maqs veberis sociologia - socium.ge

maqs veberis sociologia - socium.ge maqs veberis sociologia - socium.ge

13.07.2015 Views

daxmarebiT, romlebic Cveni codnis Sesabamisad gveCveneba yvelaze adeqvatursaSualebebad, e.i. miznebs mivsdevT cdis wesebis Sesatyvisad”.magram veberi bolomde arc racionalisturi tradiciis principebsac ar iziarebs.igi aRiarebs racionalizmis ara ontologiur, aramed meTodologiurmniSvnelobas; TviT veberis tendencia erTis mxriv meTodologiisa da ontologiisgaTiSvisadmi, xolo meores mxriv, meTodologiisa da msoflmxedvelobisa, aixsnebaswored racionalobis principisagan veberis zogierTi gadaxriT. politikurplanSi es gamoixateba klasikuri liberalizmidan veberis gadaxraSi _daSorebaSi. es daSoreba yvelaze metad SeimCneva masTan politikuri ekonomiisproblemebis ganxilvisas. politikur ekonomias – werda igi – ar SeuZliaorientacia warmarTos arc eTikur, arc sawarmoo-teqnikur, arc evdemonistur“idealebze” – mas SeuZlia da unda orientirebul iyos “erovnul” ideebze: misimizani unda iyos eris ekonomikuri gaZliereba da gafurCqvna. “eri” veberTangvevlineba rogorc mniSvnelovani politikuri “Rirebulebac”. marTalia, veberisracionalizmi srulebiTac ar atarebda iseT xasiaTs, rogorc germanulkonservatorebTan aqvs mas: veberi SesaZleblad ar miiCnevda “eris” gulisTviscalkeul individTa politikuri Tavisuflebebis Sewirvas. misi ideali iyopolitikuri Tavisuflebebisa da erovnuli Zlierebis Serwyma. politikuriliberalizmis erovnul motivebTan Serwyma sazogadod damaxasiaTebeliagermaniisaTvis da aqac veberi ar warmoadgens gansakuTrebulobas, magram igi“nacionalizmis” ideebs aZlevs ramdenadma sxvagvar dasabuTebas, vidre XX-isgermanuli liberalizmi.aseTive ormagobaa damaxasiaTebeli formaluri racionalurobisadmi veberiseulidamokidebulebisadmidac. amerikeli sociologi micmeni Seecada eCvenebina, romformaluri nacionalurobisadmi veberis damokidebuleba arsebiTad icvlebodamisi ganviTarebis proceSi. Micmeni Tvlis, rom Tu veberi Tavisi moRvaweobispirvel periodSi iyo racionalobis momxre da damcveli, maSin pirveli msoflioomis Semdeg igi racionalobis princips epyroba kritikulad, upirispirebs ram asiracionalur qarizmas. Cven gvgonia, rom veberis SemoqmedebaSi aseTi mkveTrievoluciis dadgena SeuZlebelia. Tu SevadarebT erTmaneTs veberis iseTqmnilebebs, rogoricaa “protestantuli eTika da katalizmis suli” (igiganekuTvneba pirvel periods veberis moRvaweobisas) da “mecniereba rogorcmowodeba da profesia’ (veberis sicocxlis ukanaskneli weli), maSin erTSic dameoreSic SeiZleba aRmovaCinoT racionalobis principisadmi veberisambivalenturi damokidebuleba. SeiZleba vilaparakoT mxolod aqcentebis SecvlisSesaxeb: “gmiruli pesimizmis” ganwyobileba, romelic sustad iyo warmodgeniliaxalgazrda veberTan, sicocxlis bolo periodSi wlidan wlamde Zlierdeboda.ara mxolod racionalobisadmi hqonda vebers ormagi damokidebuleba;aranakleb ormagad exeba igi mis antipods – qarizmas da TviT misdami yvelazeucxo “tradicias”. es garemoeba yovelTvis paralizebas ukeTebda veberis, rogorcpolitikosis moqmedebas. ama Tu im politikuri sakiTxis erTmniSvnelovangadawyvetas: yoveli dRes napovni gamosavali mas warmoedgina rogorc xvalindeliCixi. isini vinc icnobdnen veberis politikur temperaments, gakvirvebulni iyvnen,rodesac man amjobina mecnieris kariera profesionali politikosis karieras,magram, rogorc samarTlianad aRniSna momzenma, veberis piradi tragedia46

mdgomareobda imaSi, rom Tumca igi dabadebuli iyo moRvawed, misi aqtiurobayovelTvis paralizdeboda gansjis mier.10. religiis sociologiaidealuri tipebisadmi – racionalurobis, qarizmis, tradiciis mimarT veberiseulidamokidebulebis ormagoba yvelaze naTlad gamovlinda mis religiissociologiaSi.religiis sociologiaSi veberiseuli gamokvlevebi daiwyo misi Sromidan“protestantuli eTika da kapitalizmis suli” (1904) da dasrulda didiistoriul-sociologiuri eqskursebiT, romelic eZRvneba msoflio religiebisanalizs: induizmi, budizmi, konfucianeloba, daoizmi, iudaizmi da sxv. religiisSesaxeb veberis SromebSi SeiZleba gamovyoT ori etapi, romlebic gansxvavdebianara mxolod sagnis, aramed nawilobriv kvleviTi interesis mimarTulebiTac.pirvel etapze “protestantul eTikaze” muSaobis periodSi, religiisadmi veberisinteresi ZiriTadad izRudeboda sakiTxiT imis Sesaxeb, Tu ra roli iTamaSareligiuri eTikis Secvlam, romelic ganpirobebuli iyo protestantizmiswarmoSobiTa da ganviTarebiT, Tanamedrove kapitalizmis CamoyalibebaSi dafarTod-cxovrebaSi racionalobis principis gatarebaSi. amitom veberis kvlevissagani xdeba religiur-eTikur principebsa da ekonomikuri saqmianobis formebsSoris kavSiri, Tan veberis polemikuri patosi mimarTulia religiis rogorcekonomikur urTierTobaTa produqtis marqsistuli gagebis winaaRmdeg.“protestantul eTikaSi“ dasaxuli Tema – religiis da ekonomikis kavSiri daurTierTgavlena – inarCunebs Tavis mniSvnelobas religiis Semdgom veberiseulgamokvlevebSic. rogor gavlenas axdenen religiur-eTikuri ganwyobani ekonomikurisaqmianobis ganxorcielebis xasiaTsa da wesze, da rac mTavaria, misi motivaciisformebze, Semdeg, meurneobis marTvis esa Tu is principi rogor axdenenreligiur-eTikuri principebis “deformirebas” _ ai veberis erT-erTi mTavari Temamsoflio religiebis kvlevisas. amasTanave analizis ZiriTad saSualebas veberTanwarmoadgens Sedareba: amas moiTxovs idealuri tipizirebis misi meTodi. SedarebissafuZvlad uwinares yovlisa, gvemsaxureba (rasakvirvelia, ara gansakuTrebiT) amaTu im religiuri eTikis mier daSvebuli ekonomikuri saqmianobis racionalizaciisxarisxi. racionalizaciis xarisxi, rogorc aCvenebs veberi _ ukuproporciuliamagiuri elementis Zalisa, romelic gansxvavebuli xarisxiT arsebobs yovelreligiaSi. dapirispirebuli wyvili “racionaluri-magiuri” warmoadgens analiziserT-erT instruments “msoflio religiebis sameurneo eTikaSi”. (am saxelwodebiTgamoaqveyna veberma 1916-1919 wlebSi statiaTa seria religiis sociologiaSiJurnal “Archiv fur Sozialwissennschaft und Sozialpolitik” 1916, Bd 41, 1916-17, Bd 42 1917-18, Bd44, 1918-19, Bd 46).magram, imis da mixedviT, Tu rogori zomiT gadioda veberi Tanamedrovekapitalizmis Camoyalibebisa da ganviTarebis Sesaxeb sakiTxidan sociologiisrogorc sazogadoebis Sesaxeb dadebiTi empiriuli mecnierebis uSualo Seqmnaze,im zomiT, ra zomiTac igi iazrebda religiuri faqtoris rolsa da adgilssocialuri warmonaqmnebis struqturaSi, misi religiis sociologia _adrindelTan erTad, iRebda datvirTvas: swored religiis sociologiisdaxmarebiT cdilobda veberi aRmoeCina-aexsna socialuri moqmedebis kategoriis47

daxmarebiT, romlebic Cveni codnis Sesabamisad gveCveneba yvelaze adeqvatursaSualebebad, e.i. miznebs mivsdevT cdis wesebis Sesatyvisad”.magram veberi bolomde arc racionalisturi tradiciis principebsac ar iziarebs.igi aRiarebs racionalizmis ara ontologiur, aramed meTodologiurmniSvnelobas; TviT <strong>veberis</strong> tendencia erTis mxriv meTodologiisa da ontologiisgaTiSvisadmi, xolo meores mxriv, meTodologiisa da msoflmxedvelobisa, aixsnebaswored racionalobis principisagan <strong>veberis</strong> zogierTi gadaxriT. politikurplanSi es gamoixateba klasikuri liberalizmidan <strong>veberis</strong> gadaxraSi _daSorebaSi. es daSoreba yvelaze metad SeimCneva masTan politikuri ekonomiisproblemebis ganxilvisas. politikur ekonomias – werda igi – ar SeuZliaorientacia warmarTos arc eTikur, arc sawarmoo-teqnikur, arc evdemonistur“idealebze” – mas SeuZlia da unda orientirebul iyos “erovnul” ideebze: misimizani unda iyos eris ekonomikuri gaZliereba da gafurCqvna. “eri” veberTangvevlineba rogorc mniSvnelovani politikuri “Rirebulebac”. marTalia, <strong>veberis</strong>racionalizmi srulebiTac ar atarebda iseT xasiaTs, rogorc <strong>ge</strong>rmanulkonservatorebTan aqvs mas: veberi SesaZleblad ar miiCnevda “eris” gulisTviscalkeul individTa politikuri Tavisuflebebis Sewirvas. misi ideali iyopolitikuri Tavisuflebebisa da erovnuli Zlierebis Serwyma. politikuriliberalizmis erovnul motivebTan Serwyma sazogadod damaxasiaTebelia<strong>ge</strong>rmaniisaTvis da aqac veberi ar warmoad<strong>ge</strong>ns gansakuTrebulobas, magram igi“nacionalizmis” ideebs aZlevs ramdenadma sxvagvar dasabuTebas, vidre XX-is<strong>ge</strong>rmanuli liberalizmi.aseTive ormagobaa damaxasiaTebeli formaluri racionalurobisadmi <strong>veberis</strong>eulidamokidebulebisadmidac. amerikeli sociologi micmeni Seecada eCvenebina, romformaluri nacionalurobisadmi <strong>veberis</strong> damokidebuleba arsebiTad icvlebodamisi ganviTarebis proceSi. Micmeni Tvlis, rom Tu veberi Tavisi moRvaweobispirvel periodSi iyo racionalobis momxre da damcveli, maSin pirveli msoflioomis Semdeg igi racionalobis princips epyroba kritikulad, upirispirebs ram asiracionalur qarizmas. Cven gvgonia, rom <strong>veberis</strong> SemoqmedebaSi aseTi mkveTrievoluciis dad<strong>ge</strong>na SeuZlebelia. Tu SevadarebT erTmaneTs <strong>veberis</strong> iseTqmnilebebs, rogoricaa “protestantuli eTika da katalizmis suli” (igiganekuTvneba pirvel periods <strong>veberis</strong> moRvaweobisas) da “mecniereba rogorcmowodeba da profesia’ (<strong>veberis</strong> sicocxlis ukanaskneli weli), maSin erTSic dameoreSic SeiZleba aRmovaCinoT racionalobis principisadmi <strong>veberis</strong>ambivalenturi damokidebuleba. SeiZleba vilaparakoT mxolod aqcentebis SecvlisSesaxeb: “gmiruli pesimizmis” ganwyobileba, romelic sustad iyo warmod<strong>ge</strong>niliaxalgazrda veberTan, sicocxlis bolo periodSi wlidan wlamde Zlierdeboda.ara mxolod racionalobisadmi hqonda vebers ormagi damokidebuleba;aranakleb ormagad exeba igi mis antipods – qarizmas da TviT misdami yvelazeucxo “tradicias”. es garemoeba yovelTvis paralizebas ukeTebda <strong>veberis</strong>, rogorcpolitikosis moqmedebas. ama Tu im politikuri sakiTxis erTmniSvnelovangadawyvetas: yoveli dRes napovni gamosavali mas warmoedgina rogorc xvalindeliCixi. isini vinc icnobdnen <strong>veberis</strong> politikur temperaments, gakvirvebulni iyvnen,rodesac man amjobina mecnieris kariera profesionali politikosis karieras,magram, rogorc samarTlianad aRniSna momzenma, <strong>veberis</strong> piradi tra<strong>ge</strong>dia46

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!