maqs veberis sociologia - socium.ge
maqs veberis sociologia - socium.ge maqs veberis sociologia - socium.ge
“racionalur” saxelmwifoSi batonobis urTierTobani veberis mier ganixilebakerZo mewarmeobis sferoSi arsebul urTierTobaTa analogiurad (akimizanracionaluri moqmedebas modelis saxiT ekonomikiuri moqmedeba ara aqvs).veberis Tanaxmad, ekonomikis sferoSi arsebuli urTierTobani is “ujredia”,romlisganac viTardeba batonobis legaluri tipi. ras warmoadgens es “ujredi”.Tanamedrove kapitalizmis racionaluri ekonomikis yvelaze zogadi wanamZRvariakapitalis racionaluri gaangariSeba rogorc norma yoveldRiuri moTxovnaTadasakmayofileblad momuSave yvela didi samrewvelo “sawarmoTaTvis” sworedbalansis Sedgenis gziT sawarmos Semosavlianobis mkacri aRricxvis daangariSiani kontrolis SesaZlebloba, romelic vlindeba mxolod iseTwanamZRvarTa safuZvelze, romlebic adre ar iyo cnobili, gzas uxsnis“racionaluri” ekonomikis ganviTarebas. rogoria es specifikuri wanamZRvrebi?pirveli, esaa avtonomiuri kerZo samrewvelo sawarmoTa mier warmoebis nivTobrivsaSualebebze (miwa, xelsawyoebi, manqanebi, iaraRebi da a.S.) TavisufalisakuTrebis miTviseba.meore, Tavisufali bazari, e.i. bazris ganTavisufleba gacvlis araracionaluriSeviwroebebisgan, magaliTad wodebrivi SezRudvebisgan...mesame, racionaluri, e.i. mkacrad gaTvlil - gaangariSebuli da amitommeqanizirebuli teqnika rogorc warmoebis ise gacvlis ...meoTxe, racionaluri e.i. mtkiced dadgenili samarTali. raTa kapitalisturmawyobam – wesrigma imuSaos - ifunqciros, racionaluri meurneoba unda daeyrdnossasamarTlos da marTvis myar samarTlebriv normebs ...mexuTe, Tavisufali Sroma, e.i. iseT adamianTa arseboba, romelTac ara mxolodufleba aqvT bazarze gayidon Tavisi samuSao Zala, aramed ekonomikuradiZulebuli arian gaakeTon es ...meeqvse, meurneobis komerciuli organizacia, romlis qveSac aq igulisxmebafasiani qaRaldebis farTo gamoyeneba warmoebaSi monawileobis uflebis dasakuTrebaze uflebis dasadgenad, erTi sityviT: gansakuTrebuli orientirebisSesaZlebloba sabazro moTxovnilebebis dafarvaze da sawarmoTa Semosavlebisdros.kapitalisturi meurneobis wanamZRvarTa am CamonaTvals aqvs erTi saerTo momenti,romelic SeiZleba daxasiaTdes rogorc ganTavisufleba bazrisa - wodebriviSezRudvebisgan, samarTlisa - zne - CveulebebTan gadabmisgan, mwarmoeblis -warmoebis saSualebebisgan. advili gasagebia, Tu ratomaa es wanamZRvrebiaucilebeli imisTvis, raTa ganxorcieldes kapitalis racionaluri gaangariSeba:angariSi xom gulisxmobs yvela Tvisobrivi maxasiaTeblebis raodenobrivadgardaqmnis SesaZleblobas da yvelaferi is rac ar eqvemdebareba aseT gardaqmnas,gvevlineba rogorc dabrkoleba racionaluri kapitalisturi meurneobisganviTarebis gzaze.racionaloba – veberiseuli gagebiT – esaa formaluri, funqcionaluriracionaluroba. misi sruli ganviTarebisTvis aucilebelia, raTa warmoiqmnasaseTive funqcionaluri e.i. yovelgvari Sinaarsobrivi (RirebulebiTi)momentebisgan Tavisufali, mmarTvelobis tipi.aseT tipad, veberi Tvlis legalurbatonobas. magram radganac formaluri racionaluroba, rogorc misi Sesatyvisimizanracionaluri moqmedeba, aris ara TviTmizani, aramed raRac sxvis miRwevis42
saSualeba, amdenad legalurs ara aqvs sakmarisad Zlieri legitimuroba da undagamagrdes raRaca sxvaTi: tradiciiT an qarizmiT. Tu veberis am debulebasgadavTargmniT politikis enaze maSin mas aseTi JReradoba eqneba: klasikuriliberalizmis mier dasavlur evropuli burJuaziuli samarTlebrivi tipissaxelmwifoSi erTaderT samarTlebrivad kanonier (legitimur) organodparlamentaruli demokratiis aRiarebas, masebis TvalSi ara aqvs sakmarisimalegimitilebeli Zala da amitom damatebul unda iqnes an memkvidreobiTimonarqiT (romlis uflebebic ra sakvirvelia, SezRudulia parlamentis mier), anplebiscentrulad arCeuli politikuri lideriT. (SeniSvna: imisTvis, raTa arCavardeT veberis politikuri Sexedulebebis ganxilvisas calmxrivobaSi, saWiroa,mxedvelobaSi gvqondes, rom igi, arasdros ar ayenebda parlamentis aucileblobiseWvis qveS, romelic SezRudavda plebiscistarulad arCeuli liderisZalauflebas da ganaxorcielebda rogorc mis mimarT, ise mmarTvelobis aparatismimarT kontrolis funqciebs swored sami urTierTSemvsebi da damatebiTimomentebis arseboba – marTvis aparatis (manqanis) rogorc Zalauflebisganxorcielebis racionaluri saSualebis, politikuri lideris – qarizmatikisrogorc politikuri programis (“Rirebulebis”) Camomyalibebeli da gamtarebeli,da bolos parlamentis rogorc instanciis, romelic kritikuladmakontrolebelia ZiriTadi aparatisa, magram nawilobriv ki prezidentisa, -aucilebelia, veberis TvalsazrisiT, Tanamedrove burJuaziuli sazogadoebisTvis,erT-erTi motivi, romelmac aiZula veberi gansakuTrebiT gaesva xazi plebiscitismniSvnelobisTvis, iyo miswrafeba SeezRuda burJuaziul partiaTa aparatisyovelmxriv mzardi Zala, romelic ukve mis dros atarebda Tavis TavSi TviT im“partiuli oligarqiis” saSiSroebas, romlis Sesaxebac SeSfoTebiT sweren axladasavleTSi.pirvel SemTxvevaSi legaluri batonobis legitimuroba Zlierdeba tradiciissaSualebiT, meoreSi - qarizmis daxmarebiT. TviT veberi Tavisi moRvaweobisukanasknel periodSi mivida parlamentaluri legalobis swored plebiscitarulilegitimiurobiT Sevseba - damatebis aucileblobis Sesxeb daskvnamde:politikuri lideris saxiT unda gamovides, ara parlamentis mier arCeuli,aramed mTeli xalxis mier arCeuli politikuri lideri, romelsac ufleba eqnebauSualod mimarTos xalxs parlamentis meSveobiT.mxolod plebiscists SeuZlia - veberis azriT - mianiWos politikur liderslegitimurobis is Zala, romelic nebas miscems - nebas darTavs gaatarosgarkveuli wesiT orientirebuli politika, e.i. daayenos saxelmwifeobriv -biurokratiuli manqana ama Tu im Rirebulebebis samsaxurSi.amave dros, Tu gavixsenebT, rom veberis sociologiaSi qarizma principulad aruSvebs araviTar Sinaarsobriv ganmartebas, maSin gasagebia, rom veberispolitikuri pozicia gamoiyureba friad orazrovnad im xdomilebaTa Suqze,romlebic moxda germaniaSi veberis sikvilidan 13 wlis Semdeg da Tu misimimdevrebis erTi nawili Tvlis, rom, man Teoriulad iwinaswarmetyvela evropaSitotalitaruli reJimis warmoSoba da gvafrTxilebda am ukanasknelTaSesaZleblobaTa Sesaxeb, maSin sxvebi adanaSauleben mas imaSi, rom TeoriuladmarTalia arapirdapir - man xeli Seuwyo am reJimTa warmoqmnas. mag. germanelifilosofosi karl loviti wers: “pozitiurad, man gza gaukafa avtoritarul da43
- Page 1 and 2: maqs veberis sociologia1. maqs vebe
- Page 3 and 4: 1904 wlidan veberi iyo „Archiv fu
- Page 5 and 6: gadarCeboda. mSoblebs Soris aseTma
- Page 7 and 8: maqs veberis sociologiis ZiriTadi c
- Page 9 and 10: `Cven vwvdebiT ama Tu im moqmedebis
- Page 11 and 12: azri xSirad vulgarizebuli formiT ga
- Page 13 and 14: gulmowyale, Sesabamisad, gaCnda rwm
- Page 15 and 16: atonobis saxeobatradiciuliqarizmuli
- Page 17 and 18: maqs veberis sociologia1) kulturis
- Page 19 and 20: “Suasaukunoebrivi saqalaqo meurne
- Page 21 and 22: ogorc aRniSnaven veberis Semoqmedeb
- Page 23 and 24: “fsiqologiuri”, ramdenadac sazr
- Page 25 and 26: gaazrebuli mizanracionaluri moqmede
- Page 27 and 28: TviTon igi mainc gagebis Sesaxeb sa
- Page 29 and 30: ogorc Semecnebis principi, veberis
- Page 31 and 32: sxvebze orientaciis mimarTulebiT. A
- Page 33 and 34: eaqciaa SeCveul - Cveul gaRizianebe
- Page 35 and 36: acionalizacia, misi TvalsazrisiT, a
- Page 37 and 38: kapitalizmis bedis Sesaxeb sakiTxma
- Page 39 and 40: meTodologiisaTvis damaxasiaTebeli
- Page 41: ogorc winandel SemTxvevaSi, aris ge
- Page 45 and 46: omlis SenarCunebac swadda vinkelman
- Page 47 and 48: mdgomareobda imaSi, rom Tumca igi d
- Page 49 and 50: principebiT, ver iazreben religia g
- Page 51 and 52: principebi, romlebic Tanabrad misaR
- Page 53 and 54: xasiaTs. magram racionalur-asketuri
- Page 55 and 56: veberis sociologia da meTodologiajo
- Page 57 and 58: ganvixiloT rogorc naturaluri mecnie
- Page 59 and 60: drois germanel istorikosebSi. amas
- Page 61 and 62: modeli - marqsis mizezobriobis dial
- Page 63 and 64: 3. liderebis an maTi mimdevrebis mo
- Page 65 and 66: naTelia, rom veberma idealuri tipeb
- Page 67 and 68: gadawvita man Seeswavla am fenomeni
- Page 69 and 70: maqs veberi da Tanamedroveoba 1ento
- Page 71 and 72: es iyo pirveli jgufi [germaniaSi],
- Page 73 and 74: `Tavis ukidures arahumanurobaSi, _
- Page 75 and 76: eSroma Tavisi mowodebis gasamarTleb
- Page 77 and 78: 1. protestantizmis veberiseuli daxa
- Page 79 and 80: maqs veberimecniereba rogorc mowode
- Page 81 and 82: miayena im garemoebam, rom man saku
- Page 83 and 84: mwvervali usasrulobaSi gadadis. abr
- Page 85 and 86: igsi, Speneri. RmerTi idumalia, mis
- Page 87 and 88: Tu ara Rirebuli kulturis es movlene
- Page 89 and 90: dasawyisisTvis aseT arguments warmo
- Page 91 and 92: amerikels azradac ar mouva iyidos m
“racionalur” saxelmwifoSi batonobis urTierTobani <strong>veberis</strong> mier ganixilebakerZo mewarmeobis sferoSi arsebul urTierTobaTa analogiurad (akimizanracionaluri moqmedebas modelis saxiT ekonomikiuri moqmedeba ara aqvs).<strong>veberis</strong> Tanaxmad, ekonomikis sferoSi arsebuli urTierTobani is “ujredia”,romlisganac viTardeba batonobis legaluri tipi. ras warmoad<strong>ge</strong>ns es “ujredi”.Tanamedrove kapitalizmis racionaluri ekonomikis yvelaze zogadi wanamZRvariakapitalis racionaluri gaangariSeba rogorc norma yoveldRiuri moTxovnaTadasakmayofileblad momuSave yvela didi samrewvelo “sawarmoTaTvis” sworedbalansis Sed<strong>ge</strong>nis gziT sawarmos Semosavlianobis mkacri aRricxvis daangariSiani kontrolis SesaZlebloba, romelic vlindeba mxolod iseTwanamZRvarTa safuZvelze, romlebic adre ar iyo cnobili, gzas uxsnis“racionaluri” ekonomikis ganviTarebas. rogoria es specifikuri wanamZRvrebi?pirveli, esaa avtonomiuri kerZo samrewvelo sawarmoTa mier warmoebis nivTobrivsaSualebebze (miwa, xelsawyoebi, manqanebi, iaraRebi da a.S.) TavisufalisakuTrebis miTviseba.meore, Tavisufali bazari, e.i. bazris ganTavisufleba gacvlis araracionaluriSeviwroebebisgan, magaliTad wodebrivi SezRudvebisgan...mesame, racionaluri, e.i. mkacrad gaTvlil - gaangariSebuli da amitommeqanizirebuli teqnika rogorc warmoebis ise gacvlis ...meoTxe, racionaluri e.i. mtkiced dad<strong>ge</strong>nili samarTali. raTa kapitalisturmawyobam – wesrigma imuSaos - ifunqciros, racionaluri meurneoba unda daeyrdnossasamarTlos da marTvis myar samarTlebriv normebs ...mexuTe, Tavisufali Sroma, e.i. iseT adamianTa arseboba, romelTac ara mxolodufleba aqvT bazarze gayidon Tavisi samuSao Zala, aramed ekonomikuradiZulebuli arian gaakeTon es ...meeqvse, meurneobis komerciuli organizacia, romlis qveSac aq igulisxmebafasiani qaRaldebis farTo gamoyeneba warmoebaSi monawileobis uflebis dasakuTrebaze uflebis dasad<strong>ge</strong>nad, erTi sityviT: gansakuTrebuli orientirebisSesaZlebloba sabazro moTxovnilebebis dafarvaze da sawarmoTa Semosavlebisdros.kapitalisturi meurneobis wanamZRvarTa am CamonaTvals aqvs erTi saerTo momenti,romelic SeiZleba daxasiaTdes rogorc ganTavisufleba bazrisa - wodebriviSezRudvebisgan, samarTlisa - zne - CveulebebTan gadabmisgan, mwarmoeblis -warmoebis saSualebebisgan. advili gasa<strong>ge</strong>bia, Tu ratomaa es wanamZRvrebiaucilebeli imisTvis, raTa ganxorcieldes kapitalis racionaluri gaangariSeba:angariSi xom gulisxmobs yvela Tvisobrivi maxasiaTeblebis raodenobrivadgardaqmnis SesaZleblobas da yvelaferi is rac ar eqvemdebareba aseT gardaqmnas,gvevlineba rogorc dabrkoleba racionaluri kapitalisturi meurneobisganviTarebis gzaze.racionaloba – <strong>veberis</strong>euli ga<strong>ge</strong>biT – esaa formaluri, funqcionaluriracionaluroba. misi sruli ganviTarebisTvis aucilebelia, raTa warmoiqmnasaseTive funqcionaluri e.i. yovelgvari Sinaarsobrivi (RirebulebiTi)momentebisgan Tavisufali, mmarTvelobis tipi.aseT tipad, veberi Tvlis legalurbatonobas. magram radganac formaluri racionaluroba, rogorc misi Sesatyvisimizanracionaluri moqmedeba, aris ara TviTmizani, aramed raRac sxvis miRwevis42