebs, maT Soris, am Setyobinebebze ufleba mosilisacnobaro punqtis gansazRvras da kanonmdeblobaSiasaxavs maTTan dakavSirebul procedureb s.• saqarTvelo moiTxovs teqnikur daxmarebasa datrenings sajaro moxeleebisaTvis 98/48 /EC direqtivis implementaciissakiTxSi (Setyobinebebze uflebamosili sa -cnobaro punqtis Taobaze).• `produqciis usafrTxoebisa da Tavisufali mi -moqcevis kodeqsis~ Tavi `Sesabamisobis Sefasebis Taobaze~unda ganmartavdes, rom akreditacia nebayoflobiTia,garda im SemTxvevisa, rodesac kanoni moiTxovs reguli -rebuli sferosaTvis savaldebulo akreditacias .• GAC-is mier saxelmZRvanelo principebis Se muSavebaCAB-is mier ganxorcielebul gazomvaTa mikvlevadobissferoSi.• saqarTvelo xels Seuwyobs Sesabamisobis Sefa -sebis procedurebis miRebis sakiTxSi mravalmxrivi SeTanxmebebisSemuSavebas (magaliTad, dakalibrebis, testirebis,inspeqtirebis, sertifika ciisa da akreditaciis sakiT -xebi), an maTi ararsebobis SemTxvevaSi, xels Seuwyobsormxrivi an calmxrivi, an sxva SeTanxmebebis xelmoweras.


50• GOST-is farTod gamoyeneba warmoebis procesSi,sacdel laboratoriebSi da Tanamedrove teqnikis simcire.• sajaro-kerZo-partniorobis modelebis gamo yenebisgaZliereba GEOSTM-is testirebis laboratoriebSi .saerTaSoriso da evropuli standartebis SemoRebada maTi xelmisawvdomobis uzrunvelyofa .• saerTaSoriso standartebis miReb a „TavsarTifurclis meTodis“ gamoyenebiT da am meTodis kanon -mdeblobaSi asaxva.• GEOSTM-ma gamoaqveynos saerTaSoriso praq tikazedafuZnebuli moqmedi standartebis sia, maT Soris ,vebgverdze ganTavsebiT.• saqarTvelo ar miiRebs adgilobriv standartebsim sferoSi, sadac ukve arsebobs saerTaSoriso standar -tebi.• GEOSTM-is testirebis laboratoriebSi sajaro -kerZo-partniorobis modelebis gamoyenebis analizi damaTi, rogorc bazarze monawilis moqmedebis da SesaZlointeresTa konfliqtis gaTvaliswineba .


54• `produqciis usafrTxoebisa da Tavisufali mi -moqcevis kodeqsis~ Tavi `metrologiis Sesaxeb~ ganmartavssamarTlebrivi metrologiis sferos .• saerTaSoriso organizaciebTan TanamSromlobiTerovnuli gazomvebis standartuli baz is ganviTareba adamianuriresursebis SesaZleblobebis ganviTarebis para -lelurad.• gazomvaTa mikvlevadobis uzrunvelyofisaTvis ,gazomvaTa erovnuli standartebis (etalonebi) arar sebobisSemTxvevaSi, saqarTvelo, saerTaSoriso Tanam SromlobissafuZvelze, samarTlebrivad dauSvebs CIPM MRA-sxelmomweri qveynebis erovnuli metrologiuri insti tutebiserovnuli gazomvebis standartis bazis gamoyenebas .• OIML-is wevrobisaTvis ganacxadis gakeTeba .• COOMET-is farglebSi TanamSromlobis gaZ lierebagazomvaTa mikvlevadobis gansamtkiceblad.• Sesabamisi kanonqvemdebare aqtebis miReba samar-Tlebrivi metrologiis direqtivebisa da OIML-is rekomendaciebissafuZvelze.• GEOSTM aris GCPM-is (wonisa da g azomvaTa generalurikonferencia) asocirebuli wevri 2008 wlidan.GEOSTM-ma xeli moawera SeTanxmebas erovnul gazomvaTastandartebisa da erovnuli metrologiis institutebiswonisa da gazomvaTa saerTaSoriso komitetebis ( CIPM


55MRA) mier gacemuli dakalibrebisa da gazomvaTa serti -fikatebis urTierTaRiarebis Taobaz e.• GEOSTM aris COOMET-is wevri.• `produqciis usafrTxoebisa da Tavisufali mimoqceviskodeqsis~ Tavi `metrologiis Sesaxeb~ muSavdebazemoaRniSnuli principebis gaTvaliswinebiT .• momzadda da ZalaSi Sevida cvlilebebi<strong>saqarTvelos</strong> kanonSi `gazomvaTa erTianobis uzrunvelyofisSesaxeb~, raTa aRmofxvriliyo vakuumi samarTlebrivimetrologiis sferoSi. SemdgomSi misi gadmotana undamoxdes `produqciis usafrTxoebisa da Tavisufalimimoqcevis kodeqsis~ calkeul TavSi. am cvlilebebissafuZvelze naTlad Camoyalibda cnebebi da ganmartebebi,aseve, maTi Sesabamisoba VIM-Tan.1. strategiis mizans warmoadgens TBT-ebis gauqmebisaTvismyari bazis, Tanamedrove teqnikuri regulirebisada xarisxis infrastruqturis sistemis Camoyalibeba, as e-ve, adamianis janmrTelobis, sakuTrebis, s icocxlisa dagaremos dacvis adekvaturi donis uzrunvelyofa. misimizania, agreTve, asaxos evrokomisiis mosazrebebi dadakvirvebebi <strong>saqarTvelos</strong> mier EU-sTan Rrma da


56yovlismomcveli Tavisufali vaWrobis SeTanxmebis(DCFTA) molaparakebebis warmoebis Taobaze.2. strategia efuZneba im ZiriTad principebs, rom -lebic ayalibebs Ria sabazro ekonomikisa da TavisufalivaWrobis arsebobis aucileblobas; es principebi qmnisproduqciis umaRles doneze xelmisawvdomobas umc iresiriskebiT da iTvaliswinebs saerTaSoriso standartebisupiratesobas, bazarze ganTavsebis simetriul da aradis -kriminaciul pirobebs erTi da imave xarisxis produqciisaTvis;aseve, acxadebs, rom ar iarsebebs TBT da damatebiTiSesabamisobis Sefasebis moTxo vnebi <strong>saqarTvelos</strong>bazarze ganTavsebisaTvis im produqciisaTvis , romelicwarmoebulia ganviTarebuli usafrTxoebis a da xarisxisinfrastruqturis mqone qveynebSi.3. strategia efuZneba saxelmZRvanelo principebs,romelTa safuZvelzec yvela savaldebulo moTxovna janmrTelobisada usafrTxoebis dacvis sferoSi mocemuliateqnikur reglamentebSi; teqnikuri reglamentebi miiReba<strong>saqarTvelos</strong> kanoniT, <strong>saqarTvelos</strong> prezidentis brZanebulebiTan <strong>saqarTvelos</strong> <strong>mTavrobis</strong> dadgenilebis saxiT;standartebi nebayoflobiTia da Se muSavebulia saxelmwifosada nebismieri dainteresebuli mxaris mier; saqar -Tvelo Tavs Seikavebs erovnuli standartebis miRebisaganim sferoebSi, romlebic ukve daregulirebulia saerTa-Soriso standartebiT; ar iarsebebs mesame mxaris ser tifikaciabazarze ganTavsebamde; bazarze zedamxed veloba-


57ze pasuxismgebeli uwyeba ar gaatarebs Sesabamisobis Se -fasebis RonisZiebebs; Sesabamisobis Sefaseba warmoebsteqnikurad kompetenturi Sesabamisobis Sefasebis pirismier; akreditacia unda iTvlebodes CAB-is kompetenciisdadasturebis saSualebad; mwarmoeblebs SeuZliaT ga moiyenonsaerTaSorisod dadgenili formebi SesabamisobisSefasebis sferoSi, maT Soris, reglamentebis da/an standartebisan Sesabamisi teqnikuri reglamentebiT gan saz-Rvruli pirobebis aRiarebis TviTdeklarirebis gziT; SesabamisobisSefasebis Sedegebis/dokumentebis aRiareba/ mi-Reba/dadastureba, romlebic gacemulia im mwarmo eblebis/momwodeblebis/akreditebuli an Sesabamisad avto rizebuliSesabamisobis Semfasebeli organoebis mier, rom -lebsac gaaCniaT ganviTarebuli usafrTxoebisa daxarisxis infrastruqtura (mag aliTad, EU, OECD); ar undaarsebobdes raime damatebiTi Sesabamisobis Sefaseba improduqciisaTvis, romelic markirebulia ganviTarebuliusafrTxoebisa da xarisxis infrastruqturis mqone qve y-nis niSniT (mag aliTad, CE); mesame mxaris SesabamisobisSefasebis organoebis institucionaluri miukerZoebloba;sajaro-kerZo-partniorobis modelebis SeZlebisdagvaradgamoyeneba bazarze zedamxedvelobis mTeli periodis gan -mavlobaSi.4. strategia moicavs saxelmZRvaneloebs, gamowvevebs,miznebsa da meTodebs, am dokumentSi mocemul sakiTxebTandakavSirebiT ayalibebs gasatarebel RonisZiebebsa


58da <strong>saqarTvelos</strong> kanonmdeblobiT dasaregulirebel sa -kiTxebs:• _ dasaregulirebeliateqnikur reglamentebTan dakavSirebuli pro cedurulisakiTxebi, saukeTeso saerTaSoriso praqtikisSesabamisad. misaRebia kanoni, romelic moicavs teqnikurireglamentebis definicias, gavrcelebis sferos da iuridiulZalas; unda ganisazRvros kompeten turi samTavroboorgano, romelic pasuxismgebeli iqneba teqnikuri reglamentebisregistraciasa da masTan dakavSirebuli pro -ceduruli sakiTxebis uzrunvelyofaze.• _ gansasazRvria`teqnikuri regulirebis~ Tavi saerTaSoriso praqtikisSesabamisad; Sesabamisobis Sefasebis nawilis identi -ficireba GAC-isa da GEOSTM-is institucionaluri Sesa-Zleblobebis gasaZliereblad, maTi funqciebisa da kompetenciebisganmartebisaTvis; misaRwevia Sesabamisobis Se -fasebis ganmaxorcielebeli organoebis teqnikuri kom petenturoba;naCvenebi unda iqnes, rom akreditacia sasur -veli saSualebaa CAB-ebis teqnikuri kompetenciis demon -strirebisaTvis; xarisxis sabWom unda moaxdinos prioritetebisidentificireba da rekomendaciebis SemuSavebaxarisxis infrastruqturis gasaumjobeseblad; uzrunvelyofiliunda iyos kerZo seqtoris, biznesasociaciebis,arasamTavrobo organizaciebisa da dainte resebuli mxare-


59ebis monawileoba standartizaciis komitetebis muSaobisprocesSi.• _ aucilebelia Semdgomi nabijebi GAC-sa da EA-sSoris TanamSromlobis kontraqtis debulebebis Sesaba misad;aseve, daculi unda iyos GAC-isa da ILAC-is afilirebuliwevrobis pirobebi; Seiqmnas erovnuli teqnikurikomiteti GEOSTM-Si IEC-s rekomendaciebis Sesabamisad.• _ warmodgenilunda iqnes WTO-s principebze dafuZnebuli bazarzezedamxedvelobis sistemis principebi ` produqciis usafr-Txoebisa da Tavisufali mimoqcevis kodeqsis~ miRebisgziT; SemoRebul unda iqnes adekvaturi saxelmwifo kontrolida mesame pirTa inspeqtirebis SesaZlebloba; ba -zarze zedamxedveloba SerCeuli seqtorebisaTvis , produqciisada meTodebisaTvis unda ganxorcieldes eta pobrivad(pirveli etapi _ reaqtiuli bazarze zedamxedvelobiswarmoeba; meore etapi _ proaqtiuli bazarze zedamxedveloba;produqciis mixedviT axali da globalurimidgomis direqtivebis miRebis paralelurad); 2011 <strong>wlis</strong>bolosaTvis unda SemuSavdes bazarze zedamxedvelobisstrategia, Sesabamisi institucionalur i restruqturizaciisCaTvliT, romelic unda ganxorcieldes EU-s moTxovnebisada saukeTeso praqtikis Sesabamisad. Seswavlilunda iqnes mesame qveynebidan importirebuli produqciis


60Sesabamisobis Sefasebis Taobaze evrosabWos rezolucia339/93-is implementaciisaTvis sxvadasxva saSu aleba; gamovlenilunda iqnes is sferoebi, sadac SesaZlebeli iqnebateqnikuri daxmarebis gaweva.• _ `produqciis usafrTxoebisada Tavisufali mimoqcevis kodeqsi~ asaxavs produqciisusafrTxoebis zogad direqtivas da uzrunvelyofsadamianTa janmrTelobisa da sicocxlis dacvis ad ekvaturdones; EU-s produqciis zogadi usafrTxoebis di -reqtivis moTxovnebi mTlianad unda aisaxos qarTul kanonmdeblobaSi.samomavlod Zalisxmeva mimarTuli undaiyos garkveul seqtorebSi usafrTxoe bis moTxovnebis uzrunvelyofisaken;RAPEX-is sistemis etapobrivi implementacia,romelic efuZneba sazogadoebis informaciis myi -sieri gacvlis sistemis marTvisa ( RAPEX) da SetyobinebebissaxelmZRvaneloebs, romlebic warmodgenilia2001/95/EC direqtivis me-11 muxlSi.2011 <strong>wlis</strong> bolomde SesamuSavebeli bazarze zeda -mxedvelobis strategiis Tanaxmad , pirvel etapze undaSeiqmnas RAPEX sistemaze pasuxismgebeli samTavrobo or -gano, xolo meore etapze unda Camoyalibdes funqci onalurisamTavrobo saagento da RAPEX sistema.


61• _axali da globaluri midgomis winaswari kvleva da Sesa -bamisi analizi Catarda samuSao jgufebisa da adgi lobrivieqspertebis monawileobiT; SemdgomSi prioritetulsferoebSi direqtivebis identificirebis mizniT ran girebisada dajgufebis meTodi gamoyenebul iqna eqspertTamosazrebisa da winaswari reglamentirebis Sedegis Sefa -sebis meTodebis Sesabamisad; eqvsi kriteriumi identificirebuliqna eqspertebisa da samuSao jgufis wevrebismier. TiToeul kriteriums mieniWa Sesabamisi wona; direq -tivebis am kriteriumebiT analizis Sedegad TiToeul direqtivasmieniWa rangi im TanmimdevrobiT, romlebic mocemuliaaxali da globaluri midgomis direqtivebis mi -Rebis qveprogramaSi.• _ akreditacia unda iyos nebayoflobiTi, garda imSemTxvevebisa, rodesac kanonmdeblobiT gaTvalis winebuliaromelime sferos savaldebulo akreditacia; saqar -TveloSi an MRA/MLA-s xelmomweri qveynebis akredi tebuli/uflebamosiliCAB-ebis meSveobiT SesaZlebelia , ganxorcieldesSesabamisobis Sefasebis procedure bi; SesabamisobisSefasebis procedurebis moTxovnebis Taobazeunda Seiqmnas kanonproeqti, romelic srulad SeesabamebaSesabamisobis Sefasebis saerTaSoriso moTxovnebs; sa momavlodDCFTA-s farglebSi, saqarTvelo acxadebs mzad -


62yofnas, daeTanxmos evrokavSiris Setyobinebis procedurebs,maT Soris, Setyobinebaze pasuxismgebeli organosada mokvlevis punqtis gamoyofis safuZvelze, aseve, kanonmdeblobiTgansazRvros dasacavi detaluri pro cedurebi;saqarTvelo moiTxovs teqnikur daxmarebas a da treningsSetyobinebaze pasuxismgebel sajaro moxeleTa Se -saxeb 98/48/EC (Setyobinebaze pasuxismgebeli organos a daerovnuli sainformacio centris Taobaze) direqtivis im -plementaciaSi; akreditacia nebayoflobiTi iqneba, gardaim SemTxvevisa, rodesac kanoni moiTxovs romelime kon -kretuli sferosaTvis savaldebulo akreditacias .• _ saerTaSoriso, evropulistandartebis miReba „TavsarTi furclis me Todis“( Cover Page Method) gamoyenebiT; GEOSTM-is mier saer-TaSoriso praqtikaze dafuZnebuli harmonizebuli stan -dartebis siis gamoqveyneba; unda SeizRudos erovnulistandartebis Seqmna im sferoebSi , sadac arsebobs SesabamisisaerTaSoriso praqtika; testirebis labo ratoriebisorganizaciul struqturaSi saja ro-kerZo-partniorobismodelis gamoyeneba; sajaro -kerZo-partniorobis modelebisxarisxisa da maTi gamoyenebis gadasinjva .• _ ganisazRvros gazomvisinstrumentebis sia, romelic eqvemdebareba saval -debulo damowmebas OIML-is rekomendaciebisa da adgilobrivimoTxovnilebebis Sesabamisad; saerTaSoriso organizaciebTanTanamSromlobiT erTdroulad , adamianuri


63resursebis ganviTarebasTan erTad, unda ganviTardes erovnuligazomvebis standartebis baza; gazomvebis mik vlevadobisuzrunvelyofisaTvis, gazomvebis standartebiserovnuli bazis (etalonebi) arar sebobis pirobebSi,saqarTvelom saerTaSoriso TanamSromlobis safuZvelzeunda dauSvas im qveynebis er ovnuli metrologiuri stan -dartebis bazebis gamoyeneba, romlebic warmoadgenenCIPM MRA-s xelmomwerebs; OIML-is wevrobaze ganacxadisgakeTeba; COOMET-is farglebSi TanamSromlobis gaZliereba,raTa gaumjobesdes gazomvaTa mikvlevadoba; Semu -Savdes kanonqvemdebare aqtebi samarTlebrivi metrologiisdireqtivebisa da OIM-is rekomendaciebis Sesabamisad.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!